NUMERO 28, JULIO-AUXGUSTO 1997
Vera Vokas
Nepalo Invitas Vin
Vojtek Zbik: Fabeleto Juglanda
Por Internet-Uzantoj
Homaj Rajtoj Je Lingvo
Difficult Words: Pli And Plu
Skribas La Legantoj
Nova Esperantlingva Ludo
Deziras Korespondi
Nekrologo
Esperanto-Libro-Vendoj 1996
Lingva Angulo
Ambiguecoj en Esperanto
Somerlernejo en Ipswich 1998 (11-24 Januaro 1998)
El La Mondo Esperanta
El La Regionoj
Vivi Sur Barko
La Diplomato Kiu Ridis
Viaj LKK-anoj kunvenis en Adelajdo (el diversaj þtatoj) la 23-an øis la 25-a de majo, la lastan fojon antaý la grandioza evento, la 82-a Universala Kongreso de Esperanto, la unua UK iam ajn en Aýstralio. Kiel mielabeloj ni de januaro preparas la fundamenton de, espereble, memorinde dolæa Kongreso kiun la partoprenantoj kiel eble plej øuos. La ideo starigi UK-on en Adelajdo venis entuziasme de Max Wearing (kies Somerkursaroj de 1989 estis grandaj sukcesoj) kaj estis ne malpli entuziasme subtenita de Margaret Furness. Kaj jen - baldaý la revo realiøos.
Jam aliøis [5 junio 1997] 1073 homoj, el 54 landoj. Aldonu øis 80 infanojn (el eksterlande, el Melburno kaj el Ipsviæo), kaj imagu la eksplodon de energio kiu montriøos en Esperantio en julio 19-26.
La Kongresejo estos la belega Adelaide Convention Centre, inkluzive de la Ekspozicia Halo, en kiu troviøos la verda kanguruo, kiel nomiøos la restoracio kaj trinkejo, kiuj bone sed ne tro multekoste vin gastigos. Ankaý en la Ekespozicia Halo troviøos diversaj giæetoj kaj informejoj, kaj por vin eæ pli plezurigi, lunæhoraj koncertoj tie okazos. La halo estas grandega, kaj en angulo de øi la infanoj kreivos de sabato øis merkredo, kiam la plimulto da ili hejmeniros.
En tre æarma, nova æambro, kiun ni nomis la vitrejo (divenu kial), vi povos kafumi aý bierumi k.t.p. post la fino de la vesperaj agadoj øis via enlitiøo.
La Solena Inaýguro havos unike Aýstralian guston: øi komenciøos per Indiøena Sanktigo de la Kongresejo. Muziko kaj ¶orkantado etosigos la bonvenigajn vortojn de la eminentuloj kaj de la procesio de la diverslandaj salutantoj.
La Nacia Vespero spegulos fidele la multkulturecon de nia vasta lando, samtempe antikva kaj nova. La temo de la Kongreso estos "Toleremo kaj justeco en multkultura mondo"
La prelegantoj en la IKU (Internacia Kongresa Universitato) inkluzivos niajn proprajn Alan Bishop, Brian Fox, Ron Gates, Ralph Harry, kaj Trevor Steele.
Diservo okazos en la Preøejo Scotts ne malproksime. (Nenio troviøas malproksime en tiu bela, mirinde planita urbocentro.)
Æirkaý 200 feliæulojn akceptos la Adelajda Urbestro.
Gazetara Servo dissendos informon pri la Internacia Lingvo æiutage. La Kongresa Kuriero, La Lumilo, pretiøos dumtage, presiøos dumnokte, kaj estos disdonata æiumatene.
Internaciaj profesiuloj prezentos teatra¼ojn, distra¼ojn, koncertojn, kiuj vin ravos - kaj ne nur dum la Internacia Arta Vespero.
Okazos Esperanto-Kolokvo, Konversacia Rondo, Æe-kursoj, Internaciaj Ekzamenoj, Aýkcio! Kunvenos la diversaj interesogrupoj kiaj Afrika Agado, Amikaro de B. Gršning, la Akademio, Azia Agado, Eýropa Agado, Esperanto en Ameriko, IKEL (etnistoj), ¬urnalistoj, Kampanjo 2000, Litova Stelo, Radio-Aýskultantoj, Rondo Kato, SAT, UEA, Vegetaranoj... Estos specialaj prelegoj por Unuafojaj Kongresanoj. Kaj kiu maltrafus la Belartajn Konkursojn?
Lundon vespere multaj manøos kaj trinkos lukse æe la Bankedo. Kaj post øi, tute senpage, æiuj povos øui la Balon. La muzikbando restu surprizo.
Okazos Antaý-, Post-, kaj Dum-Kongresaj Ekskursoj. La plej populara (kaj multekosta) Antaý-Kongreso estos tiu de Cairns øis Adelajdo, laý la orienta marbordo. Espereble la suno ridetos sur la partoprenantojn de la tuttaga ekskurso al unika Kanguru-Insulo. Post la Kongreso, ek al la montaro, aý al la cetero de Aýstralio kaj Nov-Zelando - se vi ne partoprenos en la ILEI- (Instruista) Post-Kongreso en Geelong.
Sabaton, la 26-an, okazos la Solena Fermo, kun la transdono de la Flago al la Prezidanto de la Esperanto-Klubo de Monpelier (en Francio), kie sendube la LKK jam komencis abele labori por la 83-a UK.
Al vi, kara leganto de ESK, kiu jam aliøis al la 82-a, mi deziras ravan Kongreson. Al vi kiu ankoraý ne aliøis, mi pete invitas vin kunskrapi la monon de ie, kaj veni. Neniam denove en la vivodaýro de la plimulto el ni okazos UK en Aýstralio. Ni bezonas vian helpon, vian æeeston, vian fervoron. Ni kune okazigu Kongreson kiun oni longe memoros - korinkline.
Nepala Esperanto-Asocio øojas anonci la duan Internacian Himalajan Renkontiøon organizitan por konigi sian landon al alilandaj Esperantistoj.
Datoj: 26a de feb. - 7a de marto, 1998
Kosto: US$600, se pagita antaý sept. (inkluzivas manøadon kaj loøadon.)
Adreso: Sierra Tavel and Tours (P) Ltd., PO Box 3565, Kathmandu, Nepalo.
Faldfolio kun la detaloj haveblas æe la redakcio.
