Το Δασύλλιο νομού Γρεβενών - Μέρος Γ'

Ιστορικά τοπωνύμια του χωριού
Το χωριό στου εθνικούς αγώνες - Μάχες στο Παλιομάγερο
Μακεδονικός Αγώνας
Διοριστήριο Εγγραφο Επιτροπής Μακεδονικού Αγώνα Δασσυλίου 
Μάχη ανταρτών και Τούρκων 
Το χωριό στους άλλους πολέμους  
Μετανάστευση - Αστυφιλία
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού
ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
΄Εχουμε γράψει σε προηγούμενη σελίδα πως η Μαγέρη, όταν βρισκόταν στην πρώτη θέση στο "Παλιομάγερο", καταστράφηκε ολοκληρωτικά στο 1700 όχι μόνον γιατί βρισκόταν σε κεντρικό οδικό άξονα και δεχόταν συχνά επιδρομές Αρβανιτών, αλλά και επειδή εκεί πάνω είχαν τα λημέρια τους οι αγωνιστές της ελευθερίας του Γένους, οι κλεφταρματολοί και συνέχεια οι νεοαρματολοί. Αυτό δείχνουν τα ιστορικά τοπωνύμια του εδαφικού χώρου της Μαγέρης, τα οποία έγραψε ο Δασυλλιώτης Βασ. Γ. Κολοβός, ταξίαρχος ε.α. στο περιοδικό "ΒΟΪΑΚΗ ΖΩΗ", που το εκδίδει η "ΒΟΪΑΚΗ ΕΣΤΙΑ" Θεσσαλονίκης, στο τεύχος 80/1986, με τον τίτλο "Ιστορίες και τοπωνύμια από το χωριό Δασύλλιο (Μαγέρη)". Από τα τοπωνύμια ξεχωρίσαμε τα παρακάτω:
1. "Φώταινας Καραούλι": Καραούλι λέξη τουρκική. Σημαίνει μέρος ψηλό, που χρησίμευε σα σκοπιά, παρατηρητήριο, που βρίσκεται υπεράνω δρόμων ή περασμάτων. Το καραούλι της Φώταινας επιτηρούσε το δρόμο - άξονα, που οδηγεί από Κόνιτσα - Φούρκα-Ζούζουλη-Λυκοκρέμασμα-Τσέρο-Δασύλλιο-Μόρφη-Τσοτύλι.
2. "Μαρίας Καραούλι": Βρίσκεται ΝΑ του χωριού στη θέση "Κηπώματα" και δεσπόζει του δρόμου, που οδηγεί από Δασύλλιο προς Τρίκορφο-Καλλονή-Γρεβενά και του άλλου δρόμου από Δασύλλιο προς Μόρφη-Χρυσαυγή.
3. "Σταμάτως Λημέρι": Λημέρι, καταφύγιο κλεφταρματολών, αλλά και ληστών, τόπος απόκρυφος, κρησφύγετο. Βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί από Δασύλλιο προς Τρίκορφο-Καλλονή-Κυπαρίσσι.
4. "Λία Βηρός" (Ηλία βηρός): Βηρός το μεγαλύτερο του Δασυλλιώτικου ποταμού "Παλιομάγερου", που βρίσκεται στη θέση "Τραπεζίτσα". Εδώ έγινε, όπως γράφουμε στο κεφ. ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ, μάχη μεταξύ Τούρκων και νεοαρματολών στις 23 Μαΐου του 1881. Αρχηγός των νεοαρματολών ήταν ο καπετάν Νταβέλης (Γεώργιος Δούκας από τη Γαλατινή Βοΐου. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκε ο αδελφός του Νταβέλη ο Ηλίας και έξι Τούρκοι στρατιώτες.
5. "Νιζάμηδες": Λέξη τουρκική και σημαίνει Τούρκοι στρατιώτες. Η τοποθεσία αυτή βρίσκεται στην ευρύτερη τοποθεσία "Τραπεζίτσα" και λίγο πιο πάνω από το Βηρό του Λία". Εδώ υπάρχουν τάφοι Τούρκων που σκοτώθηκαν στη μάχη που πιο πάνω αναφέραμε, όπου σκοτώθηκε και ο Ηλίας Δούκας.
6. "Τούρκος": Και αυτή η θέση βρίσκεται στην ευρύτερη τοποθεσία "Τραπεζίτσα", πάνω σε ύψωμα και προς την κατεύθυνση "Καλύβια". Εδώ θάφτηκε κάποιος Τούρκος στρατιώτης που σκοτώθηκε σε συμπλοκή με κλεφταρματολούς.
7. "Ζιάκας": Τοποθεσία ανατολικά του χωριού, όπου υπάρχει και βρύση που φέρει την ονομασία "Ζιάκα Πηγάδι". Η τοποθεσία αυτή έχει μεγάλη σχέση με την περίφημη αρματολική οικογένεια των Ζιακαίων. Το αρματολίκι του Ζιάκα περιλάμβανε 600 χωριά των επαρχιών: Βεντζίων, Βοΐου, Γρεβενών, Καλαμπάκας, Κοζάνης και Κόνιτσας.
