Lo dimenge 7 de junh de 1997 s'acampèt a Tolosa lo Conselh
de la Lenga Occitana. La tièira de sos membres es donada
dins l'annèx C.
Lo Conselh primièr tornèt afortir l'unitat
de la lenga occitana dins sa diversitat, sas relacions estrechas
amb lo catalan, lenga vesina mas ça que la distinta. O
faguèt dins la forma d'una Declaracion de principis
qu'adoptèt a l'unanimitat e qu'es joncha al present document
(Annèx A).
Lo Conselh tornèt afortir son estacament a la nòrma
establida per Loís Alibèrt (en particular dins la
Gramatica Occitana, segon las formulacions de son edicion
de 1976). Lo Conselh constatèt las divergéncias
graficas de detalh que trebolan dempuèi qualques annadas
l'usatge de la nòrma alibertina. Aprèp de longas
consultacions e analisis prealablas, aprèp ne discutir
prigondament, lo Conselh a adoptat l'ensem de las solucions
que son detalhadas dins l'annèx B e las preconiza a totes
los usancièrs de la lenga occitana. Lo Conselh vòl
aital respondre al besonh d'una causida dins de cases que l'unitat
grafica apareis uèi rompuda. Mas es clar que la vocacion
del Conselh es fondamentalament de gerir una nòrma
grafica establida, de n'assegurar l'estabilitat necessària,
pas de la modificar arbitràriament.
Lo Conselh demanda solemnament a totes los usancièrs,
individuals, collectius o institucionals de l'occitan de li comunicar
per escrich lor adesion a las solucions de retorn a l'unitat grafica
qu'a pogut elaborar e que preconiza.
Lo Conselh se provesís d'un burèu provisòri
de sièis secretaris: Maurici Romieu, Patric Sauzet, Domergue
Sumien, Jacme Taupiac, Xavièr Lamuela e Franc Bronzat.
Dins aquel burèu Xavièr Lamuela e Franc Bronzat
son particularament encargats de las relacions del Conselh
amb las instàncias de regulacion linguistica de la Val
d'Aran e de las Valadas Occitanas de l'Estat Italian, respectivament.
Maurici Romieu es encargat d'estudiar las relacions avenidoiras
del Conselh amb l'Institut occitan de Pau. A l'entorn de
Domergue Sumien es formada una comission, dobèrta a de
personalitats exterioras al Conselh, per avançar
e reglar lo detalh de l'aplicacion de la nòrma occitana
als dialèctes de Provença, del País Niçart
e de l'airal alpenc. A l'entorn de Maurici Romieu, Pèire
Bèc, Miquèl Grosclaude e Gilabèrt Narioo
una comission estudiarà de ponches de grafia especifics
al gascon.
Lo burèu provisòri aurà per missions:
- de portar a la coneissença del public e dels usancièrs
la Declaracion de principis e lo reglament dels ponches
d'incertesa grafica çai donats en annèxes,
- d'establir d'estatuts definitius,
- de convocar un acamp del Conselh lo mes d'agost de 1997
a Nimes (a l'escasença de l'Universitat occitana d'estiu)
e de fixar un òrdre del jorn per aquel acamp (s'agirà
en particular d'adoptar e establir las estructuras definitivas
del Conselh, de menar a son tèrme lo reglatge grafic unitari,
de programar los trabalhs avenidors que pertocaràn l'acabament
de las nòrmas graficas pels grands dialèctes e la
contribucion a l'establiment de formas linguisticas referencialas
o comunas),
- de recebre las candidaturas de membres novèls, amor
que, se lo Conselh representa ja una granda diversitat
de sensibilitats e de competéncias, sos membres an lo pensament
de demorar sempre dobèrts a d'apòrts novèls.
Los membres del Conselh, representatius d'un grand nombre
d'actors collectius dins lo domeni de la cultura occitana s'engatjan
a far afortir publicament per las institucions, organismes o associacions
ont òbran, lor adesion a las solucions unitàrias
preconizadas pel Conselh.
