Recenzo

Pajleroj kaj stoploj
de William Auld. Rotterdam: Universala Esperanto-Asocio, 1997. 342p., broþurita.

Ke William Auld estas tre rekonenda prozisto verþajne ne scias æiuj niaj legantoj. Sed literaturisto li ja estas ne nur poeta. Æi tiu kolekto de prozaj verkoj liaj tion pruvas. Trionon de la volumo plenigas eseoj kaj rakontoj; trionon prozaj tradukažoj; kaj trionon recenzoj kaj priliteraturaj verkoj. Laý mia propra takso, kvankam interesaj, multe malpli imponaj estas la tradukitaj tekstoj ol la originalaj Auldažoj. Sed sendube aliaj legantoj alie taksos.

Unu el la noveloj originalaj de Auld estas jam klasikažo: la nelonga sciencfikcia rakonto "Familia Rondo" unue aperinta en Monato en 1988, kiu tiel forte restas en mia memoro ke antaý ol relegi øin en æi tiu volumo mi kredis memori øin verko de iu el la Anglalingvaj genioj scienc-fikciistaj. Pluraj nefikciažoj ankaý imponas - ekz. "El mia kabineto: 1953-55".

Inter recenzoj kaj diskutrecenzoj laý mia menso elstaras "La enigmo pri Hamleto", en kiu detala komparo de la tradukoj faritaj de Zamenhof kaj de Newell apogas lian aserton ke la traduko farita de Zamanhof estas lia- (kaj mia-) opinie artvidpunkte multe pli kontentiga.

Auld estas neekstremismulo, kiu (prave) defendas la uzadon de neologismoj kiam ili literature validas, kaj øin kondamnas kiam ili estas senkialaj. Li ankaý tre elokvente priplendas la kulton de "naturalismo" komente pri verko de Fernando de Diego.

Auld iom tro emfazas la valoron de Esperanto kiel literatura -- precipe poezi- -- lingvo, dirante ke øi estas supera al eæ la Angla kaj la Franca. Þajnas al mi ke genia poeto manipulas sian lingvon laý sia propra spirito. Por Auld temas pri Esperanto; por aliaj eble aliaj.

Nia Esperanta literaturo havas nur manpleneton da vere elstaraj priliteraturaj volumoj, el kiuj æi tiu de Auld estas valora aldono.

 

William Auld