Achternaam: van Looy

Voornaam: Jacobus

Geboren: 13-09-1855

Te: Haarlem

Overleden: 24-02-1930

Te: Haarlem

Pseudoniem(en): Jacobus van Looy heeft het pseudoniem Adriaan Brouwer gebruikt. (N.b. Deze vermelding kom ik maar op één plek tegen, anderen noemen het nergens. Onder voorbehoud dus)

Werk:

Poëzie:

• De ar (1920)
• Gedichten 1884-1925 (verzorgd door Titia van Gelder) (1932)

Proza:

• Proza (1889)
• Gekken (1892)
• Feesten (1902)
• Ode aan Rembrandt (1906)
• De wonderlijke avonturen van Zebedeus (1910)
• Reizen (1913)
• Jaapje (1917)
• Nieuwjaarsdag (1919)
• Jaap (1923)
• Bijlagen (bij 'De wonderlijke avonturen van Zebedeus - 2 delen) (1925)
• Op reis (1929)
• Nieuw proza (1929)
• Jakob (1930)
• De weesjongen (fragmenten uit Jaapje/Jaap/Jakob, gekozen door Godfried Bomans) (1953)
• De nachtcactus (bibliofiel, 175 ex.) (1969)

Brieven:

• Wie dronk toen water! Bloemlezing uit de briefwisseling met zijn leermeester Aug. Allebé tijdens de Rome-reis 1885-1887, samengesteld door F. Huygens (1975)

Vertalingen:

• A. de Musset, De meinacht (1892)
• Jacobus van Looy vertaalde diverse werken van Shakespeare, bijv.:
• Macbeth (1900)
• Hamlet (1907)
• Romeo en Julia (1910)
• Naar het u lijkt (1915)
• Midzomernachtsdroom (1925)
• De koopman van Venetië (niet gepubliceerd) (1925)

Bloemlezingen:

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 1 gedicht: 'In den trein' in 'De muze op reis', bijeengebracht door Han G. Hoekstra en Victor E. van Vriesland (1950)
• 1 gedicht: 'Een liedje voor kinderen' in 'De speelse muze', bijeengebracht door Jaap Romijn (1952)
• 1 gedicht: 'De dood van mijn poes' in 'De muze en de dieren', bijeengebracht door M. Vasalis (1954)
• 13 gedichten in 'Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen, dl.1, 1100-1900, samengesteld door Victor E. van Vriesland (1955)
• 1 gedicht: 'Café' in 'De Muze viert feest', samengesteld door Gerrit Borgers (1960)
• 1 gedicht: ' De vischvrouw' in 'Vluchtig omzien. Een halve eeuw nederlandstalige letterkunde', samengesteld door C.J.E. Dinaux (1975)
• 6 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij (1980)
• 2 gedichten in 'De Seizoenen', tekstkeuze C. Buddingh' (1981)
• 3 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)

Proza:

• 1 verhaal: 'Een straatfiguur uit Tanger' in 'Aangename uren II', door F.J. Heeris en W. Toose (1915)
• 1 verhaal: 'Het konijntje' in 'Neerlandia. Litteratuur-overzicht Woordkunst en Poëtica met Bloemlezing', door D. Wouters (1915)
• 1 fragment: 'Het konijntje' in: 'Een bundel proza en poëzie', verzameld door G. Horreus de Haas, H. Ploeg jr. en G. Stuiveling (1937)
• 1 verhaal 'La Mancha' in 'Oogst der tijden, Keur uit de werken van schrijvers en dichter aller volken en eeuwen', red. Johan Winkler (1940)
• 2 verhalen in 'Lachen is leven', bijeengelezen door Mr. E. Elias en A. Duif (1958)
• 1 verhaal: 'Een hengelaar' in 'Nederlandse schrijvers en schrijfsters II', L. Leopold (17e druk, 1961)
• 1 verhaal: 'De dood van mijn poes' in 'Keur van Nederlandse verhalen', verzameld door P. Maassen (1963)
• 1 verhaal: Hartjesdag in: Spectrum van de Nederlandse Letterkunde 23, Een nieuw geluid, De tachtigers in proza en poëzie, samenstelling, inleiding en toelichting Dr. M.C.A. van der Heyden (1972)
• 1 verhaal: 'De dood van mijn poes' in '50 beroemde dierenverhalen', samengesteld door Loek Polders (1976)
• 1 verhaal: 'Marie en Antoons wandeling' in 'Verhalen rond 1900. Oorspronkelijk werk uit de periode 1885-1915', gekozen door Wim Zaal (1978)
• 2 fragmenten in 'Het land der letteren', samengesteld door Adriaan van Dis en Tilly Hermans (1982)
• 2 citaten in 'Kosmos groot citatenboek' (1986)
• 1 fragment uit 'Het stierengevecht' + een foto van zijn graf in 'Alleen de dood is tussen u en mij. Literaire dodenkalender van de twintigste eeuw', samengesteld door Dirk Baartse e.a. (2000)