Dins l'acamp de Nimes (27 d'agost 1997) lo Conselh de la Lenga
Occitana se provesiguèt d'estatuts. Decidiguèt d'establir
son sèti a l'Universitat del Miralh, a Tolosa.
Elegiguèt lo burèu seguent:
- President: Xavièr Lamuela
- Vice Presidents: Patric Sauzet, Jacme Taupiac
- Secretari General: Domergue Sumien
- Secretari General clavaire: Maurici Romieu
- Cargat de ligason amb las Valadas: Franc Bronzat
Al moment qu'arrèsta sa primièira composicion e
que comença sos trabalhs, cal que lo Conselh de la Lenga
Occitana faga precís l'encastre de son accion, en seguent
qualques definicions generalas simplas, senadas, e assolidadas
de l'ensenhament actual de la linguistica e de la sociolinguistica.
Tota lenga se definís non pas tan solament segon de critèris
linguistics estrictes e scientificaments recebuts, que, ça
que la, lo sieu establiment exigís, consí que siá,
que sián classats los faches, e que d'unes que i a sián
privilegiats. Tanben se constituís una lenga segon de critèris
sòcio-culturals e culturals, e al dintre d'un procès
istoric. Per çò qu'es de l'occitan contemporanèu:
1 - Sa renaissença literària del sègle XIX,
inegala segon las regions, espeliguèt al tèrme d'un
procès de pèrdia d'identitat dins la consciéncia
dels usancièrs e de desvalorament social multisecular.
La paraula de "patés" e mai lo replegament sus
d'usatges micro-dialectals marcavan clarament la resulta d'aquel
procès. Encara aquesta situacion demòra coma un
eiretatge del passat e la podèm rencontrar sul terren.
A ela se pòdon aprene de refuses de reconeissença
d'identitat dins una opinion mal informada, e mai en cò
dels especialistas de la dialectologia, coma ne coneguèrem
al sègle XIX dins l'encastre ideologic francés:
aital se poguèt parlar de "pateses franceses",
de "parlars romanics del Sud". Contra aquel refús
de reconeissença, la tradicion literària a uèi
establit l'existéncia d'una aira linguistico-culturala,
que longtemps demorèt de mal nomenar: Miègjorn,
Provença largament entenduda, Occitània.
2 - Despuèi ara mièg sègle, lo tèrme
de "lenga occitana", vengut oficial en França
per la lei de 1951, dicha "Lei Deixonne", a fach camin
de s'impausar, qu'es comòde e univòc. Dins una accepcion
de pura linguistica descriptiva, fa pas que classar ensem, amor
de lors afinitats e de l'astrada que lor es comuna, los parlars
reconoguts dins lo terren, parlars puèi distribuits en
airals dialectals, segon un acòrdi plan general. Aital
lo mot "occitan" es acceptable e acceptat independentament
de tota vista istorica sus l'avenidor d'aqueles parlars. La comunitat
scientifica l'a adoptat, que siá l'Associacion Internacionala
d'Estudis Occitans, l'Universitat (títols de catèdras,
designacion de la seccion del CNU, concorses de recrutament),
los organismes collectius de recerca e de dinamizacion culturala
(Institut d'Estudis Occitans, CIDO-CADO, Grop d'iniciativa
per un Diccionari Informatizat de la Lenga Occitana: GIDILÒC,
Servici de la Lenga occitana: S.L.O., e lo recentament
nascut Institut Occitan a Pau).
3 - Concurrentament, e sus un autre plan, s'entreprenguèt
tre la debuta del sègle XIX una òbra de restauracion,
de seleccion e de normativizacion dels parlars occitans, que primièr
e subretot obrèt sus l'escrich. Aquel prètzfach,
coma dins d'autres domenis linguistics, foguèt traversat
(e encara o es) de vistas regionalas o de l'intervencion d'individús
que, segon divèrses vejaires istorico-culturals, se pensèron
investits d'una vocacion de "normalizaires". Pr'aquò,
dempuèi ara mièg sègle tanben, un acòrdi
pro general s'es fach sus las nòrmas d'escritura adoptadas
per l'Institut d'Estudis Occitans quand se creèt.
Aquelas se son puèi impausadas als escriveires e a l'ensenhament
dins la màger part del domeni.
