NUMERO 26, MARTO-APRILO 1997
La kleptomania tradukisto
de Dezo Kosztolanyi, tr. Haeng-Cho.
Nia konkurso
Diplodoko: Þvarcaj Analoj de 1996
De Kie? Kien? kaj Kiel? Recenzas
Kep Enderby
Laboristaj Kronikoj kaj
Lirikaj Perloj de Al-Andalus
Recenzas Kep Enderby
Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko
Recenzas Donald Broadribb
Diversaj
Skribas la legantoj
Lingva Angulo de Alan Towsey
Nekrologoj
Literatura manifesto de la Iltisa Skolo
Deziras korespondi
Iom da historio de Boris Kolker
Provu vian vortoscion de Donald Broadribb
Denove problemoj pri po
Universala kongreso de Esperanto, Adelajdo 1997
Raportas Kep Enderby
Notoj pri la somera lernejo kaj la AEA jarkunveno
AEA: Annual Report
Ni paroladis pri poetoj kaj verkistoj, pri pasintaj amikoj, kiuj foje laýiris la saman vojon kun ni, sed malrapide postrestante ili fine malaperis sen spuroj. De tempo al tempo oni menciis ies nomon. Kiu ankoraý memoras lin? Ni kapjesis, kaj sur la lipoj ekiøis ridetoj preskaý nevideblaj. Æe la mensokulo aperis vizaøo laýsupoze forgesita, perditaj vivo aý kariero. Kiu scias pri li? Æu li ankoraý vivas? Silento estis la respondo. En æi tiu trankvilo susuris la velksekiøinta florkrono de lia gloro, kiel aýtuna foliaro en tombejo.
Ni silentiøis.
Longajn sekundojn ni ade silentis, øis iu tuj menciis la nomon de nia amiko Gallus.
"Tiu kompatindulo," diris Kornél Esti, "antaý eble sep-ok jaroj mi ie trafis lin en tre malgajaj cirkonstancoj. Tiutempe io fiokazis al li rilate al krim-romano; la okaza¼o, evoluante kiel lia romano mem, estis la plej drameca, plej doloriga, kiun mi iam travivis.
Nu ja, vi konas lin pli-malpli. Li estis talentulo, posedante fulminan menson. Li estis intuiciplena, konscienca kaj multedukita. Li scipovis paroli plurajn lingvojn; laýdire, la Anglan tiel bone ke eæ la Duko de Kimrio ricevis de li lecionojn. Dum kvar jaroj li tie loøis en Kembriøo.
Tamen, li suferis pro fatala malperfekta¼o. Ne, ne; la drinkadon li ne faris. Li simple kunprenis æion kio ne estis najle alligita. Unuvorte - li þteladis kiel kleptomaniulo. Egale æu koncernis poþhorloøon aý feltbabuþojn, aý eæ æu fornokahelon. Por li la þtela¼oj valoris ekzakte tiom malmulte kiom iliaj volumeno aý dimensioj. Plurfoje, li tute ne povis profiti de ili. Lia øojo konsistis sole en la fakto ke li povadis fari kion li deziras: nome la þteladon mem. Ni, lia proksima amikaro, klopodis komprenigi lin, por ke li prudentiøu. Ni provis miellange persvadi lin, parolante al li amoplene. Ni jen laýtlegis Levidojn, foje minacis lin. Eæ li konsentis ke ni pravas, kaj li promesis batali kontraý sian instinkton. Sed vane lia inteligento baraktis, æiufoje refalante en la saman krimagon.
Milfoje fremduloj hontigis, humiligis lin publike, multfoje oni kaptis lin fifaranta, kaj æiam ni penegis æiel plej eble por iel maski la sekvojn de lia agadaæo.
Foje veturante rapidtrajne al Vieno, li eltiris survoje la monujon de Moravia vendisto el ties jako, sed tiu tujsekve kaptis lin æe la kolumo, kaj tuj transdonis Galluson al la manoj de la plej proksimaj policistoj, kiuj transigis lin al Budapeþto.
Ankoraýfoje ni penis lin savi. Vi verkistoj ja scias ke æio - ne nur la boneco de poemo, sed ankaý la sorto de homo - dependas de vortoj. Mi do asertis ke li suferas kleptomanion kaj certe ne estas þtelisto. Æar ni konis lin, ni vidis nur kleptomaniulon, ne kutiman þteliston. Sed neprisciante lin kiel ni, la tribunalo en Budapeþto klasifikis nian amikon kiel þteliston, kaj Gallus kondamniøis al du jaroj en malliberejo.
Liberigite tuj antaý Kristnasko, en malgaja decembra mateno, li ekaperis malsata, mizera æe mia hejmo. Li falis surgenuen antaý mi, petegante ke mi lin ne forsendu, sed helpu lin trovi laboron.
Kompreneble li ne povus publikigi sian propran nomon. Sed li povis nenion fari krom verkadi. Tial mi sukcese elseræis viglan, humanan eldoniston, al kiu mi rekomendis mian amikon Gallus. Jam la sekvan tagon la eldonejo konfidis al li la tradukadon de angla krimromano, ia sentaýga¼o per kiu ni mem neniam dezirus malpurigi la manojn. Nur se nepre necesus traduki tian artikolon; kaj ni engantigus unue la manojn.
La titolon de l' etverko mi ekzakte memoras: La Mistera Kastelo de l' Grafo Viciþlavo. Nu, ne gravis. Mi povis almenaý ion fari por li. Li øojis æar li fine gajnis laboron.
Inspirite li komencis sian tradukadon. Li verklaboris tre sindediæe; kaj ne atendante la konsentitan findaton, li jam transdonis la manuskripton post nur tri semajnoj.
Sed kiu ja povus priskribi mian senton de mirego kiam la eldonisto post kelkaj tagoj telefone sciigis ke la traduko de mia protektato estas tute neuzebla, kaj ke li trovas neniun kialon por doni al Gallus eæ nur unu moneron. Absolute nenion mi komprenis. ¬etinte min en droþkon, mi ekveturis al la eldonejo.
La negocisto senvorte premis la manuskripton en mian manon. Nia amiko evidente klare tajpis øin, nombrante la paøojn, eæ ligis la verkon per þnuro havanta naciajn kolorojn. Æi æio pruvis ke la nova versio venis de Gallus, æar, kiel mi jam menciis, literaturrilate li estis fidinda, hontege ekzakta. Eklegante la tekstenhavon, mi tuj esprimis grandan øojon. Jen klaraj frazoj, sentoplenaj parolturnoj; spritaj lingva¼ideoj alvicigis sin unu post la alia tiumaniere kiel ne meritis la originalaæo. Perplekse, mi demandis al la eldonisto kial la teksto ne plaæas al li. Tiu tujsekve premis al mi enmanen la Anglan originalon, denove senvorte. Li postulis ke mi komparu ambaý versiojn. Dum duona horo mi profunde okupis min studante la verkon, la libron, kaj la manuskripton. fine mi levis la kapon konsternite, konsentante ke li pravas.
Øis kiom? Ne, ne komencu peni eltrovi. Vi nur maltrafus. Kaj li ne anstataýigis la tekston per tiu de alia romano. Øi estis ja flua, arte malmodesta, kelkfoje eæ lirike inspira traduko de la Mistera Kastelo de la Grafo Viciþlavo. Ne, ankaý pri tio vi eraras; mi trovis neniusolan miskomprenon. Fakte, li majstris vere kaj la Anglan kaj la Hungaran lingvojn. En tiu direkto vi ne bezonas seræi. Ion similan vi certe ankoraý ne travivis. La malfacila¼o troviøis æe alia loko. Tute aliloke.
Ankaý mi nur iom post iom malkaþis la problemon. Aýskultu! La unua frazo de l' Angla originalo verkiøis jene: "Æiuj 330 fenestroj de la malnovega, vetere detruita kastelo briladis. En la supretaøa festoæambro kvar kristallustroj disigis sian luksan abundon de brilado..." En la Hungara traduko troviøis: "Æiuj 12 fenestroj de la malnovega, vetere detruita kastelo briladis. En la supretaøa festoæambro du kristallustroj disigis sian luksan abundon de brilado. "Mi rigardegis la frazon, poste mi plulegis. Æe la tria paøo la Angla aýtoro skribis: "Mokeme ridetante, la Grafo Viciþlavo elprenis sian monujon kaj ¼etis la postulitan monsumon sur la tablon - mil kvincent pundojn. " Tion la Hungara tradukisto redonis kiel: "Mokeme ridetante, la Grafo Viciþlavo ¼etis la postulitan monsumon sur la tablon - cent kvindek pundojn "
Nun jam malmergiøis el mi ia nocio kiu je mia bedaýro dum la sekvantaj minutoj iøis malfeliæa certeco. Pli malsupre, æe la paøfino, mi legis Anglaversie "La Grafino Eleonora sidadis æe angulo de l' balejo, surhavante solenan robon kaj ankaý malnovan familiornama¼on, tiun diamantoplenan diademon kiun þi heredis de sia pra-praavino, Germana princelektistino. Æe þia cignosimila brusto opaloblue briletadis malfalsa perlokolæeno. Þiaj fingroj estis ceremonie þarøitaj per briliantoj, per ringoj safiraj kaj smeraldaj." Je mia nemilda teruriøo la Hungara manuskripto produkis la buntan priskribon tiele: "La Grafino Eleonora sidadis æe angulo de l' balejo, surhavante festorobon " nek pli, nek malpli. Tute mankis la diamantoplena diademo, la perlokolæeno, la briliantoj, safiroj, kaj smeraldoj.
Æu vi komprenas kion faris nia kompatinda aýtorkolego, kiu efektive meritis pli bonan sorton? Li simple þtelis de la Grafino Eleonora þiajn familiornamojn, kaj per simila nepardonebla frivoleco li elrabis la cetere eksterordinare simpatian Grafon Viciþlavo, al kiu nia kolego postlasis nur cent kvindek el liaj mil kvincent pundoj; simile li forprenis du el la kvar kristalolustroj, kaj rabis dudek kvar el la tridek ses fenestroj de l' malnova dispeciøinta kastelo.
Æio æirkaý mi komencis aksumi. La perplekso tamen atingis sian supron kiam mi konstatis sen dub' ajna ke æi tiu fatala konsekvenco daýris tra la tuta verko. Kio ajn estis atingebla per la tradukista skribilo; ja æiuj figuroj aý objektoj kiujn li ektrafis en la romano estis iel damaøitaj. Egale æu koncernis movebla¼ojn, æu senviva¼ojn, li piedtretis la apenaý kontesteblan sanktecon de privataj propra¼oj. Por tion fari li utiligis plurajn metodojn. Estis æefe la valora¼oj kiuj sen postsignoj malaperis.
En la Hungara traduko mi ne trovis unu solan spureton de æiuj tiuj tapiþoj, trezoroj kaj arøenta¼oj elektitaj por altigi la originalan literaturnivelon de l' Angla historio. Jen li þteletis eble nur unu eron, jen duonon aý eble du-trionojn de a¼aro. Kiam en la romano oni portigis per lakeo kvin kofrojn en vagonaran kupeon, laý Gallus troviøis nur du; la aliajn li inside prifraýdis. Por mi, plej frakase estis tamen - æar tia ago klare montris malbonecon kaj nehumanecon - ke li ne malofte anstataýigis valorajn metala¼ojn kaj gemojn per malpli- aý senvaloraj objektoj; ekzemple, platinon per lado, oron per kupro, diamantojn per falsaj þtonoj, aý per vitro.
La kapon malsuprenpendigante, mi adiaýis al la eldonisto. Pro nura scivolemo mi pruntis kaj la manuskripton kaj la Anglan originalon. Æar mi ege interesiøis pri la solvo de l' enigma afero, hejme mi daýrigis la seræesploron, farante detalegan resumon de la þtelitajoj.
Senpaýze mi laboradis, de la posttagmezo je la unua øis la posta mateno je la sesa kaj duono. Finfine montriøis ke nia perturbita verkistamiko þtelis, tradukante el la Angla, senrajte kaj maldece 1 579 251 sterlingajn pundojn, al tio 177 orringojn, 947 perlajn kolæenojn, 181 poþhorloøojn, da orelringoj 309 parojn kaj 435 vojaøvalizojn, krome personajn poseda¼ojn, arbarojn, herbejojn, la kastelojn de dukoj kaj baronoj, kaj ankaý aliajn malgranda¼ojn kiaj naztukoj, dentopikiloj kaj kloþetoj, kiujn unuope nombri estus penige kaj verþajne superflue.
Estus tro komplike eltrovi kien li forportis æi tiun objektaron
efektive ekzistantan nur surpapere - en la regno de l' imago -
kaj kion li celis per la þtelado, mi do saøe ne komencis.