Indeksen
Bogdano estis unu el tiuj nerebonigeblaj frenezuloj, vivantaj en la Platona idearo, kaj suferantaj sur la tero. Li laboris en rozkreskejo, kiel la suba laboristo, krom skrapitajn manojn ricevante nur simbolan pagon. Bogdano neniam montris tamen ambicion, æiam kontenta pri io ajn. Danke al dia graco, li loøis en sola dometo, perdita inter bienoj kies posedanto mortis antaý jaroj, kaj kies heredantoj ne trovis unu la alian por dividi inter si øian monvaloron.
La dometo estis ege eta ligna konstrua¼eto kun pordo, unu fenestro kaj fumtubo sur unuflanke kliniøinta tegmento. Sur øia egale malgranda eta korto, æirkaýfermita per humigita latbarilo, krom ligna senluma necesejo kaj betona puto troviøis forta kaj vastabranæa juglandarbo, kiu per siaj branæoj envolvis kaj kovris la tutan dometon kaj øian korteton, protektante ilin kontraý la vasteco de æirkaýa kamparo.
En la hejmeto æirkaýpremata de la branæaro, Bogdano pasigis sian solecon, vesperon post vespero, parolante al si, revante kaj akompanante la juglandarbon, kiun li traktis kiel sian mutan kamaradon al kiu li konfidis siajn zorgojn kaj pensojn.
Se iu alvenus kaþe al lia solecejo, tiu ofte povus ekvidi strangan scenon kie juna nezorge vestita viro æirkaýbrakas dikan trunkon kaj ploras silente. Bogdano ofte ploris pensante pri la tempo kiam la heredantoj de lia dometo troviøos kaj li devos forlasi sian multamatan arbon en manoj de fremduloj. Æu diri al ili pri lia amikeco al la kreska¼o? Sed homoj estas kruelaj kaj ili estos pretaj forhaki øin øuste pro tio! Tamen, se li ne dirus, oni mortigus la arbon por akiri pli da sunlumo, por protekti la fundamentojn de la dometo, aý simple por esprimi sian homan arogantecon pri la regado de la mondo. Do, kion li,senpovulo, devus fari? Nur nokte Bogdano forgesis la aferon, sentante sin dormanta inter la amataj brakoj de la arbo.
Æisomere estis escepte malvarme kaj malseke. De la malfrua printempo øis la antaýaýtuno grizaj nuboj malaltaj alportis konstantan pluveton, arøentigante altajn herbarojn kaj aldonante Æopinan nostalgion al la tuta mondo. Øuste dum tia malvarma kaj nostalgia, dimanæa posttagmezo Bogdano ekaýdis ke iu tiras lian pordon.
En la alirejo staris nuda timigita juna virino, dentklakante pro malvarmeco. Post þia enveno, Bogdano refermis la pordon kaj rigardis iom suprizite sian gaston. Þi estis subtila glathaýta belulino kun laýproporciaj korpopartoj, modestaj sed rimarkindaj mamoj kaj sufiæe maldikaj koksoj. Þia vizaøo, kvankam maltrankviligita, montris tian pacan korinklinecon kian oni vidas æe skulpta¼oj pri Sankta Maria. Þiaj rektaj haroj brunkoloraj falis øis la mezo de þia dorso, kaj þiaj brunaj grandaj okuloj montris korvarmecon.
"Ci?"
"Kion? Kiu vi estas?"
"Mi? Cia arbo!"
"Arbo?"
"Jes! Cia arbo, la juglandarbo!" Þi ektenis lian maldekstran manikon kaj spiris rapide. "Cia!"
La juglandarbo? Bogdano konfuziøis kaj turnis sian kapon al la fenestro, kie kutime videblis folioj de la branæoj super la tegmento sed ne æifoje. Bogdano senvorte elkuris tra la pordo kaj æirkaýkuris la dometon, kaj falis sur la etan korton. Efektive, la spaco videble pligrandiøis. La branæaro etendita super øi, same kiel la atleta trunko, malaperis lasante duonsurþutitan truon en la loko de la radikoj.
Bogdano konfuzite revenis, necerta æu li ekvidos sian strangan gaston denove. Tamen þi restis. Dum lia mallonga eliro þi jam sin bruligetis provante sin varmigi æe la bakforneto.
"Vi vere estas la arbo? Kiel vi homiøis?" demandis Bogdano iom nefidante, sed li samtempe sentis ke la varmaj okuloj lin fandas. "Kial?"
Li turnis sian kapon, sed estis jam tro malfrue kaj li devis rerigardi kun pardonpeta rideto. Vidante þian belan figuron kaj la dolæajn okulojn, li petis Dion, en siaj pensoj, ke þi estu por li. Finfine, li donis tiom da koro al la arbo ke se miraklo jam okazas, estus juste.
"Æu ci preferas min kiel arbon?" þi demandis serioze.
"Ho!" Bogdano sin neregante forte kaptis þiajn jam varmajn brakojn, sed tuj malfortigis sian premon.
"Mi nur ne povas kredi!" Bogdano ardis, kaj liaj sentoj komencis forflui, tiel ke li devis eksidi. "Kial? Æu por mi?" li demandis petege, pli forte tenante þiajn brakojn. "Kial?" Bogdano pretiøis por la bato de nepreferata respondo.
"Mi lamentis," þi malrapide diris, "mi æiam tre maltrankvilis kiam ci estis for. Æiam mi timis ke ci al mi ne revenos. Mi volis do havi krurojn, por ke ankaý ci timu ke mi ne revenos, kaj mi volis naski fruktojn kiujn..." nun þi ruøiøis, "kiujn ci ne manøos." La juglandino parolis senespere, kaj þi englutis aeron samkiel malliberulo atendanta kondamnon.
Bogdano ne povis respondi. Li sentis kapturniøon kaj la tuta realo aspektis sonøa. Tamen li stariøis kaj æirkaýbrakis la kompatindulinon kiu rezignis pri sia naturo akceptante la maldignan homan ekziston pro amo al li. Li fakte jam akceptis ke neniu lin volos kaj ke li neniam ekkonos virinon, æar la laýtaj kaj stultaj " damoj" urbetaj nur lin teruris, certe estis li ja tiel malriæa kaj malinsida ke nenio povus iam ajn sukcesi. Nun, tamen, liaj viraj instinktoj vekiøis kaj li sentis vere korpan urøon al la elasta varmo inter þiaj brakoj. Do li sidiøis sur la tablon, por havi antaý siaj okuloj la vizaøon, ne la mamojn, sed tio malmulte helpis. Þi ridetis, þajne divenante liajn sentojn.
