Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana

Acamp de Tolosa del 18 de novembre de 2000

    Ortografia del fonèma /s/
  1. Globalament confirmam los critèris adoptats al primièr acamp de Grabèls (decembre de 1998), mas acceptam una lista d'excepcions contràrias a l'etimologia (marcadas d'una arròba @) car se son socializadas de manièra irreversibla:
    agaça
    agaçar
    bacin
    beç
    besson @ (òm renóncia a *beçon, grafia suggerida en 1998)
    bòça
    brèç
    caça
    caçòla
    camoç
    cercela
    còça (Alibèrt *còssa)
    dança
    dimars (referencial) e dimarts (varianta) (Alibèrt: dimars dins la gramatica, mas *dimarç dins lo diccionari, que deu èsser una error de lectura del manuscrich)
    s'espassar, de confondre pas amb espaciar qu'a un autre sens (per espaciar, evitar lo francisme *espaçar).
    farcir
    fars
    fissar @
    flaçada
    maçon
    mèlsa @
    messorga @ (Alibèrt messorga/*meçorga, òm renóncia a *meçorga, grafia suggerida en 1998)
    mestís
    mordassas @
    noirissa (Alibèrt *noiriça)
    pecic
    pinçard
    polissa (Alibèrt *poliça): d'assegurança, de caractèrs. De confondre pas amb polícia (fòrças de l'òrdre).
    regalécia
    ressorsa (Alibèrt *ressorça)
    ròssa @
    rossegar @
    sedàs (Alibèrt sedàs/*sedaç)
    sorsa
    tassa (Alibèrt *taça)
    terrassa
    tesson @
    trissar @
    tròç (Alibèrt tròç/*tròs)

  2. Aquesta nòrma l'adoptam en essent conscients que qualques parlars locals, cisalpins o gascons pirenencs, an conservadas las oposicions fonologicas /s/ ~ /th/, /z/ ~ /dh/. Aquestes parlars, naturalament, an lo drech de notar /th/ = c, ç; /dh/ = z, cada còp qu'es necessari. Ex: beçon, grandaç, cozina allòc de besson, grandàs, cosina. Dins los parlars gascons concernits, /dh/ intervocalic se pòt notar d: codina.

  3. Los mots d'origina italiana transforman z/zz en s/ss (e non pas *ç/c): polissa, esquissa, esbòs/esbossar; síngaro (en niçard).

  4. Precision qu'ajustam als critèris de Grabèls: lo sufix -esa qu'exprimís un estat (< lat. -itia) coneis un sinonim en -essa que d'aprèp Ronjat seriá benlèu pas un francisme ni un italianisme (< lat. -icia). Acceptèssem -essa en gascon e en cisalpin, l'escriuriam amb ss.

  5. Dins los toponims d'Occitània:
    1. Òm aplica per defaut los critèris generals: Sejalèir (fr. " Cézalier ", del latin °Secal-ariu), Chasluç (fr. " Châlus ", del latin °Castell-uciu).
    2. Òm manten las grafias d'Alibèrt quand son etimologicas: Niça (allòc de *Nissa, fr. " Nice "), los Causses (allòc de los *Cauces, fr. " les Causses ").
    3. Òm accèpta una correccion etimologica contra Alibèrt, quora s'es socializada: Caramauç (Alibèrt *Cramaus, fr. " Carmaux ").
    4. Òm accèpta una grafia non-etimologica quora s'es socializada de manièra indefugibla: Caors (fr. " Cahors "), Marsan (fr. " Marsan "), Soire (fr. " Issoire "), Gers (fr. " Gers "), Nissa (fr. " Nissan "), Pèlis (it. " Pellice "), Artensa (cas dobtós, fr. " Artense "), Venaicin (cas dobtós, fr. " Venaissin ").
    5. Òm accèpta los cases de substitucion versemblabla del sufix d'origina al profièch de -às, -ès: Carpentràs, Privàs, Duràs, Sanch Amàs, Usès (fr. " Carpentras, Privas, Saint Chamas, Uzès ").


1