Sed pro æi æio mi konvinkiøis ke Gallus ankoraý
estas sklavo de sia peka pasio aý malsano, kaj ekzistas
neniu espero pri resaniøo. Miaopinie li ne meritis esti
subtenata de la honorinda socio. Morale indigna, mi æesis
plukoni lin, redonante lin al lia sorto. Deposte mi neniam reaýdis
ion ajn pri li.
Indeksen
Vi rimarkis ke æijare nia ESK havas novajn kovrildesegna¼ojn. Ni bezonas scii kian paperkoloron vi preferas kiel fonon por tiuj desegna¼oj.
Æu la palverdan de nia antaýa (januar-februara numero)?
Æu la mezverdan de nia nuna numero?
Æu palbluan?
Æu mezbluan?
Æu alian koloron?
Kiun?
Æu palan, æu mezan?
Sendu al la redakcio vian opinion por ke øi atingu nin plej malfrue la 12an de aprilo.
(Notu: la venkinto ricevos specialan premion.-O.B.)
1 Kiun premion vi promesas, Odlo? Kaj kiel vi decidos kiu estas la venk into? - DB
2 Tio estas sekreta sekreto, kara Reaktoro, mi promesis ne konigi la respondon. - O.B.
3 Ne blagu, Odlo. Mi ne aýtorizis vin disdoni premiojn. - DB
4 Kiu do redaktas æi tiun gazeton, vi aý mi?-O.B.
Kaj kiu fuþis æi tiun artikoldividon, Odlo?
La jaro 1996 estis periodo de politikaj baletoj kaj balotoj.
En Aglolando Vilæjo Klintono, post øuata balo en la æefurbo, reelektiøis por dua periodo de kvar jaroj. Estis daýrantaj problemoj en la Blanka Domo pri la blanka akvo kaj iom da konfuzo pri orientaj dancoj kaj donacoj sed li ne multe suferis pro doloro. La Prezidento kaj lia estrino Hilaria tuj flugis al Nova Sud-Krimujo, al la Havena Urbo kie la Olimpiaj Ludoj okazos en la jaro 2000. El sia sperto de la Olimpiko en Atlantiko Vilæjo konsilis ke la ludoj estu ne tute Anglosaksaj sed multkulturaj. Li petis ke oni reklamu ne kokakolon sed koalon kaj ke oni prezentu verajn kanguruojn kaj ne la groteskajn artefaritajn bestojn sur bicikloj kiujn li vidis en Atlantiko. Dum Hilaria alparolis gravedajn virinojn, en la Urbodomo Vilæjo esploris la antipodan golfon kun granda blanka þarko. Ili ambaý vizitis la grandan Barieran Rifon por seræi fiþercojn kaj la tropikan pluvarbaron por vidi verdstela¼ojn. Poste ili iris al Suba Golfo en Filipio, antaýa libertempejo por Aglolandaj marsoldatoj. Tie Vilæjo kunvenis kun politikistoj de aliaj landoj de Azio por diskuti malliberan komercon. Ili reiris al Aglolando sufiæe frue por elsendi sian novjaran mesaøon pri la konstruo de ponto al Estontio.
En Unuiøintaj Nazioj la Øenerala Sekretario Putros-Putros Galimatio petis plian kvarjaran oficperiodon æar li havas duoblan nomon kaj parolas duan lingvon, la Francan. Sed aliaj kandidatoj el Afriko kiuj parolas la Anglan promesis ke ili ankaý duobligos siajn nomojn kaj lingvojn se oni elektos ilin. Pro la vetoo en la Sekureca Konsilio oni decidis akcepti la proponon de la lando kiu havas la plej grandan þuldon al la organiza¼o. Iu Kafro kun duobla nomo, S-ro An-An akceptis la proponon kaj la postenon. Kiel kompenson, Aglolando retiris sian ambasadoron æe UN, virinon de Æeka origino, kaj faris þin Ministo pri Eksterlandoj aferoj. Espereble oni baldaý sendos pli grandan æekon al la organiza¼o.
En Granda Brutujo la konservatoriulo Johano Ma¼ora restis Æefministo, spite al la problemoj pri la frenezaj bovinoj. (Vidu Monato, Decembro 1996, "Laý Mia Ridpunkto" de Stefan Maul). Sukcesinte prokrasti la balotadon øis 1997 li ricevis la premion por la plej elstara dancisto kaj radio-personeco de la jaro.
En Kangurulando alia konservatoria æefo Minora Johano, frue en la jaro, en la æiutrijara balotedo, sukcesis venki sian laborpartian rivalon, Paýlo. Paýlo retiriøis el la Parlamento por fariøi profesoro pri biografiado kaj por prizorgi siajn horloøojn kaj aliajn antikva¼ojn. Sed nove elektita senpartia delegitino, Paýlino, faris problemojn por la nova registaro. En sia "virgulina" parolado þi proponis ke oni æesigu la enmigradon el ne-Eýropaj landoj kaj ankaý subvenciojn al senedzaj patrinoj kaj Aborigenaj dancistoj. Kompreneble enmigrintoj kiuj deziris importi edzinojn kaj Aborigenaj trupoj kiuj deziris daýre ricevi subvenciojn protestis ke tiaj proponoj estas rasdiskriminaciaj kaj nejustaj. Kangurulando malsukcesis en la baletado en Unuiøintaj Nazioj por nekonstanta seøo en la Sekureca Konsilio. Tial øi ne povis partopreni en la balotado por elekti la Øeneralan Sekretarion. Sed propono ke æiu lando æesigu la fabrikadon de anatomaj armiloj estis tiel populara ke preskaý æiu membro de UN deziris esti kunproponanto. Kaj æar æiu lando faris la proponon, la rezolucio tute sukcesis post rapida baleto.
En Kivilando post multaj hakeoj (militdancoj) oni uzis en 1996, la unuan fojon, novan sistemon por la baletado, laý kiu ne nur la Maorioj sed ankaý iu ajn politika partio povus ricevi seøojn en la parlamento eæ se øi akirus en neniu baletdistrikto plimulton. La rezulto estis elekto de multaj partioj el kiuj neniu sola povis starigi registaron. En aliaj landoj oni tute kutimas havi tian problemon kaj øin solvi post kelkaj tagoj sed la Kivioj neniam antaýe bezonis tujtujan koalicion. Dum la cetero de la jaro oni klopodis organizi aliancon inter du aý pli da partioj por konsistigi plimulton en la parlamento. Post multe da sekreta æevalkomerco oni atingis interkonsenton. Oni akceptis kiel vicæefministon kaj trezoriston Maorion kiu antaýe estis ministo sed eksiøis el la registara partio. Sed je la fino de la jaro oni ankoraý atendis klarigon de la rezulta politiko.
En Sud-Slavio, post kelkaj jaroj da militado oni deklaris pacon kaj la cerba registaro okazigis balotelektojn. Sed oni ne tute komprenis la celon de baletado. Oni ne permesis ke la gajninta partio kunvenu en la Urbodomo aý la Parlamentejo por balo kaj por anonci novan registaron. Ili devis kunveni æiutage sur la stratoj por danci kaj por deklari sian politikon. Dumtempe la antaýaj registaroj daýrigis sian administradon. Je la fino de la jaro tiu nova sistemo de divido de povo ankoraý daýris.
En Paka¼io oni seræis kandidatojn por nova parlamento. Æar ne estis sufiæe da honestaj politikistoj oni invitis ludantojn de kriketo (speco de sporta baleto) kandidatiøi. Antaýa kapitano de la Paka¼ia test-teamo anoncis sin. Aparte de la kriketo li jam elmontris siajn kapablojn allogi kapitalon per edziøo kun riæa fremdulino kaj nasko de heredonto. Se li sukcesos same bone organizi la aferojn de la nacio þajnas ke li havos brilan politikan kaj baletan karieron.
En Ursolando, aliflanke, oni reelektis la tradician reganton Borso, kiu dum la kampanjo multe distris la voædentojn per moderna baletdancado. Bedaýrinde li tiel vigle saltis ke li trostreæis sian koron kaj devis eniri hospitalon, sed la operacio per la helpo de bona kirþurøo el Aglolando tute sukcesis. Je la fino de la jaro oni atendis ke baldaý Borso povos rekomenci sian kutiman vivon, aparte la dancadon.
En Øermenio Helmeto Kolo, tre sperta saltanto, ne devis subiri la teston de baletado. Tamen li devis plaæi al eventualaj elektontoj hejme kaj eksterlande. Li klopodis pligrandigi la Eýropan Komunumon per la aldono de orientaj landoj kaj samtempe malpliigi øis unu la nombron de la moneroj. Kompreneble la Øermenoj tre þatus ke en ebena komercstadiono æiuj konkurantoj komencu ekde siaj markoj; sed ili komprenas ke oni devas respekti la juron, aý eýron. Helmeto promesis ke tre frue en la Nova Juro li vizitos Ursolandon por diskuti kun Borso la landlimojn kaj la monerojn kaj eble pri vizitoj de la bolþevisma balettrupo. Dumtempe problemo aperis en la tre profitdona komerco pri la vendado de pecoj de la Belulina Murego. Konservistoj urøis ke oni malpermesu la vendadon de murpecoj, por ke la pranepoj povu vidi la faman Muregon kaj tiel memoru la erarojn de la Nacioj. La fabrikistoj de murpecoj kiuj jam duobligis la pezon de la murpecaro petis al la Registaro protekti ilian esencan industrion.
En la insula sangepura Leona Þtato ekokazis neordinara baletado. Kvankam tiu þtato estas ege multkultura, kaj oni nepre devas lerni la Aglan kiel komunan lingvon, estas nur unu politika partio de popola agado. Konsekvence oni scias la rezulton de la balotado antaý la komenco de la balotado - ne per opinisondado, sed pro la fakto ke estas nur unu kandidato en la plimulto da distriktoj. Tiel la æefministo ne devas þanøi sian domon, kaj la departementoj konservas la kapojn, almenaý sur la leterpapero
En la Proksima Oriento malgraý baletado en Israelo, el kio rezultis nova æefministo, la diskutado pri la sendependeco de Hebronanoj kaj aliaj loøantoj de la okcidenta aý maldekstra riverbordo daýris je la fino de la jaro.
En Praavo, la æefurbo de Esperantujo por 1996, ankaý
okazis la kutimaj baletadoj, post kiuj oni elektis la kutimajn
oficistojn. Denove la Prezidanto de UEA estas Korano. Feliæe
estas kelkaj elnaskaj Esperantistoj kaj en Tujo aperas kelkaj
novaj voæoj. Oni esperas ke per kongreso en la Antipodoj,
kie okazos bonega koroborio (Aborigena baleto) oni trovos novajn
kandidatojn almenaý por la Societo Zamenhof kaj por la
fako "þercaj analoj".
Indeksen
De Kie? Kien? kaj Kiel? de John Adcock, esperantigita el la Angla kaj publikigita en Nov-Zelando de Donald Rogers, reviziita de Desmond Langman, 1993. 33 paøoj A4-aj, prezo nekonata. Aæetebla espereble dum la UEA Kongreso en Adelajdo.
Tiu æi libreto estas kolekto de prelegoj donitaj kurse de la aýtoro, John Adcock, mortinta Prezidanto de la Nov-Zelanda Esperanto-Asocio kaj Profesoro pri Psikologio, kaj eldonita libroforme en la Angla por liaj klasoj æe la Laborista Eduka Asocio [WEA] en Nov-Zelando antaý kelkaj jaroj. La titolo De Kie? Kien? kaj Kiel? donas spuron pri la motivo de Profesoro Adcock, kiu volis helpi siajn studentojn pli bone kompreni la eternan homan sindemandon pri la celo de la vivo.
La sekularaj respondoj de la aýtoro estas ke la sintenoj kaj konscioj de la homaro dum øi alproksimiøas al sia estonteco devas esti konstruataj sur ampleksa akcepto de la pasinta mondo, æiam evoluanta kaj æiam þanøiøanta.
Tiu æi ne estas hodiaýa revolucia penso, sed øi ankoraý gravas kiel baza starpunkto por øusta kompreno de la mondaj problemoj. Li agnoskas ke li "ne pretendas trovi respondojn al la multaj problemoj prezentitaj, kvankam, ke li esperas, ke [almenaý] la øustaj demandoj devus esti komprenitaj pli klaraj.''
Lia tradukanta admiranto Donald Rogers priskribas la verkon kiel specon de "populara scienca genro ne sufiæe haveble en Esperanto", sed laý mi, tio sugestas fikcian econ pri øi kiu tute mankas. La verko ne estas distra¼o sed serioza penado trakti seriozajn demandojn.
