GRESKE (og romerske) GUDAR.

 

                                                                                  Til register:

 

 

Kart over det gamle Hellas:

 

 

 

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

 

 

 

 

 

	INDEX:
Det er spennande å studere
Om romersk mytologi kontra gresk
Import av gudar
Døyelege og udøyelege
Magna Mater – Store Mor
Måne og Sol – Kvinne og Mann
Mannen fekk litt om senn meir kontroll
Om oldtidas kalender
Patriarkatet vart innført ved invasjon
Fire store invasjonar
Maskuline gudar
Patriarkatet innførte Storår
Narre-prinsar
Kongen nekta å la seg avlive
Matriarkatet var seigliva
Patriarkatet tar kontrollen
Den olympiske familie
Heroane kjem på banen
Om Romarrikets forhistorie

 

 

DET ER SPENNANDE Å STUDERE

Det eg har skrive ned om greske og romerske gudar må for det meste lesast som laus-notatar. Kjelde-tilfanget er enormt. Eg har skjøna at eg kan studere og studere i årtier, utan å verte ferdig. Mykje som er fortalt om dei gamle gudane er nok lettvint oppdikting, men det er klart det må ligge ein god del med historiske realitetar bak dei mange mytiske forteljingane.

Eg prøver å attgi mytene som dei gamle klassikarane har fortalt dei. Ofte er det ikkje samsvar mellom dei ulike forteljarane - eg held meg då gjerne til den myten som verkar vere mest opphavleg, om eg ikkje legg fram alle variantane. Mytisk biografi har det med å "smitte over" frå eine til andre guden - då satsar eg oftast på den eldste guden - at biografien opphavleg tilhøyrde han.

Vidare fortel eg innimellom kva forskarar trur dei kan skimte av historiske realitetar bakom myte-stoffet. Dette synes eg er mest interessant - å prøve sjå inn i historie-mørket.

Våre kunnskapar om europeisk oldtidshistorie er resultat av et stort puslespel-arbeid, som på langt nær er gjort ferdig. Det skjer titt at nyoppdagingar fører til at vi må revidere vår viten.

Ein trur det har vore menneske på vår klode i omlag 4 – 5 million år. Det er ikkje lange tida, i jord-historisk samanheng. Dinosaurane kom til for fleire hundre million år sidan. Når det gjeld historien til menneska, så veit vi svært lite om vi går 3000 år tilbake i tida - vi veit noko om Egypt og Babylonia for 6000 år sidan. Vi veit at menneske måla oksar på grotteveggar i Frankrike og Spania for 40 000 år sidan, men kva dreiv menneska på med i Russland for 100 000 år sidan? Kva skjedde i India for 300 000 år  sidan? Fans det menneske i Noreg for 1 million år sidan?

Kva er meininga med Universet? Var det ikkje mykje enklare om ingenting fans? Kvifor skyt ei eik brautande i veret – syg næring, produserer biomasse og spreier sine frø? Kvifor flagrar ein sommarfugl omkring mellom bladverket med så sterk ein vilje? Kva har framkalla menneske-sivilisasjonane på vår klode, med sine mangfalds kultur-element? Kvifor strevar menneska heile tida mot eit betre liv, på gode og ringe måtar? Kvifor held menneska seg med guddommar og religionar? Kan religionane gi oss svar på nokre av desse spørsmåla?

Eg undrar meg på om dei teoriane har noko for seg, som hevdar at ”vesen” frå Verdsrommet ein eller fleire ganger kom til Jorda og "skapte" menneska, ved hjelp av høgteknologi - genspleising, etc.- at desse ”vesena” kanskje hadde tilhald på jorda i lengre periodar, langt bak i historie-mørket. Kanskje baserer mange tidlege religiøse myter  seg på opplevingar  tidlege menneske hadde i møte med desse utanom-jordiske? Er har desse tankane i bakhovudet medan eg studerer.  

 

 

 

 

OM ROMERSK MYTOLOGI KONTRA GRESK

Romarane hadde opphavleg ikkje folkelege forteljingar om gudane sine slik som grekarane.  Frå byrjinga var dei romerske gudane kroppslause vesen, som ikkje opplevde mykje med eventyr. Då den hellenistiske kultur breidde om seg, vart romarane sine dunkle guddoms-makter identifiserte med dei greske gudane, og overtok deira eigenskapar og merittar. Til sist vart dei romerske gudane omlag heilgreske - bare med nye, romerske namn.

