Achternaam: de Bruin

Voornaam: Hein

Geboren: 22-03-1899

Te: IJlst

Overleden: 10-06-1947

Te: Amsterdam

Pseudoniem(en): Hein de Bruin gebruikte het pseudoniem H. van Drielst.

Werk:

Poëzie:

• Het ingekimde land (1932)
• Hernieuwd herdenken (1941)
• De brief (clandestiene uitgave) (1942)
• Job (episch gedicht) (1943)
• Ebben en ivoor (1945)
• Nagelaten gedichten (1948)
• Het ingekimde land en andere gedichten (door W. Hazeu) (1976)

Proza:

• Wat blijft (1934)
• Schalm en scharnier (1936)
• De verborgen omgang (niet uitgegeven) (1936-1940)
• Man en macht (1938)
• 't Rad der geboorte (1941)
• Van kracht tot kracht (1943, illegaal verschenen)
• De grote Scheiding (1947)

Toneel:

• Paulus in Efeze (1946)

Brieven:

• In 'Vier vrienden' (1971) van J.J. Buskes staat een aantal (fragmenten van) brieven van Hein de Bruin aan J.J. Buskes afgedrukt.
• In 'Schrijversprentenboek 28, Opwaartsche wegen' (1989) staat een brief van Hein de Bruin aan Roel Houwink van 9 maart 1936 afgedrukt.
• In 'Bloknoot' van mei 1992 staan brieven afgedrukt van Hein de Bruin aan Bert Bakker, J.J. Buskes en Gerrit Kamphuis. Ook staan er brieven in aan Hein de Buin van Klaas Heeroma, Gabriël Smit en Gerrit Kamphuis.

Vertalingen:

• John Donne, De wonderbare tweestrijd (samen met Fedde Schurer, Gabriël Smit, Pieter Venemans en Theun de Vries) (1939)
• Hein de Bruin vertaalde gedichten van Fedde Schurer (o.a. 'Troost' en 'Taboe') uit het Fries.
• Hein de Bruin vertaalde het gedicht 'Danse Macabre' van Gerben Brouwer uit het Fries.
• In 1942/1943 werkte Hein de Bruin aan de vertaling van 'Great expectations' van Charles Dickens.
• Shelley, Juliaan en Maddalo (1947)
• C.S. Lewis, De grote scheiding (1947)

Bloemlezingen:

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 1 gedicht: 'Thomas' in Achtste kerstboek', samengesteld onder redactie van P.J. Risseeuw (1931)
• 1 gedicht: 'Uur van vertrouwen' in 'Kent uw dichters. gedichten van 100 dichters' (1932)
• 4 gedichten van Fedde Schurer, met vertaling door Hein de Bruin in 'Verzeild bestek', onder redactie van G. Kamphuis, H. Kuyper-van Oordt, C. Rijnsdorp en P.J. Risseeuw, t.g.v. 10 jaar Christelijken Auteurskring (1939)
• 1 gedicht: 'Morgen in Bethlehem' in 'In de donkere dagen voor Kersttijd...', bijeengebracht door Han G. Hoekstra (1941)
• 1 gedicht: 'De brief' in 'Religieuze poëzie. Een keuze uit de Nederlandse religieuze lyriek van 1880 tot 1950', samengesteld door Dirk Coster en Anton Deering (1949)
• 3 gedichten in 'Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen 1900-1940', samengesteld door Victor E. van Vriesland (1953)
• 1 gedicht: 'Breero' in 'Kleine literatuurgeschiedenis in verzen over Nederlandse schrijvers', bijeengebracht door Theo Vesseur (1953)
• 1 gedicht: 'De visschers' in 'Het boek van de arbeid', samengesteld door K.G. Boon, S. Carmiggelt e.a. (1957)
• 1 gedicht 'Avondlied' in 'Religieuze poëzie der Nederlanden', verzameld door Michel van der Plas (z.j.)
• 1 gedicht: 'Morgen in Bethlehem', in: 'Het grote kerstboek', samengesteld door D. van der Stoep (z.j.)
• 1 gedicht: 'De brief (aanhef)' in 'Geloven in gedichten', samengesteld en verklaard door H. van der Ent (1980)
• 1 gedicht: 'Illustratie' in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
• 1 gedicht van Fedde Schurer: 'Troost' (vertaald door Hein de Bruin) in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• 10 gedichten in 'Opwaartse wegen. Een bloemlezing uit de poëzie der "jong protestanten" (1923-1940)', samengesteld door Gert J. Peelen (1986)
• 1 gedicht van Fedde Schurer: 'Troost' (vertaald door Hein de Bruin) in 'Opwaartse wegen. Een bloemlezing uit de poëzie der "jong protestanten" (1923-1940)', samengesteld door Gert J. Peelen (1986)

Proza:

• 1 bijdrage: 'De wondere weerstand' in 'Het heerlijk ambacht (Red.: C. Rijnsdorp, G. Kamphuis, H. Kuyper-van Oordt en P.J. Risseeuw, t.g.v. 5 jaar Christelijken Auteurskring) (1934)
• 1 verhaal: 'De passagier' in 'Werk, het boek der Jong-Protestantsche letterkunde' samengesteld door Jan H. Eekhout (ca. 1935)
• 1 verhaal: 'De Hotelportier' in 'Menschen van de Straat' (1937)
• 1 verhaal: 'Van Driehoog tot Drieduizend' in 'Man en Macht' (1938)
• 1 verhaal: 'Vóór zonsopgang' in 'Verzeild bestek', onder redactie van G. Kamphuis, H. Kuyper-van Oordt, C. Rijnsdorp en P.J. Risseeuw, t.g.v. 10 jaar Christelijken Auteurskring (1939)

Tijdschriften:

• In 1928 debuteerde Hein de Bruin in 'Opwaartsche Wegen'.
• Hein de Bruin was van 1932 tot 1936 en van 1936 tot 1940 redacteur van 'Opwaartsche Wegen'.
• Hein de Bruin publiceerde in het personeelsblad van de bank waar hij werkte.
• Hein de Bruin was in 1937 redacteur van 'De Werkplaats'.
• Hein de Bruin was in 1938/1939 redacteur van 'Elckerlyc'.
• Hein de Bruin publiceerde in 'Stuwing', 'De Vriend des Huizes', 'De Delver', 'Het Korenland', 'De Gids', 'De Vrije Westfries' en 'Lectuurgids'.
• Hein de Bruin zou bij het Nationaal Instituut de redactie over het jeugdblad 'Met Vlag en Wimpel' gaan voeren.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'Ontmoeting' wijdde in juni/juli 1950 een nummer aan Hein de Bruin, hierin werd ook niet eerder gepubliceerd werk opgenomen.
• Dr. J.J. Buskes, 'Vier vrienden' (1971) Over: Hein de Bruin, Henk van Randwijk, Willem Banning en Fedde Schurer.
• Jeroen Brouwers wijdt een hoofdstuk (blz. 349-358) aan Hein de Bruin in 'De laatste deur. Essays over zelfmoord in de Nederlandstalige letteren' (1983)
• 'Bloknoot, christelijk literair tijdschrift' wijdde in mei 1992 een nummer aan Hein de Bruin.
• Het Frysk Letterkundich Museum bezit handschriften (hânskriften) van Hein de Bruin.
• In Schrijversprentenboek 28,'Opwaartsche wegen' (1989) staat het handschrift van het gedicht 'Thomas' afgedrukt.

Literaire prijzen:

• Aanmoedigingsprijs 1941, ingesteld door het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Hein de Bruin heeft de prijs niet aanvaard.

Opmerkingen:

• Hein de Bruin was van gereformeerde afkomst. Hij werd als enig kind van Gerben de Bruin (scheepmakersbaas) en Antje Bijlsma geboren in IJlst. Hij gebruikte de Friese naam voor deze plaats (Drylts) voor zijn pseudoniem 'H. van Drielst'.
• Het gezin verhuisde enkele keren, naar Duitsland en naar Enkhuizen.
• Het grootste deel van zijn jeugd bracht hij in Enkhuizen door.
• Na de lagere school wilde hij studeren voor onderwijzer, maar zijn vader zag daar geen toekomst in en hij ging werken op het kantoor van de zaadhandel Sluis en Groot. De wil van zijn vader zou zijn hele leve een grote (dominerende) rol blijven spelen.
• In 1920 verhuisde hij naar Amsterdam. Hier ging hij de Duitse correspondentie doen op het kantoor van de Incassobank.
• In 1922 trouwde hij. Zijn vrouw (Trijntje Ney) was dienstmeisje in Enkhuizen, ze was geboren op Ameland. Ze kregen vijf dochters.
• Terwijl hij op kantoor werkte, studeerde hij 's avonds voor MO-Duits. Hij zakte voor zijn examen, raakte overspannen en moest stoppen met de studie. In de herstelperiode van deze overspannenheid begon hij met dichten.
• In 1928 debuteerde hij met gedichten in 'Opwaartsche Wegen'. In 1932 verscheen zijn eerste bundel: 'Het ingekimde land'.
• Vanaf maart 1933 was Hein de Bruin lid van de Commissie voor de Litteraire Radiolezingen van de N.C.R.V.
• Hij schreef vooral religieuze gedichten, waarin een strijd om zelfbevrijding en zelfverwezenlijking doorklinkt.
• Terugkerende thema's in zijn werk zijn: duisternis, schemering, dood en slapen.
• In 1940 had hij een tweede geestelijke crisis. Het burgerlijke leven met geloof, gezin en maatschappelijke werkkring ging 'knellen' voor de kunstenaar/dichter.
• Hein de Bruin maakte 'uit liefhebberij' kleine schilderijen. Hij werkte aan een roman over het leven van een schilder: 'De verborgen omgang'. Deze roman is nooit gereed gekomen.
• Hein de Bruin droeg zijn tweede bundel 'Het ingekimde land' op aan K. Heeroma.
• 'Job' (1943) werd later geïllustreerd door Henk Krijger.
• In 1944 kwam illegaal 'Het Vrij Nederlandsche Liedboek' uit. Op blz. 112 staat het gedicht 'De ballade van het gilde'. In dit gedicht wordt Hein de Bruin in één adem genoemd met Eekhout, Beversluis, Van Hattum en Houwink. Ze worden 'schurftig en verdord' genoemd. Hij wordt genoemd als een van de schrijvers die met de vijand heulden. Hein de Bruin was hier kapot van. Omdat het een illegale uitgave was, kon deze fout niet rechtgezet worden. Bovendien zou een rectificatie hem bij de Duitsers in een kwaad daglicht zetten. Na de oorlog is hij door de Ereraad gerehabiliteerd.
• Hein de Bruin was ook bestuurlijk actief. Hij was o.a. secretaris van de Christelijk Letterkundige Kring Amsterdam en hoofdbestuurslid van het Verbond van Christelijk Letterkundige Kringen.
• In 1946 nam hij ontslag bij de Incassobank en ging werken bij het Nationaal Instituut. Dit moest een overkoepelend orgaan worden van de nog op te richten provinciale culturele raden. E.e.a. is nooit van de grond gekomen en leverde hem veel - ook financiële - onzekerheid op.
• Hij kreeg een baan voor halve dagen op het 'Dialectenbureau' van P.J. Meertens.
• In 1946 volgde een derde geestelijke crisis. Hij werd opgenomen in de Valeriuskliniek. In februari werd hij hieruit ontslagen. Dit ontslag was voor velen, onder wie J.J. Buskes, een raadsel. Ontredderd pleegde Hein de Bruin op 10 juni 1947 zelfmoord. Hij verhing zich op de zolder van zijn woning in Amsterdam, één dag voor de trouwdag van zijn oudste dochter.
• Hein de Bruin werd op 14-06-1947 begraven op Begraafplaats Zorgvlied aan de Amsteldijk (graf 13-III-203).
• De psychiater weigerde - ook na tussnekomst van Buskes - een verklaring af te geven dat Hein de Bruin ziek was geweest. Hierdoor kon zijn weduwe geen aanspraak maken op de levensverzekering.
• In de jaren zeventig was er opnieuw aandacht voor het werk van Hein de Bruin. Vooral door Wim Hazeu, die in het NCRV-radioprogramma 'Literama' aandacht aan hem schonk én de verzamelbundel 'Het ingekimde land en andere gedichten' (1976) uitgaf.