" dio estas æiopova," þikomencis, " se oni nur al Li fidas... Ni la arboj-" Nun þi ridetis denove, memorante ke jam ne plu al arboj þi apartenas. "Arboj faras malmulte pli."
"Æu vi... ci, æu ci scias kiel mallonga kaj maldigna estos cia homa vivo?" Bogdano demandis provoke, kaj li eksentis kiel la emocioj lin lacigis. Eæ la amora urøo forfluis. Li malsupreniris de sur la tablo, ekgenuis antaý þi, sidis sur la kalkanoj kaj movis duonkonscie la manojn de siaj brakoj al la gluteoj. Bogdano rigardis supren, rimarkante varman rideton inter þiaj þvelaj cicoj, kaj li ruøiøis.
"Ne gravas nun," diris þi, "æar ni estas kune."
Þi metis siajn manojn sur lian kapon, kaj Bogdano premis øin al þia sino, pensante: "Kiel vivi kun homo el nenie? Kaj se þi estos tro stranga, æu la registaro ne volos kuraci þin perforte?"
Nur post kelkaj semajnoj oni trovis la kadavron de Bogdano en la dometo sub mortinta juglandarbo.
Gaja Leganto de Esperanto II de P.E. Schwerin. $7.50 æe
la AEA LibroServo.
EuroSeek, la Eýropa alternativo al la Usonaj esplorrobotoj Altavista, Lycos kaj Yahoo! celas fariøi unu el la gvidaj internaciaj robotoj por la esplorado de la interreto. Tion ili provas atingi donante al la uzantoj la eblecon mem elekti la lingvon uzatan por la esploro, kaj ne esti devigataj uzi la Anglan. Oni povas jam nun elekti inter 40 lingvoj, de la Bretona øis la Turka. Nun ankaý Esperanto estas inter ili.
En Esperanto oni indikas la preferojn de sia esploro, indikante la vorton, nomon aý frazeron kiun la roboto trovu. Sed eblas ankaý precizigi ke la roboto trovu nur dosierojn en specifa lingvo aý lando. Per tio EuroSeek estas por nun unika. En Esperanto aperas poste la raporto pri kio estis trovita. Sed ankaý la ceteraj partoj estas Esperantigitaj, ekzemple la tekstoj kiuj klarigas la funkciadon, kaj aliaj.
Sed ne æio estas en Esperanto. Aperas sur la diversaj paøoj Anglalingvaj anoncoj kaj tekstoj kiuj estas komunaj por multaj lingvovarioj.
Se oni indikis ke EuroSeek trovudosieron en Esperanto, oni konsciu, ke øi nur raportos pri dosieroj kiuj havas informon pri lingvo en sia "kapo", t.e., ke ili komenciøas per <HTML lang="eo">. Dosieroj sen tia indiko estas por øi lingve anonimaj.
EuroSeek indeksis øis nun la enhavon de 8 milionoj da TTT-dosieroj, sed atingos dum la venontaj monatoj 30 milionojn, kio igos øin minimume same ampleksa kiel Altavista. Nur post tiu ampleksigo la raportado pri Esperantaj dosieroj estos fidinda. Pli frue tiu informo ne estis registrita.
Oni ne bezonas loøi en Eýropo por uzi EuroSeek. Øi estas atingebla de kie ajn je la adreso:
El Interredaktore,
de Franko Luin
Vivi sur Barko de Eugéne de Zilah. Ilustra¼oj de Megumie Komamura. Cannes et Clairan (Francio): Éditions Jean-Claude Bernard, 1994. 235p., broþ.
Tre nekutima libro, tre leginda libro. La stilo estas flua; la lingvo estas æiam korekta. Øi estas ia aventur-vojaølibro, aýtobiografia, plurrilate øi memorigas pri Ekspedicio Kon-Tiki (kvankam sen ties belaj fotoj).
Eugéne de Zilah kaj lia edzino Madelaine estas kunredaktoroj
de la elstara revuo La Gazeto. Eugéne estas filozofo,
Sanskritisto, kaj nun barkisto. Naskite en Hungario, de multaj
jaroj li estas Franca civitano. Li instruadis klasikan filozofion
en Franca liceo (lernejo pli-malpli ekvivalenta al la lastaj jaroj
de nia high school kaj la unuaj jaroj de universitato).
Kiam li estis 51-jara, li ekkomprenis ke malþpari la ceteron
de sia antaýemeritiøa vivo en la eduka sistemo estus
absurda¼o. Li diras:
Vivi sur barko
postulas fizikan kaj mensan preparadon, sed ne ekzistas alia solvo.
Ne eblas en Eýropo, kiel en Hindio, vivi la kvaran periodon
de sia vivo en arbaroj, sen vestoj, elvenante nur por almozpeti
sian nutra¼on. Eblas, tamen, þparadi dum la tria vivoperiodo,
tiu de aktiva civitano, kaj manøi la þpara¼ojn
dum la kvara. Kial sur barko? Æar tie oni manøas
malpli kaj pli malkare. Oni povas iri tien, kie hejtado ne kostas
tro multe, kie pano estas malpli kosta, kie ne estas sociaj devoj
truditaj, akompanataj de multekostaj nutra¼oj kaj trinka¼oj.
Nu, la idilia vizio rapide malaperas kiam oni frontas la realon de surmara vivado - la maro estas la Mediteraneo, kaj la plejparto de la libro temas pri "aventuroj"en la Greka regiono de tiu maro. La aventuroj ne estas pirataj, kiel oni eble antaýsupozus, sed aventuroj de senspertulo kiu neniam estrinte barkon klopodas senmortiøe manovri sian barkon dum þtormoj, en nefamiliaraj kaj ne æiam amikemaj havenoj, kaj dum ne-tre-helpas vizitantaj familianoj kaj amikoj.
La vivo sur barko ne estas tiel facila kaj paca kiel oni eble supozus. Æu vi scipovas bani vin per duonlitro da varma akvo? (Kaj poste per la sama akvo vin razi aý lavi viajn vestojn?) Aý uzi la necesejon?