 

IMPORT AV GUDAR

Antikkens folk var i prinsippet religiøst tolerante, og gudar vart stadig vekk importerte - til Europa kom dei frå sør og aust. Grekkarane, til dømes, henta gudar frå aust, og innlemma dei i Olympens gudesamfunn. Men gamle og nye myter måtte då foreinast på noko vis, og mykje forvirrande kom til i mytene av dette. Den gamle poeten HESIOD sette seg mål å prøve få orden i myldret av segner om overnaturlege vesen. Han kom til at det måtte vere tretti tusen gudar i Kosmos. Ni ti-deler av desse var NYMFER av ulikt slag.

 

DØYELEGE OG UDØYELEGE

Dei greske gudane levde ikkje "frå æva til æva". Bare CHAOS gjorde det, men Chaos var meir ein tilstand enn ein guddom. Mytane fortel om mange gude-fødslar. Meir uvanleg vart det at gudane døydde. Etter å ha gjennomlevd eit jordisk liv, kunne dei hamne på Olympen, i Underverda, på stjernehimmelen, eller i Himmelen. Mange "guddommelege vesen" levde etter sin død vidare som planter eller dyr. Grekarane skilde mellom døyelege og udøyelege. Dei døyelege var særleg menneska. Dei mektigaste gudane hadde makt til å gjere døyelege til udøyelege.

Etter seinare gresk tradisjon hadde gudane bustad på fjellet Olympos, men mykje hadde hendt og gått for seg før dette vart påfunne.

 

MAGNA MATER - STORE MOR

I ELDRE TIDER - frå langt bak i middelhavsk steinalder - då vart ein Mor-guddom dyrka. Det meste veit vi ikkje frå denne tida, men somt tyder på at religionen var monoteistisk (ein-guds). Den store, allmektige allmoder vart i alle høve mykje dyrka - mange mini-skulpturar er funne av henne - kvinnefigurar med digre bryst, mage, rumpe og lår. At samleie med ein mann trengtes for at ei kvinne skulle verte med barn - det visste dei ikkje om, den tida. Det var kvinna som bar frukt - det var også ho som måtte gyte sin fræve over Terra Mater -Moder Jord, for at jorda skulle gi grøde. Kvinna var høgakta, og mange kulturar var matriarkalske på ulike vis - jord og eigedom gjekk i arv frå mor til datter - ei kvinne var stammehøvding, og prestinner hadde den regjerande og religiøse makta. Kvinna var familiens overhovud - kvinna vart dyrka som Allmoders representant på jord.

 

MÅNE OG SOL - KVINNE OG MANN

Månen og Sola vart dyrka som Allmoders himmelske symbol. Månen var den sværaste av dei, og Månen var av hunkjønn. Sola var hankjønn. (Sjå MÅNEN og SOLA). Etter kvart vart Sola tre-einig, og Månen vart tre gonger tre-einig. Tallet 3 vart eit heilagt tal.  Alt dreide seg om kvinna - ho var jentebarn, fruktbar kvinne, gammal kjerring. Årstidene var tre - det var vår, sommar, vinter. Sola sveid avlinga, men Månen sørgde for vatn til åkrane.

Då Gudefamilien kom på banen i før-klassisk tid, vart dei i byrjinga knytt til Allmora/Månen, og kvinnelege guddommar var rangert fremst - det var CYRENE, det var HESTIA; seinare HERA, AFRODITE, SELENE, HECATE.

 

 

 

 

 

 

MANNEN FEKK LITT OM SENN MEIR KONTROLL

Av folka omkring Middelhavet var det Hetittane (eit folkeslag som hadde tilhald i Anatolia i Lille-Asia frå ca. år 2000 fvt.) som først fann ut at det måtte ein mann til for at ei kvinne skulle verte med barn. Av dette vann mannens religiøse status seg då etter kvart. Før trudde ein at vindar og elvar gjorde kvinner gravide. Hetittane valde seg kvart år ei ny jomfru til landsby-dronning. Denne jomfrua valde seg så ein mann for eitt år, blant stammens unge menn. Denne mannen vart konge for eit år, men skulle så ofrast når året var omme - han vart då symbol for fræve (fruktbarheit), og var ikkje lenger objekt for dronningas erotiske lyster. Hans blod skulle fræve fikentre, oliventre, kornåkrar og buskap. Hans kjøt vart ete rått av dronninga og hennar kvinnelege hoff - desse hadde då status som prestinner, og kledde seg ut med masker, som tisper, merrer og grisepurker.