4 - Aquela definicion globala de la lenga e lo trabalh de normativizacion
daissèron per costat lo domeni catalan. D'efièch,
e mai pòscan establir los linguistas a quin ponch s'atanhon
los dos domenis, e mai sián aqueles domenis de mai destriar
culturalament dins la primièira fasa qu'existiguèron
(sègles XI e XII), es causa plana e senada de reconóisser
que lo catalan coneguèt sèt sègles de vida
administrativa e literària autonòma, qu'instituiguèt
de caractèrs pròpris e que se n'enseguèt
una normativizacion modèrna pròpria. Es vengut uèi
indefugible de reconóisser dins lo catalan una lenga distinta
de la lenga occitana, foguèsse per l'inscriure dins una
aira mai larga d'occitano-romanic, e sens prejutjar dels aprigondiments
de relacions, culturalament instituits, que l'avenidor pòt
portar. Aquò val naturalament per totas las formas del
catalan, compresas las del País Valencian.
5 - Demest los tres airals reconeguts dins l'ensem occitan (airal
gascon, airal nòrd occitan, airal sud occitan), es clar
que l'airal gascon es lo mai original (originalitat que creis
a flor e mesura que se camina cap al sud-oèst), tant que
per d'unes linguistas que i a, lo gascon fa una lenga de per se.
Es senat de reconóisser aquesta originalitat, mas sens
quitar de considerar que, despuèi l'Edat Mejana, al sens
contra del catalan, lo gascon visquèt e encara viu dins
l'aira occitana. Despuèi cinquanta ans la solucion foguèt
trobada de l'escriure segon la nòrma occitana sens escafar
son originalitat. Uèi aquesta solucion a capitat d'en plen
en cò dels escrivans, dins la premsa e dins l'ensenhament;
un poder autonòm l'establiguèt dins la Val d'Aran.
6 - L'airal nòrd occitan pausa qualque problèma
especific: similitud e interferéncia amb los parlars d'oïl
sus sa frontièira septentrionala, pesada mendre de la creacion
literària, esparpalhament dialectal, retards preses dins
la mesa al ponch d'una normativizacion escricha, resisténcia
a la miègjornalizacion de la decision. Mas tot comptat,
l'autenticitat de la nòrma occitana tanben dins aquel ròdol,
e mai la legitimitat de l'expression "lenga occitana"
i fan uèi l'objècte d'una larga consentida que la
calrà instituir. Las temptativas en sens contra son pas
pro fòrtas, socialament e culturalament, que pòscan
desvirar aquel movement d'ensem.
7 - L'airal sud occitan conoguèt un accident particular
en Provença. E mai aguèsse Provença participat
pro d'ora, amb una preséncia decisiva, a la vida comuna
de l'escritura occitana, s'atròba qu'al sègle XIX,
aprèp plan trantalhar, Mistral e los felibres van instituir
una nòrma d'escritura que s'aluènha de la tradicion
e que sas òbras l'an asolidada, quitament dins l'ensenhament
universitari. Ça que la, partent d'una autra causida que
faguèron d'unes escrivans que i a, dempuèi ara cinquanta
ans, una normativizacion dels parlars de Provença dins
un sens de comunitat occitana foguèt entrepresa e serviguèt
a l'escritura d'òbras literàrias novèlas,
tanben a una practica de premsa e d'ensenhament. En fach pro d'òbras
provençalas marcantas escrichas dempuèi trenta ans
son en grafia classica, que d'èsser aital grasida dels
escriveires se'n tròba legitimada. Lo Conselh de la
Lenga Occitana s'interèssa a la normativizacion de
l'occitan de Provença, tanplan reconesca qu'existisson
ara, còsta una de l'autra, doas nòrmas concurrentas
en Provença.