8. "Βίγλα": Λέξη λατινική που σημαίνει παρατηρητήριο, βιγλίζω, βιγλάτορας, λέξεις που τις συναντούμε στα ακριτικά τραγούδια. Η βίγλα είναι τοποθεσία πιο πάνω από της "Φώταινας το Καραούλι" και των κατεστραμμένων χωριών "Παλιομάγερου" και "Τσέρου". Ο χώρος ανήκει στο χωριό Δίλοφο, είναι το ψηλότερο σημείο της περιοχής και ελέγχει όλους τους δρόμους.

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ -  ΜΑΧΕΣ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟΜΑΓΕΡΟ
Στην τοποθεσία Παλιομάγερο έγιναν οι παρακάτω δύο μάχες μεταξύ Τούρκων και νεοαρματολών, που τις γράφει ο Παπανικόλας Κουκόλης στο Ημερολόγιό του: "Το 1881 Μαΐου 23: Πόλεμος έγινε εις Παλιομάγερο με τον στρατόν και με τον αρχιληστήν Νταβέλην και εφονεύθη εις αδελφός του Νταβέλη, Ηλίας ονομαζόταν. Εφονεύθη και εις Κωνσταντζιώτης Γεώργιος, ο οποίος ήταν με τον στρατόν. Εφονεύθησαν και έως 6 στρτιώτες, τα δε χωρία μας υπέφεραν από ξύλον, από καταλύματα και από δωροδοκίας πάρα πολύ"
(Νταβέλης Γεώργιος Δούκας από τη Γαλατινή Βοΐου) Τη μάχη αυτή ο λαός την έκανε τραγούδι:
"Στο Δέλινο γιομάτισαν, στο Μεσολούρ΄ δειλνίσαν
κι η παγανιά τους πλάκωσε Τούρκοι κι Αρβανίτες
και πιάστηκαν στον πόλεμο απ΄ το πρωί ως το βράδυ.
Κανένας δεν βαρέθηκε, από τη συντροφιά μας,
μόνο το Λία βάρεσαν, μέσα στην Τραπεζίτσα".
(Τραπεζίτσα: τοποθεσία του Δασυλλίου)
Για τη δεύτερη μάχη ο Παπανικόλας Κουκόλης σημειώνει:
"Τη δε 14η Σεπτεμβρίου του αυτού έτους (1896) επολέμησαν 17 λησταντάρται (νεοαρματολοί) εις το Παλαιομάγερον με 30 στρατιώτες Οθωμανούς. Οδηγός του στρατού ήταν ο Χρήστος Κοτζίκας από Ζιοπάνιον (Πεντάλοφος) και ο Κώστας Τζούφας από Λιμπόχοβον (Δίλοφο) και εφόνευσαν έναν αντάρτην ονομαζόμενον Γεώργιον, ήταν από Τζεσμέ αντίκρυ της Χίου. Εσύλαβον και έναν ζωντανόν Μιχαήλ ονομαζόμενον Ηπειρώτην. Επήραν εξ όπλα γκρα και εξακόσια φυσίγγια από τους επαναστάτας".

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ
Στο Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908) οι Δασυλλιώτες με διάθεση και εθνικό ενθουσιασμό φιλοξένησαν, τροφοδότησαν, περιέθαλψαν και διευκόλυναν, με κάθε μέσο και τρόπο τα ανταρτικά σώματα.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1905 οι οπλαρχηγοί του αρχηγού Στεφάνου Μάλλιου, Θωμάς Μπέλιος, Λούκας Κόκκινος (από το Μέγαρο Γρεβενών) και Διαμάντης Τσιάπρας, συγκέντρωσαν τους άνδρες του χωριού στο Νάρθηκα της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, όπου από κοινού διάλεξαν τους πιο δραστήριους Δασυλλιώτες και συγκρότησαν την Επιτροπή Μακεδονικού Αγώνα του χωριού. Στη συνέχεια συντάχθηκε, εις διπλούν, το διοριστήριο έγγραφο και υπογράφτηκε από τους οπλαρχηγούς και τα μέλη της Επιτροπής.
Τα διοριστήρια αυτά έγγραφα ήταν ίδια για όλα τα χωριά. Διέφεραν μόνον στην ημερομηνία, στο όνομα του χωριού και στα ονόματα των μελών της επιτροπής. Την πενταμελή επιτροπή του χωριού, όπως διαβάζουμε τα ονόματά τους στο διοριστήριο έγγραφο, την αποτελούσαν:
Ιερεύς Νικόλαος (Χρηστίδης)
Χρήστος (Γαλάνης, ταμίας)
Νικόλαος Κοσμά (Τζάμος)
Δημήτριος Παπαχρήστου Παναγιώτης (Γιωτούλας Παπαχρήστου) αγγελιοφόρος.
Στη συνέχεια παραθέτουμε αντίγραφο του διοριστηρίου εγγράφου, που το βρήκαμε στο οικογενειακό αρχείο του δασκάλου Βασιλείου Νικ. Παπανικολάου:

ΔΙΟΡΙΣΤΗΡΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΔΑΣΥΛΛΙΟΥ

Το παραπάνω διοριστήριο έγγραφο, πριν από χρόνια, οι Δασυλλιώτες το έκαναν φωτοτυπία σε μεγέθυνση 1,20 Χ 0,60 μ. το κορνίζωσαν και το ανάρτησαν στο νάρθηκα της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, όπου συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι, όπου επιλέγησαν τα μέλη της επιτροπής, όπου υπογράφτηκε το διοριστήριο έγγραφο.
