Achternaam: Kousbroek

Voornaam: Rudy

Doopnamen: Herman Rudolf

Geboren: 01-11-1929

Te: Pemantang Siantar (Indonesië)

Pseudoniem(en): Rudy Kousbroek schreef in 'Vrij Nederland' onder het pseudoniem Leopold de Buch.

Werk:

Poëzie:

• Tien variaties op het bestiale (in eigen beheer) (1951)
• De begrafenis van een keerkring gevolgd door eight love-poems (1953)
• Kreeftenalfabet (bibliofiel, 125 ex.) (1982)

Voor kinderen:

• Lieve kinderen hoor mijn lied (1990)

Proza:

• De aaibaarheidsfactor (1969)
• Een kuil om snikkend in te vallen (1971)
• Een passage naar Indië (1978)
• De aaibaarheidsfactor (uitgebreide herdruk) (1978)
• Vincent en het geheim van zijn vaders lichaam (1981)
• Wat en Hoe in het Kats (1983)
• Het rijk van Jabeer. Getransformeerde sprookjes (met bijdrage van Joost Roelofsz.) (1985)
• Dagelijkse wonderen (budgetboek-serie) (1988)
• Terug naar Negri Pan Erkoms (1995)
• Opgespoorde wonderen (2003)

Brieven:

• Verloren goeling (met Paula Gomes) (1998)

Essays:

• De verbeelding aan de macht/Revolutie in een industriestraat (met Bob Groen) (1968)
• Anathema's 1 (1969)
• Het avondrood der magiërs (1970)
• Anathema's 2 (1970)
• Het gemaskerde woord. Anathema's 1, 2 en 3 (1970)
• Een kuil om snikkend in te vallen (1971)
• Anathema's 3 (1971)
• Ethologie en cultuurfilosofie (Huizingalezing - 1973)
• Anathema's 4, de waanzin aan de macht (1979)
• Anathema's 5. Het meer der herinnering (1984)
• De logologische ruimte. Opstellen over taal (1984)
• Nederland: een bewoond gordijn (boekenweekessay 1987)
• Anathema's 7, De onmogelijke liefde (1988)
• Een zuivere schim in een vervuilde schepping. Over het werk van Konstantinos Kavafis (1988)
• Morgen spelen wij verder (1989)
• De archeologie van de auto (1989)
• Einsteins poppenhuis, Essays over filosofie 1 (1990)
• Anathema's 6, Het Oostindisch kampsyndroom (1992)
• Anathema's 8, De vrolijke wanhoop (1993)
• Hoger honing (1997)
• In de tijdmachine door Japan - de Hofreis van het jaar 2000 (2000)

Vertalingen:

• Raimond Queneau, Stijloefeningen (1978)
• Rudy Kousbroek heeft boeken over Suriname in het Frans vertaald.
• Amir Hamzah, Heimwee (met A. Teeuw) (2001)

Bloemlezingen:

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• A. Marja, Voor de bijl, blz. 13-17, Mit brennender Sorge
• 1 gedicht: 'Roelant sneuvelt tegen d e moren' in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie', samengesteld door Hans Warren (1979)
• 1 gedicht: 'Beer' in 'Ik wou dat ik twee hondjes was', samengesteld door Vic van de Reijt (1982)

Proza:

• 1 fragment: 'Mit brennender Sorge' in 'Voor de bijl. Schrijvers slaags met de buitenwereld', samengesteld door A. Marja (1955)
• 1 verhaal: 'Polonaise' in: 'Het grote Nederlandse verhalenboek. Een bundel van de opmerkelijkste verhalen, gedichten en prenten uit de laatste 50 jaar' (red. Hella S. Haasse, Ad Petersen, Koos Postema en Willem van Toorn) (VARA, 1977)
• 1 verhaal: 'Kattentest' in 'Het tandpastahondje.Schrijvers over huisdieren', Bulkboek 70 (1977)
• 1 fragment: 'De raadsels worden talrijker' in 'Je weet niet wat je leest', een min of meer komplete doorsnee-bloemlezing van wat de nederlander leest (1978)
• 1 verhaal: 'Het geluid' in 'Aan het werk. Nieuwe gedichten, beschouwingen van 81 auteurs uit Nederland en Vlaanderen', t.g.v. het afscheid van Geert Lubberhuizen (1981)
• 2 fragmenten in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• 2 verhalen in 'De Kat in de boekenkast. Nederlandse schrijvers over katten'samengesteld door Tilly Hermans en Pieter van Oudheusden (1984)
• 1 verhaal: 'Een haan voor Asklepios' in 'Bijna honderd. Meulenhoff 1895-1985. Verhalen en gedichten ven schrijvers uit het literaire fonds' (1985)
• 2 verhalen in 'Licht Letterland 3. Vermakelijk proza uit de moderne Nederlandse literatuur', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1987)
• 1 verhaal: 'Proefondervindelijke wijsbegeerte' in 'Licht Letterland 4. Vermakelijk proza uit de moderne Nederlandse literatuur', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1988)
• 1 verhaal: 'Proefondervindelijke wijsbegeerte' in 'Opwindende trucjes. De mooiste erotische verhalen', samengesteld door Jaap Voerman (1988)
• 1 verhaal: 'Een speelse aanpak' in 'De mooiste van de klas. Schoolverhalen uit de wereldliteratuur' (1990)
• 1 verhaal: 'Schijnheiligheid op wielen' in 'Eerste keus. Nederlandse en Vlaamse verhalen en gedichten uit de jaren tachtig' (1990)
• 1 verhaal: 'Levend speelgoed' in 'Beregoed! De mooiste verhalen en gedichten over beren', samenstelling Nanda Meijnen (1991)
• 1 verhaal: 'De aaibaarheidsfactor' in '15 natuurverhalen' (IVN) (1991)
• 1 verhaal: 'Sabotage' in 'Literaire slapstick. Humor in de Nederlandse literatuur', samengesteld door Jaap Voerman (1991)
• 1 verhaal: 'Die Winterreise' in 'Spoorleesboekje 7, 1993', selectie Arie-Jan Gelderblom (1992)
• 1 verhaal: 'Schijnheiligheid op wielen' in 'Wonder op wielen. De mooiste verhalen over de auto', samenstelling Anja Dokter en Jaap Voerman (1992)
• 1 verhaal: 'De kattenfuik' in 'Kattekwaad.De mooiste verhalen over katten', samenstelling Nanda Jansen en Petra Waaijer (1993)
• 5 citaten in 'Prisma van de citaten' (1994)
• 1 interview: 'Een heel land hersendood, Rudy Kousbroek in gesprek met Jung Chang' in 'Gevecht om de geschiedenis' (1994)
• 1 verhaal: 'Ondergronds toerisme' in 'Bon voyage en France', samenstelling nanda Meijnen, Jaap Voerman en Petra Waaijer (1998)

Tijdschriften:

• Rudy Kousbroek was in 1950 medeoprichter (samen met Remco Campert) van het maandblad 'Braak'.
• 'Mit brennender Sorge', in 'Podium' 1954 nr. 6.
• Rudy Kousbroek schreef in het 'Algemeen Handelsblad'.
• Rudy Kousbroek was literair medewerker van het 'NRC Handelsblad' en van 'Vrij Nederland'.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Sextet voor Corneille (met Vinkenoog, Elburg, Claus, Lucebert en Kouwenaar) (1954)
• Bulkboek 25 was aan Rudy Kousbroek gewijd, met als titel: 'Tussen snor en staart/Essays'.
• Een bijdrage over Rudy Kousbroek in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Carel Peeters (mei 1980)
• Rudy Kousbroek noemde op verzoek van 'Vrij Nederland' op 18-12-1982 'Brendan Archer' uit 'Troubles' van J.G. Farrell als zijn favoriete personage.
• 'Anathema's 1' werd in 1986 door C.J. Aarts en N. van der Meulen in hun boek 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar' uitgeroepen tot het beste boek van 1969.
• Rudy Kousbroek schreef een bijdrage: 'Praemeditatio' voor "Uren met Karel van het Reve' (1991) t.g.v. diens 75e verjaardag en zijn afscheid als bestuurslid van 'Het Parool'.
• 'De grote matras in de hemel' werd uitgegeven als Cassetteboek.
• Max Pam maakte voor HP/De Tijd (10-09-1999) een lijst met de 100 beste boeken van de eeuw. Hij nam hierin van Rudy Kousbroek op:
  Op nr. 4 'Het Oostindisch kampsyndroom' op (Met een heftigheid en een scherpzinnigheid geschreven die in de Nederlandse literatuur verder niet voorkomt).
  Op nr. 34: 'Het gemaskerde woord. Anathema's 1, 2 en 3' (Geeft een prachtig beeld van alle onzin in deze eeuw).
  Op nr. 77 'De aaibaarheidsfactor' (Alleen al vanwege de titel een boek dat in elke boekenkast behoort te staan en beoeld te worden).