8 - Cal considerar doas zònas pichonas, originalas per
de rasons sòcio-istoricas tant coma linguisticas: l'airal
nòrd occitan politicament italian e l'airal de l'anciana
Comtat de Niça. Dins los dos airals, ni la designacion
globala d'"occitan", ni la comunitat de solucion normativa
semblan pas empachadas pels faches de terren. Tanben i son ara
largament acceptadas, lo sol problèma essent de s'acordar
sus de formas d'aplicacion, question qu'es dins la vocacion del
Conselh de la Lenga Occitana de se n'entrevar e de contribuir
a resòlver, en collaboracion amb las gents de l'endrech.
9 - Una vista globala de l'astrada culturala e mai politica occitana,
tanben de consideracions practicas recentament aparegudas, coma
la forma dels tèxtes que circulan dins tot lo domeni sens
mençon de son origina, o encara la demanda d'un ensenhament
accelerat que pertoquèsse tot lo domeni, menèron,
coma se podiá naturalament esperar, a pausar la necessitat
d'un occitan comun "de referéncia". La solucion
que mai generalament se preconiza es un lengadocian central, per
de rasons mai linguisticas que non pas estrictament geograficas.
Manca pas de rescontrar de resisténcias. Lo Conselh
de la Lenga Occitana entend qu'aquesta question siá
pas evacuada, mas que deu èsser resolguda dins la presa
en compte de sas dimensions sòcio-istoricas e de l'avançament
de la consciéncia de la societat occitana.
Dins l'encastre de l'usatge de la nòrma grafica definida
dins la Gramatica occitana de Loís Alibèrt,
lo Conselh de la Lenga Occitana preconiza las causidas
seguentas, tocant de ponches ont apareisson ara, çai o
lai, de practicas divergentas. De còps que i a, s'agís
simplament de tornar dire çò qu'es la nòrma
alibertina. De còps que i a, s'agís de precisar
aquela nòrma, d'autres còps de la modificar marginalament.
Que siá clar que per cada ponch s'agís de causir
entre de practicas ara vengudas divergentas, eventualament de
fixar çò qu'o es pas, jamai de portar de modificacions
novèlas. Es evident que dins una situacion de diversitat
establida, lo retorn a l'unitat grafica demanda a cadun de modificar
tal o tal ponch de sa practica actuala. Los membres del Conselh
bèles primièrs an acceptat unanimament un ensem
de causidas. Sus tal o tal ponch, cada membre auriá fach,
sol, una causida eventualament diferenta. Mas l'ensem de las causidas
es estat adoptat. La rason es que los membres del Conselh
estiman que, donadas la pertinéncia e la coeréncia
de basa de la grafia occitana, l'unitat dins lo reglatge dels
detalhs compta mai que lo contengut de l'unitat. La primièira
qualitat d'una grafia es d'èstre definida e de cambiar
lo mens que se pòt.
Los ponches adoptats aicí, que règlan lo gròs
dels ponches de divergéncia uèi constatats, son
los seguents:
1) L'usatge dels accents, del trèma e de la cedilha
sus las majusculas e capitalas es recomandat cada còp
qu'es possible tecnicament: "Òc, Índia,
Èra... CÒLTÒRCER, AQUÒ D'AQUÍ,
ÇÒ, FÒRÇA, SOÏSSA..."
2) Las desinéncias "-iam, iatz" d'imperfach
(conjugasons sufixada, mièja sufixada e radicala) e de
condicional, a las personas 1 e 2 del plural, se nòtan
sens accent grèu: "legissiam, legissiatz, sentiam,
sentiatz, batiam; batiatz, cantariam, cantariatz, legiriam, legiriatz,
batriam, batriatz". Val tanben per lo subjonctiu present
del vèrb "èsser": "siam, siatz"
(e mai evidentament dins lo cas qu'aquelas formas servisson d'indicatiu
present). N'es aital meteis per las desinéncias "-iam,
-iatz" analogicament espandidas a d'autres tempses, coma
en provençal: "canteriam, canteriatz, espeligueriam,
espeligueriatz, bat(egu)eriam, bat(egu)eriatz" (preterit),
"cantessiam, cantessiatz, espeliguessiam, espeliguessiatz,
bat(egu)essiam, bat(egu)essiatz" (subj. imperfach).
