Achternaam: Herzberg

Voornaam: Judith

Doopnamen: Judith Frieda Lina

Geboren: 04-11-1934

Te: Amsterdam

Pseudoniem(en): Judith Herzberg gebruikte de pseudoniemen Vera de Vries en Christine de Hondt.

Werk:

Poëzie:

• Zeepost (1963)
• Beemdgras (1968)
• Vliegen (1970)
• Strijklicht (1971)
• 27 liefdesliedjes (1973)
• Ethooi (bloemlezing) (1975)
• Botshol (1980)
• De val van Icarus (1983)
• Dagrest (1984)
• Twintig gedichten (1984)
• Dat Engels geen au heeft (bibliofiel, 125 ex.) (1985)
• Zoals (1987)
• Zoals (1992)
• Doen en laten (bloemlezing) (1994)
• Wat zij wilde schilderen (1996)
• Landschap (1998)
• Bijvangst (1999)
• Staalkaart (2000)
• 10 mooiste gedichten van Judith Herzberg (poëziekaarten) (2002)
• Soms vaak (2004)

Proza:

• Tussen Amsterdam en Tel Aviv (artikelen en columns) (1988)
• Brief aan wie niet hier is. Tussen Jeruzalem en Amsterdam (reisverslag) (1996)

Dagboeken:

• Charlotte. Dagboek bij een film (1981)
• Dagboek uit Jeruzalem (15-09-2003/30-09-2003) (Vrij Nederland, 18-10-2003)

Essays:

• Het maken van gedichten en het praten daarover (1977)

Toneel:

• De deur stond open (1972)
• Het is geen hond (1973)
• Dat het 's ochtends ochtend wordt (1975) (Bevat: 'De deur stond open' en 'Het is geen hond')
• Cranky Box (bewerking van 'Een giraffe zijn is erger')
• Leedvermaak (1982)
• En/of (1985)
• Merg (1986)
• De kleine zeemeermin (1986)
• De Caracal (1988)
• Kras (1989)
• Een goed hoofd (1991)
• Teksten voor toneel en film 1972-1988 (1991)
• Rijgdraad (1995)
• De Nietsfabriek (1997)
• Een golem (1998)
• Lieve Arthur (2000)
• Simon (2002)
• Drie toneelstukken (Leedvermaak. Rijgdraad. Simon) (2002)
• Vielleicht Reisen (2004)

Televisie:

• 'Het is geen hond' werd herschreven voor televisie als 'Dat het 's ochtends ochtend wordt'.
• Lieve Arthur (NOS) (1976)
• Een giraffe zijn is erger

Film:

Judith Herzberg schreef scenario's voor:

• Rooie Sien (1975)
• Mevrouw Katrien (1979)
• Charlotte (1981)
• Leedvermaak (1989)
• Qui vive (verfilming van 'Rijgdraad') (2002)

Ze werkte als schrijfster mee aan de verfilming van:

• Joods Amsterdam
• 'Twee vrouwen' van Harry Mulisch (1977)
• Een vrouw als Eva

Vertalingen:

• Judith Herzberg vertaalde toneelwerk van Ibsen
• Wedekind

Vertaald:

• But what. Selected poems (translated by Shirley Kaufman) (1988)
• Gedichten van Herzberg werden in het Duits vertaald.
• Knistern
• 'Simon' werd in het duits vertaald (2002)
• Lea's Hochzeit (Leedvermaak)
• Heftgarn (Rijgdraad)

Bloemlezingen:

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 1 gedicht: 'Begraven' in 'Dichtersomnibus, 16e bloemlezing' samengesteld door Ad den Besten (1969)
• 1 gedicht: 'De 'day after' pil' in 'Dichters omnibus 18e bloemlezing', samengesteld door Ad den Besten (1971)
• 1 gedicht: 'Witte verf' in 'Literair akkoord 14' samengesteld door Christine D'Haen, Wim Hazeu, Hubert van Herreweghen, Willem G. van Maanen (1971)
• 1 gedicht: 'Er zweefden eens twee spinnen' (in handschrift) in Poesie (Boekenweekgeschenk 1972)
• 5 gedichten in 'Goedemorgen, welterusten', gedichten voor kinderen en andere volwassenen, gekozen door Kees Fens (1975)
• 1 gedicht: 'Weg van je stad en waar denk ik aan?', in 'als die stad eens ommeviel... Dichters over Amsterdam', samengesteld door Wim Ramaker (1975)
• 2 gedichten in: 'Het grote Nederlandse verhalenboek. Een bundel van de opmerkelijkste verhalen, gedichten en prenten uit de laatste 50 jaar' (red. Hella S. Haasse, Ad Petersen, Koos Postema en Willem van Toorn) (VARA, 1977)
• 5 gedichten in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie', samengesteld door Hans Warren (1979)
• 3 gedichten in 'Veelzijdig, Werk van Nederlandse schrijfsters na 1918', gekozen en ongeleid door Hella S. Haasse (1979)
• 1 gedicht: 'Kind' in 'Het kind', door Willem Wilmink en Fetze Pijlman (1979)
• 5 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij (1980)
• 2 gedichten in 'Het werk', een bloemlezing door Wiel Kusters (1980)
• 5 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
• 1 gedicht: 'Reispijn' in 'Indruk 83. Wat schrijvers schrijven' samengesteld door Ivo Gay, Jaap Goedegebuure, Paul de Wispelaere (CPNB, 1982)
• 1 gedicht: 'De zee' in 'Nou hoor je het eens van een ander', samengesteld door Kees Fens (1982)
• 2 gedichten in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• 1 gedicht: 'Katten houden niet van koffers' in 'De Kat in de boekenkast. Nederlandse schrijvers over katten'samengesteld door Tilly Hermans en Pieter van Oudheusden (1984)
• 1 gedicht: 'Voertuigen' in 'Ons poëtisch Binnenhof, politici kiezen hun dichters' redactie Ernst van Altena (1986), gekozen door Gerrit Jan Wolfensperger (D'66).
• 1 gedicht: 'Een kinderspiegel' in 'Dichterbij. Gedichten voor 12+', samengesteld door Jan Heerze (1986)
• 1 gedicht: 'Ziekenbezoek' in 'Vader. Een blijk van genegenheid', samengesteld door Adam Arie Martinus (1986)
• 1 gedicht: 'Terug' in '68 dichters op weg naar huis' (bulkboek 171), samengesteld door Patty Voorsmit (1987)
• 1 gedicht: 'Vergeefs blaffen' in Grote poëziebloemlezing 'Mij liet je leven', samenstelling Aldert Walrecht (1987)
• 1 gedicht: 'Strijklicht' in 'Ons poëtisch Dichtersland. Nederlandse dichters kiezen hun eigen voorkeursgedicht', redactie Ernst van Altena en Jan Veldhuizen (1988)
• 6 gedichten in 'Hier ligt Poot Hij is dood', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1990)
• 2 gedichten in 'Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is', samengesteld door Tine van Buul en Bianca Stigter (1991)
• 1 gedicht: 'Beer in bed' in 'Beregoed! De mooiste verhalen en gedichten over beren', samenstelling Nanda Meijnen (1991)
• 2 gedichten in 'Ik heb de liefde lief. De mooiste liefdesgedichten uit de Nederlandse en Vlaamse poëzie', samengesteld door Willem Wilmink (1993)
• 3 gedichten in 'Het beste uit Rainbow, een Bijenkorf selectie' (1994)
• 5 gedichten in: 'Die dag in mei vergeet ik niet. De mooiste Nederlandse bevrijdingspoëzie', gekozen door Hans Warren (1995)
• 5 gedichten in: 'En al mijn levensdagen stonden in uw boek. Gedichten naar de Bijbel uit de twintigste eeuw', samengesteld door Huub Oosterhuis (1995), waarvan 'Winters Bethulië' ook door Jos Brink voorgelezen op de bijbehorende CD.
• 1 gedicht: 'Meeuwen' in 'Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn', 250 onvergetelijke gedichten met zorg verzameld door Jan van Coillie (1996)
• 4 gedichten in 'De 100 beste gedichten van 1996', gekozen door Herman de Coninck (1997)
• 1 gedicht: 'Botshol' in 'Literair landschap. Dichters en schrijvers over Nederland', samengesteld door Peter van Zonneveld (1998)
• 4 gedichten in 'Gestampte mensjes. Vrolijke gedichten voor jong en oud', samengesteld door Nanda Jansen-Meijnen en Martine Kremers (1998)
• 1 gedicht: 'Refugee blues' in 'Is dit recht, mijn lief?', t.g.v. 50 jaar Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1998)
• 3 gedichten in 'Groot verzenboek. Vijfhonderd gedichten over leven, liefde en dood. Een thematische bloemlezing uit de Nederlandstalige poëzie van de twintigste eeuw', samengesteld door Jozef Deleu (1999)
• 6 gedichten in 'Geluk dat kan wel jaren duren. Het huwelijk in honderd gedichten', verzameld door Hans Warren en Mario Molegraaf (1999)
• 1 gedicht: 'Ziekenbezoek' in: 'Familie duurt een mensenleven lang. De honderd mooiste Nederlandse gedichten over vaders, moeders, dochters en zonen', samengesteld door Menno Wigman (1999)
• 1 gedicht: 'Liedje' in 'Wie dan wel? Twintig gedichten over de tijd, de liefde en het leven', samenstelling Hes van Huizen (2000)
• 3 gedichten in 'De 100 beste gedichten van 1999', gekozen door Jozef Deleu (2000)
• 1 gedicht: 'Rooster' in 'Nog één keer door die hoge gang. De honderd mooiste schoolgedichten uit de Nederlandse literatuur', samengesteld door Hans Werkman (2000)
• 2 gedichten in 'Het liefste gedicht. De favoriete liefdesgedichten van Nederland en Vlaanderen', met een inleiding van Gerrit Komrij (2001)
• 2 gedichten in 'Het lichte gedicht. De grappigste en gekste gedichten van Nederland en Vlaanderen' (2002)
• 3 liedteksten in 'Herman van Veen, Opzij, opzij, opzij', onder redactie van Kick van der Veer en Jaap Bakker (2003)
• 1 gedicht: 'Ziekenbezoek' in: 'De light scheurkalender 2004', samengesteld door Jean Pierre Rawie & Driek van Wissen (2003)