Prefere ne uzu øin. Surmare kaj en solecaj ankrejoj estas multe pli agrable iri sur la poban platformon aý, se vi iom scipovas naøi, en la maron, kie vi havas belan, puran akvon... Se vi...volas kaþadi viajn anatomia¼ojn, aý vi elektos tro malvarman veteron por nin viziti, iru do en la bankajuton, kie estas neceseja konko, surpra¼e simila al necesejaj konkoj.
estas la komenco de liaj instrukcioj por vizitantoj, kaj sekvas
detaloj kiujn prefere vi legu en la libro mem. La procedo estas
tre nefamiliara. Do je la fino:
Ne forgesu þlosfermi la pordon post vi. Se vi ne komprenas
ion, anstataý fari stulta¼on, voku la kapitanon.
Tamen, malgraý æiuj øenoj la rezultanta vivmaniero klare estas por Eugéne kaj lia edzino plaæa kaj kontentiga, æar ili ankoraý loøas sur sia barko (laý letereto kiun mi ricevis, datita 28an de aprilo æijare, de Madelaine de Zilah. Cetere, la letero surhavas Grekajn poþtmarkojn, do plu allogas ilin la loøado apudgrekia.)
Komentis Brazila recenzanto pri la libro:
ial mi miskonsideris doktoron de Zilah persono egotisma, kiu
donas al siaj proksimuloj nur mallarøan ekzisto-specon.
En la libro mi ne nur legis, sed ankaý sentis tiun aman
ligon, kiu forte kuntenas la triopon.
Nu, jes, tiu ama ligo inter la trio (Eugéne, Madelaine, kaj la barko) estas intime sentata de la leganto.
La aspekto de la libro impresas malnova, nealloga, kvazaý el la epoko de la 1950'oj en Francio. La papero estas manfarita, griza, plena de makuletoj; plurfoje la enpaperaj makuletoj kaþas la literojn, kio kelkfoje malfaciligas la legadon; la ilustra¼oj (escepte de du homfotoj) estas desegna¼oj ne tre inspiraj. Al iuj tio plaæos; aliaj, kiaj mi, konkludos ke ne æiam oni taksu libron laý aspekto. La enhavo estas tre respektinda.
Ralph Harry: La Diplomato kiu Ridis. Baker's Hill, Beverley WA (Aýstralio): Bookleaf Publishing, 1997. 61p., broþ. $18.00 æe la Libroservo de AEA.
Malmultaj el ni spertas la privilegiitan vivostilon de la supra eskalono. Foje ni eble revas pri la prestiøoplena sorto de la neordinarulo. Ralph Harry, ACE, CBE, nia iama AEA Prezidanto, rolis dum pluraj jaroj kiel vaganta ambasadoro por Aýstralio. De 1975 øis 1978 li reprezentis Aýstralion æe UN.
Æu lia diplomatia kariero ampleksis nur tedan intertraktadon kaj tro multajn koktelo-kunvenetojn? En sia enkonduko al æi tiu memortrezoro li klarigas:
Diplomatoj, same kiel politikistoj, kelkfoje konsideras sin
kaj siajn misiojn tro gravaj, kaj tio povas esti danøera
por la paco de la mondo. Bonfortune la plejparto de la ambasadoroj
havas ampleksan sperton kaj bonan humursenton kiu malstreæas
la atmosferon dum intertraktado kaj helpas homajn kontaktojn.
La Diplomato Kiu Ridis konsistas el þercoj kaj anekdotoj, pro kiuj vi nepre ridetos. La rakontetoj estas lakonaj, klaraj, kaj sprite trafaj.
Kvankam øi traktas aferojn jam pasintajn, la verko ankoraý vibras. Eble precipe por ni kiuj aøas same aý simile al Ralph, æar al ni la nomvokado estas signifoplena. Kaj kia parado! Jimmy Carter, Helmut Kohl, Winston Churchill, Evatt, Menzies, Manning Clark, Truman, Eleanor Roosevelt, Rainier kaj Grace, Baudouin, Juliana, Sihanouk, Privat, Lapenna, Jonas...
La pli-longdentuloj inter ni jam scias ke Ralph partoprenis en la tasko prepari la tekston de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj. La libro informas pri tiaj eventoj. Sed øia unua intenco estas ridetigi. Ju pli aferoj þanøiøas, des pli æio restas la sama:
Li respondis same kiel li respondus al delikata demando en
la Æambro de Reprezentantoj en la parlamento en Kanbero.
Li diris nenion specifan, tamen øi imponis majstre. La
aýskultantaro aplaýdis.
Troviøas tre amuzaj, vervaj priskriboj. Informiøu kial oni translokigas ambasadorojn æiujn du-tri jarojn! (Escepte de la Papa Nuncio.) Øuu la lang'-en-vanga¼ojn, ekzemple pri la kvara hurao por D-ro Evatt. Lernu novajn vortojn, escepte se vi jam intime konas æiujn, kiaj "afusotureto", "ukazo", "Prunto-Luo", "afta-febro". Kiu estis Jean Lenoir? (Angligu "Nigra Joæjo".)
Odlo Bokserp plejparte strikas, kvankam mi vidas la malicon de lia kuzo Otrov Agnarts en esprimoj kiaj "nuda plimulto" (bare majority?) kaj "Usona publikulo" (laý PIV, publikulino = æiesulino, do...)!
Ni ne forgesu laýdi la tutpaøajn, malkomplikajn ilustra¼ojn de Vane Lindesay. Ili aldonas brile al la "dogliness comes before cleanliness"-tipa enhavo.
La libreto eldoniøis øustatempe por nia propra UK. Kaj øi øemelos bele sur via librobreto apud The Diplomat who Laughed kaj Aventuroj en Esperantujo. Kion ni povas atendi sekve? Mi mem avidas seriozan aýtobiografion pri la øojoj kaj tristoj, amoj kaj timoj, "la tutan verukaron" de nia eksterordinara amiko, Stipendiulo Rhodes, diplomato, edzo, patro, avo, Esperantisto.
Mi donu al Ralph la lastan vorton Li citas anoniman aýtoron kiu sugestis la jenon por æiuj publikaj servantoj:
Ni Preøu:
Sinjoro, permesu ke hodiaý ni faru neniun ajn decidon
Nek renkontu ian respondecon
Sed ke æiuj niaj faroj estu tiel ordigitaj
Ke establiøu novaj kaj tute nebezonataj departementoj
Por æiam...
Amen.
Indeksen
UN festos la 50-an jubileon de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj venontjare. Kvankam la Artikolo 2 de la Delaracio diras ke la Deklaracio validas same por æiuj homoj sen kia ajn diferencigo, inkluzive de lingvo, UN ankoraý ne defendis lingvajn rajtojn de lingve malfortaj nacioj.