3) S'usa pas de la letra "h" etimologica per
notar los iats (rescontres de vocalas que fan pas un diftong):
"coerent, veïcul, veement...." L'acha se
nòta ça que la en gascon cada còp qu'es realizada
(que venga d'una f latina "hemna, bohar", d'una h germanica
"haut", o qu'aja una autra explicacion). L'h se nòta
tanben dins los manlèus exotics pauc integrats "maharajah,
vahine, hardware".
4) Las vocalas "i" e "u" pòrtan
un accent agut ("í, ú") quand seguisson
una autra vocala e que cal notar a l'encòp 1) que son sillabicas
(que fan una sillaba e pas un element de diftong) e 2) que son
accentuadas irregularament (valent a dire d'un biais que
se dedusís pas dirèctament de las règlas
d'accentuacion grafica). L'accent implica un trèma implicit
(mas pas lo contrari). Notam doncas: "país"
(doas sillabas, accent sus la segonda: "pa-ís"
malgrat lo fach que lo mot s'acaba en "s", consonanta
que sa preséncia a la finala implica pas lo plaçament
final de l'accent tonic), "gaús" (= "ga-ús"),
"Loís", "s'apadoís",
"esbaís", "constituís"...
Quand l'accent tomba a la plaça esperada per las règlas
d'accentuacion grafica de l'occitan, se nòta pas que la
sillabicitat de "i" o de "u" (la dierèsi)
per un trèma: "païses" (= "pa-ï-ses"),
"gaüses", "Loïsa", "Loïset",
"m'apadoïssi"... Tanben se nòta lo trèma
quand la vocala "i" o "u" es sillabica (es
en dierèsi) mas recep pas l'accent: "païsan,
païsatge, nos apadoïssèm..." (Per notar
las formas de la lenga ont i a pas dierèsi, se nòta
pas lo trèma: "paisan" [paj-"za(n)],
[pEj-"zan]... vs "païsan"
[pai"za].)
5) Lo digrama "ou" s'escriu sens accent en
posicion non accentuada, e mai s'es prononciat [Ow]
coma es lo cas en lengadocian o [ow] coma es lo cas dins una part
del provençal e de l'alvernhàs. S'escriu doncas
"soudar" [sOw"da],
"soudadura", "voutar", "plourà",
"mourà", mas evidentament "sòuda",
"vòuta", "plòu", "mòu".
Aital s'escriu pas jamai d'accent grafic que coïncidisca
pas amb un accent tonic (principal: "pòrta",
o segondari: "pòrtamoneda").
Cal notar en provençal l'alternància "móuser,
mouserai" ont "óu" val [ow]
a la tonica e "ou" val tanben [ow]
a l'atòna. Tecnicament çò que se passa es
que la realizacion [u] de la letra
"o" o "ó" se pòt trobar empachada
davant "u" (que nòta la mièja vocala [w]).
6) L'"i" davant una vocala es quora una vocala plena
(sillabica) quora una mièja vocala. A la finala dels
mots, se considèra que lo cas regular (non notat) es
que "i" fa una vocala plena: "filosofia":
"fi-lo-so-fi-a". L'accent tomba doncas regularament
sus la vocala penultima, çò es "i": "fi-lo-so-fi-a",
sens que siá besonh de notar. Se "i" representa
la mièja vocala, l'accent es notat sus la sillaba precedenta
que recep l'accent que la mièja vocala pòt pas recebre:
"gràcia" (= "grà -
cia", ["grasjO]).
7) Se nòtan pas las consonantas etimologicas non
prononciadas de "santuari, santificacion, subjontiu, conjontiu...",
"artic, antartic, infart..." ni de manièira
generala dins los grops "nct", "rct"
que se nòtan simplament "nt", "rt".
Tanben se simplifica graficament "augment, augmentar..."
en "aumen, aumentar". Per contra se consèrva
la grafia etimologica "mpt" dins "comptar"
([kun"ta]), "atemptat"
[aten"tat], "temptacion"
([tenta"siw])...
7') Se nòta sempre una sola "c" aprèp
una "n": "foncion, foncionari, sancion,
extincion, conjoncion".