Det var i juli at kongen vart ofra - han symboliserte SOLA si kraft, som no byrja bleikna bort. 

Ein ny, ung mann vart så vald av dronninga. Denne vart halden for å vere den tidlegare kongen sin tvillingbror. Denne nye mannen vart ofra ved midt-vinter. Som løn vart han attfødd som ein slange med orakel-evner. (Somme stadar ofra dei ein konge/prins/mann i året - andre stadar to).

Denne haust-og-tidleg-vinter-ektemannen kunne få utøvande makt dersom han fekk løyve til å vikariere for dronninga ikledd hennar magiske kjole. Med dette byrja det patriarkalske kongedømmet så smått å vinne fram. Kongen vart identifisert med Sola, og Sola skulle snu og kome tilbake - kongen skulle få leve.

 

Med tida vart ein hest ofra i staden for kongen. Hesten var eit heilagt dyr - hestehovane hadde skap som Månen. PEGASUS var ein heste-guddom. Han hadde venger - desse symboliserte at han høyrde Himmelen til. KENTAURANE var også heste-guddommar.

 

Men kongen/mannen var ennå underlagt Månen si makt, og kvinna si overstyring. Etter kvart kom mannen og Sola til makta, men teologisk vart ennå i lange tider Kvinna og Månen rekna som "Dei Øvste", sjølv om patriarkatet hadde tatt over det meste av den verdslege statsmakta.

Thessalia var ein konservativ region. Heksene der ville ein gong, med Månens hjelp, innhylle Sola i evig natt, for å ta rotta på han.

I dei gamle matriarkalske systema hadde også menn viktige funksjonar, og dei bestyrte mange viktige oppgåver - måtte bare ikkje bryte lovene som kvinnene hadde sett. Mennene jakta, fiska, hausta inn forskjellig mat, gjette fe-bølingar, og forsvarte stammen mot angrep frå nabostammer. Mennene var delte i klanar, etter kva oppgåver dei skulle utføre, og det vart utpeika leiarar for klanane. Når stammen var på flyttefot, eller under krigs-tilstandar, kunne somme klan-leiarane ha mykje makt.

Heilag-prinsane måtte døy, men dei vart reinkarnert som bier. Biene sverma om våren, men på seinsommaren ville biene stikke prinsen, og sterilisere han. (Dette symboliserer at faren ikkje utan kamp vil gi frå seg makta til sonen).

Som klan-leiarar vart oftast valt dronningas morbrør, dronningas brør, eller søner av dronningas mostre. Desse kunne også dømme i tvistar mellom menn, så lenge dette ikkje kom i konflikt med dronningas autoritet. 

 

 

 

 

 

OM OLDTIDAS KALENDER

I oldtida var det Månen som styrte kalenderen. Alle viktige seremoniar vart utførte under bestemte månefasar - særleg nymåne og fullmåne. Tallet 7 var heilagt - fordi kongen måtte døy ved den sjuande fullmåne etter midtvinter. Ein månad vart halden å vere på 28 døgn. 28 vart eit heilagt tall. 28 døgn var kvinnas menstruasjons-syklus. Veka fekk 7 dagar - kvar dag representerte ein månad av kongens attverande liv.

Året vart rekna å  vere på 364 dagar. Då vart året på 13 månadar à 28 dagar. Mellom- europeiske bønder rekna året i 13 månadar til langt inn i Middelalderen.

 

DEN TRETTANDE MÅNADEN var månaden då Sola døde. Difor er tallet 13 eit ulykkestall.

 

Merk: Egyptarane målte året i 12 månadar à 30 dagar. Dette vert 360 dagar. Så hadde dei ein trettande månad på 5 dagar kun. Desse fem dagane var store festdagar.