Pro tio, UEA proponis al la Alta Komisiono de Homaj Rajtoj de UN ke ni okazigu internacian simpozion, "Lingvaj dimensioj de homaj rajtoj", venontjare en la UN-Oficejo en Øenevo, sub oficiala aýspicio de UN. Mi sincere esperas ke UN akceptos nian proponon.
LEE Chong-Yeong
Prezidanto de Universala Esperanto-Asocio
PLI and PLU are two of the most difficult words for English speaking Esperantists to use correctly. This is largely because we often use the English equivalents more or less interchangeably.
Dictionaries tell us that "pli" means "more"
and "plu" means "further". This is correct
as far as it goes, but the two words are rarely interchangeable
in Esperanto as they are in English.
Pli indicates quantity, amount:
La plimulto konis la mortinton kiel eminentan blindan Esperantiston, nenio pli (z) The majority knew the deceased as an eminent blind Esperantist, nothing more.
From the Fundamento de Esperanto:
li amas lin pli, ol sin mem He loves him more than himself.
li ne vivos pli, ol unu tagon He will not live more than
one day.
Plu indicates duration and length. It is often almost a synonym of ankoraý ("still").
Li parolis plu He continued to talk
Mi sidiøis sub la arboj kaj legis plu I sat down beneath the tree and continued to read.
Li ne plu vivis = Li ne vivis plu He was no longer alive
Interestingly, there are no uses of plu in a sentence in the Fundamento.
(The only example in the Fundamento of the usage of plu
is the expression kaj tiel plu "and so forth".)
In many instances the impression a statement gives depends on which word is chosen
Ni rigardis plu sed ni nenion pli vidis. We continued to look but we saw nothing more.
Þi volis diri ion plu sed þi ne povis (z) She wanted to talk more but was not able.
Contrast this with a slight nuance of difference:
Þi volis diri ion pli sed þi ne povis. She wanted to say something more but was not able.
Æu vi deziras paroli pli? Do you want to speak more? (= Do you have more to say?)
Æu vi deziras paroli plu? Do you want to speak more?
(= Do you want to continue talking?)
In English we often use "further"to mean "a larger quantity"and this confuses English speakers using Esperanto.
Li marþis kelkajn paþojn pli en la arbaron He went a few steps further into the woods. (= More steps)
Li diris nenion pli He said nothing further. (= No more words, no statements more)
Mi iam kredis lin honesta, sed ne plu I once thought he was honest, but no more (= but now I don't think that he is).
Mi iam kredis lin honesta, sed ne pli I once thought he
was honest, but no more (= I thought he was honest, but that's
all he was)
Plimulto means majority:
la plimulto de la lingvoj (Fundamento) the majority
of languages
La plimulto konis la mortinton (z) The majority knew the
deceased
Bedaýrinde, mi devas paroli pri la nesufiæa esploro pri la akuzativo, kiu aperis en la numero de majo-junio 1997, p. 23-25.
1. Æe tempindiko, estas ankoraý necese ke ankaý la substantivo estu tempindika: veni dimanæon (øusta esprimo), sed veni la nokton / danci la feston (øustaj esprimoj: veni dum la nokto / danci dum la festo). Ne valoras la penon paroli pri tempindiko kaj mezurindikoj, æar tempindiko estas mezurindiko!
Krome, estus necese aldoni la prezindikon kaj la pezindikon, sed æio tia estas ja mezuro. Kaj oni devas atentigi, ke la esprimo la tutan monaton estas øusta nur æar la vorto tuta estas mezurindika!
2. Kvankam Marjorie Boulton prezentas kelkajn ekzemplojn kiuj indikas la transitivigon de verbo prefiksita per la prepozicio el, tio estas kondamninda, æar la signifo de akuzativo estas æiam tiu de atingo de celo (almovo), neniam tiu de forlaso de deveno (demovo). Sekve, estas grava eraro postuli: eliri el la domo = eliri la domon. Krom æio, tio kreus teruran dusencecon, æar ni ja povas eliri (el la korto) en la domon, kaj estas øuste postuli: eliri en la domon = eliri la domon. Se tia aserto de M. L. estus øusta, ni ja povus trovi: deveni de nobla familio = deveni noblan familion.
3. Kiam la prepozicio al estas anstataýigata per akuzativo, la signifo aliiøas, æar tiu prepozico ne implicas la atingon, dum akuzativo tion implicas. Sekve de tio, ni havas: iri en Romon = iri Romon. (1)
4. Spite de tio ke M. L. opinias ke ne eblas al antaý kelkaj prepozicioj, unu el la cititaj ja tion permesas, sed la uzo estas malofta (se mi bone memoras nur unufoje en mia kvindekjara esperantisteco øin uzis): la filo iris kun la patron (la filo transiris de sen la patro al kun la patro) (2).
Nova plene profesia komputila ludo en Esperanto!
Mi volas atentigi vin pri tute nova (t.e. ankoraý ne internacie aæetebla) komputila ludo por IBM-kongruaj komputiloj. Øi estas klasikstila platform-ludo en tre alta kvalito, grafike kaj sone en Esperanto!
La ludo havas i.a.:
Uzant-interfacon tute en Esperanto kaj 6 aliaj lingvoj
Pli ol 100 nivelojn en 5 malsamaj mondoj
Fajnegan grafikon (800x600 punktoj), por optimala uzo de la ekrano kaj la plej detala grafiko iam por æi-tipa ludo.
Sonefektojn de plej alta kvalito (16bita).
14 KD-kvalitajn melodiojn
Ne-perfortan, infanamikan ludideon, por 5 jaroj kaj pli aøa.
Amason da kaþitaj franda¼oj kaj specialaj objektoj.
3-dimensiajn ludfigurojn æie en la ludo.
Vizitu la hejmpaøon de la ludo kaj akiru senpagan, plene ludeblan demoversion!
http://www2.dk-online.dk/users/games/index_eo.htm
Kio estu la Esperanta nomo de la ludo?
La nuntempa nomo de la ludo estas "drilling Billy". Sed ni seræas pli bonan/belan nomon! Se vi havas ideojn, sendu la proponon al mi.
Helpu nin uzi Esperanton profesie!
Ankoraý ni ne havas kontaktojn eksterlande por vendi la ludon internacie.
Mi volas uzi Esperanton por akiri internaciajn kontaktojn por vendi la ludon, kaj tial seræas Esperantistojn kiuj pretas kontakti distribuantojn en sia regiono/lando.