La æapitroj traktas kampojn kiuj devus interesi tiujn kiuj scivolemas pri la nuntempaj etikaj kaj aliaj problemoj de nia aktuala monda socio kaj seræas øeneralajn iagradajn filozofiajn klarigojn. Ne surprize, i.e., ke Esperanto gajnas simpatian mencion.
La analizoj kaj la faktoj prezentitaj ne estas originalaj (tio ne grava) kaj parte emas esti iomete ne øisdataj, sed malgraý tio, meritas legadon.
Tra 8 æapitroj ni estas gvidataj, kaj partoprenigataj jene:
"Seræante Fundamentojn", traktado pri la origino de materio; la "Evoluo de Vivo" inkluzive de la fizikaj, kemiaj kaj organikaj formoj de vivo; "La Naturo de Homo", psikologia eseo en kiu la psikologia termino "afekcio" aperas tre ofte, memorigante nin pri la profesio de la aýtoro. En tiu æi eseo la mensa kaj cerba flankoj de la homo estas analizataj, kaj ne mankas diskuto pri la baza daýra filozofia demando: æu la menso aý la materio pli regas la mondon?; "Pritaksi Socion", konsidero pri la socio ekde øia frua etapo kiel familia unuo øis la aktuala mondo de naciaj kaj multnaciaj þtatoj; "Ideologioj" inkluzive de la bonkonataj ismoj: liberalismo, socialismo kaj komunismo; kaj "La Monda Scenejo"; kaj estas tiuj lastaj en kiu la traktado eksmodiøas kaj ne øisdatas; "Senelirejo", kaj "Valoroj", reveno al diskuto pri la homaj afekcioj, ree emfazanta la gravan rolon de homaj motivoj kaj menssintenoj scivolemaj en la antaýenirado kaj progresado de la homa evoluo.
Je la fino, "Kiun vojon al Utopio", ni renkontas pledon pri kiom necesas restrukturiøo de la socio por ebligi tiujn deziratajn pli altajn moralajn principojn akceptatajn de æiuj. La fina paøo estas dediæo al la aýtoro.
Oni devas aplaýdi la motivon "helpi homojn pli bone kompreni la naturon de sia universo [kaj de si mem] kaj do plikapabligli sin regi kaj uzi øin por sia komuna bonfarto", tamen, almenaý laý la gustoj de tiu æi recenzanto, tiu æi verko de Profesoro Adcock ne plene sukcesas, almenaý ne hodiaýe. Probable la kialo kuþas en la malfacilo transpreni buþajn prelegojn skribforme, aý en la fakto ke tiom estas aliloke skribita samteme.
Oni povas øue legi la tekston kaj profiti de la lerteco kaj la motivoj de la aýtoro, ankoraý bedaýrante la rezonadajn paþojn kiuj kelkfoje sekvas unu la alian pli espere ol logike. Mi ne volas þajni cinikulo, sed iom da naiveco montriøas en la verko. Domaøas ke la reala funkcianta mondo estas pli komplikita ol tio priskribita æi tie.
Oni sindemandas iome æu la aýtoro, post la efikoj de la antaý ne longe mond-skuaj eventoj en Eýropo, havus dubojn pri la optimismo de sia analizo de la pasinteco kaj sia gvidindikilo al la estonteco. Tiuj æi okaza¼oj tiom kontraýas ke, laý tiu æi recenzanto, ni ne rajtas havi tian optimismon.
Antonio Marco Botella: Laboristaj Kronikoj. 145 paøoj, ilustrita, prezo nekonata, eldonita de SAT, 1996.
Lirikaj Perloj de Al-Andalus, verkita de la sama aýtoro. 327 paøoj, bele bindita kaj ilustrita; prezo ne konata, eldonita en Zaragoza, de Institución "Fernando el Católico".
Mi devas konfesi ke la stimulo por tiuj æi du recenzoj estis la tuj sinsekva legado de ambaý libroj kaj la rezulta miro pri la klereco kaj eruditeco de la aýtoro en tiuj æi tute malsamaj intelektaj kampoj. Mi forte rekomendas ambaý al tiuj kiuj volas mire konjekti, same kiel mi, pri kia homo devas esti la aýtoro, æar la temoj kaj tezoj de æiu aparta libro estas tiom malsamaj. Mi hezitas uzi la vorton "universalisto" pri li, sed eblas ke tio ne estus troigo.
Verkite en facile legebla Esperanto, la verkoj meritas iom pli da informo pri la aýtoro ol kutimas recenzokaze. Mi suspektas ke nekutima, rara, homa animo aý spirito gvidis la verkadon tiagrade ke oni, spegule, reekfieras esti Esperantisto.
Kial mi tiom laýdas?
Unue, æar la aýtoro ne estas akademiano, kaj supozeble altagrade estas sininstruinto ne havinta la tiel nomatajn avantaøojn de aparta universitata sperto. Profesie li estis industria teknikisto, nun emerita. Laý la notoj, li longe "aktivis en la Laborista Esperanto-movado" kaj kvankam nenie estas specife menciite en unu aý la alia libro (kvankam mi akceptas ke æiam estas danøere meti etikedojn sur homojn), la temo de la unua libro, la Kronikoj, kiu estas iagrade aýtobiografia, tentas sugesti ke li estas ano de unu el la kelkaj laboristaj skoloj de pensuloj kiuj iame, pli ofte dum la pasinteco ol en la nuntempo, troviøis en la vicoj de socialaj demokratistoj, socialistoj, komunistoj kaj anarkiistoj, filozofisence. Alivorte, malnovtipa laboristklasa intelektulo. Li naskiøis en Hispanio en 1921 kaj esperantistiøis en 1937.
Por tiuj kiuj æiam kunigas anarkiismon kun perforteco, mi rapidas aldoni ke li sin prezentas kiel tute pacamantan homon kiu lerte kaj klere studis sian kulturan mondoæirkaýa¼on kaj luktas por vivdaýre plibonigi øin. Tentis min iomete kompari lin al la posta Princo Kropotkin. Ne surprize, S-ro, aý, kiel li certe preferus nomiøi, K-do Botella, estas fervora kaj longtempa aktivulo por Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT).
Per si mem, tio supre dirita ne pravigus mian laýdon al li, æar, legite sola, la Laboristaj Kronikoj ne sufiæus por pravigi mian ravon; øi plej interesas al scivolemuloj kaj studentoj pri la laborista politika historio de Eýropo inter la dudekaj kaj la kvindekaj jaroj de nia jarcento, vidita de partoprenanto de la Hispana Intercivitana Milito.
Dirinte tion, nepre ne forgesu, tamen, ke tiu epoko estis riæa grava parto de la historio de Esperanto; terura¼o por tiuj ordinaraj pacamaj Esperantistoj kiuj, kadre de la lukto inter faþismo, komunismo, socialismo, anarkiismo kaj demokratiismo, plej parte sed ne sole en Hispanio perdis siajn vivojn sindevigite flankeniøi en la vicojn de la Respublikanoj, kie ili ofte suferis kaj martiriøis.
Estis la tempo kiam rilatoj inter la "neýtrala movado", UEA, kaj SAT plej akre polariziøis, kaj rilatoj inter SAT kaj la Esperantistaro en la tiama Sovetunio (SEU) tute rompiøis - temoj aliloke profunde traktataj de Profesoro Ulrich Lins en sia La Danøera Lingvo.
Tamen, nur post la legado de la Lirikaj Perloj la klereco, pere de la miriganta kontrasto inter la du temoj traktataj de S-ro/K-do Botella en siaj du libroj, tiom evidentiøas.
Se la Kronikoj traktas la heroajn kaj tragediajn politikajn okaza¼ojn de la 1930-aj jaroj kaj kiel ili tie efikis Esperantujon, la Lirikaj Perloj impone kaj erudicie traktas la poezian, sciencan, filozofian, kulturan civilizacion de Hispanujo, tiame nomita Al-Andalus, dum la mezepoko, kiu flore daýris dum pli ol okcent jaroj ekde la konkero fare de la Islamanaj popoloj, Araboj kaj Berberoj, en 711, øis iliaj forpeliøo kaj retiriøo en Afrikon en 1492.
Esence, la Lirikaj Perloj kadre de tiu æi historia epoko prezentas al ni biografietojn pri 179 el la plej gravaj poetoj de tiu periodo, kaj specimenojn de iliaj verkoj "spicitaj per anekdotoj kaj priskriboj kun datoj de la precipaj politikaj eventoj okazintaj en kio þajnis esti la plej rafinita civilizacio tiama en Eýropo"; bedaýrinde fakto ne sufiæe konata.
Øian riæecon øis sia detruo kreis simbiozo de tiamaj toleremaj diversecaj lingvoj kaj kulturoj, precipaj Arabaj, Iberaj (Hispanaj) kaj Judaj; tiama formo de multkulturismo en kiu la æefe uzataj lingvoj estis la Araba, Romanca kaj Hebrea.
La Lirikaj Perloj avantaøas per la fakto ke belaj ilustra¼oj donas emfazon al la alta grado de la arkitekturaj klasika¼oj konstruitaj de la tiamaj okupantoj de la lando, multaj bone konataj de modernaj turistoj.
Por tiuj kiuj estas persvaditaj eklegi øin, tamen, mi devas averti ke la Arabaj kaj Berberaj kaj aliaj historiaj nomoj uzataj kuþas kune, ne æiam komforte, en la teksto. La kialo evidentiøas pro la fakto ke por multaj la historio de tiu epoko en tiu parto de la mondo estas tiom malmulte konata. Por supervenki tian malhelpon, je la fino la aýtoro enmetas "Glosaro[n] de arabdevenaj vortoj esperantigitaj" kaj liston de libroj konsultitaj. Troveblas ankaý, sed iom ne facile legeblaj, piednotoj. La neevitebla rezulto estas legado kelkfoje interrompata æar oni trafoliumas seræante klarigojn.
Estas dubinde æu la kulturo kaj historia realo estis tiom trankvilaj kaj romantikaj kiel la aýtoro kredigas, kvankam li ja interplektas sufiæe da historiaj detaloj por indiki la æirkaýantajn øeneralajn kruela¼ojn kaj perforta¼ojn. Notinde estas ke la Kristanaj roluloj, unu militanta flanko en tiu æi dramo, ne estas traktataj kiel bonuloj luktantaj kontraý malbonuloj, kiel tiom ofte okazas alilibre kaj filme, sed simple kiel parto de perforta fono en kiu tiu æi aliokaza "insulo de kulturo" luktis por travivi.
La du legadoj tiom imponis ke mi tuj decidis mendi alian libron de S-ro/K-do Botella, Analoj de la Esperanta Movado en Hispanio.
Recenzas Donald Broadribb
Ludoj sen Ludiloj/Igre igraãki, de Ana Kusic'. Zagreb: Sipar, 1996. 104p., broþurita.
Dulingva libreto, belarte planita kvankam la preso kaj bildoj
estas iom fuþitaj. Temas pri granda nombro da hajkoj en
paralelaj tekstoj serbokroatlingvaj kaj Esperantaj. La Esperantaj
tekstoj (mi ne povas legi la nacilingvajn) estas tre bone faritaj
- kelkfoje tre impone - kaj indikas grandan talenton, ankaý
grandan verkzorgon. Domaøe, multaj komposteraroj kaj presfuþa¼oj
malfaciligas kaj la nacilingvaj tekstoj perturbas la legtaskon.
Pro tio, la talenta enhavo eble restos malmulte konata.
Ni seræas recenzonton por Princidino Mary de Mi¶ail
Lermontov, novelo, 79p. Se vi deziras legi kaj recenzi la libreton,
bonvolu kontakti nian redaktoron.
Persons enrolled for the UK in Adelaide have already received or will soon receive the 2nd Bulletin concerning deposits.
a. Calculate the sum payable in guilders.
b. The amount payable in Australian dollars is the sum payable multiplied by 0.7408.
eg: 135 guilders = $100.00
500 guilders = $370.40
All cheques should be payable to "Libroservo de AEA"
and sent to Tom Elliott, PO Box 230, Matraville NSW 2036.
The Librokatalogo (Book Catalogue) is now available via the Internet
in Latin 3 or ASCII, with links to AEA/UEA "Flavaj Paøoj
de Esperanto": http://www.ozeail.com.au/~tmelt/
Bertilo Wennergren: Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko. (Versio 5.10 - 26 Aýgusto 1996.) 2.5meg. Havebla æe: http://www.onb.ac.at/ pmeg1/pmeg.htm aý http://www. onb.ac.at/pmeg3/pmeg.htm (Æe la unua adreso estas la teksto kun x anstataý supersignoj; æe la dua adreso estas la teksto laý la Latino-3-sistemo)
Takso: vere valora, kaj nepre fidinda, konsultoverko.
