Prilaborado de PIV

Antaý ol mi respondis al reklamo en la aýtuno de 1995, mi ne multe pensis pri la laboro krei kaj øisdatigi la efektive normigan vortaron de Esperantujo, la Plena Ilustrita Vortaro. Laý la reklamo oni bezonis multajn homojn kiuj povis uzi komputilon, por kontroli la enhavon de dosieroj kreitaj fare de skanilo kaj komputilo. Mi imagis ke pro divido de la tasko la laboro por iu individuo ne estus sizifa. Post preskaý du jaroj mi konstatas ke miaj supozoj nur duonveris.

Mi skribis leteron, kaj Claude Roux de Marsejlo tuj respondis. Li informis min ke la nova Æefredaktoro estas profesoro Michel Duc Goninaz, la sama afabla homo kiu instruis æe la kursaro en San-Francisko antaý kelkaj jaroj. Klaýdo estas biologo æe la tiea universitato kaj servas kiel kunordiganto pri diversaj sciencaj fakoj. Æu Klaýdo estas ankaý spertulo pri komputiloj mi tute ne scias, sed fariøis evidente ke iu tie tre bone regas la modernan teknologion.

Klaýdo sendis al mi moldisketon sur kiu troviøis dosiero adaptita al mia maþino, al mia regprogramaro kaj al mia tekstproceza programo. Nur tio ne estas sensignifa atingo. En la dosiero kiun mi devis korekti, estis nur duono el la materialo sub la litero "O" en la nuna PIV.

 

Estis mia tasko kontroli kaj korekti la tekston, por ke øi estu precize tia tia øi troviøas en la presita versio. La teknologio pri tekstoskanado kaj la programoj por øuste interpreti la literojn ne estas perfektaj. Ankaý la tasko estis tre postula eæ por maþino. Necesis øuste legi la æapelitajn literojn, dikigitajn kaj kursivajn literojn, superskribojn kaj indicojn, la diversajn vinjetojn kaj simbolojn. Pro mankoj en la kapablo de eæ la moderna teknologio, estis multe da eraroj por korekti. Mi bezonis tagojn sen interrompoj nur por fari la onon de la laboro transdonita al mi. Kaj multaj homoj æirkaý la mondo same laboris.

Eble vi miras ke oni tiom multe laboris nur por rekrei en komputilajn dosierojn la malnovan kaj korektendan enhavon de la aktuala PIV. Tamen, tio estis nur la unua paþo en longa vojaøo. Øis nun, laý mia kompreno, la tuto el la enhava materialo, la korektenda1/4oj, la proponitaj aldonoj, ktp, troviøas en granda sliparo. La laboro, por entajpi æiun kaj dissendi kaj diskuti perletere, revizii, retajpi, kaj plue helikpoþte distribui kaj diskuti, postulus jarojn kaj laboron tute preter la kapablo de malgranda organizo kia SAT (Sennacieca Asocio Tutmonda, la eldonanto de PIV). Do, estis absolute necese ke la enkomputiligo estu la unua paþo al reviziado.

Intertempe kaj poste homoj skanis la vortaron nur per la okuloj kaj cerboj por trovi mankojn kaj erarojn. Eæ mi trovis kelkajn korektenda1/4ojn pri mia lando kaj pri mia fako.

 

Mi estis kontenta ke mi iom kontribuis al la projekto, kaj mi turnis mian atenton al aliaj farendaj aferoj. Baldaý mi ricevis mesaøon de Klaýdo per elektronika poþto (ekde tiam la e-poþto estis la precipa metodo por interkomuniki). Æu mi povus revizii la terminojn pri kirurgio? - ne estis multaj. Mi protestis ke mi ankoraý estas studanto de Esperanto kaj estas neniel kvalifikita por prilabori vortaron. Klaýdo klarigis ke oni bezonas nur mian kirurgian scion; Miæel Duc Goninaz mem responsos pri la preciza elekto de la øustaj vortoj kaj gramatika formo por difini aferojn. Mi konsentis kaj ricevis alian dosieron por prilabori.

Kvankam la dosiero estis relative malgranda, mi bezonis plurajn tagojn por ekzameni kaj pripensi æiun terminon kaj fari notojn pri mia taksado kaj sugestoj. Efektive, la nombro de la eraroj iom surprizis min. Mi memoris ke PIV estas esence la rezulto de amlaboro fare de malgranda grupo de amatoroj kiuj dediæis sin al enorma tasko. Fakte, en PIVa antaýparolo estas la vortoj de Lanti en 1929 al Grossjean-Maupin, por konvinki lin krei la antaýanton de PIV, la Plena Vortaro, "Ne gravas æu tia gvidilo ne estos perfekta: la æefa afero estas ke øi ekzistu, ke oni vaste uzadu, kaj ke el tiu uzado rezultu la unueciøo de la komuna lingvo."

 

Finfine la tasko kompletis, kaj mi sendis la reviziitan dosieron al Klaýdo. Nun mi povis øui la varman kontentecon de homo kiu bone laboris; eæ faris la taskon preter la atendo de la laborestro. Mi eæ ne imagis tion, kio sekvos.

Mi ricevis e-poþtan dankmesaøon de Klaýdo. Tamen, Klaýdo diris, urøa kaj tute neatendita problemo aperis: La samideano kiu promesis gvidi la reviziadon de la medicinaj terminoj en la lasta momento ne povis. Æu mi povus tiun taskon akcepti? Tio tute ne eblas, mi pensis. Mi, kiu eæ ne finis mian korespondan kurson, kiu æiujare vojaøas al San-Francisko por ion lerni, nepre ne kapablas fari tiun grandan taskon, akcepti responson, ktp. Cetere, mi ankoraý ne tute emeritiøis kaj mi havas multe da laboro por fari en la medicina lernejo. Mi penis elserpentumi la laboron. Mi pledis al Klaýdo ke tia tasko devas esti teama entrepreno, laboro de tuta komitato de medicinistoj. Mi proponis ke mi prezentu la problemon al la jarkunveno de la Universala Medicina Esperantista Asocio æe la venonta Universala Kongreso. Klaýdo, senfine pacienca, petis min prezenti la problemon, peti helpon kaj establi taýgan komitaton.

 

Mi planis ke æe la jarkunveno de UMEA mi forþovos la tutan aferon al alia kuracisto, al iu kiu multe pli kapablas ol mi. La prezidanto de UMEA donis al mi tempon por paroli. Mi klarigis la tutan problemon al la æeestantoj. Mi imagis ke æiuj en la kunveno tuj komprenos la gravecon de la situacio kaj vidos ke ili devas agi. Eble iu volontulos kiel prezidanto de PIVa Komitato, alia proponos sin kiel responsan por iu aý alia fako, ktp. Tute ne. Kiam mi finis, estis nur silento. Neniu parolis, neniu volontulis. Finfine la Prezidanto de UMEA demandis, "Æu estas alia afero prezentota al la jarkunveno?" Venkite, mi sidiøis. Malrapide, kiel la enfluo de miasmo, la malagrabla fakto penetris en mian cerbon, ke mi mem devos revizii la medicinajn terminojn en PIV. La tasko estas tiom grava ke iu devas øin fari, kaj þajnis ke tiu "iu" estas mi.

(El Inter ni [Kanado] decembro 1997, kaj Eventoj. )