Se vi loøas en Anglio, Francio, Hispanio, Italio aý Nederlando kaj ankaý deziras uzi Esperanton por profesia celo, mi petas vin tuj skribi al mi. Ni celas distribui la ludon en tiuj landoj septembre. Ali-landandaj entuziasmuloj estas ankaý bonvenaj.
Vi faru tiel:
1. Skribu al mi (Jacob Nordfalk, nordfalk@alf.nbi.dk)
2. Iru al kelkaj vendejoj kiuj vendas komputilajn ludojn
3. Demandu de kiu la vendejo aæetas la ludojn, t.e. kiu estas la (landa) distribuanto de komputilaj ludoj por IBM-kongrua PC.
... sufiæe simple, æu ne??
Ni verþajne vendos la ludon al Esperantistoj por pli malalta prezo dum IJK (Italio) kaj Festo (Francio). Tie eblos ankaý provludi la plenan version.
La normala prezo estos 199 Danaj kronoj (t.e. 18.5 GBP, 176 FRF,
52 DEM, 30 USD, 58 NLG [æ. AUS$40]). La Esperantista prezo
verþajne estos 20-30% pli malalta. Tion ni faros æar
ni esperas ke Esperantistoj volas aæeti la ludon kaj tiel
diskonigi øin en sia lando, kaj æar la distribuaj
kostoj estos pli malaltaj.
Jacob Nordfalk
retpoþte: nordfalk@alf.nbi.dk
Nordfalken
c/o Jacob Nordfalk
Rödmandsgade 53
2TH DK-2200 København N
Danio
Indeksen
Adreso de la Korespondservo de AEA: Betty Aulsebrook, 51 Lakeview Crescent, Forster NSW 2428. La originaj leteroj de la æisube listigitaj personoj estas haveblaj æe tiu adreso.
Se vi deziras aperigi korespondpeton en æi tiu rubriko, bonvolu kontakti Betty Aulsebrook.
Leszek ZOREIMBA, 39-300 Wielun, Os A.K. 4/26, Pollando. Deziras korespondi kun Aýstralia Esperantisto.
Tom PERSING, Kompanigatan 29, S-681 52 Kristinehamn, Svedio. Komencis lerni Esperanton en 1991. Volas leterinterþanøon kun homoj en la tuta mondo. Volas leteramikinon en Aýstralio por plibonigi sian Esperanto-scion.
JIAN Weijian, TONG Fu Zhong LU, Shi Ba Mu Heng 4 Hao CN-510240 Guangzhou, Æinio. 21-jara. Deziras korespondi kun Aýstralianoj Esperante aý eæ Angle, precipe kun personoj 16-22-jaraøaj. Interesiøas pri la naturo, naciaj moroj, komputiloj, astronomio.
POGIBELEV Sergej, Lenina 35-9, Krasnoturjinsk, Sverdlovskaja obl, 624460, Rusio. 20-jara junulo, studento en la financa fakultato de la Urala Þtata Ekonomika Universitato. Kolektas monerojn, poþtmarkojn ("pentra¼oj"), þatas modernan muzikon. Interesiøas pri Nov-Zelandaj kulturo, tradicioj, moroj. Volas korespondi kun Nov-Zelandaj geesperantistoj æ. 17-40-jaraøaj.
[Æi ties origina letero haveblas æe la redakcio de
ESK].
Indeksen
Les Scott, unu el la plej fervoraj Esperantistoj en Sidnejo, forpasis la 9an de Majo 1997.
Les estis dumviva membro de UEA kaj membro de la Societo Zamenhof. Li reprezentis Aýstralion en multaj Universalaj Kongresoj.
Naskiøinte sur bieno apud Wyalong, spite de minimuma enlerneja instruiøo Les instruis sin fabriki radioaparatojn vespere kaj disvendis ilin al proksimaj bienistoj. Sekve de tio li establis elektraparatan butikon en Wyalong, kie pro izoleco li devis ripari æiaspecajn aparatojn. Kiam prosperis la butiko Les øin vendis kaj akiris motelon.
Les estis fondomembro de Rotario en Wyalong, kiu lastatempe honoris lin pro 50-jara servado al la Rotaria movado.
Dum 1964 Les kun sia familio venis al Manly, kie sekve de sia interesiøo pri lingvoj li eklernis Esperanton, kiu restis dumviva okupo. Les estis æeforganizanto de la Aýstralia kaj Nov-Zelanda Esperanto-Kongreso en Richmond. Dum 1992, pro lia distingita sindediæo al la movado, AEA honoris Les kiel Fratulon de AEA.
Per siaj ekzemplo kaj kuraøigo Les instigis aliajn atingi "pli ol sian plejbonon", kaj havis rimarkindan kolekton da a¼oj kiuj montras kreplenan uzon de te¶nologio.
Øis la lasta semajno Les majstre surfadis per la Internet kaj per e-poþto daýre kontaktis samideanojn.
Ni esprimas nian plej sinceran kondolencon al lia kara edzino Bess (kiu ankaý multe servas nian movadon) kaj al liaj infanoj Trevor, Robyn, Beryl & Graham kaj ties infanoj.
Superplenigita kapelo montris dankemon al Les pro liaj æiam
preta helpo kaj kuraøigo al siaj konatoj.
Indeksen
| Faktoj kaj Fantazioj de Marjorie Boulton | 152 |
| La Metamorfozo, de Franz Kafka | 112 |
| Fundamenta Krestomatio, red. L.L. Zamenhof | 97 |
| Nova Esperanta Krestomatio, red. William Auld | 92 |
| Kubaj Popolaj Fabeloj | 90 |
| Proverbaro Esperanta | 50 |
| Hetajro Dancas, de E. Urbanová | 38 |
| Tena, de S. átimec | 36 |
| La Kunularo de l' Ringo, de J.R.R. Tolkien | 33 |
| La Du Turegoj, de J.R.R. Tolkien | 31 |
| Lingvo kaj Vivo, de G. Waringhien | 28 |
| Winnie-la-Pu, de A.A. Milne | 27 |
Informo laý Esperanto 1090 (marto, 1997; UEA).
Antaýnelonge mi riproæis al mia amiko Akademiano André Cherpillod, ke en unu el siaj libroj li uzis la esprimon "post bruligi" anstataý "Bruliginte". Jen lia respondo:
Nuntempe tio estas pli kaj pli ofte uzata. En la lingva¼o de Zamenhof nur du prepozicioj estis ankaý subjunkcioj: por kaj anstataý, kiuj povis esti sekvataj same de substantivo aý de infinitivo. Tio ne estis la kazo de sen: en la tempo de Zamenhof, oni rigardis kiel eraron la dirmanieron sen paroli, la øusta formo estis tiam ne parolante. Sed la lingvo evoluis: jam antaý la milito, sen + infinitivo enradikiøis. Alidire, sen estas nun kaj prepozicio kaj subjunkcio. Tio estas agnoskata de la PIV kaj de la PAG.