 

Dei før-greske folka sine 13 månadar på 28 dagar kvar, vert 364 dagar til saman. Så hadde dei ein ekstra-dag, som dei skaut inn mellom den trettande og den første månad, for at året skulle verte på 365 dagar. Dette var årets viktigaste dag - DEN INNSKOTNE DAGEN.  På denne dag valde stamme-dronninga (nymfa) sin nye ektemann - den heilage kongen. Til vanleg vart det arrangert ei tevling - det kunne vere kappspringing, bryting eller boge-skyting, og vinnaren vart kåra til ny konge.

 

Men i ulike regionar og til ulike tider har ekstra-dagen vorte ulikt plassert - ved vårjamdøgn, ved midtsommar, ved haustjamndøgn, og også på dagen då Hunde-stjerna (Sirius) viste seg første gang over horisonten, (egyptisk påverknad).

 

VEKEDAGANE vart oppkalla etter Sol, Måne og dei fem planetane som var kjent i oldtida:

 

DAG	Norsk	Engelsk	Tysk	Latin	Fransk	Spansk
SOLA	Søndag	Sunday	Sonntag	dies Solis
MÅNEN	Mandag	Monday	Montag	dies Lunae	lundi
MARS				dies Martis	mardi	martes
MERKUR				dies Mercurii	mercredi	miércolis
JUPITER				dies Jovis	jeudi	el jueves
VENUS				dies Veneris	vendredi	viernes
SATURN		Saturday		dies Saturni

 

 

Laurdag heiter sabbato på gresk. Systemet med å kalle opp sju vekedagar etter himmellekamar har sine røter i det gamle Sumer-riket.

 

PATRIARKATET VART INNFØRT VED INVASJON

PERSEOS heitte eigentleg Ptersevs. som tyder "Øydeleggar". Han var stammehøvding for ei av dei patriarkalske folkestammene som tala indo-europeiske språk, og som invaderte Lille-Asia og Hellas i førhistorisk tid. (Det var mange invasjonar frå aust frå år 3000 fvt. og fram mot år 0.

Når Ptersevs invaderte Europa, stod han overfor ei trippel-dronning. Denne trippel-dronninga måtte han "overmanne".  Var stam-mødrene til trippel-dronninga dei tre GORGONENE?

MEDUSA var ei av desse tre Gorgon-søstrene. Medusas hovud måtte ingen sjå - så ho bar ei fæl maske der håra var hoggande slangar. Ptersevs krevde makta frå trippel-dronninga. Ho bar gorgon-maska, så ingen verdslege skulle sjå hennar andlet og våge avsløre mysteria og magien ho bar med seg. Ptersevs tok hovudet av Medusa. Det betyr: Han invaderte landets største heilagdomar, og reiv gorgon-maska av dronninga.

Ptersevs røva dertil dronningas heilage hestar.

	I Boøtia vart dronninga avbileta som merr med gorgon-hovud. Merrer var heilage symbol for kvinneleg fræve.

 

 

 

BELLEROFON's drap på den lykiske CHIAMERA, og APOLLON's drap på PYTHON ved Delfi, er andre illustrasjonar på korleis dei patriarkalske innvandrarane overvann den matriarkalske kulturen.

Og Apollon prøvde å valdta DAPHNE. Daphne var inga fryktsam nymfe - tvertimot; hennar namn var eigentleg Daphoene - "den blodige". Denne gudinna hhadde evig orgasme. Hennar prestinner - MMAENADENE, tygde konstant laurbær-blad. Desse blada inneheld kalium-cyanid. Rusa på blada storma dei ut i landskapet ved fullmåne, og gjekk til angrep på uheldige vandrarar. Dei reiv i stykker barn av dyr og menneske, og valdtok vaksne.

Dei innvandrande patriarkatane utrydda Maenadene - bare nokre laurbær-lundar stod att som minne etter dei. Og det var forbode å tygge laurbær sidan. Bare prestinna PYTHIA ved oraklet i DELFI fekk ruse seg på planten.