Literaire prijzen:

• Essayprijs van de gemeente Amsterdam 1969 voor 'Revolutie in een industrie-staat'.
• P.C. Hooftprijs 1975 voor essays voor zijn beschouwend proza (uitgereikt in 1978).
• Nominatie AKO Literatuurprijs 1989.

Rudy Kousbroek was voorzitter van de jury voor de P.C. Hooftprijs 1981 en lid van de jury voor de Burgemeester van Grunsven-prijs 1978.

Opmerkingen:

• Rudy Kousbroek werd in Indonesië geboren en woonde er - op zijn kleutertijd na - tot 1946.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij geïnterneerd in een Jappenkamp.
• Hij volgde de HBS van het Amsterdams Lyceum.
• Rudy Kousbroek studeerde wis- en natuurkunde in Amsterdam. In Amsterdam leerde hij Remco Campert kennen. Zij richtten in 1950 het tijdschrift 'Braak' op.
• Rudy Kousbroek studeerde Japanse en Chinese letteren in Parijs. Van 1950 tot 1971 woonde hij in Parijs.
• Rudy Kousbroek debuteerde met de dichtbundel 'Begrafenis van een keerkring' in 1953.
• Rudy Kousbroek behoorde tot 'De Vijftigers'.
• Hij trouwde met de schrijfster Ethel Portnoy. Zij kregen twee kinderen.
• In 1989 kwam Kousbroek terug naar Nederland. Hij woonde kort bij vrienden in Amerongen en ging toen in Leiden wonen.
• Rudy Kousbroek kreegi n 1994 een eredoctoraat in de wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen.

Anderen over Rudy Kousbroek:

• Van Bert Schierbeek is de uitspraak afkomstig: Rudy Kousbroek kan wel een ballonnetje doorprikken, maar een ballonnetje opblazen kan hij niet. Ook deze stelling is inmiddels alweer door de feiten gefalsifieerd: wie ter wereld er ook in de ballonnetjes van de chassidische bellenblazer mogen hebben geprikt, Rudy Kletskousbroek niet. (W.F. Hermans, Houten leeuwen en leeuwen van goud, blz. 240, over Weinreb)
• Een auteur om een hoed voor te kopen, alleen maar om die verheugd en eerbiedig voor hem af te zetten. (C. Buddingh' (1969), geciteerd in 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar')
• R. KOUSBROEK (1929), Opperlands auteur (transformationalist), herintroduceerde in 1971 het lipogram en andere taalwonderen in Nederland. (Battus,Opperlandse taal- & letterkunde, blz. 200)
• Rudy Kousbroek is een van de vreemdste en bontste vogels in de voliere van de Nederlandse letterkunde. Hij is uiterst veelzijdig, wat verwacht mag worden van iemand die zowel wis- en natuurkunde als Chinees en Japans heeft gestudeerd. Kousbroek woont het grootste gedeelte van het jaar Parijs, waar hij zich nadrukkelijk internationaal orienteerd. (Ed van Eeden, UN, 15-02-1985)
• Over vele vormen van wolligheid heeft hij in zijn bundels 'Anathema's' de banvloek uitgesproken, als de groot-inquisiteur van de helderheid. En hij deed dat in een even heldere als gevoelige taal, met een grote belezenheid en vanuit een dubbele vorming: in de alfa- en de bètawetenschappen. (Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs, blz. 60)
• In Kousbroeks borst huizen twee zielen: de ene behoort aan een geharnast rationalist, die alles wat naar religie, mythologie of metafysica zweemt, met de grond gelijk maakt; de andere verraadt een romantische ontvankelijkheid voor emoties en sentimenten, die zelfs voor onvervalste sentimentaliteit niet terugschrikt. Eigenlijk is dat altijd al zo geweest, maar in de loop van de tijd heeft Kousbroek zijn gevoelige ziel duidelijker op de voorgrond geplaatst. (Arnold Heumakers, Volkskrant, 23-04-1993)

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van citaten van Rudy Kousbroek

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Rudy Kousbroek
• Geluidsfragment - Rudy Kousbroek's Het rijk van Jabeer
• Gedicht Rudy Kousbroek - Een varken is een edel dier
• DBNL - Rudy Kousbroek

Bronnen o.a.:

• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Dagelijkse wonderen (1984)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Schrijversgezichten (1990)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Kees Fens, Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs (1997)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)