Οπως όλα τα χωριά της Ανασελίτσας (Βοΐου) έτσι και το Δασύλλιο, πέρα από την άλλη προσφορά, συνέδραμε και οικονομικά το Μακεδονικό Αγώνα. Ο Παπανικόλας Κουκόλης σημειώνει τα παρακάτω:
"Το 1905 Απριλίου 17. Εστάλησαν από Αρχηγόν Βάρδαν Γ. (Γεώργιος Τσόντος, υπολοχαγός), έδρασε ως γενικός αρχηγός των ανταρτικών τμημάτων στο χώρα της Δυτ. Μακεδονίας) αποδείξεις πληρωμής δια ιερόν σκοπόν:
Από Λιμπόχοβον λίρες οθωμανικές εξ (6) δια τον Γ. Βάρδαν.
Από Μαγέρην (Δασύλλιον) δια χειρός Χρ. Γαλάν΄ δύο (2).
Από Λούντζι (Καλλονή) δια χειρός Παπαστεργίου τρις (3).
Από Τριτσκό (Τρίκορφο) δια χειρός Παπαϊωάννου μία (1).
Από Μιραλήν (Χρυσαυγή) δια χειρός Ιωάννου Κάλφα τρεις (3).
Από Σβόλιανην (Αγία Σωτήρα) δια χειρός Αντωνίου Τζότζου δύο (2).
Από Μιρασάν (Μόρφη) δια χειρός Ιωάννου Τζέπου τέσσαρας (4).
Tο όλον είκοσι μία 21. Εστάλησαν εiς Τζοτύλιον".
Εδώ πρέπει να προσθέσουμε πως επαρχιακός ταμίας του Μακεδονικού Αγώνα στο Τσοτύλι ήταν ο έμπορος Ιορδάνης Αθαν. Ζησόπουλος. Επίσης ο Παπανικόλας Κουκόλης σε πολλά σημεία του Ημερολογίου του αναφέρει ποιοί καπεταναίοι και αντάρτες φιλοξενήθηκαν από το Δασύλλιο. Σημειώνουμε:
13.10.1905: Τον Γεώργιο Τσάρα (Γεώργιος Στημωναράς).
24.1.1906: Τον Κώστα Μαυρομάτη.
22.4.1907: Τον καπετάν Λούκα Κόκκινο, από το Μέγαρο Γρεβενών.
19.9.1907: Τον αρχηγό Ν. Λαχτάρα.
1.2.1908: Τον Ευάγγελο Κοροπούλη με 15 οπαδούς.
17.3.1908: Τους οπλαρχηγούς Μπέλλον και Μανόλην.
8.6.1908: Ο αρχηγός Λούκας Ρουμελιώτης".
Τα σώματα αυτά, που σημείωσε ο Παπανικόλας Κουκόλης στο Ημερολόγιό του, είναι εκείνα που από το Λιμπόχοβο μετέβαιναν στο Δασύλλιο. Το Δασύλλιο όμως δέχτηκε και φιλοξένησε αμέτρητες φορές σώματα και μεμονωμένους αντάρτες, αλλά δεν βρέθηκε κανείς να τα σημειώσει, τότε, όπως έκανε ο Παπανικόλας για το χωριό του.

ΜΑΧΗ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΩΝ
Μεταξύ Δασυλλίου και Καλλονής έγινε μάχη Τούρκων και ανταρτών. Γι΄ αυτή τη μάχη ο Παπανικόλας γράφει:
"Εις τας 13 Ιουνίου (1906) έγινε πόλεμος μεταξύ Αυτοκρατορικού στρατού και αρχηγού Ζάκα (Γρηγόριος Φαληρέας) εις το σύνορον Μαγέρης (Δασύλλιο) και Λούντζι (Καλλονή) και εφονεύθη εις ζαπτιές Απτουλάς ονομαζόμενος".
Μετά τη μάχη οι Τούρκοι απειλούσαν τους Δασυλλιώτες με ολοκληρωτικό κάψιμο του χωριού, αλλά ο Χρήστος Γαλάνης, που γνώριζε άριστα την τουρκική γλώσσα, κατόρθωσε και αποσόβησε τον κίνδυνο. Ο Τούρκος που σκοτώθηκε στην παραπάνω μάχη, θάφτηκε στο φηλότερο σημείο των τοποθεσιών "Σμίξης" και "Σουρβιάς" και από τότε μέχρι σήμερα οι Δασυλλιώτες το λένε στον "Τούρκο".

