Achternaam: Krabbé

Voornaam: Tim

Doopnamen: Hans Maarten Timotheus

Geboren: 13-04-1943

Te: Amsterdam

Pseudoniem(en): Tim Krabbé schreef onder het pseudoniem Rabbé een gedicht over flipperen in 'Propria Cures'. Hij gebruikte ook de pseudoniemen Peter Brunel, Max Laadvermogen en Robert Rijs.

Werk:

Poëzie:

• 15 goede gedichten (1973)
• De zalm (1992)

Proza:

• De werkelijke moord op Kitty Duisenberg (1967)
• Flannagan, of het Einde van het Beest (1970)
• Red Desert Penitentiary: een filmverhaal (1975)
• De renner (1978)
• De stad in het midden (verhalen) (1978)
• 43 wielerverhalen (1984)
• Het gouden ei (1984)
• De scherprechter van Korfoe (1989)
• De matador en andere verhalen (1991)
• Vertraging (1994)
• De paardentekenaar. De beste verhalen van Tim Krabbé (1995)
• Een mens leeft omdat hij geboren is (reisverslag) (1995)
• De verdwenen verdwijning (verhalen, gedeeltelijk eerder verschenen) (1997)
• De grot (1997)
• Kathy's dochter (2002)
• Drie slechte schaatsers (2004)

Schaakboeken:

• Fischer (schaak-biografie, 7 essays - waarvan 4 van Tim Krabbé) (1972)
• Schaakkuriosa (1974)
• Nieuwe schaakkuriosa (1977)
• Chess Curiosities (1985)

Vertalingen:

• Jonathan Craig, De zaak van de petticoat-moordenaar (1965)
• Edward S. Aarons, Opdracht: A-3 raketten (1967)
• Roward Hewison, De keet en andere verhalen (1979)

Vertaald:

• 'De Grot' werd in 1998 in het Duits vertaald.
• De grot is 12 keer vertaald (t/m 2003), o.a. in het Hebreeuws.
• Het gouden ei is 17 keer vertaald.
• 'De renner' werd in Amerika uitgebracht als 'The rider' (vert. Sam Garrett)

Essays:

• De man die de Babson task wilde maken (schaak-essay) (1986)

Bloemlezingen:

• Nico Scheepmaker, Over alles (Bulkboek) (1972)
• Nico Scheepmaker, Over sport (Bulkboek, nooit uitgegeven) (1972)
• J.H. Donner, De koning. Schaakstukken (met Max Pam) (1987)
• Nico Scheepmaker, Over alles (1991)

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 1 gedicht: 'En jij?' in 'Ik wou dat ik twee hondjes was', samengesteld door Vic van de Reijt (1982)
• 1 gedicht: 'En jij?' in 'Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is', samengesteld door Tine van Buul en Bianca Stigter (1991)

Proza:

• 1 verhaal: 'Een veelbelovend privé-detective' in 'Pulp 2' (1970), onder redactie van Ab Visser.
• 1 verhaal: 'De Eerste Keer' in 'Even geduld aub' (boekenweekgeschenk 1977)
• 1 verhaal: 'De renner' in 'Fietsen', Bulkboek nr. 96 (1979)
• 1 verhaal in 'Uit den boze: oorspronkelijke griezelverhalen' bijeengebracht dor Robert-Henk Zuidinga (1984)
• 1 verhaal: 'De sloop' in 'Goed gebundeld 1992', samengesteld door Marijke Hilhorst (1992)
• 1 verhaal: 'Full-prof' in 'Kort. Honderd Nederlandse en Vlaamse verhalen uit de twintigste eeuw', bijeengebracht door C.J. AartsM.C. van Etten (1993)
• 2 citaten in 'Prisma van de citaten' (1994)
• 1 verhaal: 'Knekelhuis in Cambodja' in 'Een mens leeft omdat hij geboren is', samenstelling Artsen zonder Grenzen (1995)
• 1 verhaal: 'Jerry Cotton en het doping mysterie' in 'Olympisch vuur. De mooiste sportverhalen', samengesteld door Nanda Jansen-Meijnen en Saskia Leferink (1996)
• 1 verhaal: 'De eerste keer' in 'Inkt & Bits. Over literatuur en technologie', Bulkboek 243 (1996)
• 1 verhaal: 'de Rots' in 'Mooi verhaal. Een verrassende bundel zomerse verhalen' (1996)
• 1 verhaal: 'Full-prof' in 'Mooi verhaal' (1997)
• 1 verhaal: 'De rots' in 'Mooi verhaal 1998' (1998)
• 1 verhaal: 'Col d'Uglas' in 'Bon voyage en France', samenstelling Nanda Meijnen, Jaap Voerman en Petra Waaijer (1998)