Kaj ekde la 60aj jaroj, mi kredas, Claude Piron (= Johán
Valano) iniciatis la uzon de pro, pri kaj post kiel subjunkcioj.
Kaj tiun uzon oni renkontas ankaý ofte æe Georges
Lagrange (= Serøo Elgo).
Ekzemploj de Piron:
"pro timi, ke oni kaptos lin æe l'freþa far'".
"li estis eksigita pro transdoni parton de la partia mono".
"pro þmire skribi sur la Granda Ponto".
"des pli se temas pri murdi junan laboriston".
Ekzemploj de Lagrange:
"kaj lian angoron pro viziti sian patron anstataýas speco de griza tristo".
"nu, æu nur pro vidi þin tiel?"
"post zorge fermi la pordon".
"post konsulti la registrolibron".
"post ekbruligi novan cigaredon".
"post parki sian aýton".
"post viþi æian fingrospuron".
"li ekprenis seøon post senigi øin de kelkaj revuo¼".
Æirkaý 1980, mi skribis al Albault, tiam prezidanto de la Akademio, por peti lian opinion pri la esprimo "post fermi la fenestron"; li respondis kiel vi: "tiu konstruo estas neebla en Esperanto, oni devas diri post fermado, aý post kiam li fermis ...". Sed æirkaý 1990, mi faris al li la saman demandon; li tiam respondis: "tio estas la normala evoluo de la lingvo; en la komenco, sen + infinitivo estis peko; nun øi estas normala; do, kial aliaj prepozicioj ne sekvus la saman vojon?". Ne nur Esperanto evoluis, sed ankaý la opinio de la prezidanto de la Akademio. Cetere, mi insistas pri tio, ke tiu uzo ne estas en la Fundamento, sed øi ankaý ne estas kontraý la Fundamento.
André pravas - tiu uzado ja plivastiøas. En Monato 4/97, p. 24, mi trovis: "Tuj post legi la artikolon...", kaj, sur p. 26, "Turistino en Vieno demandas, antaý decidi kunveturi en fiakro..."
Li pravas ankaý dirante ke, kvankam tiu uzado ne estas en la Fundamento, øi ne estas kontraý la Fundamento. Kiam mi lastfoje pritraktis æi tiun temon (ESK Majo-Junio/Sept.-Okt. 1993), mi rigardis øin kiel eraron, sed nun kiam eminentaj aýtoroj, kiaj Piron kaj Lagrange, sekvas øin, la afero alprenas novan aspekton.
Efektive, sekvante la spiriton de la "principo de sufiæo" (akceptita de la Akademio de Esperanto en 1913 - mi citas øin el la Enciklopedio de Esperanto kiel øi estas envortigita de Kalocsay): "Oni enkonduku en vorton æiujn elementojn, kiuj necesas, sed ne pli ol kiom sufiæas por la klara kaj plena elvoko de la ideo esprimita". - æu ol estas vere necesa post antaý kun infinitivo? La esprimo supre citita (antaý decidi) ja estas sufiæe klara æi tie.
Kompreneble, nur la uzado decidos. Sed dume, mi bonvenigos komentojn
de spertaj Esperantistoj.
Indeksen
Post kiam mi pritraktis la uzadon de krom kaj nia kolego Marcel Leereveld kritikis iujn punktojn en mia klarigo surbaze de eventuala dubasenceco, nia estimata redaktoro sendis al mi artikolon de Félix Blázquez en Venezuela Stelo portantan la supran titolon.
Blázquez atentigas ke estas multaj kazoj de duba-/dusenceco en Esperanto, kelkaj jam delonge, eæ ekde la komenco, troviøantaj en la lingvo, malgraý nia konstanta propagando pri la absoluta klareco de Esperanto! Interalie, li mencias krom, ek- (vidu mian artikolon en ESK de Jul-Aýg. 1996) - li diras:
La nuna lingvouzo preferas "ek" por inkoativa ago. Do estas rekomendinda eviti momentaspektan uzadon". - æefe (= precipe, sed baze = laý æefa maniero! Do evitinda - uzu precipe), plumo (= feather; pen), kara (= þatata; multekosta).
Al æi tiuj mi povas aldoni:
post: "Li envenis post mi"- æu li envenis post kiam mi envenis, aý æu li envenis malantaý mi? Por eviti eventualan konfuzon, mi rekomendas tie kie necesas formojn kiaj: Li envenis iam post mi (= after me), kaj Li envenis ie post (aý malantaý) mi (= behind me).
heroino: æu "virino farinta heroa¼ojn / virina æefpersono en romano ks." (PIV), aý "iu bone konata drogo"?!
Mi bonvenigos pliajn ekzemplojn de niaj legantoj!
Indeksen
La venonta Aýstralia Esperanto Somerlernejo okazos inter la 11-a kaj la 24a de januaro 1998, en la Ipswich Girls' Grammar School, Kvinslando. Estas tre bela, komforta kaj nova konstrua¼o, kaj la instruæambroj estas modernaj kaj freþaj. Estas unu el la plej belaj studlokoj en Kvinslando. La studprogramo estos vigla kaj profunda por æiuj niveloj. Estos nova nivelo 5 por spertaj Esperantistoj, kiu provizos tempon kaj lokon kie ili povos labori kune, mem gvidataj, por Esperantaj celoj. Ankaý estos tre interesaj posttagmezaj laýplaæaj kursoj kaj malstreæa vespera programo.
Instruos Trevor Steele kaj Vera Payne en la unua kaj kvara niveloj, Joyce Turner en la dua, kaj Ruth Morrison en la tria nivelo. Eble estos ankaý eleksterlanda instruanto.
Notu ke se vi aliøos antaý la 29-a de aýgusto, vi ricevos rabaton, kaj vi multe helpos la preparon de la Somerlernejo.
La Somerlernejo ankaý havos æambron por kunsido dum
la Universala Kongreso en Adelajdo, de la 2-a øis la 4a
ptm. vendrede. Ni esperas ke æiuj kiuj volas partopreni
en la Somerlernejo ankaý æeestos æi tiun kunsidon.