Se vi malkontentas pri Plena Analiza Gramatiko (PAG), æi tiu verko estas multe pli facile komprenebla, multe pli facile uzebla, kaj multe pli aýtoritata (!) - grandparte æar øi klarigas Akademiajn decidojn prigramatikajn, kaj æar øi senpartie klarigas gramatikajn disputojn kaj necerta¼ojn.
PMEG (Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko) estas eble la unua por-Internete verkita libro en Esperanto, dum PAG estas nur surpapera libro. Surpapera eldono de PMEG estas planata, sed ankoraý ne aperis. La elektronika formo de PMEG havas multajn avantaøojn: øi havas ampleksegan indekson kiu faciligas la trovon de æiaj temoj kaj problem-vortoj (kontraste: estas koþmare peni utiligi la indekson de PAG); pro sia formato la hipertekstaj ligoj ebligas tujan transiron al specialaj notoj, rilataj temoj, kc. Bertilo Wennergren bonege uzas la eblecojn de html. Krome (kaj grave!), la elektronika PMEG estas senpaga.
Malavantaøe, personoj sen ligo al la Internet devos prunti de amiko diskon kun la PMEG-teksto. (Mi povas disponigi Makintoþ-diskan tekston, kun ankaý la Makintoþa Netscape-programo necesa por povi uzi øin, kontraý du HD-diskoj plus afrankita adresita koverto taýga por resendo de la du diskoj. IBM-igita teksto facile haveblas de iu via IBM-uzanta amiko kun Internet-ligo.)
Bertilo Wennergren plejparte ne uzas teknikajn terminojn, kio multe plitaýgigas lian tekston por Esperanto. Tamen, li egale profunde kiel PAG, kvankam multe malpli dogme, analizas la tradiciajn Esperanto-gramatikon kaj -uzadon.
Neatendita bona¼o: Æu iam vin plene konfuzis la parenc-terminoj en Esperanto? Konsultu la detalan diagramon en la parto "Parencoj kaj familianoj", la konfuzo malaperos!
Kion kritiki pri æi tiu verko? Mi ne povas konsenti pri
æiu detaleto en la libro - tro multaj gramatika¼oj
estas ankoraý subjektivaj en la Esperanta tradicio - sed
efektive mi ne sukcesis trovi grava¼on disputindan. Pedantoj
kun amataj þiboletoj sendube disputos iun aý tiun
detalon, tio estas neevitebla. Æiu alia multe profitos per
øi.
Indeksen
Tre interesa estis la artikolo de Ralph Harry pri reduobligado [ESK 23 & 25]; en la aneksoj li citas ankaý Germanajn ekzemplojn, sed enþteliøis pluraj komposteraroj - vidu la æemetitajn korektojn.
Senprobleme oni povus, kompreneble, plilongigi la liston de Germanaj reduobliga¼oj. Jen mi notas nur kelkajn, kiujn mi trovis sen longa cerbumado, por eventuala utiligo.
Wischiwaschi nebula, banala enhavo
Hickhack malnobla disputo
ritschratsch sono de segilo
Lug und Trug mensogo kaj trompo
sang- und klanglos kaþe, nerimarkite
kling klang sonore kaj sone
Singsang kantaæo
pitsch, patsch! sono de bato sur akvo
Klatsch und Tratsch klaæo kaj babil-aæo
mit Sack und Pack kun kompleta hava¼o
auf Knall und Fall surprize subite
von Fall zu Fall okaze
Hamham manøa¼o (bebolingvo)
holterdiepolter senorde urøege
Hört! Hört! (ad)miru!
husch, husch! rapidege
Blabla paroladaæo
Bonbon (el la Franca)
töff-töff- (el la Franca)
Pingpong tabloteniso
[Korektoj al la listo en ESK 25:
Kak(er)lake
Des Weiten und Breiten
mit Geduld und Spucke fängt man eine mucke
hüben und drüben
in Saus und Braus legen
recht und schlecht
Krome, minuskloj uziøu en:
schiedlich und friedlich
leide und meide
schalten und walten
kunt(er)bund]
Antaý kelkaj semajnoj mi aýskultis radio-prelegon de Clive James pri poezio. Li diris la absurda¼on ke poemoj en Esperanto ne eblas!
Mi skribis leteron al li, pere de la ABC, notante ke poezio estas grava parto de la Esperanta literaturo. Post pluraj semajnoj mi aýdis la saman prelegon, enhavantan la saman stulta¼on.
Aý la ABC ne malfermis mian leteron, aý oni ne sendis øin al Clive James, aý li ne legis øin. Tute ne gravas tio kion Clive James kredas. Tamen tre gravas ke multaj homoj kredas tion kion li diras.
[Laý mia sperto, la ABC tre fidele transsendas leterojn, sed versajne la produktisto ne transdonis øin al Clive James.-Red.]
Je la fino mi sendas al vi tre bonan nova¼on: ankaý mi povos denove viziti Adelajdon kaj partopreni la kongreson. Mi estos sendita tien de IEI (Internacia Cseh-Instituto) por gvidi tiumetodan kurson por tutkomencantoj kaj samtempe instrui la metodon dum Cseh.seminario.
Mi esperas ke multaj el vi intencas partopreni ankaý tiun programon kaj vi konfidos al mi viajn tutkomencantajn amikojn kaj parencjn ke ili studu nian lingvon sub miaj manoj laý rektmetoda instruado, kiun vi spertis je la unua nivelo en la pasinta jaro [en la Somerlernejo].
La progresantoj povos æeesti seminarion kie mi klarigas la metodon, gvidas ekzercojn kaj la partoprenantoj povos ankaý mem provi æu ili kapablas instrui laý tiu æi metodo.
Mi esperas ke aý dum Cseh-aranøoj, aý en iu el la multnombraj kongresaj programoj ni povos revidi unu la alian.
Elkoraj salutoj de via Katalin Smidéliusz el Hungario.
(El letero origine sendita al la Somerlernejo en Adelajdo Katalin ankaý aparte skribis al ni:)
Baldaý en nia universitato ankaý esperantistoj devas organizi ekspozicion pri la lando kies lingvon ni lernas. La Germanistoj kaj Anglistoj jam antaýøojas pro nia estonta malsukceso kaj dediæas al ni malgrandan spacon sur la muro. Miaj studentoj havis la ideon ke mi petu miajn iamajn studentojn sendi po unu poþtkarton por æiu urbo, sur kiu videblas karakteriza afero de la loko kaj ni kreos grandan mondmapon kaj æirkaý øin metos la alvenintajn kartojn. Mi instruis jam en multaj lokoj, kaj havis eæ pli multajn (kaj diverslandajn/urbajn) lernantojn, do ni antaývidas surprizi la memfidajn aliajn. Bv. sendi unu bildkarton pri via urbo kaj subskribigu øin de viaj klubanoj, eble aldonante (se vi memoras) kiam mi "turmentis" vin/ ilin. Vi povas sendi la karton ankaý al mia universitata adreso, tiel ni pligrandigas la sukceson, ja la poþta¼oj trairas plurajn manojn en la instituto øis ili atingas min. Pri la rezulto de la ekspozicio mi raportos poste. Dankon kaj øis la revido:
via Katalin
Adreso: dr. Katalin Smidéiusz, Lektoratus, BDTF, HU-9701
Szombathely, Pf.: 170, Hungario.
Kun plezuro mi anoncas la komencon de nova junulara grupo, marde la 14-a de januaro, dum la unua semajno de la Adelaja Somerkurso. La grupo nomiøas "EK" - Esperantistaj Kamaradoj.
Elektitaj estas:
Jess Holding - Kasisto,
Aaron Holding - Sekretario,
Ella Stewart - Vicprezidanto,
kaj mi - Prezidanto.
Kelkaj celoj de la grupo estas: provizi reton por la Aýstraliaj esperantistaj junuloj, kaj kuraøigi la lernadon de Esperanto. La grupo estas speciale por uloj inter la aøoj 14-30. Ni intencas helpi æe la baldaýa Adelajda Universala Kongreso. Ni seræas personojn kiuj povos helpi per ideoj kaj/aý mono. Ni sendas dankegojn al æiuj kiuj jam helpis, speciale al la sekvanta listo de personoj kiuj donis monon dum la somerlernejo:
Betty Aulsebrook, Helen Baguley, Indrani Beharry, Sandra Connors, Len Eddington, Ron Gates, Hazel Green, Bernie Heinze, Libby and Arthur Mortimer, Ken Rolls, Edna Turvey, Jackie Turvey, Joy Turvey, kaj Edna Watson.
Retadreso: lutz@alphalink.com.au
KROM
Mi bedaýras ke mia pritrakto de krom (ESK 19, Jan.-Feb.96, p.16-17) ne plaæis al Marcel Leereveld (ESK 25, Jan-Feb. 1997), sed lia egaligo de krom kun plus kaj escepte de kun minus estas trosimpligo. La simpla fakto estas ke la oficiala signifo de krom estas "not counting, besides, except" - Universala Vortaro, korektita 1922.
La tradukoj en la aliaj kvar lingvoj estas: Franca - hors, hormis, outre, à part, indépendamment de; Germana - ausser; Rusa (mi transliteras) - kromje; Pola - oprócz. La signifo de æiuj æi estas "except; besides.'' (Estas en la Pola ankaý alia prepozicio, krom, kiu havas la saman signifon. La Esperanta vorto do devenas de la Rusa kaj Pola vortoj.)
Se la Rusa kaj Pola ne spertis malfacila¼ojn aý problemojn pro tiuj vortoj dum jarcentoj, kaj Esperanto dum pli ol 100 jaroj ankaý ne, kial Marcel nun protestas kontraý tia interpreto? La argumentoj de Marcel kontraý esprimoj kiaj "Mi perdis æiujn liajn leterojn krom unu" kaj "Mi iros al la urbo morgaý, krom se pluvos'', nomante ilin "sensenca¼o'', estas tute senbazaj - tiuj signifoj enradikiøis en la lingvo ekde la komenco, kaj la uzado jam delonge sankcias ilin.
En la sama numero de ESK en kiu aperas la komentoj de Marcel, Bernard Golden skribas (p. 10 - citante PIV): "En Esperanto la paronimoj estas principe evitindaj, krom se iliaj sencoj estas tre malsimilaj.'' En Monato (Decembro 96, p. 20) oni legas: "Æio en ordo, krom '' (= All OK, except ). Nur du ekzemploj prenitaj hazarde
Sed kio plej surprizas min estas la fakto ke en la patrina lingvo de Marcel mem, la Nederlanda, la ofte uzata vorto behalve (la sola traduko de krom en mia Esperanto-Nederlanda Vortaro) signifas ... "except (for), but (for), with the exception of, excepting, apart from, other than; besides, in addition to'', kaj estas uzata precize kiel en Esperanto krom! Æu li forgesis? Mi cites tri ekzemplojn el la plej granda Nederlanda-Angla vortaro Groot Woordenboek Nederlands-Engels, eldonita de la prestiøa firmao van Dale:
allen behalve Peter - everyone except/but Peter.
Behalve de voorzitter zijn er zeven leden - Besides/In addition to the chairman there are seven members.
Behalve mij heeft hij geen enkele vriend - He has no friend except (for)/but/ save/other than me.
La Nederlandanoj ne þajnas havi problemojn pro tia dusenceco
DRINKI
Nia estimata redaktoro petis min esplori la veran signifon de drinki, atentigante ke ekzistas granda nekonsekvenco inter la difinoj en pluraj vortaroj, eæ en la Universala Vortaro:
La Anglalingvaj vortaroj diras "to drink to excess" do "to get drunk''. Benson æe drink diras "alcoholic beverages, esp to excess: drink'', sed æe drunkard diras "drinkemulo". Do evidente konfliktaj sencoj interne de la Fundamento, de PIV kaj de Benson, kaj rezultanta ¶aoso.
drink: La difinoj en Universala Vortaro estas (korektita versio, 1922):
Franca - boire (avec excès) [= to drink (to excess)]; Angla - drink to excess, tipple; Germana - saufen, zechen [= booze, carouse]; Rusa (mi transliteras) - pitj (spirtnije napitki) [= to drink (alcoholic beverages)]; Pola - picv (wodke/ i t.p.) [= to drink (vodka etc.)]
drinkejo: Franca - cabaret, taverne; Angla - inn, tavern; Germana - Schenke (= tavern, inn); Rusa - kabak, þinok [= tavern, public house, pot-house]; Pola - szynkownia [= ale-house, public house, tavern].
Aliflanke, PIV difinas drinki tiel æi:
"Plezuriøi en la trinkado de alkohola¼oj". drinkejo: "Loko, kie oni trinkas brandon, vinon, bieron k.s.".