Proza:

• 1 citaat in 'Standaard modern Citatenboek' samengesteld door Gerd de Ley (1973): 'Ik heb zo'n last van dubbelzien, dokters.'
• 2 citaten in 'Kosmos groot citatenboek' (1986)
• 2 citaten in 'Prisma van de citaten' (1994)
• 1 fragment uit 'Tussen Amsterdam en Tel Aviv' in 'Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven', samengsteld door Margot de Waal (1995)

Tijdschriften:

• Judith Herzberg publiceerde in 1961 haar eerste gedichten in 'Vrij Nederland'.
• Judith Herzberg publiceerde in 'Barbarber', 'Tirade', 'Hollands Maandblad', 'De Gids', 'Chrysallis', 'Werkschrift' en 'NRC Handelsblad'.
• Judith Herzberg schreef voor 'Vrij Nederland' artikelen over Israël.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Het gedicht 'De tijd zegt niets' van Judith Herzberg wordt op de lp 'Zing je moers taal' (boekenweek 1976) vertolkt door 'Earth & Fire'.
• Herman van Veen heeft in zijn theatershows poëzie van Judith Herzberg 'gebracht'. Op de LP 'Anne' staan de nummers 'Liedje' en 'Broertje'.
• Een bijdrage over Judith Herzberg in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door R.L.K. Fokkema (augustus 1986)
• 'Leedvermaak' werd in 1989 verfilmd door Frans Weisz.
• Uitgeverij 'De Harmonie' bracht een CD uit, waarop Judith Herzberg voorleest uit eigen werk.
• Uitgeverij Novelle gaf in 1993 een setje bierviltjes met gedichten uit. Op één viltje stond het gedicht 'Elke ochtend' van Judith Herzberg.
• Uitgeverij Rivendell brengt een T-shirt op de markt, bedrukt met het gedicht 'De zee' van Judith Herzberg.
• In Leiden is, in het kader van het project 'Muurgedichten' het gedicht 'Spreeuw' van Judith Herzberg te lezen op een muur aan de Boshuizerlaan 5.
• Tijdens de boekenweek 2002 kon men via internet een eigen bundel met liefdesgedichten samenstellen. Judith Herzberg stond in de top 10 van meestgevraagde dichters op nummer 8.