Anderen over Hein de Bruin :

• Zijn verzen hebben iets stugs, vooral de eerste, en slechts langzaam rijpt zijn onmiskenbaar talent, - een ontwikkeling die door zijn te vroege dood afgesneden wordt. (H.J.M.F. Lodewick, Literatuurgeschiedenis bloemlezing, blz. 338)
• En ik heb met grote nadruk uitgesproken, omdat in gereformeerde kringen veel vraagtekens worden gezet als iemand een eind aan zijn leven maakt, dat wij een kind van God begraven. Maar een kind van God dat het meer dan vele andere kinderen van God ongelooflijk moeilijk heeft gehad, door de dichterlijke begaafdheid die hij van God had meegekregen (uit grafrede dominee Buskes)
• Hij heeft de genade en de doem van het kunstenaarschap gekend. Zijn leven sta als een teken in ons midden. (K. Heeroma, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1946-1947, blz. 46)
• De Bruin was nergens op zijn plaats, De Bruin werd miskend, De Bruin had een moeilijk karakter, De Bruin leed aan depressies. (Jeroen Brouwers, De laatste deur, blz. 359)
• Hein de Bruin, zoals ik hem gekend heb, was een schuchtere, zwaartillende man; bankbediende van beroep en dichter. Hij miste het joyeuse van zijn boezemvriend Fedde Schurer, de dynamiek van Henk van Randwijk. Hein leefde onder wat Abel Herzberg heeft genoemd 'het fatum van de weerloosheid'. (Sjoerd Leiker, Hervormd Nederland, 22-08-1987)
• "Zo is er ook het verhaal over de vader van de bekende dichter Hein de Bruin, die niets moest hebben van de gedichten van zijn zoon."
  "Jazeker, die vader stuurde Hein de Bruin gewoon de kamer uit als dat onderwerp aan de orde kwam. Toen was Hein al een volwassen man en vader van vier dochters." (Jan H. de Groot, geciteerd in David Mol, 'Het hoge woord', blz. 30)

Opdracht in 'Burgers in nood' van Henk van Randwijk voor zijn vriend Hein de Bruin: Voor Hein! ...., en ik moet aanstonds naar de stad vertrekken" Van je vriend Henk. Maart 36.

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van citaten van Hein de Bruin

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Hein de Bruin

Bronnen o.a.:

• Clara Eggink e.a., Kompas der Nederlandse letterkunde (1947)
• Ontmoeting (juni-juli 1950)
• J.J. Buskes, Vier vrienden (1971)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
• Jeroen Brouwers, De laatste deur (1983)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Hervormd Nederland (22-08-1987)
• Schrijversprentenboek 28, Opwaartsche wegen (1989)
• Bloknoot (mei 1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse auteurs (1996)
• Internet (zie 'links')
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)