Jam antaý la apero de PIV, Reg Banham, iama redaktoro de la organo de la Aýstralia Esperanto-Asocio La Suda Kruco, rimarkis (vidu lian A Translation Course in Esperanto for Advanced Students, p.143, noto 88[4]):
Plena Vortaro strange difinas "drinki" per "malmodere trinki alkohola¼ojn" sed "drinkejo" per "trinkejo de alkohola¼oj". Per logika vortfaro "drinkejo" estus "ejo kie oni malmodere trinkas alkohola¼ojn". Kial ne "drinki" = "trinki alkohola¼o(j)n". Oni ja povas uzi adverbon "malmodere" aý "troe", se necese."
Alec Venture, en sia preskaý dupaøa eseo pri drinkejo en Laýokazaj Lingvaj Notoj, samopinias:
Konsultante UV, mi faris interesajn konstatojn. En øi la franca, angla kaj germana tradukoj de drink' ja havas la signifon donitan en PV sed la rusa kaj pola tradukoj signifas nur trinki alkohola¼ojn. Æar Zamenhof supozeble sciis la rusan kaj polan pli funde kaj ekzakte ol la francan, anglan kaj germanan, mi el æi tio konkludas, ke li ne intencis mem atribui al la radiko drink' la nuancon de eksceso aý malmodero.'
Tion konfirmas la Zamenhofa cita¼o en PIV, post drinkulo - Tiu, kiu kutime drinkas: Ne pekas drinkulo, sed ebriulo.Z Estas evidente el tio, do, ke drinkulo (= tippler: "a habitual drinker of alcohol, esp. in small quantities'' - Shorter Oxford English Dictionary) ne signifas same kiel ebriulo (= a drunk).
ebria (PIV): "Trinkinta tiom da alkohola¼oj, ke la cerbo k muskoloj ne plu normale funkcias." ebriulo: "Homo ebria". Do "(habitual) drunkard" = ebriemulo.
Al mi þajnas do ke PIV tute pravas, ke drinki ja signifas "plezuriøi en la trinkado de alkohola¼oj'' kaj ne nepre enhavas ian ideon de troa drinkado, kaj ke nur tiun ideon Zamenhof havis en la menso kiam li kreis la vorton.
Do: I am a light/moderate drinker - Mi drinkas modere.
[Postkomento de via redaktoro: El kiu fonto Zamenhof prenis siajn ofte tre kuriozajn Anglajn tradukojn?
Ankaý þajnas kurioze ke Zamenhof opiniis ke Esperanto bezonas du apartajn vortojn por la senco "gluti likvon". Kia koncepta distingo ekzistas inter trinki (gluti kian ajn likvon escepte de alkohola¼o) kaj drinki (sola signifo: gluti alkohola¼on)? Æu tiom influis lin la abstinisma movado? Aý æu iu el la tre fruaj Esperantistoj insistis pri tia distingo? Laý mia memoro, Zamenhof mem ne estis abstinisto.-DB]
Fred Adams estis membro de NZEA dum preskaý dudek jaroj kaj faris signifan kontribuon al la movado en Nov-Zelando. Instruis lin prof-o John Adcock (frua prezidanto de NZEA) en klaso æe WEA en Wellington.
David Rockell memoras esti renkontinta Fred-on en 1974, kiam Fred jam estis malnova membro de la klubo en Palmerston North. Fred fariøis membro de la Esperanto-klubo en Masterton en 1977 dum li loøis tie kaj poste estis membro de la Esperanto-Rondo en Wellington. Li estis membro de la Estraro de NZEA dum kelkaj jaroj kaj Øenerala Sekretario de la Asocio en 1981, 1983, kaj 1984. Dum multaj jaroj li prizorgis kaj ordigis la arkivojn de la Asocio en sia domo.
Fred estis tre modesta viro kaj multaj membroj scias malmulton pri li. Dum jaroj pro modesteco li preferis ne prelegi en kongresoj, sed oni persvadis lin kontribui en la lastaj jaroj, en debatoj kaj paroladoj pri diversaj aferoj, kaj li instruis dumkongresajn klasojn por komencantoj. Lingvoj þajne tre interesis lin kaj Fred ankaý studis la Maorian lingvon dum kelkaj jaroj kiel ekstera studento de la universitato Massey. La kulmino de la komuna kongreso de AEA kaj NZEA en Auckland en januaro 1996 estis vizito al la loka "marae" (Maoria kunvenejo). Tie reprezentantoj de la loka tribo bonvenigis la kongresanojn per paroladoj, kantoj, nazpremoj kaj poste manøo. Dum la formala bonvenigo Fred estis unu el la tri parolantoj por la vizitantoj. Li respondis siavice per kelkminuta parolado tute en la Maoria lingvo.
Fred naskiøis en Hindio kaj estis lernejano tie. Poste lia familio reiris al Anglio kie ili restis. En la kvindekaj jaroj Fred migris al Nov-Zelando kie li laboris en diversaj industrioj, inkluzive la hidroelektrajn digojn en la Suda Insulo, kaj li þoforis aýtobusojn en Wellington.
Li decidis fariøi instruisto kaj studis en la kolegio por instruistoj kaj en la universitato en Wellington. Poste li instruis matematikon, la Francan, kaj la Anglan en mezlernejoj. Þajnas ke li estis tre bona instruisto kaj la instruatoj respektis lin pro tio. Kiam mi unue renkontis lin, en 1982, li estis instruisto en Wainuiomata, apud Wellington.
Poste li translokiøis norden al Dannevirke por du jaroj sed revenis al Hutt City en 1991 kie li restis øis kiam li decidis reiri al Anglio en 1995. Tiu decido surprizis min æar li vizitis sian patrinon kaj aliajn familianojn nur unufoje en la kvardek jaroj dum kiuj li loøis en NZ. Tiam survoje li vizitis sian antaýan lernejon en Hindio kaj, en parolado al la Rondo, li raportis ke øi aspektas tute kiel li memoris øin, krom ke la lernejanoj nun estas Hindoj anstataý Angloj.
Post sia emeritiøo, li vizitis Anglion duan fojon, denove
vizitante Hindion survoje. Li konstatis ke li tie povus perlabori
sufiæe da mono kiel repetitoro1 pri matematiko. Li revenis
por finaranøi siajn aferojn en NZ kaj lasis nin por la
lasta fojo en 1996. Tiam li þajne estis en tre bona sanstato,
do estis tre surprize informiøi ke li subite mortis je
la 13-a de novembro, 66 jaraøa.
Privata instruisto kiu trejnas lernanton al ekzameno. (PIV)
Naskiøis en Skotlando. Loøis en Nov-Zelando 1921-1977. En Japanio øis 1993. Esperantistiøis æ. 1935. Eduka oficisto de NZEA dum multaj jaroj øis 1973. Produktinto de deko da sonbendkursoj kaj programoj en Esperanto, i.a. "La vivo de Zamenhof", "La rakonto pri Aojagi", "Homo" kaj "La vojaøo de la Maorioj". Delegito de UEA pri Budhismo kaj vegetarismo dum kvardeko da jaroj. Iniciatinto de kvar generacioj de esperantistoj ene de la familio. (Li instigis al sia panjo lerni, instruis al æiu infano [mi denaske], nun la nepoj parolas denaske.)
Al liaj samideana edzino amata, S-ino Ruth Tumman, parencoj kaj geamikoj nian sinceran kondolencon.
Gerald la 13an de decembro trankvile foriris tiun æi mondon en la æeesto de sia karulino kiu ameme flegis lin dum la pasintaj monatoj.
Kalkulante siajn multajn benojn Gerald alte taksis siajn mirindan patrinon, bonsanon, la vivmanieron de Angla vilaøo kaj multajn jarojn da servo kiel Romkatoliko.
"Mi øuis bonan fortunon kaj mi dankas. Ekzemple, sekuran laboron æe London County Council øis la dua mondmilito, travivon de militservo post tri jaroj en Egiptio kaj Palestino, du sanajn infanojn, pli ol sesdek jarojn da sekura aýtomobilado, elmigro Aýstralion en 1951 kaj plenan vivon da feliæo kaj fruktodona laboro tie."
Rilate al Aýstralio, Gerald æiam sincere amis sian adoptitan landon; super æio pro la renkontiøo æi tie kun nia propra Esperantistino S-ino Ruth Tumman. Ili mielmonatis dum du jaroj en Eýropo, kie la unuan fojon ili spertis la belecon kaj efikon de la Internacia Lingvo.
Reveninte hejmen al Melburno ili sukcese kombinis la altruismajn idealojn de Esperanto kaj de UN. Ekde 1980 Gerald, kiel ano de la Viktoria sekcio de la UN-Asocio de Aýstralio, kaj Ruth muntis kaj prezentis proksimume 20 UN-ekspoziciojn en bankoj, superbutikoj, bibliotekoj, ktp. Transcende tiujn fortostreæojn ili kune okazigis eæ pli da publikaj Esperanto-ekspozicioj. Dank' al iliaj klopodoj Esperanto-kursoj establiøis en diversaj lokoj. Sur p.135-136 de The Australian Esperantist, Jan-Feb. 1988 la Redaktoro enmetis grandan artikolon pri la agadoj de nia komuna kaj fervora amiko.
Adiaý!
Lastamomente nin atingis sciigo pri la morto de Len Eddington,
multe amata membro de la Esperanto-Ligo de Okcidenta Aýstralio,
la 5an de februaro.
Indeksen
Ni, Esperantistoj, festas la signifan daton de la cent-jara jubileo de Esperanto. Kaj fakte temas pri evento vere celebrinda, æar ja io mirakla pulsos en la lingvo, se konsideri ke de la momento mem de sia naskiøo øi suksese kapeis tra detruaj þtormoj kaj æio-renversaj uraganoj. Estas plej miriga kaj paradoksa fenomeno ke æi þtormoj kaj uraganoj koviøis ankaý en la Esperantistj medioj, t.e. en la sino de Movado kiu levas la standardon de Esperanto kiel signon de interhoma paco kaj de universala frateco.
Ke Esperanto tamen ne splitiøis en mil pecojn pro la negativa kaj miopa laboro de multaj Esperantistoj, þuldiøas unualoke al la genia antaývido de Zamenhof. Li rigardis la literaturon baza premiso por la disvolvo de la lingvo kaj per siaj verkoj originalaj kaj tradukaj donis al øi la necesan koheron. La cent-jara tradicio beletra de Esperanto konstituas la rokon kontraý kies granitan mason frakasiøis sinsekvaj generacioj de reformuloj de la sintakso, de la morfologio, de la ortografio kaj eæ de la baza strukturo de la lingvo.
Cent jarojn post la naskiøo de Esperanto, la øenerala situacio de la Movado esence prezentis la saman panoramon kiel en la fruaj tempoj. Nun, kiel tiam, la ekstera mondo plu ignoras nin aý maksimume nin rigardas sektanoj iomete folaj kaj iomete ridindaj. Nun, kiel tiam, oni proklamas denove la samajn argumentojn jam mil-foje ripetitajn, por la totala Esperantigo de propraj nomoj, por la ignoro de la gramatika karaktero de la radikoj, por la þanøo de la aspekta verbosistemo al la tempa interpreto kaj por la enkonduko de alfabeto sen diakritaj signoj.
Aliflanke, kiel ree¶o de la pratempa Esperanto, eæ eminentaj Esperantistoj plu tamtamus ke pro la senfine vorto-krea kapablo de la afiksa mekanismo, la enkonduko de neologismo estas nociva balasto por la lingvo, kvankam tion klare dementas la fina rezulto de multaj originaloj kaj tradukoj en Esperanto. Æi kulto al rudimenta lingvo tuj trovas favoran e¶on, æar tiaj Esperantistoj flatas la intiman deziron de granda parto de la verda popolo kiu volas uzi la lingvon nur kiel plaæan hobion aý kiel simplan ludilon, montrante tiel kuriozan trajton de intelekta dikotomio pro tio ke ili sentas nul øenon antaý la pompo kaj pletoro de siaj propraj naciaj lingvoj kaj aýtoroj, nek antaý la senæesa plimultigo de neologismoj en nacilingvaj vortaroj, sed energie reagas kontraý la provoj doti Esperanton per tiom da esprimeblecoj kiom øi bezonas por konkurenci sur sama nivelo kun la naciaj lingvoj. Lastatempe kelkaj famaj aýtoroj, iam kreintoj de ne pokaj neologismoj, nekonsekvence pruntas siajn voæojn al la ¶oro de partianoj de la hobia Esperanto. Tiel agis Baghy en la tridekaj jaroj, kiam li solidariøis kun la amaso de eternaj komencantoj por bojkoti la tiutempe novan, kaj renovigan, lingvon de la genia Kalocsay.
Æar la kritikoj de la nunaj anatemantoj direktiøas æefe kontraý la aýtoroj originalaj kaj tradukaj, en poezio aý en prozo, kies plej signifaj verkoj publikiøis/as æe la eldonejo Iltis, necesas prezenti la principojn de la membroj kaj simpatiantoj de la t.n. Iltisa Skolo rilate la Esperantan beletron kaj rilate la lingvon øenerale.