Indeksen
El Eventoj 1/junio-97, n-ro 127, retpoþta versio, kaj Interredaktore:
Lige al la 1-a kongreso de Kroatiaj esperantistoj la Kroata poþto eldonis specialan koverton kaj poþtmarkon (kun portreto de Zamenhof) en valoro de 1.2 kunaoj (dimensio: 40x36 mm, 350.000 ekz), kaj uzis unuatagan stampilon en Zagrebo kaj Slavonski Brod.
Krom la supraj filatela¼oj, estas emisiata ankaý numismatika¼o: speciala monero de 25 kunaoj (æ. 7.5 germanaj markoj). Post Polio kaj Kubo Kroatio estas tria lando, kiu havos "Esperantan" moneron. Øi ne estas produktita nur por kolektantoj, sed øi cirkulos kiel regula pagilo en la þtato! Kaj la monero kaj la poþtmarko estas ornamitaj per la kongresa emblemo.
En Zagreb ankoraý sentiøas la postsekvoj de la unua
kongreso de la Kroataj Esperantistoj. En la æefa poþtoficejo
de la 16a øis la 30a de junio okazis ekspozicio pri Esperanto-filatela¼oj
dediæita al la Internaciaj Esperanto-kongresoj de Fervojistoj.
La ekspozicio venis el la kolekto de Lujo Staniæiæ.
La bulteno Forumo - organo de Ligo de Samseksamaj Geesperantistoj, LSG, antaýnelonge aperigis sian 100-an numeron. La jubilea numero enhavas i.a. ampleksan artikolon de John Wells pri la estontaj taskoj de LSG kaj historian retrorigardon fare de Peter Danning.
LSG estis fondita øuste antaý 20 jaroj, la fonda kunsido okazis en 1977 en Twickenham (apud Londono). La bulteno nun estas legebla ankaý perrete æe
http://www.esperanto.net/lsg/forumo/
En Internet estas aperigata nur la teksta parto de la gazeto,
en la presita versio estos fotoj kaj aliaj ilustra¼oj.
Indeksen
La 1998-a jarkunsido de NZEA okazos en Christchurch la 6-an kaj 7-an de februaro. Detaloj pri la halo kaj kostoj estas anoncotaj.
Ni øuis viziton de Stephan McGill kaj lia familio (Maria, Heini, Karina). Stephan faris du-tagan kurson, pri ig kaj iø, Estas -e ke -u, Refleksivo, Esperantaj familioj, UK-preparoj, -rolludoj, Prezenta¼oj, Rol-ludo de Stephan, Interpretado. En seminario li parolis pri gramatika¼oj kaj montris bonegajn instrumetodojn per rolado. Stephan strebis lernigi la Anglan al siaj filinoj dum ili estis æi tie en Aýstralio.
Ni Sidnejanoj plezure renkontis Doroteon Holland el Santa Barbara, Kalifornio. Doroteo estas tre vigla kaj entuziasma Esperantisto, prezidanto de la Instruista Ligo de Nord-Ameriko. Þi venis al Aýstralio por æeesti la edziøoceremonion de sia nevo en Melburno, kaj profitis la oportunon viziti ankaý Brisbanon kaj Sidnejon. En Julio þi partoprenos la UK-on en Adelajdo kaj la Instruistan Kongreson en Geelong.
Kvar el ni renkontis þin æe hotelo kaj ni kune iris al tre amika apuda kafejo, kaj poste al la Operdomo, vidante belan sunsubiron kaj la havenponton dum ni promenis.
Ni tre øuis þian viziton kaj anticipas øuplenan
rerenkontiøon en Adelajdo. (El Telopeo)
La 16an de aprilo japana paro, mielmonatuloj Natsuko Takahashi kaj la edzo, venis al Manlio, kun Paul Williams and Carmel Hogan (de Keyhole Productions). Post feliæa lunæo æe la Manlia Kajo - entute 11 æeestis - niaj gastoj rigardis kelkajn interesajn lokojn en Manlio, inkluzive de la du brikoj en la Manlia Biblioteko omaøaj al Esperanto kaj Marjorie Duncan, kaj de þildo æe Ocean Beach omaøa al Marjorie.
Sekvis posttagmeza manøeto æe Irina; tie Carmel Hogan, por Keyhole, intervjuis nin pri la historio de Esperanto. Multe da babilado kaj ridado kreis bonan etoson de amikeco. Natsuko, ano de Oomoto en Japanio, kutime kantas en ¶oroj, kaj kantis por ni en Esperanto per bela forta voæo.
Betty Cleminson (en Telopeo)
Ni æiuj deziras al Margaret Chaldecott bonan kaj rapidan resaniøon. Je la 22a de marto Margaret rompis la maldekstran pojnon (ne la saman kiel antaýe).
(El Telopeo, kun bondeziroj ankaý de d)
Antaý 30 jaroj, Hugo Ršllinger en Germanio ekseræis informon kaj bildojn pri Zamenhof- kaj Esperanto-objektoj. Nun eldoniøis lia libro Monumente pri Esperanto: ilustrita dokumentaro pri 1044 Zamenhof/ Esperanto-objektoj en 54 landoj. Eldonis UEA. La kovrilo prezentas ilustra¼on enhavantan 16 bildetojn el diversaj landoj, inkluzive de la strato Esperanto en suda Toowoomba, Qld.
Kontribuis J. Lehane.
La Sudaýstralia Esperanto-Societo denove kunenas regule en la Kvakera Kunvenejo, 40A Pennington Terrace, Norda Adelajdo 5006, escepte de la tria lundo de æiu monato.
Tamen Plu, organo de la Sudaýstralia Esperanto-Societo, havas novan redaktoron: Brendan Linnane. Nin plezurigas rimarki ke Tamen Plu konservas sian altan nivelon per kiu øi distingiøis sub sia antaýa redaktoro.
(1) La koncerna teksto en la Fundamento estas:
...al la tablo (ni volas montri, ke la øardeno kaj tablo ne estis la loko de la flugado, sed nur la celo de la flugado); en tiaj okazoj ni uzus la finiøon "n"tute egale æu ia prepozicio starus aý ne.-Morgaý mi veturos Parizon (aý en Parizon).-Mi restos hodiaý dome. -Jam estas tempo iri domen-Ni disiøis kaj iris en diversajn flankojn: mi iris dekstren, kaj li iris maldekstren.-Flanken, sinjoro!
(El Ekzerco 28) - DB