Tijdschriften:

• Tim Krabbé was van 1970 tot 1973 redacteur van Propria Cures. Hierin schreef hij o.a. een gedicht over flipperen onder het pseudoniem Rabbé. Al eerder (1963) had hij stukjes voor dit blad geschreven.
• C. Buddingh' schreef een column in 'Sport Expres' onder de titel 'Zwik'. Toen Buddingh' hiermee stopte werd de column onder dezelfde naam voortgezet door Tim Krabbé en Dick Ariese.
• Tim Krabbé had eens een artikel geschreven voor 'De Nieuwe Linie'. De redactie kon zijn initialen niet ontcijferen en dacht uiteindelijk dat er T.U. stond. Men verzon toen zelf de naam Teun Urias. Het artikel verscheen dus onder pseudoniem, zonder dat dit de bedoeling was.
• In 'Schaakbulletin' publiceerde hij artikelen over schaken. Deze werden gebundeld uitgegeven in o.a. 'Schaakkuriosa'.
• Tim Krabbé was televisie-criticus voor 'De Gemeenschappelijke Pers Dienst'.
• 'De vertraging' verscheen (in andere vorm) als feuilleton in 'De Volkskrant'.
• Tim Krabbé schreef wielercolumns voor 'NRC Handelsblad'. Een keuze hieruit werd gebundel in '43 wielerverhalen'.
• In 'Bzzlletin' had hij een column, waarin hij reageerde op de column van Nico Scheepmaker (en andersom).
• Tim Krabbé werkte verder mee aan een groot aantal bladen, bijv.: 'Elseviers Magazine', 'Esquire', 'Haagse Post', 'Humo', 'Intermagazine', 'Parool', 'Playboy', 'Sport en sportwereld', 'De Tijd', 'De Tweede Ronde', 'Vrij Nederland', 'Nieuwe Revu', 'Hard Gras'.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'Flannagan, of het einde van een beest' werd in 1975 verfilmd door Adriaan Ditvoorst, met als titel: 'Flanagan'.
• Een verhaal uit 'De stad in het midden' werd in 1983 verfilmd door Thijs Chanowski, met als titel: 'De paardentekenaar'.
• Red Desert Penitentiary werd in 1984 verfilmd door George Sluizer.
• Leesvoer: Tim Krabbé, interview door Ben Kolster op geluidscassette (1985 en 1986)
• 'Het gouden ei' werd in 1988 verfilmd door George Sluizer, met als titel: 'Spoorloos'. Tim Krabbé schreef zelf het scenario. In 1993 verfilmde George Sluizer het boek nogmaals (voor de Amerikaanse markt), nu onder de titel 'The Vanishing'.
• Tim Krabbé, Schrijversmap, bibliotheekwinkel (1989)
• Op de CD 'Natuurlijk Nederlands' (1992) zingt Tineke Schouten het gedicht 'De zalm' van Tim Krabbé.
• Enkele boeken vanTim Krabbé werden uitgegeven als grote letter uitgave: 'De stad in het midden' (1992), 'Het gouden ei' (1994) en 'Vertaging' (1995).
• NBLC, Documentatiemap populaire auteurs, Tim Krabbé (1995)
• Egri Film zou 'De vertraging' verfilmen. In 1995 zegde Tim Krabbé de overeenkomst eenzijdig op omdat Egri Film naar zijn mening een wanprestatie leverde. Egri Film eiste een forse schadevergoeding. De rechter stelde Tim Krabbé in 1995 en in 1999 in een kort geding in het gelijk.
• In de 'top-100' van boeken die scholieren in 1997 op hun lijst zetten staat 'Het gouden ei' op nummer 1. Op 48% van de lijsten komt het boek voor!
  - 'De vertraging' staat op nummer 35 en komt op 4% van de lijsten voor.
  - 'De renner' staat op nummer 72 en komt op 2% van de lijsten voor.
• Een bijdrage over Tim Krabbé in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Rody Chamuleau (november 1998)
• Max Pam maakte voor HP/De Tijd (10-09-1999) een lijst met de 100 beste boeken van de eeuw. Hij nam hierin van Tim Krabbé op:
  Op nr. 5 J.H. Donner, 'De koning. Schaakstukken' (samenstelling Tim Krabbé en Max Pam) op (Stukken en artikelen over het schaakspel van een ongekend niveau, inmiddels ook in het buitenland als zodanig erkend).
  Op nr. 18 'Het gouden ei' (All-time classic. Verfilmd en nog een keer in Hollywood verfilmd en vervolgens door Jan Doedel van het Fonds voor de Letteren afgekeurd wegens te geringe literaire kwaliteit).
  Op nr. 59 'De grot' (Spannend boek met een vervaarlijke psychologische lading).
• 'De Grot' werd verfilmd'door Martin Koolhoven en was vanaf 2001 in de bioscoop te zien. Krabbé schreef zelf het scenario.
• 'Het gouden ei' kwam in 2000 uit in de 'Boektoppers-reeks'.
• Uitgeverij Rivendell brengt een T-shirt op de markt, bedrukt met het gedicht 'En jij?' van Tim Krabbé.
• 'De grot' kwam in 2000 uit als 'Penta-pocket'.
• 'De grot' kwam in 2003 uit in de 'Boektoppers-reeks'.