1. La Iltisa Skolo fidelas al la reguloj de la Fundamento de Esperanto.
2. La Iltisa Skob inspiriøas rekte en la artismo de la Budapeþta Skolo kaj æefe de ties korifeo Kálmán Kalocsay.
3. La Iltisa Skolo konscias ke nia beletro, kaj nia lingvo entute, bezonas por sia plua evoluo kaj nuanca riæiøo daýran enkondukon de neologismoj kaj de parolturnoj por familiaraj, vulgaraj kaj slangaj esprimoj. La Iltisa Skolo daýrigas tiel la tradicion riæigi la lingvon laý la ekzemploj kaj la konsiloj de Zamenhof kaj de niaj plej brilaj aýtoroj.
4. La Iltisa Skolo laboras por progresemaj aýtoroj kaj legantoj kaj atendas ke øiaj kontraýuloj kondutu rilate al Esperanto kiel rilate al la propraj naciaj lingvoj, t.e., ke ili ne pretendu influi sur la literaturon kiun ili ne favoras, kaj legu nur tion kio plaæas al iliaj lingvaj kaj estetikaj preferoj.
5. La Iltisa Skolo strebas uzi lingvon æiam pli riæan, pli suplan, pli elvokivan, pli naturan, pli kapablan redoni al la tradukoj la tutan vivon kaj freþon de la nacilingvaj tekstoj, kaj laboras kun la intenco fari øin multe pli taýga kaj adaptebla al la originala verkado en Esperanto.
La Iltisa Skolo aspiras æefe esprimi sin plej klare, koncize kaj simple en la formo, eæ se okaze la temoj ne prezentiøas facilaj kaj simplaj. Ankaý la Slava spirito de Esperanto piedas per stilo simpla, klara kaj konciza, kiel eminente montras la traduka genio de K. Bein (Kabe).
6. La Iltisa Skolo ne povas preni serioze la protestojn de kelkaj aýtoroj kontraý novaj vortoj, æar ili mem uzas ne pokajn neologismoin en kruda kontraýdiro al siaj konfesataj konvinkoj, aý koncedas ke oni uzu neologismojn, sed prudente kaj en etaj dozoj, kvankam ili neniam determinas kiom la prudento permesas, kaj kiom devas esti la etaj dozoj.
Kiel responsaj Esperantistoj kaj aýtoroj la Iltis-skolanoj, gvidataj ankaý de sia artisma sento, tre bone konscias ke la lingvo, pro sia specifa naturo, ne toleras troan akcelon evoluan sen risko de skismiøo.
La Iltisa Skolo turnas sin al Esperantistoj kiuj favoras øian pozicion, kaj invitas ilin subskribi æi Manifeston kaj kunaktivi kontraý la rutino, la inercio, kaj la involuciaj tendencoj forte manifestiøantaj, ankoraý en la centjara dat-reveno de Esperanto, en multaj verkoj originalaj kaj tradukitaj kaj en la kritikaj taskoj de kelkaj recenzistoj.
[1987. El cirkulero de Eldonejo Iltis, dissendita 1997]
Indeksen
Adreso de la Korespondservo de AEA: Betty Aulsebrook, 51 Lakeview Crescent, Forster NSW 2428. La originalaj leteroj de la æisube listigitaj personoj estas haveblaj æe tiu adreso.
Se vi deziras aperigi korespondpeton en æi tiu rubriko, bonvolu kontakti Betty Aulsebrook.
Inter 1978 kaj 1984 mi recenzis multe da libroj por la revuo Esperanto. Komence de 1984 UEA sendis al mi por recenzo la libron de Moþe Savir Salato, eldonitan en Israelo. Tio min pensigis. En tiu tempo ajna neinsulta (eæ se neýtrala) mencio pri Israelo en Sovet-Unio estis taksata de þtataj kaj partiaj instancoj kiel manifestiøo de cionismo kaj kontraýsovetieco kun punaj sekvoj. Kiel mi tion klarigu al UEA, tiom pli ke en tiu benita lando leteroj al kaj el eksterlando estis cenzurataj, same kiel æio presata aý eæ kopiata?
Post longa hezitado mi decidis riski kaj verki recenzon tiel ke al øia enhavo estus neeble alkroæiøi. La recenzo aperis en la aprila numero, kiu atingis min en junio. Øuste tiam ni estis festantaj nian 25-jaran geedziøan jubileon, por kiu venis al ni en Ufa la gepatroj kaj parencoj el Moldavio. Ni aranøis por æiuj semajnan þipkrozadon øis Moskvo, de kie mi devis flugi al Armenio kaj Latvio por partopreni Esperanto-tendarojn kaj unuafoje akcepti instrurajtigajn ekzamenojn. Do trankvile kuþante sur la þipa ferdeko, mi legis la gazeton kaj mian recenzon.
Tralegu øin ankaý vi, kara leganto!
Salato, M. Savir (Suckever). Parte el la Jida kaj Hebrea trad. la aýtoro. Jerusalemo: la aýtoro, 1984. 160 p. Ilus. 24 cm. Prezo: 24,00 gld.
Pri la vivo de æiu homo oni povas verki interesan libron. Kaj æiu homo mem povas verki interesan libron pri siaj traviva¼oj, proksimuloj, lando. Li povas ankaý kolekti amatajn verkojn kiujn li iam legis. Sed malmultaj tion faras. Unu el tiuj malmultaj estas M. Savir, kiu, post tralego de la libro, aperas kiel nia komuna simpatia konato. La libro estas vera salato, æar øi enhavas po iom el æio. La unua parto "El la Jida kaj Hebrea lingvoj" enhavas dek ses æarmajn literatura¼ojn. Precipe imponas la biblieca poemo en prozo de Nobel-premiito Þ..J. Agnon "Per mia koro". Per delikataj penik-þmiroj pentras bizaran revulon la alia Nobel-premiito J. Basevis Singer. Tuþas la koron la sentimentalaj miniaturoj de G. Þofman. La Araba legendo pri la reøo Solomono kvazaý simboligas iaman (ve, biblitempan) komunecon de la Hebreoj kaj Araboj. Kredeble, ne nur tiuj du popoloj, sed ankaý æiuj aliaj popoloj estus ege kontentaj, se tiu komuneco iam restariøus, kaj æiuj homoj en la regiono povus vivi en paco.
En la dua parto kvin aýtoroj poeziece rakontas pri prozaj aferoj - konstruado de agrikulturaj komunumoj. La trian parton "Esperanto kaj Esperantujo" aýtoris precipe Savir mem. Li rakontas pri la cirkonstancoj de lia Esperantistiøo en Vilno en 1927, pri sia Esperanto-agado, pri sia profesia kariero de elektroinøeniero, pri sia laboro por starigi sciencan centron en la Afrika lando Malio, pri Universalaj Kongresoj de Esperanto en kiuj li partoprenis.
La lasta parto rakontas nostalgie - per plumoj de kelkaj aýtoroj - pri du urboj: Vilno kaj Jerusalemo. Øojo kaj maløojo, seriozeco kaj leøera humuro miksiøas en la bela rakonto de A. Karpinoviæ "Notke la kato", kiu temas pri renkontiøo de amikoj. Leteroj de la patrino, kiun murdis faþistoj en Vilno... Rememoroj pri herooj kiuj organizis kontraýfaþismajn ribelojn en la getoj... Savir ne estas politikisto. Sed æu ami sian patrujon, propagandi pacon kaj amikecon inter la popoloj, paroli ame pri la Internacia lingvo kaj pri siaj diverslandaj amikoj-Esperantistoj, atentigi pri kruela¼oj de la faþismo, popularigi humanajn beletra¼ojn, æu æio æi ne estas politiko? Evidente øi estas politiko, eæ tia kia estas akceptebla por æiu vera Esperantisto.
La libro estas komputile kompostita, ilustrita, klare presita. Bongusta salato. Bonan apetiton!
Dum mi serene kuþis sur la þipa ferdeko, øuante feriojn, sunbruniøante kaj babilante kun la gepatroj, kiujn mi vidis neofte, en Moskvo okazis tempestaj eventoj. Membro de la Prezidio de ASE (Asocio de Sovetiaj Esperantistoj) Dmitrij Perevalov tralegis mian recenzon pri Israela (ho!) libro kaj apude la recenzon de Ulrich Lins pri la libro pri Stalinaj koncentrejoj (ho! ho! ho!) en Sovet-Unio kaj tuj kuris al Lidija Þanina, respondeca sekretario de ASE (enpostenigita tien fare de KGB - sekreta sekureca servo). Þi tuj informis pri tiu "krimo" la vicprezidanton de SSOD (Unio de Sovetiaj Societoj de Amikeco kun Eksterlando), en kies kadro funkciis ASE, Mi¶ail Mi¶ajloviæ Peslak, kiu eæ sen tio estis certa ke pri æiuj fiagoj de Esperantistoj (kaj li opiniis æiujn agojn de Esperantistoj fiagoj, krom se kelkaj el ili tradukis kaj eldonis saøajn paroladojn de la kadukaj, æiujare mortantaj øeneralaj sekretarioj de la partio) respondecas Kolker, kiu sidas en Ufa kaj manipulas la Esperantistojn, kvazaý marionetojn tiratajn per fadenoj.
Peslak ordonis al Þanina tuj venigi la prezidanton de ASE profesoron Magomet Izmajloviæ Isajev. Kiam Isajev venis, Þanina mieltone diris al li: "Bongusta salato. Bonan apetiton, Magomet Izmajloviæ!" kaj þovis sub la nazon de la gapanta profesoro la paøojn 72 kaj 73. Isajev preskaý svenis kiam la ursosimila Peslak pribojis lin kaj diris ke oni vokas ilin ambaý al la Internacia fako de CK KPSU (Centra Komitato de la Komunista Partio de Sovet-Unio). Tie partia altpostenulo pribojis la duopon, minacante al ili forpreni ties partiajn membrokarojn, se ili ne faros ordon en ASE.
Mi ne lacigos vin, kara leganto, per detaloj pri miaj paroloj
kun la terurita Isajev kaj pri la sekvaj eventoj. Prefere mi citu.
Unue, jen kion rakontis pri tio post ok jaroj Vladimir Samodaj:
En 1984, kiam "bonaj" homoj denuncis pri la publikigo en Esperanto de pozitiva recenzo de Kolker pri iu Esperanto-libro eldonita en Israelo, oni vokis min al la menciita supre s-ro Pesljak (mi estis tiam vic-prezidanto de ASE). Veninte, mi ekvidis sur lia tablo la plenan liston de la publikigitaj en tiu revuo dum jaroj recenzoj miaj kaj tiuj de Kolker. Komenciøis krudaj paroloj en la stilo: "Kian rajton vi havis publikigi viajn stultajn recenzojn sen nia kontrolo? Tiaj agoj estas malamikaj al nia lando! Kial via amiko Kolker aýdacis laýdi libron aperintan en Israelo kaj eæ publikigi øin apud la kontraýsovetia artikolaæo!" (lian recenzon en la ¼urnalo sampaøe sekvis la recenzo de U. Lins pri la libro 7000 tagoj en Siberio en kiu øia aýtoro priskribis sian vivon en la Sovetlandaj koncentrejoj).
Dum tiu parolo en angulo silente sidis instruktoro el CK KPSU, kiu patronis desupre la Esperanto-aferojn en SSOD. La parolo estis naýze aæa, la fortoj estis malegalaj kaj, kvankam mi sukcesis iom malstreæi la situacion, mi malgajnis, æar mi ne sukcesis preventi postan eksigon de B. Kolker el la Prezidio de ASE kaj malvalidigon de nia aliøpeto al UEA, kiun unu monaton pli frue forveturigis el Moskvo tiama UEA-prezidanto G. Maertens (oni - la SSOD-anoj kaj CK-anoj - decidis, ke la publikigo de la Lins-a recenzo estis kontraýsovetia ago de UEA kaj la tiama redaktoro de Esperanto S. Milojeviæ, do tiun kontraýsovetian organiza¼on ni devas ne aliøi).
Mi mem ne estis eksigita el la Prezidio nur dank' al tio ke mia lasta recenzo en Esperanto aperis kvar jarojn antaý tiu parolo, sed la "peko" de B. Kolker estis tute freþa. (Mi estis punita alimaniere - neoficiale - pro miaj nesankciitaj kontaktoj kun B. Kolker, sed tio estas alia temo).
Poste, en la Prezidia kunsido, ne eblis malaprobi tiujn decidojn, æar la fortobilanco en la Prezidio de ASE estis malfavora kaj la enlanda situacio ankoraý ne maturiøis por similaj kontraýbataloj
(Cerbe kaj Kore, Moskvo, 1992, No 9 (21), p. 6).
