Lo trabalh menat dins la SEO puèi dins l'IEO aprèp
sa fondacion en 1945 a permés de donar a l'occitan una
nòrma grafica modèrna, coerenta, eficaça
e autonòma. L'òbra de Loís Alibèrt
es reconoguda per totes coma centrala dins la bastison d'aquel
esplech. Son òbra acaba e corona un trabalh de renaissença
e de recuperacion de dignitat linguistica que i contribuïguèron
cadun de son biais, e a travèrs de contradiccions e d'esitacions
que la dificultat sociala de l'entrepresa podiá pas mancar
de far nàisser, Onorat, Mistral, Ros, Estieu, Perbòsc.
L'òbra d'Alibèrt foguèt puèi esperlongada
e precisada pels trabalhs de Pèire Bèc, de Robèrt
Lafont, d'autres mai. Aiçò es lo ben e l'eiretatge
comun de totes los occitanistas e en general de totes los qu'òbran
per la causa de la lenga d'òc.
Sul fons d'aquel aquesit collectiu incontestable e incontestat,
s'installèron dempuèi una quinzena d'ans qualques
divergéncias de detalh qu'opausèron divèrses
luòcs de promocion intellectuala e practica de la lenga
d'òc.
Lo pes real d'aquelas divergéncia es pauc de causa. Mas
èra un signe e una encausa de malaise, d'atissament, de
polemicas vanas e estèrlas. Es la rason perqué,
venguts d'una granda varietat d'orizonts, los membres del Conselh
de la Lenga Occitana se son recampats per las reduire. Restablir
una unitat completa dins l'usatge de la grafia occitana es lo
primièr pas, simbolicament fòrt, que fan uèi.
Lo Conselh permet puèi de pausar un luòc
de gestion de la nòrma linguistica de l'occitan, que, en
essent aquela lenga desprovesida del supòrt d'una institucion
politica, se pòt pas establir que per lo consensus e la
cooperacion. Per la granda diversitat de sensibilitats que recampa
ja, e que velharà a manténer, lo Conselh
deu pas mancar de recebre l'adesion de totes a son òbra.
Aquela adesion enfortirà l'autoritat del Conselh,
e l'autoritat del Conselh ajudarà en retorn l'ensem
de las iniciativas en favor de la lenga occitana.
Lo Conselh de la Lenga Occitana entend, complit son primièr
prètzfach de liquidacion de las ocasions de garrolhas bufècas,
obrar a donar a l'occitan la regulacion linguistica que li fa
mestièr, sens interferir amb lo trabalh de las institucions,
de las associacions e dels organismes existents, encara mens en
s'i substituissent. Delai de l'esplech grafic, basa primièira
e indispensabla, s'agís de trabalhar a fixar de formas
de lenga que permetan la vida de l'occitan dins la societat de
uèi, sa recuperacion e sa difusion sociala larga. Se sabèm
far viure lo Conselh de la lenga, mostrarem que sèm,
nosautres Occitans, capables, sens constrencha de lei ni d'Estat,
d'obrar a la vida e a l'autonomizacion de la lenga nòstra
e de la nòstra cultura.
Adreiças provisòrias del Conselh de la Lenga
Occitana:
- ecd Jacme Taupiac La piboleta - Sant Marçal 82000
Montalban (05 63 66 86 77)
- ecd Patric Sauzet 34, rue François Bonvin, 75015 París (01 47 83 94 99)
- ecd Domergue Sumien 8 c. Lo(u)bon 13100 Ais de Provença
(04 42 63 18 27)
- al GIDILOC "Le Saphir" bast A, 129, lèa de
Bon Acuèlh, 34090 Montpelhièr
Lo Conselh torna afortir son estacament a la nòrma
establida per Loís Alibèrt (en particular dins la
Gramatica Occitana, segon las formulacions de son edicion
de 1976). Tocant las divergéncias graficas de detalh que
trebolan l'usatge dempuèi qualques annadas, lo Conselh
a adoptat l'ensem de las solucions rapeladas çai-dejós,
e las preconiza a totes los usancièrs de la lenga occitana.