(Literaire) prijzen:

• P.C. Onthooft-prijs 1963 voor 'De debiele professor'.
• Eervolle vermelding van jury van de Reina Prinsen Geerligs-prijs 1970 voor 'Flanagan, of het einde van het beest'.
• Diepzeeprijs 1993 voor 'Het gouden ei'.
• Gouden Kalf 1988 voor de verfilming van 'Het gouden ei'.
• De Gouden Strop 1995 voor 'Vertraging'.
• Gouden Kalf 2001 voor Martin Koolhoven voor de regie van 'De Grot'.

Het Fonds voor de Letteren weigerde Tim Krabbé in 1985 een aanvullend honorarium, wegens te geringe literaire kwaliteiten van zijn boek 'Het gouden ei'.

De Amerikaan Sam Garrett kreeg de Vondel Tranlsation Prize 2003 voor de Engelse vertaling van 'De renner'.

Tim Krabbé was lid van de jury voor de Kerstprijsvraag van Propria cures 1971 en 1972.

Opmerkingen:

• Tim Krabbé is een broer van de acteur en schilder Jeroen Krabbé. Ook zijn vader en grootvader waren schilders. Zijn vader was ook tekenleraar.
• Zijn moeder - Margreet Reiss - was schrijfster. Zij vertaalde ook veel films.
• Tim Krabbé groeide op in Amsterdam, aan de Amstelkade nr. 12.
• In 1960 deed Tim Krabbé eindexamen HBS-B aan het Spinoza Lyceum in Amsterdam. Daarna heeft hij enkele jaren psychologie gestudeerd in Amsterdam. Zijn studie psychologie was niet serieus in de zin dat hij echt psycholoog wilde worden. Deze studie gaf hem de gelegenheid zich intensief met schaken bezig te houden.
• Tim Krabbé schrijft romans, gedichten, korte verhalen en romans. Zijn belangstelling voor schaken (vooral compositieschaak) en wielrennen komt in zijn werk duidelijk naar voren. Van 1967 tot 1972 stond Tim Krabbé in de top-20 van beste schakers van Nederland.
• Tim Krabbé doet ook veel (sport)journalistiek werk.
• Al voor zijn twintigste schreef Tim Krabbé twee romans. Geen enkele uitgever had er interesse voor.
• In 1966 speelde Tim Krabbé bij 'Theater Terzijde' in een toneelstuk over de oorlog in Vietnam.
• Tim Krabbé maakt zijn romandebuut in 1967 met de thriller 'De werkelijke moord op Kitty Duisenberg'. Vanaf dat jaar verdient hij de kost uitsluitend met schrijven.
• Tim Krabbé werkte mee aan het televisieprogramma 'Hadimassa' (1970-1972).
• Hij deed ooit als deelnemer mee aan de televisie-kwis 'Twee voor Twaalf'.
• Tim Krabbé is getrouwd geweest met de actrice Liz Snoijink (1987-1991). Zij kregen één zoon: Esra.
• In de filmwereld krijgt hij meer waardering voor zijn werk dan in 'literaire kringen'. Zijn romans (vooral de eerste) lijken ook wel op filmscenario's.
• Gevraagd naar zijn 'lievelingsboek' noemde Tim Krabbé in Vrij Nederland van 01-10-1988: 'De vanger in het koren' van J.D. Salinger.
• Van 1989 tot 1991 werkte Tim Krabbé mee aan het tv-programa 'Taalmeesters'.