Jen kion skribis mi en la sama numero de Cerbe kaj Kore
(p. 4):
Kiam SSOD, laý iniciato de Þanina, kun aprobo de CK KPSU (kia honoro!), decidis eksigi min el la Prezidio de ASE pro sencenzura publikigo de recenzoj en la revuo Esperanto, la vicprezidantoj Samodaj kaj Zubkov rezistis, la aliaj prezidianoj - ne. Sed kiam SSOD decidis forigi min el la pli grandnombra Estraro de ASE, mi sondis inter estraranoj-Esperantistoj (multaj estis ne-Esperantistoj, kredu!): ili intencis voædoni kontraý. Kaj du advokatoj Paýlo Jegorovas kaj Gennadij Þilo pretis defendi min profesie dum la Estrara kunsido.
Tiam SSOD decidis retiri sian intencon eksigi min el la Estraro de ASE kaj per politika denunco malhelpi min pri la defendo de mia disertacio pri Esperantologia temo. En tiu nigra por mi kvarjara periodo mi sentis vastan solidarecon de Moskvanoj (kiam mi venadis Moskvon, oni aranøadis kunvenojn de aktivuloj), Baltianoj, Ukrainanoj, Uralanoj, Siberianoj, en multaj aliaj lokoj. Dankon al ili æiuj!
Kiel ajn stranga tio povas þajni, mia kulpo, laý la akuzoj de la SSODanoj kaj iliaj partiaj estroj, konsistis ankaý en tio ke mia recenzo aperis sampaøe kun la "kontraýsovetia" recenzo de U. Lins. Oni diris al mi (kun seriozaj mienoj - vere, ne ridu!), ke tio estas kontraýsovetia fiprovoko de UEA kaj de mi mem. Ha! Kiu povis tiam antaývidi ke en 1990 la grava Moskva eldonejo Progreso publikigos la libron de Ulrich Lins La danøera lingvo en kiu 350 paøoj estas dediæitaj al la situacio kaj persekutoj de Esperantistoj en Sovet-Unio! Kiu povis tiam antaývidi ke la neþancelebla komunisto Lidija Þanina (þi þatis komenci siajn parolojn kun oficialuloj per la vortoj: "Ni, komunistoj...") revendados tiun "kontraýsovetian" libron je prezo kiu multe superis la fiksan þtatan prezon, kaj per tio þtopados siajn poþojn per mono (ja mono ne odoras!).
Mi citos el la antaýparolo de Sergej Kuznecov al la Moskva eldono de tiu libro:
En 1984, tamen, obstakloj þajnis pereintaj, kaj oni aspiris baldaýan aliøon al UEA. Oni jam planis komunajn servojn, kongrespartoprenojn, abonperojn kaj kion ankoraý oni ne povas plani en plansocio! Sed... venis Lins kaj æion detruis. Li permesis al si recenzi en la revuo Esperanto (1984, n-ro 4, p. 73) la libron de iama kunlaboranto de la Komunista Internacio, poste arestito kaj kondamnito K. Þtajner 7000 tagoj en Siberio. Tiu recenzo, laý ASE-funkciuloj, certe estis provoka, kontraýsovetia paþo; kaj la redakcio de Esperanto eæ pliakrigis la provokon presinte la recenzon de Lins flank-al-flanke æe alia recenzo, tute pri alia temo, sed verkita de Sovetiano.
(p. 544).
Kaj, se vi ne tute laciøis, mi finos per mallonga cita¼o el la elokventa redakcia artikolo de la revuo Esperanto (1989, No 2, p.22 - supozeble verkita de Simo Milojeviæ), dediæita al la likvido de ASE kaj rekreo de la sendependa SEU (Estas amuze ke antaý la morto de ASE, laý propono de M.I. Isajev, mi estis elektita vicprezidanto de tiu agonianta organiza¼o; post kelkaj monatoj mi estis elektita vicprezidanto de SEU):
UEA multfoje en tiu periodo aliris ASE pri la demando de ties
aliøo al UEA. Kiam en 1984 tiu aliøo þajnis
finfine okazonta, ASE subite ofendiøis, æar en la
revuo Esperanto
aperis "insulto al Stalin", kiun jam antaýe Hermogeno
Hxruþæov kaj poste Gorbaæov "insultis"
multe pli elokvente. Tial, se ASE nun mortis, UEA ne sendos florojn
al øia tombo".
Mi ne priskribos tiun strangan kunsidon de la Prezidio de ASE, kie la estro de la Fako de Sovetia kulturo de SSOD Rafael Rubenoviæ Saakov, plenumante la ordonojn de siaj superuloj, perfortis la prezidianojn, por ke ili decidu pri mia puno. Por imagi tiun komedion de absurdo, sufiæas citi unu el liaj akuzoj: "Kiel Kolker rajtas samvalore mencii nian Vilnjuson kaj ilian Jerusalemon!" Ha! Kaj mi imagis ke neniu povos alkroæiøi al la enhavo de mia recenzo! Evidentiøis ke skribi "Vilno kaj Jerusalemo" signifis fari kontraýsovetian agon.
Kiel iam diris Rusa poeto, "æio æi estus amuza,
se øi ne estus tiel trista". Algimantas Vizgirdas
el Vilnjuso, tiama prezidanto de la Litova filio de ASE, eksciinte
ke en la libro de Savir temas multe pri Vilnjuso, petis min doni
al li la libron por tralego. Sed mi ne donis: ja disvastigo de
kontraýsovetia literaturo en tiu benita lando estis punata
per enkarcerigo. En la ruba¼ejo de historio estas KPSU kun
sia CK; SSOD kun siaj Peslakoj, Saakovoj kaj Þaninoj; ASE
kun sia Prezidio. Eæ Vilnjuso ne plu estas "nia",
øi estas "ilia", ja en eksterlando. Sed vivas
Esperanto kaj Esperantistoj. Kaj plu vivas la 3-miljara Jerusalemo.
Kaj en mia libroþranko staras malkaþe Salato
kaj 7000 tagoj en Siberio: mi kunprenis ilin en Usonon,
kvankam mi devis restigi en Rusio centojn da Esperantaj libroj.
Indeksen
En la Fundamento estas pluraj vortoj kiuj ne plu estas uzataj, kaj por kies signifoj oni nun uzas aliajn vortojn. Kelkaj aliaj vortoj þanøis sian signifon inter la eldoniøo de la Fundamento kaj nun. Provu rekoni la signifon kaj la nuntempan ekvivalenton de la sekvantaj:
1. almiliti | 4. æikani | 7. fiakro | 10. irilo | 13. rifuziøi |
2. azoto | 5. depago | 8. firmo | 11. metalfadeno | |
3. æarpio | 6. dunaskito | 9. hararo | 12. pordhoko |
Lastatempe mi legis:
" kaj la nombro da vizitantoj kreskis de kelkaj unuopaj po tago en februaro 1996 øis 500-600 po tago en februaro 1997."
Ne! po signifas "at the rate of". Do: "po kelkaj
unuopaj tage
øis 500- 600 tage". - DB
Indeksen
7 Feb 1997
En la AEA-jarkunveno estis notite ke la teksto de la "Dua Bulteno" estas fine verkita kaj æe la presisto: espereble vi jam ricevis øin. Entute, ni respondecas pri 19 Ekskursoj. La opinio de Nikola Ras&icv estas ke inter 1000 kaj 1200 Esperantistoj kongresos en Adelajdo.
Finfine kaj post longa diskutado, la Loka Kongresa Komitato (LKK) stariøis jene:
Indrani Beharry-Lall, Bonveniga Servo
Alan Bishop, Estro pri Artaj Aranøoj
Jennifer Bishop, Gazetaro, helpata de Ralph Harry, Trevor Steele kaj aliaj
Paul Desailly, Ekskursoj
Kep Enderby, Prezidanto kaj Sekretario.
Audrey Felby, Giæetoj
Bob Felby, Estro de la Oficejo de la Kuriero.
Ron Gates, Sciencaj Rilatoj; Redaktoro de la taga Kuriero La Lumilo
Jay Grant Informejo.
Rochelle Jacquier, Kasistino.
Brendan Linnane, Vic-prezidanto, øenerala respondeco por Personaro kaj Gvidanto de la Oficejo de la LKK en la Kongresejo
Miranda Lutz, Junularaj Aranøoj, helpata de aliaj gejunuloj en Adelajdo
Vera Payne, Kongresejestro helpata de Neil Sills.
Gaye Phillips, Loøigo, helpata de Kay Andersen
Max Wearing, Vic-prezidanto, programestro kun respondeco pri la Nacia Vespero
Nikola Ras&icv, pro lia posteno en UEA, estas ankaý membro de la LKK.
Inter tiuj æi rubrikoj estas multaj subrubrikoj kaj certas ke specifaj aliaj taskoj devos esti disdonitaj al iuj el la æisupraj.
Multaj vizitoj al la Kongresejo okazis kun diskutoj kun la profesiuloj (æefe Jill Lambert) el la helpanta firmao SATOUR.
Dum la kunvenoj de la LKK estis decidite ke æiuj LKK-anoj sendos dusemajnajn raportojn pri siaj agoj al la Prezidanto/Sekretario, por ke li kaj Doroteo povu kunordigi ilin.
Ankaý klariøis ke ni bezonos la helpon de multaj personoj, inkluzive de æiceronoj, antaý, dum, kaj post la Kongreso, plejgrave tiuj kiuj sufiæe bone parolas la lingvon. Rilate al æiæeronoj, prefere ke æiuj konsentos de¼ori je pli ol unu ekskurso.
Æiuj rubrikoj (teamoj) gravas kompreneble, sed þajnas ke æiceronoj, almenaý nombre, plej gravas. Bonvolu, se vi intencas volontuli, tion fari rekte al Brendan Linnane. Paul Desailly ne povos esti en Adelajdo øis ekde la mezo de Majo.
La LKK-anoj jam komencis establi siajn teamojn, do ege gravas ke tiuj kiuj ankoraý ne volontulis labori tion faru urøe. Tiuj kiuj volas helpi bonvolu sendi viajn nomojn al Brendan.
Dum la diskutoj kun Nikola Ras&icv, klariøis ke la Kongreso þajne ne gajnos profiton, aý nur ege malgrandan profiton.
Tiu æi prognozo signifas ke mono pruntedonita al AEA ne povos esti repagita sen la uzo de propraj financaj rimedoj de AEA mem. Entute, øis nun, proksimume $25000 estas aý pruntedonita aý donacita al la celoj de la Kongreso.
Tiuj æi pruntedonoj aý donacoj okazis antaý ol ni ricevis la proponatan buøeton de UEA kiu detalas la Kongresajn erojn kaj la asignitajn taksitajn kostojn. Entute la UEA-budøeto taksas sumon kiu proksimiøas al preskaý $200 000. En la buøeto de UEA inter multaj alia¼oj estas mono por la transporto al Aýstralio de bone konataj altkvalitaj teatra¼uloj.
Post konsidero de la supro, la AEA Estraro decidis ne uzi la $25000 aý pruntedonita aý donacita.
Laý la nova UEA Kongresa Regularo, nia Aýstralia movado nur respondecas pri unu ero en la programo de la Kongreso, la Nacia Vespero (kutime Koncerto). Konsiderinte æion, la Estraro opiniis ke $20000 sufiæos por plenumi niajn celojn por tio.
Do, inter la aliaj decidoj faritaj, la Estraro decidis ke AEA donos $15000 el sia propra konto al la LKK por uzo por elspezoj por la Nacia Vespero, $4500 por aldona¼oj kaj agnoskis ke Kep Enderby promesis doni $500. Entute $20000
Ankoraý æirkaýata de iom da malcerteco estas la espero de precipe Karakán Kochárdy kaj Dianne Lukes venigi al la Kongreso la Lernejan Infanan Hxoron de Ipswich (30 infanoj kun akompanantaj plenaøuloj) kiun Karakán instruos kanti Esperante. Por helpi Karakán kaj Dianne tion fari, AEA decidis doni $2000 kiel garantian kontribuon al la kostoj de tiu æi celo. Ne estas certe kiom tio kostos, sed, en Adelajdo, la sumo $15000 estis menciita.
La intenco de la Estraro estis ke Karakán kaj Dianne klopodu persvadi aliajn donacuntojn, plejparte en Ipswich, doni la diferencon inter la $2000 kaj la ebla $15000. Inter tiuj æi klopodoj, Dianne skribos al la Esperanto-Kluboj, Ligoj, kaj Federacioj petante ilin þanøi siajn pruntedonojn en donacojn kaj indiki ke donacoj povos esti uzataj tiucele. Pri tiaj elspezaj prioritatoj la kluboj ktp mem devos decidi laý sia propra juøo.
