Achternaam: Kortooms

Voornaam: Toon

Doopnamen: Antonius Johannes

Geboren: 23-02-1916

Te: Deurne

Overleden: 05-02-1999

Te: Bloemendaal

Pseudoniem(en): Onder het pseudoniem Constantijn publiceert hij tijdens zijn studie in 'Het Jong Studenten Blad'.

Werk:

Proza:

• De gebroeders Beekman (1946)
• Liefde in Peelland (1947)
• De zwarte plak (1948)
• Beekman en Beekman. Brabantse roman (1949)
• De mannen Beekman. Brabantse roman (1950)
• De kleine emigratie (1951)
• Parochie in de Peel (1952)
• Deze jongeman. Belevenissen van een zondagskind (1952)
• Beekman en Beekman (Beekman en Beekman/De mannen Beekman) (1953)
• Dit zwarte goud (1955)
• Mijn kinderen eten turf (1959)
• Omnibus (Liefde in Peelland/De kleine emigratie/Parochie in de Peel) (1960)
• Zon over de Peel en andere verhalen (1966)
• Help, de dokter verzuipt! (1968)
• Peel omnibus (De verstoteling/Landelijke eenvoud/Het goud van de Peel) (1969)
• Omnibus (Beekman en Beekman/De mannen Beekman/Deze jongeman) (1970)
• En nu de keuken in. Het boeiende en bewogen verhaal van de Tsjechische vluchteling Antonin Barta (1971)
• Omnibus (Help de dokter verzuipt/En nu de keuken in) (1973)
• Turf in m'n ransel (autobiografisch) (1974)
• Laat de dokter maar schuiven (1975)
• Mijn oom Theodoor (1978)
• Als beminnen zondig is... (1979)
• Dokter in de Peel (Help de dokter verzuipt/Laat de dokter maar schuiven) (1979)
• Laat de dokter maar opkrassen (1980)
• Hallo tegenvoeter! (1981)
• Toon Kortooms omnibus (Deze jongeman/Zon over de Peel/En nu de keuken in) (1981)
• Dokter Angelino trilogie (Help de dokter verzuipt/Laat de dokter maar schuiven/Laat de dokter maar opkrassen) (1982)
• Een nieuwe wereld voor Hendrik van Ham. De held van 'Beekman en Beekman' komt uit (1983)
• Ga jij maar schaatsen opa... en andere verhalen (1984)
• Onze Leo (1985)
• Heintje, hondje, hoedje (1986)
• Omnibus (Een nieuwe wereld voor Hendrik van Ham/Hallo tegenvoeter/Ga jij maar schaatsen opa... en andere verhalen) (1986)
• Mijn vrouw kan weer lopen (1987)
• Toon Kortooms omnibus (Mijn kinderen eten turf/Liefde in Peelland) (1987)
• Ik dank u voor uw aandacht (1988)
• Gerda... een stuk onderweg (1989)
• Omnibus (De kleine emigratie/Dit zwarte goud) (1989)
• Zo gewonnen (Onze Leo/Heintje, hondje, hoedje) (1989)
• Patertje Pispaal (1990)
• Toon Kortooms vertelt... Verzamelde verhalen (1991)
• Het gouden Jantje (memoires) (1992)
• Terug naar Beekman en Beekman (1994)
• In m'n hemd (memoires)
• Leven als de bliksem (memoires)
• Arme rijken (memoires)

Toon Kortooms schreef ook kinderboeken, bijv:

• Faaske: deel 1: In het land der Peelreuzen (stripverhaal, tekeningen van Obé) (1946)
• Faaske: deel 2: Hoofdman der Peelreuzen (stripverhaal, tekeningen van Obé) (1946)
• In wonderland (stripverhaal, tekeningen Frans Piët) (1957)
• Op vakantie (stripverhaal, tekeningen Frans Piët) (1958)
• Op zoek naar de zwarte ridder (stripverhaal, tekeningen Frans Piët) (1960)
• De avonturen van Dik Doruske en Dun Drieske. een humoristisch verhaal voor de jeugd (1967)
• Dik Doruske en Dun Drieske en de pratende aap (1972) (Ingrid Kortooms)
• Dik Doruske en Dun Drieske, de wondersigaar (Ingrid Kortooms)
• Dik Doruske en Dun Drieske als klusjesmannen (Ingrid Kortooms)
• Dik Doruske en Dun Drieske en de pratende aap (Ingrid Kortooms)
• De avonturen van Dik Doruske en Dun Drieske (verzamelalbum) (1976)
• Dik Doruske en Dun Drieske in Dwaasland (1982)

Vertalingen:

Vertaald:

• Boeken van Toon Kortooms zijn vertaald in het Frans, Duits, Portugees en Tsjechisch.