8) Se nòta pas que "n" la nasala davant
"f", que siá eventualament muda ("enfant,
confessar, confle, enfle, confit"), o sistematicament prononciada,
e dins aqueste darrièr cas que lo mot siá d'origina
latina ("conferéncia, confiscar") o d'origina
grèga ("trionfar, anfiteatre, anfòra").
9) Se nòta entre vocalas l'z etimologica dins los
mots d'origina grèga ("azòt, (zoologia),
epizootia, protozoari, (zòna), anfizòna,
Amazòna"), aràbia ("azard,
azur, azimut") o divèrsa (generalament
de noms pròpris o de derivats de noms pròpris: "azèri,
Azerbaijan, kamikaze, Kalamazoo").
9') Lo sufix "-izar" (d'origina grèga
e fòrça productiu) seguís la règla:
"realizar, regularizar, civilizar" e, en consequéncia,
tanben los derivats dels vèrbs en "-izar": "realizacion,
regularizacion, civilizacion". Mas los vèrbs parallèls
a de mots en "-isi" an una s: "analisi,
analisar; electrolisi, electrolisar; paralisi, parlisar; psicoanalisi,
psicoanalisar...". (An tanben una "s", de bon
entendre, los vèrbs derivats de mots en "-ís":
"avís, avisar; precís, precisar".)
10) Lo mot "cossí" s'escriu sens l'"n"
etimologica.
11) Lo mot "regde" ["rredde]
o ["rrette] s'escriu amb "gd"
segon l'etimologia (coma "Agde ["adde]
o ["atte], Magdalena").
12) Se nòta l'"m" etimologica dins "fems",
"premsa", "premsar", "pomce"
(e mai dins "primtemps" gallicisme probable per "prima").
13) Los mots "un imatge, lo plantatge, lo borratge"
s'escrivon amb "tg" per tant que son de mots
masculins dins la lenga modèrna, çò que suspausa
un alinhament sus la familha dels mots sufixats en "-atge"
("vilatge, coratge, messatge..."). Las formas arcaïcas
femininas gardan la "g" sola: "una image, la plantage,
la borrage". Un nom pròpri coma "Cartage"
sèrva sa grafia etimologica aital meteis coma los mots
de formacion sabenta "imaginar, imaginacion".
14) Notam diferentament un prefix sabent "trans-"
e un prefix popular "tras-" e mai los dos se
prononcièsson parièirament davant consonanta (çò
es [tras-] eventualament modificat en [traz] o [tra-]). S'escriu
doncas "transgredir" e "trasmejar".
Ça que la, es pas de bon saber s'un mot es de formacion
populara o sabenta (e la decision es per bona part abitrària).
La lista dels mots en "trans-" / "tras-" serà
establida per lo GIDILOC e la reparticion entre los dos prefixes
aprovada per un acamp venent del Conselh de la Lenga Occitana
e renduda publica.
15) Lo resquilhament de l'accent tonic acompanhat d'un cambiament
de timbre vocalic es notat dins lo grop "-iá"
ont l'"a" pòrta un accent agut ("iá"
es prononciat [jO] o [jE],
[je] segon los dialèctes).
Se rencontra a l'imperfach de las conjugasons sufixada, mièja
sufixada e radicala: "legissiá, sentiá,
batiá", al condicional dels tres grops: "cantariá,
legiriá, sentiriá, batriá", dins
lo subjontiu present del vèrb "èsser":
"siá, siás" (comprés las
formas utilizadas coma d'indicatiu en provençal: "siáu,
siás"), dins los noms sufixats en "-iá":
"foliá, malautiá, mestriá"
o en "-ariá": "fornariá, librariá,
blancariá", dins lo possessiu femenin: "la
miá sòrre, la miá, la tiá, la siá".
16) Se nòta pas de trèma sus doas vocalas
que se rescontran (iat) quand la segonda de las vocalas es
pas una "i" o una "u": "coerent,
poesia, coedicion..." (pas mai de trèma que dins:
"veement, realitat, coautor, teologia...") L'accent
se nòta se ne vira, segon las règlas generalas (notacion
del timbre vocalic, o d'un accent tonic que son plaçament
seguís pas las règlas generalas): "poèta,
coèt, coèretz (de "coar")".