Tijdschriften:

• Jacobus van Looy was van 1909 tot 1930 redacteur van 'De Nieuwe Gids', in 1885 publiceerde hij hierin impressionistische schetsen van zijn studiereis door Italië, Spanje en Noord-Afrika. In 'De Nieuwe Gids' verscheen ook 'De dood van mijn poes'.
• Jacobus van Looy was redacteur van 'Tweemaandelijksch Tijdschrift'.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Een bijdrage over Jacobus van Looy in 'Geschenk 1933' door P.H. van Moerkerken, incl. portret en een overdruk van een handschrift.
• Bulkboek 91 was aan Jacobus van Looy gewijd, met als titel: 'De Weesjongen' (1987). Het bevatte fragmenten uit Jaapje, Japa en Jakob, uitgezocht en ingeleid door Godfried Bomans.

Prijzen:

• Prix de Rome 1884 (Staatsprijs voor de schilderkunst) (samen met J. Dunselman).
• Tollens-prijs 1918 voor zijn gehele oeuvre.
• Prijs voor Meesterschap 1921 voor 'Jaapje'.

Jac. van Looy was lid van de jury voor de Nieuwe Gids-prijs 1911 en 1914

In 1985 werd de vijfjaarlijkse Jacobus van Looy-prijs in het leven geroepen door de Jacobus van Looy-stichting. Hij wordt toegekend aan beeldende kunstenaars die ook literair begaafd zijn. Armando kreeg de eerste Jacobus van Looy-prijs.

Opmerkingen:

• Jacobus van Looy was de zoon van de Haarlemse timmerman Jan van Looy. Hij verloor kort na elkaar zijn beide ouders en werd in 1860 met twee zusjes geplaatst in het Burgerweeshuis. (N.b. dit is nu het Frans Halsmuseum, waar werk van hem hangt.) Hier woonde hij tot zijn tweeëntwintgiste.
• Als zijn geboortedag wordt vaak 12 september gegeven. Het schijnt dat hij zijn verjaardag ook op die datum vierde.
• Hij volgde tekenlessen aan de burgeravondschool (1867-1872) en was leerling letterzetter bij de firma A.C. Kruseman en werkte als rijtuigschilder.
• In 1877 ging hij in Amsterdam wonen. Hij volgde daar de opleiding handtekenen en bezocht de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten.
• In café De Karseboom in Amsterdam kwam de literaire kring 'Flanor' bijeen, zo genoemd als eerbetoon aan Carel Vosmaers pseudoniem. Tot deze kring behoorden naast Van Looy o.a. Kloos, Van Eeden, Verwey en Paap.
• Jacobus van Looy was docent tekenen aan de Amsterdamse Toneelschool (1882-1884).
• Hij debuteerde met poëzie en verhalen in 'De Nieuwe Gids'.
• Jacobus van Looy vond zijn belangrijkste inspiratiebron in de natuur.
• Jacobus van Looy maakt in 1884/1885 een studiereis naar Italië, Spanje en Noord-Afrika. Dit was mogelijk met het geld van de 'Prix de Rome'. N.a.v. deze reis verschenen 'Proza' en 'Gekken'.
• In 1892 trouwde hij met de voordrachtskunstenares Titia van Gelder. Zij kregen geen kinderen.
• In 1894 gingen zij in Soest wonen (Lange End a57).
• In 1901 was de eerste grote tentoonstelling van zijn schilderijen. In datzelfde jaar maakte hij met zijn vrouw een reis door Spanje en Marokko.
• Zijn literaire werk is veelal schetsmatig, fragmentarisch en ongeordend. Hij schreef impressionistisch. Je zou kunnen zeggen dat hij 'schilderde met woorden'.
• Jacobus van Looy was een van de oprichters van de Vereniging van Letterkundigen (1905).
• In 1907 ging hij weer in Haarlem wonen, aan het Ripperdapark en later aan de Kleine Houtweg.
• In Jaapje (1917), Jaap (1923) en Jakob (1930) beschreef hij zijn jeugdjaren in een weeshuis.
• Jacobus van Looy wordt als schilder tot de 'Amsterdamse School' gerekend. Hij maakte figuurstukken en portretten. In het Frans Halsmuseum in Haarlem is een zaal met zijn werk.
• Jacobus van Looy werd eind 1929 ziek, in december werd hij geopereerd. Op 24-02-1930 overleed hij in het Sint-Elisabethgasthuis in Haarlem.
• Jacobus van Looy werd op28-02-1930 begraven op de Algemene Begraafplaats in Haarlem (graf 318).
• Van 19-12-1998 tot 07-03-1999 was in het Frans Halsmuseum in Haarlem de eerste overzichtstentoonstelling van Jacobus van Looy te zien. Er waren ongeveer honderd van zijn schilderijen uit particuliere en openbare collecties bijeengebracht.

Anderen over Jacobus van Looy:

• Soms kwam hij eens aanloopen, alleen of met zijne vrouw, meestal ds avonds, en dan schoof hij dichtbij het vuur, den hoed in 't bereik van zijn hand, en onder 't rooken werd over de laatst verschenen boeken of tijdschriften gepraat. Maar ook wetenschappelijke kwesties trokken sterk zijn aandacht. Telkens kon men met bewondering bespeuren hoe hij, wiens jeugd den gemakkelijk-geregelden gang van het onderwijs had moeten ontberen, zich-zelf ontwikkeld heeft; hoe hij veel meer algemeene kennis bezat dan ;t gemiddelde der bourgeoisie die gymnasium of H.B.S. heeft kunnen afloopen. Zijn vlugge intelligentie en fijn oordeel bleken voortdurend. (P.H. vsn Moerkerken, Geschenk 1933, blz. 24)
• En dan was er de goedmoedige, glimlachende figuur van Jacobus van Looy. Hij droeg iets aan zich van mensen die veel buiten zijn, hij bracht een sfeer met zich mee van frisheid en onbevangenheid. Maar hij was even bedachtzaam als eenvoudig. Over het werk, waaraan hij bezig was, wilde hij zich nooit uitlaten. "Dat zit in het stopflesje" was zijn geliefkoosde uitdrukking. "En daar moet je de kurk nooit van af doen!" (P.H. Ritter, Ontmoetingen met schrijvers, blz. 19)
• De Haarlemse schilder-schrijver, van wie ten onrechte alleen 'Jaapje' en een of twee verhalen bekend bleven, beoefende een beschrijvingskunst die de lezer elke gemoedsbeweging of daad van zijn personages inscherpt. (Wim Zaal, Verhalen rond 1900. Oorspronkelijk werk uit de periode 1885-1915, blz. 339)

Mijn favoriete citaat:

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Jacobus van Looy
• Frans Halsmuseum

Bronnen o.a.:

• Lexicon van de moderne Nederlandse Literatuur (1978)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Kosmos groot citatenboek (1986)
• Schrijvers van vroeger, C. Gerritsma (1995)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
• Encarta '98 (1998)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)