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ
Στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913) και στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918) το χωριό δεν είχε κανένα θύμα. Στη Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1923) σκοτώθηκαν τα αδέλφια Πέτρος και Θωμάς Δημητρίου Γερασόπουλου. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-1941) το χωριό δεν είχε κανένα θύμα. Τραυματίστηκαν οι Αθαν. Γ. Παπαχρήστου, Αθανάσιος Χρ. Τζάμος, Θωμάς Αθαν. Χαριζόπουλος, Βασίλειος Κ. Χαριζόπουλος. Κατοχική περίοδος (1941-1944): Τον Ιούλιο του 1944 τα κατοχικά στρατεύματα έκαναν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. Στο πέρασμά τους σκορπούσαν ανελέητα τη φωτιά, την καταστροφή και το πένθος. Το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου ένας λόχος Γερμανών ήρθε και στο Δασύλλιο, με άγριες διαθέσεις, να κάψει το χωριό, όπως τόσα άλλα, να πάρει ομήρους, να σκοτώσει. Πρώτα πρώτα οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους άντρες του χωριού στην αυλή του σπιτιού του Παπανικολάου, όπου μερικούς ξυλοκόπησαν. Μέσα από εκείνο το φοβισμένο και παγωμένο πλήθος των αντρών, που πάνω τους φτεροκοπούσε ο θάνατος, ο Ηλίας Ιωάννου Σκόδρας με τόλμη και θάρρος, αψηφώντας τη ζωή του, ξεχώρισε από τους άντρες, παρουσιάστηκε στο Γερμανό λοχαγό και με τα λίγα αγγλικά που γνώριζε, είχε ταξιδέψει στην Αμερική, τον παρακάλεσε να μην κάνει κακό στο χωριό, γιατί οι κάτοικοι είναι καλοί άνθρωποι, ενώ γνώριζε πως στο Δημοτικό Σχολείο υπήρχε μεγάλη ποσότητα πυρομαχικών του Ε.Λ.Α.Σ. Ο Γερμανός λοχαγός, που γνώριζε αγγλικά και κατάλαβε τι του έλεγε ο Ηλίας Σκόδρας, για απάντηση του έδωσε μερικές γροθιές. Ομως ο Ηλίας Σκόδρας, παρά τα γρονθοκοπήματα, χωρίς να δειλιάσει ύψωσε το ανάστημά του και επέμενε στις παρακλήσεις του, με αποτέλεσμα να λυγίσει και να ημερώσει ο Γερμανός λοχαγός, ο οποίος άφησε ελεύθερους τους άντρες και το χωριό σώθηκε από βεβαία καταστροφή. Μετά απ'αυτό ο Ηλίας Σκόδρας πήγε σπίτι του, πήρε μια νταμιτζάνα ρακή και την πρόσφερε δώρο στο λοχαγό. Ο λοχαγός ευχαρίστησε τον Ηλία Σκόδρα και αφού τον χτύπησε φιλικά στην πλάτη, πήρε το λόχο του και αποχώρησε. 'Ετσι χάρη στην τόλμη και το θάρρος του Ηλία Σκόδρα σώθηκε το Δασύλλιο, από την καταστρεπτική μανία των Γερμανών. Τέλος, πρέπει να προσθέσουμε πως θύματα της κατοχικής περιόδου είναι οι: Βασίλειος Κων. Χαριζόπουλος, Παύλος Ευαγ. Σκόδρας και Θεόδωρος Θωμά Τζάμος. Ο εμφύλιος σπαραγμός (1946-1949) άφησε και στο Δασύλλιο την αιματηρή του σφραγίδα. Θύματα της περιόδου αυτής είναι οι: Δημήτριος Ευαγ. Σκόδρας, Αναστάσιος Ευαγ. Σκόδρας, Στέργιος Νικ. Σκόδρας, Ελευθερία Στερ. Σκόδρα, Ευάγγελος Κ. Τασιούλας, Ευάγγελος Στερ. Τζάμος και Νικόλαος Χρ. Χαριζόπουλος. Τραυματίες είναι οι: Γεώργιος Ευαγ. Λιούμπαρης, Ζώης Κων. Τέντας και Θεοφάνης Αθαν. Χαριζόπουλος.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣΥΣΗ-ΑΣΤΥΦΙΛΙΑ