Lo Conselh vòl aital respondre al besonh d'una causida
dins de cases que l'unitat grafica apareis uèi rompuda.
La vocacion del Conselh es fondamentalament de gerir una
nòrma grafica establida, de n'assegurar l'estabilitat necessària,
pas de la modificar arbitràriament.
Lo Conselh demanda solemnament a totes los usancièrs,
individuals, collectius o institucionals de l'occitan de li comunicar
per escrich lor adesion a las solucions de retorn a l'unitat grafica
qu'a pogut elaborar e que preconiza.
trasfoguièr... (popular)
trasfoguièr... (popular)
Una descripcion mai aprigondida de las causidas e lo tèxt
de la Declaracion de Principis adoptada pel Conselh dins sa primièira
sesilha pòdon èsser obtenguts al prèp dels
membres del Conselh de la Lenga Occitana o en clicar aicí.
Lo Conselh de la lenga s'espera que sas recomandacions
dintraràn progressivament en practica a travèrs
una fasi d'adaptacion necessària. Lo Conselh de la lenga
donarà son aprovacion a un Diccionari ortografic
qu'enregistrarà sas recomandacions.
Dins l'acamp de Nimes (27 d'agost 1997) lo Conselh de la Lenga
Occitana se provesiguèt d'estatuts. Decidiguèt d'establir
son sèti a l'Universitat del Miralh, a Tolosa.
Elegiguèt lo burèu seguent:
- President: Xavièr Lamuela
- Vice Presidents: Patric Sauzet, Jacme Taupiac
- Secretari General: Domergue Sumien
- Secretari General clavaire: Maurici Romieu
- Cargat de ligason amb las Valadas: Franc Bronzat
Lo conselh recomanda: en luòc de:
Èva, Índia, SOÏSSA, FÒRÇA, ANGLÉS
Eva, India, SOISSA, FORCA, ANGLES coerent, veïcul, veement... (mas hemna, bohar...)
coherent, vehicul, vehement... Loís, país, gaús... (mas Loïsa, Loïset, païsan...)
Loïs, païs, gaüs... plourà, soudar... ("ou" val totjorn foneticament "òu") (mas "plòu, sòuda")
plòurà, sòudar...
la filosofia, la gràcia... la filosofía, la gracia...
santuari, subjontiu, artic, aumentar... ("nct", "nrt" "nt", "rt" (mas comptar, atemptat, temptacion...)
sanctuari, subjonctiu, arctic, augmentar...
foncion, sancion, conjoncion...
fonccion, sanccion, conjonccion... trionfar, anfiteatre, anfòra...
triomfar, amfiteatre, amfòra...
disiam, legissiam, diriam, legiriam, siam...
disiàm, legissiàm, diriàm, legiriàm, siàm...
azòt, epizootia, protozoari, Amazòna, azard, azur, azimut, azèri, kamikaze...
asòt, episootia, protosoari, Amasòna, asard, asur, asimut, asèri, kamikase...
realizar, civilizar, regularizar... (mas analisar, paralisar... cf. analisi, paralisi...)
realisar, civilisar, regularisar...
cossí consí
regde redde fems, premsa... fens, prensa...
un imatge, lo plantatge, lo borratge... (mas Cartage, imaginar...)
un image, lo plantage, lo borrage... transfigurar... (sabent)
trasfigurar... (sabent)
la miá, la tiá, la siá... la miá sòrre... coma disiá, cantariá, cal que siá, la foliá, la malautiá, la mestriá
coerent, poesia, coedicion... (mas esbaïr, saïn, groüm..)
coërent, poësia, coëdicion...
linguistica o lingüistica, bilinguisme o bilingüisme, equacion o eqüacion...