Literaire prijzen:

• Jan Campertprijs 1981 voor 'Botshol'.
• Prijs van de Kritiek voor 'Leedvermaak'.
• Charlotte Köhler-prijs 1988 voor 'Leedvermaak' voor het beste toneelwerk van de laatste tien jaar.
• Joost van den Vondel-prijs 1983 voor haar dicht- toneel- en filmwerk
• Nederlands/Vlaamse Toneelschrijfprijs 1989 voor 'Kras'.
• Constantijn Huygens-prijs 1994
• P.C. Hooft-prijs voor poëzie1997 voor haar gehele oeuvre. (Haar vader had de P.C. Hooft-prijs 1972 gekregen)

Judith Herzberg was lid van de jury voor de volgende prijzen:

• P.C. Hooftprijs 1976, 1982
• Prijs voor Meesterschap 1979
• Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1979, 1981, 1982, 1983, 1984
• C. Buddingh'-prijs 1997
• Herman Gorter-prijs 1999

Opmerkingen:

• Judith Herzberg is de dochter van de schrijver/jurist Abel Herzberg.
• Van 1941 tot 1945 verbleef ze op diverse onderduikadressen.
• Judith Herzberg debuteerde in 1963 met 'Zeepost'.
• '27 liefdesliedjes' is een bewerking van het Bijbelse 'Hooglied'. Ze werden op muziek gezet door 'The Slumberlandband' (voorheen C.C.C. Inc.) en uitgezonden door IKOR.
• Judith Herzberg werkte als schrijfster bij het Instituut voor onderzoek van het Nederlands theater.
• Haar gedichten worden wel getypeerd als 'parlandopoëzie' en zijn in die zin verwant aan het werk van Rutger Kopland en Jan Emmens.
• Ze wordt gezien als de belangrijkste Nederlandse toneelschrijfster.
• Sinds 1983 woont Judith Herzberg in Tel Aviv. Ze reist veel heen en weer tussen Israël en Nederland.

Anderen over Judith Herzberg:

• Toen we de monumentale trap naar de lounge afdaalden zagen we Judith Herzberg, Cami en Jan Kal. Judith had blijkbaar in het hotel overnacht, maar nam niet aan het festival deel. Nog steeds die prachtige ogen en stem, en dat ongracieuze grote lijf gehuld in een hobbezak van een jurk. (Hans Warren, Geheim dagboek 1973-1975, blz. 184/185, 15-06-1975)
• De herkenning van eigen ervaringen in een gedicht is mooi, maar ook wel erg vanzelfsprekend. De herkenning van een gedicht in de werkelijkheid is veel ongewoner. Het moet zijn, gezien de aard van veel van de poëzie van Judith Herzberg, dat haar gedichten voortdurend gestalte krijgen in het dagelijks leven. (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 98)
• Haar poëzie is tot op zekere hoogte 'slechts' middel om het leven te herbeleven, inventariseren, memoreren, of om er wijze lessen uit te trekken, danwel er eens luchtig of gewoon kwaad tegen aan te tikken. Van kleine dingen poëzie maken, daar is Herzberg goed in. (Peter de Boer, recensie 'Bijvangst', Trouw, 17-04-1999)
• Haar verrassende, heldere dichtwerk is het resultaat van een liefdevolle, zeer intense beschouwing van het alledaagse leven. Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z, blz. 204)

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van de citaten van Judith Herzeberg

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Judith Herzberg
• Gedichten van Judith Herzberg
• Schrijversnet - Judith Herzberg

Bronnen o.a.:

• Zing je moers taal (1976)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Kees Fens, Nou hoor je het eens van een ander (1982)
• Ooitgedicht (1985)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Vrouwenlexicon (1989)
• Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven (1995)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)