 Οπως όλα τα ορεινά χωριά των Γρεβενών και Βοΐου έτσι και το Δασύλλιο προεσβλήθηκε ανεπανόρθωτα από τη μετανάστευση και την αστυφιλία, με αποτέλεσμα να μειωθεί αισθητά ο πληθυσμός του. Πολλές οικογένειες βρίσκονται σήμερα σε κράτη του εξωτερικού και σε αστικά κέντρα του εσωτερικού, γυρεύοντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και καλύτερους όρους διαβίωσης. Οι Δασυλλιώτες εργατικοί καθώς είναι και οικονόμοι, όπου κι αν εγκαταστάθηκαν προόδευσαν και ευημέρισαν. 'Ετσι έχουμε:
Α'  ΣΕ ΚΡΑΤΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
Η.Π.Α.: Δημητρίου Β. Γερασόπουλου, Πέτρου Β. Γερασόπουλου, Παπα-Βύρωνα Ευαγ. Παπανικολάου, Ηλία Λαζ. Παπανικολάου, Νικολάου Ευαγ. Παπανικολάου, Νικολάου Αντ. Παπανικολάου, Βασιλείου Κ. Παπανικολάου, Βασιλείου Αθ. Παπαχρήστου, Θωμά Χριστοφ. Παπαχρήστου, Δημητρίου Θωμά Παπαχρήστου, Μενελάου Γεωρ. Παπαχρήστου, Βασιλείου Θωμά Παπαχρήστου, Γεωργίου Μεν. Παπαχρήστου, Μάρτης Χριστ. Παπαχρήστου, Νικολάου Γεωρ. Παπασχρήστου, Χαράλ. Θωμά Παπαχρήστου, Κων. Χριστοφ. Παπαχρήστου, Χριστοφόρου Γ. Παπαχρήστου. Αθανασίου Στερ. Σκόδρα, Αλεξ. Γεωρ. Σκόδρα, Νικολάου Χρησ. Σκόδρα, Βασιλείου Χρ. Σκόδρα, Βασιλείου Θωμά Σκόδρα, Γεωργίου Πούλιου Σκόδρα, Ευαγγέλου Αθαν. Σκόδρα, Ευάγγελος Ιωάν. Σκόδρα, Ιωάν. Ευαγ. Σκόδρα, Κων/νου Ευαγ. Σκόδρα, Νικολάου Κων. Σκόδρα, Νικ. Χρ. Σκόδρα, Παύλου Δημ. Σκόδρα. Αθανασίου Αντ. Τζάμου, Γεωργίου Ιωάννου Τζάμου, Νικολάου Κοσμά Τζάμου, Κοσμά Νικ. Τζάμου, Γεωργίου Κοσμά Τζάμου, Αθανασίου Κων. Τόλιου, Κων/νου Δημ. Τόλιου, Γεωργίου Κων. Τσιούκλα, Ιωάννου Κων. Τσιούκλα. Παντελή Ιωάν. Χαριζόπουλου, Λουκά Αλεξ. Χαριζόπουλου. ΚΑΝΑΔΑ: Αθανασίου Θωμά Παπαδόπουλου. ΕΛΒΕΤΙΑ: Ευαγγέλου Λεων. Τζάμου. ΒΕΛΓΙΟ: Αντωνίου Βασ. Τζάμου. ΔΥΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Θεοδώρου Σπ. Κατσαώρα, Δημητρίου Κων. Σκόδρα, Ευαγγέλου Ιωάν. Τασιούλα, Αμύντα Λεων. Τζάμου, Θεοφίλου Χαρλ. Χαριζόπουλου, Κων/νος Δημ. Σκόδρας. ΟΥΓΓΑΡΙΑ: Χαράλαμπου Θ. Γερασόπουλου. ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ: Βασ. Κων. Τασιούλα. ΤΑΣΚΕΝΔΗ Σ. ΕΝΩΣΙΣ: Αλεξ. Θωμά Δελβενιώτη. ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: Αποστ. Χρήστ. Κολοβού, Χρήστου Απ. Κολοβού, Πέτρου Χαραλ. Σκόδρα, Κων. Ιωάν. Τασιούλα, Θωμά Πέτ. Τασιούλα, Φωτίου Κων. Τσιούκλα, Δημητρίου Απ. Δελβενιώτη.
Β' ΣΕ ΑΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Φωτεινής Βασ. Γερασόπουλου. Κοσμά Απ. Δελβενιώτη. Χρήστου Νικ. Κιάκα. Αναστ. Στερ. Παπαδόπουλου, Θωμά Αθ. Παπαδόπουλου, Αθανασίου Ευαγ. Παπανικολάου, Αλεξ. Δημοσ. Παπανικολάου, Αναστ. σύζ. Μίνωα Παπανικολάου, Λάζαρου Ηλία Παπανικολάου, Νικολάου Βασ. Παπανικολάου, Πολίνας συζ. Αντ. Παπανικολάου, Χρήστου Β. Παπανικολάου, Γεωργίου Νικ. Παπαχρήστου. Ευαγγέλου Φ. Σκόδρα, Αντωνίου Αλεξ. Σκόδρα, Ευδοξίας σύζ. Αναστ. Σκόδρα, Ευφροσύνης σύζ. Δημ. Σκόδρα, Πούλιου Γεωρ. Σκόδρα, Χρυσοσ. Ηλία Σκόδρα. Ερμιόνης σύζ. Νικολάου Τασιούλα, Παύλου Πέτρου Τασιούλα, Ιωάννου Θ. Τασιούλα, Πέτρου Θ. Τασιούλα, Ζώη Κων. Τέντα, Αθηνάς σύζ. Βασ. Τζάμου, Αλεξ. Θεοδ. Τζάμου, Αναστασίου Αθ. Τζάμου, Γεωργίου Βασ. Τζάμου, Βασιλείου Θεοδ. Τζάμου, Δημοσθένη Θεοδ. Τζάμου, Ιωάννη Ευαγ. Τζάμου, Θωμά Χρ. Τζάμου, Κων/νου Στερ. Τζάμου, Ομήρου Λεων. Τζάμου, Παναγιώτας σύζ. Πέτρου Τζάμου, Στέφανου Θεοδ. Τζάμου, Χαραλάμπους Λεων. Τζάμου, Χρήστου Βασ. Τσιούκλα. Δημητρίου Χρησ. Χαριζόπουλου, Νικ. Δημ. Χαριζόπουλου, Σωτηρίου Δημ. Χαριζόπουλου. ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασιλείου Γεωρ. Παπαγεωργίου. ΝΕΑΠΟΛΗ ΒΟΪΟΥ: Αναστασίου Αθαν. Καλύβα, Χρήστου Νικ. Κιάκα. ΤΣΟΤΥΛΙ: Νικήτα Αθ. Καλύβα, Ιωάννη Δημ. Σκόδρα, Χρήστου Δημ. Τζάμου, Περιστέρως Χρ. Λιούμπαρη, Γεωργίου Ιωάν. Τασιούλα. ΚΑΣΤΟΡΙΑ: Ηλία Γεωρ. Σκόδρα, Χριστόδουλου Β. Σκόδρα, Αθανασίου Ηλία Τζάμου, Θεοδώρου Ηλία Τζάμου, Ευαγγέλου Δημ. Ζουφουλούλη. ΤΡΙΚΟΡΦΟ ΓΡΕΒΕΝΩΝ: Ανδρέα Χρ. Τσιούκλα. ΓΡΕΒΕΝΑ: Νικ. Γεωρ. Παπαγεωργίου, Στεργίου Φ. Σκόδρα, Κων/νου Βασ. Χαριζόπουλου. ΚΟΖΑΝΗ: Νικ. Β. Γερασόπουλου, Αθανασίου Γεωρ. Παπαχρήστου, Μιχαήλ Αθαν. Παπαχρήστου, Αθανασίου Χρ. Τζάμου, Θεοδώρου Χρ. Τζάμου, Κων/νου Θεοδ. Τζάμου, Νικ. Στ. Τζάμου. ΠΟΛΥΜΥΛΟ ΚΟΖΑΝΗΣ: Χρήστου Γεωρ. Σκόδρα, Γεωργίου Χρ. Σκόδρα. ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ: Δημητρίου Χαραλ. Χαριζόπουλου, Ιωάννη Χαραλ. Χαριζόπουλου. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΗΜΑΘΙΑΣ: Νικ. Θωμά Τσιούκλα. ΝΑΟΥΣΑ: Νικολάου Κων. Γερασόπουλου, Αθανασίου Κων. Σκόδρα, Γεωργίου Θωμά Σκόδρα, Δημητρίου Θ. Σκόδρα, Θωμά Γεωρ. Σκόδρα, Χαριλάου Γεωρ. Σκόδρα, Θωμά Αλεξ. Χαριζόπουλου, Ιωάννη Θ. Χαριζόπουλου. ΕΔΕΣΣΑ: Κων/νου Θεοφάνη Χαριζόπουλου. ΒΕΡΟΙΑ: Νικολάου Ιωάν. Χαριζόπουλου. ΔΡΑΜΑ: Στεφάνου Δημ. Χαριζόπουλου, Δημ. Στεφ. Χαριζόπουλου. ΚΑΒΑΛΑ: Χρήστου Στερ. Τζάμου. ΒΟΛΟ: Νικολάου Χαραλ. Σκόδρα, Χαράλαμπος Νικ. Σκόδρας. ΔΟΜΟΚΟ: Αριστ. Β. Παπαχρήστου, Ευαγγέλου Βασ. Παπαχρήστου, Χρήστου Βασ. Παπαχρήστου, Δημητρίου Κων/νου Τόλιου, Κωνσταντίνου Βασ. Παπαχρήστου. ΛΑΡΙΣΑ: Χαράλαμπος Απ. Δελβινιώτη, Βασιλείου Μπούρα, Κων/νου Βασ. Μπούρα, Χρήστου Γεωρ. Παπαγεωργίου. ΤΡΙΚΑΛΑ: Βασ. Γεωρ. Κολοβού, Γεωργίου Ευαγ. Λιούμπαρη, Ευαγγέλου Γεωρ. Λιούμπαρη, Αθανασίου Δημ. Χαριζόπουλου, Αχιλλέα Δημ. Χαριζόπουλου. ΤΥΡΝΑΒΟ: Γεωργίου Δημ. Γερασόπουλου, Νικ. Δημ. Γερασόπουλου, Αχιλλέα Αθαν. Χαριζόπουλου. ΛΑΜΙΑ: Αλκιβιάδη Θ. Γερασόπουλου, Γεωργίου Θ. Γερασόπουλου, Κων/νου Απ. Παπαδόπουλου, Λιλίκας σύζ. Γεωρ. Παπαδόπουλου, Αλεξ. Αθ. Παπαχρήστου, Ευαγγέλου Β. Παπαχρήστου, Θωμά Αθ. Παπαχρήστου, Νικολάου Αθ. Παπαχρήστου, Χρήστος Β. Παπαχρήστου, Γεωργίου Στεργίου Τζάμου, Αντωνίου Κων. Χαριζόπουλου, Χρήστου Νικ. Χαριζόπουλου. ΑΜΠΕΛΩΝΑ ΛΑΡΙΣΑΣ: Υπάρχουν τρεις οικογένειες από του Κοκκιναίους. ΑΘΗΝΑ: Αθανασίου Γεωρ. Βαχτσεβάνου, Βασιλείου Γεωρ. Βαχτσεβάνου, Θωμά Στερ. Γερασόπουλου, Ηλία Στερ. Γερασόπουλου, Βασιλείου Σπ. Κατσαώρα, Πανάγιως Αντ. Παπαδόπουλου, Αλεξάνδρας σύζ. Κων/νου Παπανικολάου, Θεοδώρου Αλεξ. Τζάμου, Χαραλάμπους Ευαγ. Τζάμου, Παντελή Στερ. Τζάμου, Βασιλείου Απ. Τσιούκλα, Δημητρίου Σωτ. Χαριζόπουλου, Νικολάου Αλεξ. Χαριζόπουλου, Ολυμπιάδας σύζ. Ιωάν. Χαριζόπουλου. ΛΕΥΚΑΔΑ: Θωμά Χαρ. Γερασόπουλου.