Se la segonda vocala es una "i" o una "u",
lo trèma pòt èsser necessari per destriar
una sequéncia de vocalas d'un diftong descreissent (amb
una mièja vocala per segond element). Ça que la,
es probablament encara possible d'estalviar pro d'accents e mai
dins aqueste cas. La definicion d'aqueles cases serà precisada
dins un acamp venent. La necessitat del trèma sembla aquesida
dins de cases coma los seguents: "esbaïr, apadoïr,
saïn, traïn, caïn, malaürós, groüm".
Lo trèma es pas notat (perqu'es inutil) se la notacion
d'un accent es necessària: "país, gaús"
(lo diacritic accent implica l'efièch del trèma:
la sillabicitat de la vocala que lo pòrta; autrament dich,
per èsser accentuada cal primièr qu'una vocala siá
una vocala plena e pas una mièja vocala.)
17) Quand los grops de letras "qu" e "gu"
an pas la valor de simples [k] e [g],
mas d'una consonanta labiovelara (un [k]o
un [g] seguit d'una mièja vocala
[w] corta, doncas [kw,
gw]) se pòt notar facultativament
un trèma per marcar aquesta valor: "linguistica
/ lingüistica; bilinguisme / bilingüisme" (e
tanben "equacion / eqüacion").
Lo Conselh de la lenga s'espera que sas recomandacions dintraràn progressivament en practica a travèrs una fasi d'adaptacion necessària. Lo Conselh de la lenga donarà son aprovacion a un Diccionari ortografic qu'enregistrarà sas recomandacions.
Tièira dels membres del Conselh de la Lenga Occitana,
presents a l'acamp del 8 / 06 97, levat Kremnitz, Rapin e Viaut,
excusats.
| Jacme Jacques | Alhèras
Allières | "L'orangerie", 25 route d'Espagne
31100 Toulouse | 05 61 40 15 10 |
| Pèire | Bèc | 17, rue de l'Abreuvoir - Nanteuil 86440 Migné | 05 49 51 70 34 |
| Andrieu | Bianchi | 47230 Barbaste | 05 53 65 51 51 telec.05 53 65 49 76 |
| Franc | Bronzat | 18, la Gleisòla I-10060 Roure | 11 84 28 30 |
| Felip | Carbona | Las Dònas 31320 Aurevila | 05 61 73 08 70 |
| Sèrgi | Carles | 3, c. Coupefer 31300 Tolosa | 05 61 42 20 90 |
| Ives | Gorgaud | 56, ave. del 8 de mai 30520 St Martin de Valgalga | 04 66 56 64 69 |
| Sèrgi | Granièr | 10 bis, c. Chaptal 11100 Narbona | 04 68 32 38 62 |
| Michel | Grosclaude | Sauvelade 64150 | 05 59 67 60 57 |
| Georg | Kremnitz | Grossbauerstraße, 9 1210 Wien (Vièna) | |
| Robèrt | Lafont | 2238, ave. d'Occitània 34090 Montpelhièr | 04 67 54 37 12 |
| Xavièr | Lamuela | Montilivi, 101 E-17003 Girona | 00 34 72 41 09 68 |
| Ives | Lavalada | 4 A, rua de las Sòrs de la Ribièra 87000 Limòtges | 05 55 33 10 48 |
| Guiu | Martin | La sylve, ch. des Carrières 13600 La Ciotat | 04 42 08 49 77 |
| Gilabèrt | Narioo | 29, StExupéry - La Saliga 64110 Juranson | 05 59 06 12 98 |
| Ervè | Quesnel-Chalelh | charrèira del Bacha 43700 Arsac de Velai | 04 71 05 90 32 |
| Crestian | Rapin | A la caminada 47340 Sauvanhàs | |
| Maurici | Romieu | 13, hameau de la Cavette 64230 Lescar | 05 59 81 11 17 |
| Patric | Sauzet | 34, rue François Bonvin 75015 París | 01 47 83 94 99 |
| Joan | Sibille | 46, pl. de l'Eglise 93500 Pantin | 01 48 91 77 71 |
| Domergue | Sumien | 8 c. Lo(u)bon 13100 Ais de Provença | 04 42 63 18 27 |
| Jacme | Taupiac | La piboleta - Sant Marçal 82000 Montalban | 05 63 66 86 77 |
| Rogièr | Teulat | 147, rue de Champ Madame 63110 Beaumont | 04 73 27 51 54 |
| Alan | Viaut | 3, rue Claude Monet 33185 Lo Hajan / Le Haillan |
Lo trabalh menat dins la SEO puèi dins l'IEO aprèp
sa fondacion en 1945 a permés de donar a l'occitan una
nòrma grafica modèrna, coerenta, eficaça
e autonòma. L'òbra de Loís Alibèrt
es reconoguda per totes coma centrala dins la bastison d'aquel
esplech. Son òbra acaba e corona un trabalh de renaissença
e de recuperacion de dignitat linguistica que i contribuïguèron
cadun de son biais, e a travèrs de contradiccions e d'esitacions
que la dificultat sociala de l'entrepresa podiá pas mancar
de far nàisser, Onorat, Mistral, Ros, Estieu, Perbòsc.