Essays/documentaires:

• Zij die van wijken weten (regionale kruisvereniging Peelland) (1988)

Bloemlezingen:

'Gebloemleesd'

Proza:

• 1 fragment: 'De jongens van de Zwarte Plak. Pilotenhulp in de Peel' in 'ik néém het niet. Hoogtepunten uit het verzet 1940/1945', een keuze door Evert Werkman (1965)
• 1 verhaal: 'De nieuwe auto' in , 'Lezen met de loep, deel 1 voor het brugjaar', samenst. Drs. J.H. Böse/P.C. van der Eerden (1973)
• 1 verhaal: 'Ik ben de dochter van de president...' in 'Kerstboek voor Tondo',samengesteld door Ted van Turnhout (1981)
• 1 citaat in 'Kosmos groot citatenboek' (1986)
• 1 verhaal: 'Eriks laatste kerstfeest' in 'Kerstboek voor het Wereld Natuur Fonds', samengesteld door Ted van Turnhout (1987)
• 1 verhaal: 'Zó vindingrijk is nu de liefde!' in 'Vriendschap en andere verhalen', samenstelling Nanda Meijnen en Jaap Voerman (1993)
• 1 bijdrage aan 'Denkend aan Haarlem... ', samengesteld door Ted van Turnhout (1995)
• 1 verhaal: 'Hallo, met wie spreek ik?' in 'Het Kerstgevoel, bijzondere verhalen over Kerstmis' (1997)
• 1 verhaal: 'Schaatsenrijden' in 'Reuzenslalom. De warmste winterverhalen' samengesteld door Edwin Verhoeven (1999)

Tijdschriften:

• In 1928 wordt zijn opstel 'De tooverfluit' afgedrukt in 'Het Weekblad voor de Roomsche Jeugd'.
• Onder het pseudoniem Constantijn publiceert hij tijdens zijn studie in 'Het Jong Studenten Blad'.
• Na de oorlog werkte hij acht jaar als journalist bij het 'Dagblad Oost-Brabant' (1945-1953).
• Toon Kortooms was redacteur van diverse weekbladen, o.a. vanaf 1953 van 'Panorama'.
• 'Beekman en Beekman' verscheen eerst als feuilleton in de krant waar Kortooms werkte.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Diverse boeken van Toon Kortooms verschenen als 'Grote letter uitgave', o.a.: Mijn kinderen eten turf (1971), De kleine emigratie (1973), Liefde in Peelland (1975), Help de dokter verzuipt (1977), Parochie in de Peel (1978), Dit zwarte goud (1979), En nu de keuken in (1985), Hallo tegenvoeter! (1987), De zwarte plak (1987), Heintje, hondje, hoedje (1988).
• 'Help, de dokter verzuipt!' werd verfilmd in 1974 door Nikolaï van der Heyde. (ook: BEWARE OF THE DOC! )
• 1 jeugdfoto (7 jaar, met broers en zussen) in: 'Zoals ze waren.... Miesje Bouwman Jantje Wolkers en nog 179 zeldzame jeugdfoto's van beroemde (en beruchte) Nederlanders' (z.j.).
• 'Laat de dokter maar schuiven' werd door Nikolaï van der Heyde verfilmd in 1979.
• In 'Noordbrabants schrijversboek 1980' staat het verhaal 'overnachting' van Toon Kortooms.
• Toon Kortooms (video) : een contente mens (Video over het leven en werken van de schrijver Toon Kortooms - 38 min.)
• NBLC, Toon Kortooms, Documentatiemap populaire auteurs (1991)

(Literaire) prijzen:

• Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef hij 'Liefde in Peelland' als inzending op een romanprijsvraag van uitgeverij Gottmer. Het boek werd bekroond met de derde prijs, maar werd op Kortooms verzoek pas na de oorlog uitgegeven.
• Toon Kortooms werd door carnavalsverenigingen geridderd in de orde van de Gulden Humor en werd benoemd tot 'knoergoeie Brabander'.
• In 1985 werd Toon Kortooms Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Opmerkingen:

• Toon Kortooms komt uit een gezin van veertien kinderen (Hij was het zevende kind). Er waren zeven jongens en zeven meisjes. Het gezin werd door de omgeving 'Circus Kortooms' genoemd. Zijn vader beheerde een turfstrooiselfabriek en veenderij.
• Op de lagere school won Toon Kortooms elke opstelwedstrijd.
• Toon Kortooms volgde het Thomascollege in Venlo en de kweekschool, hier deed hij examen in 1936.
• In 1939 haalt hij zijn hoofdakte en gaat werken aan de St. Jozefschool in Helmond. Hij werkte hier tot de Tweede Wereldoorlog.
• Anton Coolen was zijn grote voorbeeld. Hij kende hem en kreeg tips van hem. Kortooms stuurde toen hij op de kweekschool zat een verhaal naar Coolen. Hij hoorde daar enige tijd niets op, tot hij een brief kreeg van de KRO, of hij het verhaal voor de radio wilde voorlezen. Coolen bleek het doorgestuurd te hebben.
• Na de oorlog werkte hij acht jaar als journalist bij het dagblad Oost-Brabant (1945-1953).
• Daarna was hij bij diverse weekbladen redacteur, o.a. bij 'Panorama'.
• In 1946 trouwde Toon Kortooms met Mijkje (Mie) Arts. Ze kregen twee kinderen: Rosemarie en Ingrid. In 1950 gingen ze in Eindhoven wonen.
• Toon Kortooms woonde sinds 1954 met zijn vrouw Mie in Bloemendaal. Hij reisde gemiddeld nog één keer per week naar Brabant, voor een lezing of om te signeren.
• De boeken van Toon Kortooms worden door literaire critici gezien als pretentieloos vermaak. Toon Kortooms zelf zegt hiervan dat hij het genre van 'de betere ontspanninglectuur' beoefent, 'boeken die door iedereen zonder schade en schande gelezen kunnen worden'.
• De Brabantse Peel is meestal het decor waarin de boeken van Kortooms spelen.
• Van 'Beekman en Beekman' zijn ruim twee miljoen stuks verkocht. Daarmee is het de best verkochte roman in Nederland.
• De arts en schilder Hendrik Wiegersma uit Deurne stond model voor de dokter in 'Help, de dokter verzuipt!'. Kortooms had het boek al twintig jaar klaar liggen, maar wilde eerst wachten tot Wiegersma was overleden. Uiteindelijk heeft hij het toch bij zijn leven gepubliceerd en Wiegersma was hier blij om. Deze dokter Wiegersma inspireerde ook Anton Coolen tot het schrijven van twee van zijn boeken.
• Veel van zijn boeken zijn gebaseerd op gebeurtenissen die hij meemaakte, vaak uit zijn jeugd in Oost-Brabant.
• In 'Heintje, hondje, hoedje' (1986) beschreef hij het leven van de Helmondse ex-miljonair Hein(tje) Fentener van Vlissingen.
• Op zijn 75e verjaardag werd in zijn geboorteplaats Deurne een bronzen borstbeeld van Kortooms onthuld, gemaakt door Jos Reniers. Dit beeld staat voor de openbare bibliotheek en heeft als opschrift: 'Toon Kortooms schrijver - In zijn boeken is de Peel vereeuwigd'.
• Toon Kortooms woonde na zijn vertrek uit Brabant in Bloemendaal, maar wilde in Brabant begraven worden. Hij ligt begraven op het RK kerkhof van Griendtsveen (net over de grens van Brabant en Limburg - in Limburg (gemeente Horst a.d. Maas).

Mijn favoriete citaat:

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Toon Kortooms
• Boekverslag 'Beekman en Beekman' (te downloaden)
• Alle Nederlandse speelfilms, met beschrijving van 'Help de dokter verzuipt'
• Boeknet - leverbare titels Kortooms

Bronnen o.a.:

• Brabants Dagblad (14-06-1969)
• Noordbrabants schrijversboek 1980 (1980)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• De Gelderlander (01-03-1987)
• NBLC, Toon Kortooms, Documentatiemap populaire auteurs (1991)
• Encarta '98 (1997)
• Gelders Dagblad (06-02-1999)
• Trouw (06-02-1999)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)