Γ' ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ
Οι οικογένειες που διαμένουν μόνιμα στο Δασύλλιο είναι οι παρακάτω: Αγόρως Γεωρ. Βαχτσεβάνου. Βασιλείου Πέτρου Γερασόπουλου, Παρασκευής Θ. Γερασόπουλου, Στεργίου Πέτ. Γερασόπουλου, Χρήστου Κων. Γερασόπουλου. Αθανασίου Αναστ. Καλύβα. Ιωάννου Ευαγ. Λιούμπαρη, Θωμά Ευαγ. Λιούμπαρη, Νικολάου Ιωάν. Λιούμπαρη. Αριστείδη Νικ. Σκόδρα, Βασιλείου Πούλιου Σκόδρα, Δημητρίου Κων. Σκόδρα, Ευγενίας Κων. Σκόδρα, Θεοδώρας Κων. Σκόδρα, Νικήτα Νικ. Σκόδρα, Ευγενίας Κων. Σκόδρα, Νικολάου Στερ. Σκόδρα, Φωτίου Νικ. Σκόδρα. Γεωργίου Ιωάν. Τασιούλα, Ευδοξίας Ιωάν. Τασιούλα, Ελένης Ανδρέα Τέντα, Ευαγγέλου Ιωάν. Τζάμου, Ηλία Θωμά Τζάμου Νικολάου Γωργ. Τσιούκλα, Πολυξένης Ζαχαρία Τσιούκλα. Μαγδαλινής Αλεξ. Χαριζόπουλου, Βασιλικής Ευθυμίου Χαριζόπουλου, Θεοφάνη Αθαν. Χαριζόπουλου, Θωμά Αθαν. Χαριζόπουλου, Πανάγιως Χαρ. Χαριζόπουλου, Σωτηρίου Ευαγ. Χαριζόπουλου. Διαμένουν 30 οικογένειες με σύνολο ατόμων. 70. Πολλά σπίτια είναι κλειστά και ζωντανεύουν μόνον τους θερινούς μήνες. Από τον παραπάνω κατάλογο των οικογενειών, που παραθέσαμε, είναι ευνόητο πως οι μόνιμοι κάτοικοι, στο σύνολό τους είναι της τρίτης ηλικίας, που επιθυμούν ν'αφήσουν την τελευταία τους πνοή στον τόπο που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν, στον τόπο που τον πότισαν με ιδρώτα και δάκρυα, στον τόπο που τα μαλλιά τους άσπρισαν.

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
Στις 22 Αυγούστου του 1976 ιδρύθηκε, με έδρα το Δασύλλιο, σύλλογος με την επωνυμία "ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΑΣΥΛΛΙΩΤΩΝ Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ". το ιδρυτικό πρακτικό υπογράφουν 34 Δασυλλιώτες. Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως στην ίδρυση του παραπάνω συλλόγου πρωτοστάτησε ο συνταξιούχος δάσκαλος Θωμάς Αθαν. Παπαδόπουλος, από αγάπη για το γραφικό χωριό. Σκοπός του συλλόγου είναι η ανάπτυξη και σύσφιξη των δεσμών των μελών του, η πολιτιστική και κοινωνική επαφή των κατοίκων του χωριού και της διασποράς στο εσωτερικό και εξωτερικό, η προαγωγή των συμφερόντων του χωριού στην εκτέλεση κοινωφελών και εξωραϊστικών έργων. Η διατήρηση της παραδοσιακής μορφής του χωριού, των εθίμων και παραδόσεων.'Ιδρυση δανειστικής βιβλιοθήκης και οργάνωση διαλέξεων μορφωτικού επιπέδου, θεατρικών παραστάσεων, χοροεσπερίδων, εκθέσεων, εκδρομών κλπ. Γενικά ο σύλλογος αποβλέπει στην άνοδο και εξύψωση της πολιτιστικής και κοινωνικής στάθμης της ζωής των κατοίκων της γενέτειρας των. Ο σύλλογος με δικές του δαπάνες πραγματοποίησε τα παρακάτω έργα, που έδωσαν μια άλλη πολιτιστική και νοικοκυρεμένη εικόνα στο χωριό. Κατασκεύασε οικίσκο που τοποθετήθηκε ο αναμεταδότης της ΕΤ 1, τοποθετήθηκαν κολόνες για την ηλεκτροδότησή του επισκευάστηκε ο αναμεταδότης. Ανακαίνισε ριζικά το ηλεκτροκίνητο ωρολόγι του Αγίου Νικολάου. Μετέφερε το κοινοτικό τηλέφωνο, από το καφενείο του Βασ. Γερασόπουλου, στο καφενείο του Δημ. Σκόδρα, το τοποθέτησε σε τηλεφωνικό θάλαμο, με δεύτερο τηλέφωνο, για το απόρρητο των συνδιαλέξεων. Αντικατέστησε και αντικαθιστά τους καμένους λαμπτήρες δρόμων και πλατειών και πληρώνει την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος του διδακτηρίου και του γνώμονα της αντλητικής μηχανής νερού, από την κάτω δεξαμενή στην επάνω. Αντικατέστησε βάνες και κρουνούς, καθάρισε τις υδατοδεξαμενές και όλο το δίκτυο ύδρευσης και τοποθέτησε βρύση στο χώρο της Παιδικής Χαράς. Τοποθέτησε ενδεικτικές πινακίδες για τη σωστή κυκλοφορία των διερχομένων αυτοκινήτων, καθώς και πινακίδες, σε καίρια σημεία του χωριού, να μην ρίχνονται απορρίμματα. Εξωράισε το Κοινοτικό Κατάστημα, καθώς και το κλειστό, από χρόνια, διδακτήριο. Μια αίθουσα του διδακτηρίου διαμορφώθηκε σε ξενώνα, με κρεβάτια, θερμάστρα, κουζίνα, γραφείο κλπ., που χρησιμοποιείται και για εξέταση ασθενών, από αγροτικό γιατρό. Στην προσπάθεια ανακαινίσεως της αίθουσας συνέβαλε οικονομικά και η Παναγιώτα Γεωργίου Κολοβού.