La rezulto estas ke se la Kluboj ktp opinias ke ili deziras ke sumo pli granda ol la $20000 supre menciita devus esti elspezita por transporti la Ipswich- Hxoron al Adelajdo, tion ili povos okazigi uzante sian propran monon.
Intertempe, Kep Enderby promesis skribi al Karakán kaj la loka lernejestro en Ipswich por etendi varman formalan inviton al la Hxoro (kondiæe, implice kompreneble, de la havebleco de la mono).
Laý la decido de la Estraro, se la financaj klopodoj de
Karakán kaj Dianne ne sufiæos øis la mezo
de Majo, la $2000 asignita por tiu propono estas uzota por plenumi
aliajn prioritatajn celojn de la Kongrespreparado.
Entute, proksimume 50 Esperantistoj æeestis en la Somerlernejo, inkluzive de du el Francio, unu el Danlando, unu el Usono, kaj kvar el Hungario.
Lucy Harmon, el San Francisco, æeestis por helpi progresigi siajn planojn venigi sian grupon de Esperantaj klientoj al nia Mond-Kongreso en julio.
Inter la aliaj, ege bonvenaj estis la du elstaraj eksterlandaj Esperantistoj Nikola Ras&icv el Roterdamo kaj Stefan MacGill el Budapeþto. Stefan estas denaska Esperantisto kaj venis kun siaj edzino kaj du filinoj kiuj ambaý ankaý estas denaskaj Esperantistoj.
Nikola kaj Stefan prelegis pri Esperanto kaj øia kulturo, kaj Nikola parolis pri kiel plej bone prepari por la venonta Kongreso.
La Jara Øenerala Kunveno de AEA okazis sen problemoj kaj la malnova estraro estas reelektita. Kompatinduloj! La financaj aferoj de la Asocio troviøis en bonordo.
Æiutage okazis kunvenoj de tiuj kiuj volis helpi organizi
kaj labori antaý, dum kaj post la Kongreso, kaj preskaý
æiun tagon okazis kunvenoj de la Estraro de AEA.
Bonvolu noti ke D-ro Broadribb, pro financaj problemoj, ne povos
partopreni en la UK en Adelajdo.
Indeksen
Your executive submits herewith the Audited Financial Statements as at 30th June, 1996.
(a) The Names of the Executive Members in office at the date of this report are:
President - Kep Enderby
Secretary - Alan Turvey
Treasurer - Margaret Inglis
Vice Pres. - Max Wearing
Vice Pres. - Ronald Gates
Ass. Sec - Jennifer Bishop
Ass. Treas. - Diane Lukes
(b) The principal activity of the Association is to promote and support the use of Esperanto as a universal language.
(c) There was a net surplus of $30,948 for the year.
(d) The activities of the Association conducted during the year are consistent with prior years and are in accordance with the Rules of Association.
This report is made in accordance with a resolution of the Executive and is signed for and on behalf of Executive Members.
Kep Enderby Margaret Inglis
President Honorary Treasurer
Dated at Glen Waverley this 19th day of December, 1996.
We, Kep Enderby and Margaret Inglis, being two of the Executive Members of The Australian Esperanto Association Inc. state on behalf of the Executive and in accordance with the resolution of the Executive that in the opinion of the Executive the accompanying Financial Statements:
(1) Present fairly the financial position of The Australian Esperanto Association Inc. as at 30th June, 1966 and the results of the Association for the year ended 30th June, 1996;
(2) Have been prepared and presented in accordance with applicable Statements of Accounting Concepts and applicable Australian Accounting Standards.
This statement is made in accordance with the resolution of the Executive and is signed for and on behalf of the Executive by:
Kep Enderby Margaret Inglis
President Honorary Treasurer
Dated at Glen Waverley this 19th day of December, 1996.
THE AUSTRALIAN ESPERANTO ASSOCIATION INC
BALANCE SHEET
AS AT 30TH JUNE 1996
Note | $ | |
current assets | ||
Cash | 2 | 231,464 |
Receivables | 3 | 1,032 |
Inventories | 4 | 20,931 |
total current assets | 253,427 | |
non-current assets | ||
Property, plant and equipment | 5 | 1,000 |
total non-current assets | 1,000 | |
total assets | 254,427 | |
current liabilities | ||
Creditors and borrowings | 6 | 2,400 |
total current liabilities | 2,400 | |
total liabilities | 2,400 | |
net assets | 252,027 | |
members' funds | ||
Capital Fund | 7 | 120,831 |
General Fund | 8 | 131,196 |
total members' funds | 252,027 |
1. statement of accounting policies
Basis of Accounting
The Financial Statements have been prepared in accordance with
applicable Accounting Standards and other mandatory professional
reporting requirements including Schedule 5 of the Corporations
Law.
The Financial Statements are also prepared on an accruals basis. They are based on historical cost and do not take into account changing money values or, except where specifically stated, current valuations of non-current assets.
The following specific accounting policies, which are consistent with the previous year unless otherwise stated, have been adopted in the preparation of these statements:
Income Tax
The Association is exempt from the liability to pay income tax as it is a non-profit organisation under Section 23 of the Income Tax Assessment Act.
Inventories
Inventories are measured at the lower of cost and net realisable value.
Property, Plant and Equipment
Property, plant and equipment are included at cost or at valuation.
2 cash | ||
Cash on Hand | 82 | |
Capital Account | ||
- Cheque Account | 8,251 | - Term Deposit & |
Debentures | 112,580 | |
Operating Account | ||
- Cheque Account | 3,958 | |
- Savings & Term Deposit | 28,308 | |
Book Service | ||
- Cheque Account | 16,555 | |
- UEA Account | ||
- Netherlands | 3,894 | |
Correspondence Service | ||
- Cheque Account | 1,213 | |
- Savings Account | 884 | |
- Term Deposits | 4,500 | |
International Youth Travelling Fund | ||
- Term Deposits | 21,896 | |
1997 Congress LKK Account | ||
- Cheque Account | 10,334 | |
- Savings Account | 6,325 | |
- Term Deposit | 6,000 | |
South Australian Summer School | ||
- Cheque Account | 6,684 | |
231,464 | ||
3 receivables | ||
Debtors - Library Service | 1,032 | |
4 inventories | ||
Value of stock | ||
- Library Service | 17,297 | |
- Correspondence Service | 3,634 | |
20,931 | ||
5 property, plant & equipment | ||
Computer Equipment | 1,000 | |
1,000 | ||
6 creditors & borrowings | ||
1997 Congress - LKK Loans | ||
- FJ & IM Fallu | 300 | |
- Esperanto Federation Vic | 750 | |
- Ralph Harry | 1,350 | |
2,400 | ||
7 capital fund | ||
Opening Balance | 106,878 | |
Surplus for the Year | 13,953 | |
120,831 | ||
8 general fund | ||
Opening Balance | 114,201 | |
Surplus for the Year | 16,995 | |
131,196 |
THE AUSTRALIAN ESPERANTO ASSOCIATION INC
STATEMENT OF INCOME AND EXPENDITURE FOR THE YEAR ENDED 30TH JUNE 1996
1996
$
income | |
Donations | 6,999 |
Subscriptions Received | 20,622 |
Friends of UK Adelaide | 4,210 |
Book & Magazine Sales | 10,504 |
Interest Received | 15,416 |
Correspondence Course Fees | 1,067 |
Publicity | 195 |
Summer School | |
- Fees | 5,655 |
- Accommodation & Meals | 13,271 |
- Excursions | 2,303 |
- Book & Souvenir Sales | 1,345 |
Sundry Income | 569 |
AEA Congress, Southport | 1,500 |
83,656 | |
expenditure | |
Advertising & Promotion | 681 |
Auditor's Remuneration | 530 |
Bank Charges | 318 |
Cost of Sales - Books & Magazines | 6,375 |
Development Expenses | |
- Ipswich | 480 |
Freight & Cartage | 87 |
Insurance | 159 |
Lodgement Fees | 5 |
NLLIA Language Expo Stall | 1,400 |
Photocopying & Facsimile Expenses | 379 |
Postage | 3,597 |
Printing & Stationery | 4,328 |
Subscriptions & Donations | 12,958 |
Summer School | |
- Tutors | 4,713 |
- Accommodation & Meals | 11,041 |
- Excursions | 2,320 |
- Book & Souvenir Purchases | 1,856 |
Sundry Expenses | 801 |
Telephone & Correspondence Expenses | 415 |
Video Production | 265 |
52,708 | |
surplus for the year | 30,948 |
I have audited the accounts, being the Statement by Executive, Statement of Income and Expenditure, Balance Sheet, and notes to and forming part of the accounts of The Australian Esperanto Association Inc. for the year ended 30th June, 1996. The Association's Executive is responsible for the preparation and presentation of the accounts and the information they contain. I have conducted an independent audit of these accounts in order to express an opinion on them to the members of the Association.
My audit has been conducted in accordance with Australian Auditing Standards to provide reasonable assurance as to whether the accounts are free of material misstatement. My procedures included examination, on a test basis, of evidence supporting the amounts and other disclosures in the accounts, and the evaluation of accounting policies and significant accounting estimates. These procedures have been undertaken to form an opinion as to whether, in all material respects, the accounts are presented fairly in accordance with Australian Accounting Concepts and Standards and statutory requirements so as to present a view of the Association which is consistent with my understanding of its financial position and the results of its operations.
The audit opinion expressed in this report has been formed on
the above basis.
In my opinion the accounts of The Australian Esperanto Association Inc. are properly drawn up:
(a) So as to give a true and fair view of the state of affairs of the Association as at 30th June, 1996 and of the net results of the Association for the year ended on that date; and
(b) In accordance with the Provisions of the Associations Incorporation Act 1981; and
(c) In accordance with Statements of Accounting Concepts and applicable accounting standards.
Dated at Glen Waverley this 19th day of December, 1996.
Robert A. Hayes
Chartered Accountant
AUSTRALIAN ESPERANTO ASSOCIATION
The 1995/96 Treasurer's Report differs from earlier reports as it is a consolidated document, i.e. combining all the different sections of the Association. Comparison between this and other years is not easily seen in this report because of this but it is useful to note that:
Membership has changed little
- 1994/95 AEA $5106.69 NZEA $1796.00 Total $6902.69
- 1995/96 AEA $5370.94 NZEA $1539.77 Total $6910.71
Fonduso has increased from $106 878.36 in 1994/95 to
$120 831.10 in 1995/96
In future, comparisons will be listed.
Minor explanations of the report should be noted. In the statement of Income and Expenditure, Subscriptions Received were written as $20,622. This figure includes AEA and NZEA membership fees of $6911, the balance being subscriptions to magazines etc. received by the Libroservo. In future these amounts will be separated. Under 'Notes' 3 Receivables, Debtors - Library Service should read Book Service. Also 'Notes' 4 Inventories, Library Service should read Book Service.
It is noted that the Sinking Fund for ESK Apparatus in the Fonduso stood at $3932 which, with further amounts added since June is at a reasonable level so that computer equipment could be replaced. A decision will need to be made as to any further contributions that should be transferred to this fund.
The Australian Esperanto Association is in control of a significant sum of money, as can be seen from the report. Although much of this is earmarked for specific purposes, e.g. LKK, Fonduso, it may be the time for the members to consider future financial strategies so that it can be used in a manner which will further the aims of the organization.
I would like to thank all the members of the AEA who have been so cooperative and helpful to me during this period when I have had to learn so much. Particular thanks to Owen Loneragan, the previous treasurer and to Tom Elliott and his Geriatric Computer Advisory Service.
Margaret Inglis
13th January 1997
1. almiliti La nun oficiala vorto estas konkeri (to conquer).
2. azoto La kutima, sed ne-oficiala, vorto estas nitrogeno (nitrogen).
3. æarpio Arkaika medicina vorto = "lint" (eretoj de þtofo, uzataj anstataý vato por bandaøi).
4. æikani En la Fundamento "to gossip". Nuntempe "to annoy".
5. depago La nun oficiala vorto estas imposto (tax).
6. dunaskito La nun oficiala vorto estas øemelo (a twin).
7. fiakro La nun kutima, sed ne oficiala, vorto estas taksio (taxi).
8. firmo La kutima, sed ne oficiala, vorto estas firmao (a firm).
9. hararo La nun oficiala vorto estas peruko (a wig).
10. irilo La nun kutima, sed ne oficiala, vorto estas stilzo (a stilt).
11. metalfadeno La nun oficiala vorto estas drato (a wire).
12. pordhoko Kutime oni uzas nun la (ankaý Fundamentan) vorton æarniro (a hinge).
13. rifuziøi Nuntempe oni kutime uzas la oficialan vorton
rezigni aý la neoficialan vorton demisii (resign, quit).