L'òbra d'Alibèrt foguèt puèi esperlongada
e precisada pels trabalhs de Pèire Bèc, de Robèrt
Lafont, d'autres mai. Aiçò es lo ben e l'eiretatge
comun de totes los occitanistas e en general de totes los qu'òbran
per la causa de la lenga d'òc.
Sul fons d'aquel aquesit collectiu incontestable e incontestat,
s'installèron dempuèi una quinzena d'ans qualques
divergéncias de detalh qu'opausèron divèrses
luòcs de promocion intellectuala e practica de la lenga
d'òc.
Lo pes real d'aquelas divergéncia es pauc de causa. Mas
èra un signe e una encausa de malaise, d'atissament, de
polemicas vanas e estèrlas. Es la rason perqué,
venguts d'una granda varietat d'orizonts, los membres del Conselh
de la Lenga Occitana se son recampats per las reduire. Restablir
una unitat completa dins l'usatge de la grafia occitana es lo
primièr pas, simbolicament fòrt, que fan uèi.
Lo Conselh permet puèi de pausar un luòc
de gestion de la nòrma linguistica de l'occitan, que, en
essent aquela lenga desprovesida del supòrt d'una institucion
politica, se pòt pas establir que per lo consensus e la
cooperacion. Per la granda diversitat de sensibilitats que recampa
ja, e que velharà a manténer, lo Conselh
deu pas mancar de recebre l'adesion de totes a son òbra.
Aquela adesion enfortirà l'autoritat del Conselh,
e l'autoritat del Conselh ajudarà en retorn l'ensem
de las iniciativas en favor de la lenga occitana.
Lo Conselh de la Lenga Occitana entend, complit son primièr
prètzfach de liquidacion de las ocasions de garrolhas bufècas,
obrar a donar a l'occitan la regulacion linguistica que li fa
mestièr, sens interferir amb lo trabalh de las institucions,
de las associacions e dels organismes existents, encara mens en
s'i substituissent. Delai de l'esplech grafic, basa primièira
e indispensabla, s'agís de trabalhar a fixar de formas
de lenga que permetan la vida de l'occitan dins la societat de
uèi, sa recuperacion e sa difusion sociala larga. Se sabèm
far viure lo Conselh de la lenga, mostrarem que sèm,
nosautres Occitans, capables, sens constrencha de lei ni d'Estat,
d'obrar a la vida e a l'autonomizacion de la lenga nòstra
e de la nòstra cultura.
Adreiças provisòrias del Conselh de la Lenga
Occitana:
- ecd Jacme Taupiac La piboleta - Sant Marçal 82000
Montalban (05 63 66 86 77)
- ecd Patric Sauzet 34, rue François Bonvin, 75015 París (01 47 83 94 99)
- ecd Domergue Sumien 8 c. Lo(u)bon 13100 Ais de Provença
(04 42 63 18 27)
- al GIDILOC "Le Saphir" bast A, 129, lèa de Bon Acuèlh, 34090 Montpelhièr