Με προσφορά προς το σύλλογο του δασκάλου Θωμά Αθαν. Παπαδόπουλου, τοποθετήθηκαν,  στην πλατεία του Αγίου Νικολάου, παγκάκια και δοχεία απορριμμάτων, στη μνήμη της συζύγου του Αθηνάς. Επίσης με προσφορά ανωνύμου, προς το σύλλογο, ανακαινίστηκε η εξωτερική εμφάνιση της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής. Συνέβαλε οικονομικά στην τσιμεντόστρωση των δρόμων του χωριού και στον ηλεκτροφωτισμό της ακραίας συνοικίας (Τσιουκλαίικα). Με τη συνεργασία Κοινότητας και Συλλόγου επιτεύχθηκε το 1987 η δρομολόγηση λεωφορείου, κάθε Τετάρτη και μόνον τους θερινούς μήνες, για την εξυπηρέτηση των κατοίκων. Εδώ πρέπει να πούμε πως η υποδοχή της Παιδικής Χαράς έγινε με κονδύλια των παραμεθορίων περιοχών, που χορήγησε το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, προς την Κοινότητα. Στο σύλλογο απομένει να τοποθετήσει τα διάφορα όργανα. Τέλος, πρέπει να τονίσουμε πως οι Δασυλλιώτες, εσωτερικού και εξωτερικού, έρχονται αρωγοί στα διάφορα εκπολιτιστικά έργα του χωριού, δείχνοντας τη νοσταλγία και την αγάπη τους. Από την ίδρυση του συλλόγου, μέχρι σήμερα, χρημάτισαν πρόεδροι οι: Βασίλειος Πούλιου Σκόδρας, Ευάγγελος Ιωάν. Τζάμος και από τις 2 Αυγούστου 1987 προεδρεύει ο Δημήτριος Κων. Σκόδρας.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εδώ τελειώνει το ιστορικό πορτρέτο του Δασυλλίου. Το σκιαγραφήσαμε με αγάπη και διάθεση, με όσα στοιχεία είχαμε στη διάθεσή σας. Προσπαθήσαμε να γεφυρώσουμε τα περασμένα με τα τωρινά και να διασώσουμε ό,τι απόμεινε από τον Πανδαμάτορα Χρόνο, γιατί, όπως λένε ο λαός: "Ο χρόνος ρίχνει καταχνιά, ρίχνει βαθύ σκοτάδι..." Πιθανόν στην ιστορική μονογραφία να υπάρχουν ορισμένες παραλείψεις και αυτό όχι από πρόθεση, αλλά από παραδρομή ή άγνοια. Παρ' όλες τις ελλείψεις, αγαπητέ μου Δασυλλιώτη, μη παραπετάξεις τούτο το βιβλίο. Φύλαξέ το καλά, σαν το πιο πολύτιμο και σπάνιο κειμήλιο, γιατί όσο τα χρόνια θα περνούν και το βιβλίο θα παλιώνει, τόσο μεγαλύτερη αξία θ' αποχτάει, γιατί διαβάζοντάς το θα ξαναθυμάσαι και θα ξαναζείς το αγνό, το γαλήνιο χωριό σου, ο νους σου θα γυρίζει χρόνια πίσω, στα παιδικά εκείνα χρόνια με τα άδολα και τρυφερά όνειρα, που έχουν γίνει νοσταλγικές αναμνήσεις κι έτσι θα παίρνεις ψυχική δύναμη, θα οπλίζεσαι με σωματική αντοχή, όπου κι αν βρίσκεσαι είτε σε κάποιο αστικό κέντρο του ελληνικού χώρου είτε σε κάποιο κράτος του εξωτερικού. Πέρα απ' αυτό το καθαρά προσωπικό, που ο ψυχικός σου κόσμος είναι γεμάτος απ' αυτό, φύλαξέ το να το διαβάσουν σήμερα τα παιδιά σου, αύριο τα εγγόνια σου, μεθαύριο τα δισέγγονά σου, να γνωρίσουν κι αυτά τη ζωή των γονιών και των προγόνων. 'Ετσι και εκείνα θα χαράξουν βαθιά στη μνήμη τους και θ' αποχτήσουν ζωηρή την εικόνα του χωριού σου κάνοντάς το αθάνατο κι αλησμόνητο, από γενιά σε γενιά, σ' όλους τους απογόνους σου. Και ίσως αυτό δώσει την αφορμή να επισκεφτούν μια μέρα το Δασύλλιο, να το γνωρίσουν από κοντά, ν' ανάψουν ένα κερί στο Κοιμητήρι της Αγίας Παρασκευής, στους τάφους των παππούδων, που έζησαν με τόσες και τόσες στερήσεις, γαντζωμένοι σε τούτο τον ορεινό φτωχότοπο. Αυτό θα είναι το ευλαβικότερο προσκύνημα και το καλύτερο μνημόσυνο γι' αυτούς. 

top home