• Op verzoek van Artsen zonder Grenzen schreef Tim Krabbé een reportage over Cambodja. De vraag was 'Wat betekent het om in een oorlogsgebied te leven?' Er kwam een boekje van uit, met daarin bijdragen van schrijvers (Krabbé, Meulenbelt e.a.), maar ook van krantenlezers die op de vraag reageerden. Op de kaft van het boekje werd de naam van Tim Krabbé als 'trekker' gebruikt. Groot staat er 'Tim Krabbé e.a., Een mens leeft omdat hij geboren is'. Op het eerste gezicht lijkt het een boek van Tim Krabbé.
• Ter ere van de vijfentwintigste verjaardag van 'De renner' organiseerden fans een klimtijdrek op de Col d'Uglas (Zuid-Frankrijk). Tim Krabbé deed zelf niet mee. De winnaar, marathonschaatser Bert-Jan van der Veen, deed er 14.39 over. Hij was de enige die de tijd van Tim Krabbé uit 1978 van 14.56 verbeterde.
• Tim Krabbé trouwde begin 2004 met Bernadette Stom.

Anderen over Tim Krabbé:

• Ook bij Krabbé kun je stellen dat er niets nieuws onder de zon is. Toch zijn zijn strak en kundig geschreven verhalen zeer de moeite waard. Goed geschreven, alles op z'n plaats, knappe plots, kortom: vakwerk. (J. Huisman, Algemeen Dagblad, 19-05-1978)
• Zoals bekend is Krabbé een verwoed wielrenner en onlangs maakte hij in die hoedanigheid zijn debuut op de Nederlandse televisie, toen hij te zien was in een cycle-cross, waarvan 'Studio Sport' een filmverslag uitzond. Terwijl de andere coureurs bij de voornaam werden genoemd, werd de wielrenner-schrijver door de sportcommentator aangesproken met: 'Daar komt de heer Krabbé'. (Jeroen Brouwers, Zachtjes knetteren de letteren, blz. 249)
• Echt Tim, je bent beroemd, want toen wij samen
  de Universiteitsbibliotheek
  ruim twee weken geleden binnenkwamen,
  
  zag ik een meisje loeren naar ons twee
  en hoorde haar toen zeggen: 'Kijk.' Ik keek
  bescheiden voor me. 'Daar gaat Tim Krabbé!'
  (Jan Kal, Tim Krabbé (fragm.), in: Het schrijvershuis, bz. 35)

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van de citaten van Tim Krabbé

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Tim Krabbé
• De website van Tim Krabbé
• De Tim Krabbé page
• Crime.nl - Tim Krabbé

Bronnen o.a.:

• H.J.M.F. Lodewick e.a., Ik probeer mijn pen (1979)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Prisma uittrekselboek Nederlandse literatuur1945-1980 (1987)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Uittreksel top-100
• De website van Tim Krabbé (zie bij 'links')
• NBLC, Documentatiemap populaire auteurs, Tim Krabbé (1995)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Encarta '98 (1997)
• Volkskrant (27-08-1999)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)