 

 

FIRE STORE INVASJONAR

Det var fire store invasjonar av patriarkalske, indo-europeiske stammer som råka Europa:

Dei to første patriarkalske invasjonane er kalla den akænske (omlag 1300 fvt.), og den doriske (omlag 1100 fvt.). Seinare kom den æoliske og den ioniske invasjon. Desse var mindre brutale enn dei to første. Dei var mindre grupper av væpna kvegfolk som tilbad den treeinige ariske guddom - Indra, Mitra,Varuna. Dei slo seg ned i Thessalia og i Sentral-Hellas. Dei vart aksepterte som barn av dei lokale gudinnene, og unge menn frå desse stammene vart kåra til heilag-kongar i mange byar. Det var eit maskulint militær-aristokrati som blanda seg med eit kvinneleg teokrati.

 

Sexuell attraksjon til framande ser ut til å vere nedfelt i menneskas psyke. Soldatar vil ha sex med den overvunne fiendens kvinner, og kvinner kjenner sterk sexuell dragning mot fiendens soldatar. Krigs-uniformer verkar vere sterkt erotisk pirrande. (Jamfør rastløysa som kjem over kvinner under utanlandsk flåtebesøk). Å finne seg sexualpartnar hos framande er eit godt boteråd mot innavl, og for tusener av år sidan var det god skikk og bruk at menn røva seg kvinner frå nabostammar/fienden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Det greske språk kom med desse invasjonane. Tidlegare hadde andre språk vore tala i området. På Herodot si tid var det kun eitt orakel att som tala eit før-gresk språk. Oppgåve: Kva orakel var det? Kva språk tala dette oraklet?

 

MASKULINE GUDAR

Heilag-kongane valde seg gudar. Heilag-kongane skulle vere representantar for desse gudane på Jorda. Mellom anna valde dei seg ZEVS, POSEIDON og APOLLON. Kongane kalla seg opp etter gudane. Men i fleire århundre var sjølv Zevs mest å sjå på som ein halv-gud - han var ikkje ein udøyeleg på Olympen. Dei eldste mytane, som omhandlar kjærleikstilhøve mellom gudar og nymfer, skildrar eigentleg ekteskap mellom innvandra høvdingar/kongar og lokale Måne-prestinner. Dei konservative i det matriarkalske presteskapet mislikte desse ekteskapa - hevda dei var mot HERA sin vilje.

 

PATRIARKATET INNFØRTE STORÅR

Når heilagkongane no etter kvart hadde fått mykje makt, fann dei det uhøveleg at kongens regjeringstid bare skulle vare ein kort sesong. Det vart bestemt å innføre eit Stor-År, som skulle vare 100 måne-syklusar.

 

NARRE-PRINSAR

Men sidan åkrane og avlingane trong fræving kvart år, gjekk kongane med på å lide ein årleg "narre-død". Dette gjekk føre seg på Den Innskotne Dagen - då overlet kongen makta si til ein ungdom - ein narre-prins (inter-rex). Denne vart drept då dagen var slutt, og blodet hans vart spreidd på åkrane.

Dette rituelle drapet vart utført ulikt frå by til by. Prinsen kunne rivast i bitar av ville kvinner, druknast i ein dam, kastast utfor stup, stikkast i hælen med giftpil, halshoggast, brennast på bål, eller døy i ein arrangert kollisjon mellom hestevogner. Med tida vart det til at ein let dyr tre inn i staden for prinsen ved avlivinga.

 

KONGEN NEKTA Å LA SEG AVLIVE

No fekk heilag-kongen regjere eit Stor-år. I somme byar måtte han dele på makta med ungdommen som var kåra til å vere slaktoffer på den innskotne dagen. Ofte vikarierte kongen for dronninga i forskjellige religiøse seremoniar. Han var då gjerne kledd i kvinneklede, bar falske bryst, og fekk låne dronningas måne-øks, som var eit makt-symbol. Kongen kunne m.a. ta på seg utføringa av dronningas regn-makar-magi.

Det vart med tida til at kongen nekta å la seg avlive ved enden av eit stor-år. Då vart det etablert ei ordning med at kongen delte landområdet sitt med etterfølgarane, så den gamle og den/dei nye regjerte kvar sin landlut. Kongen fekk hjelp av astronomar med sakleg belegg for denne ordninga. Etter 325 måne-syklusar var soltid og månetid lik, sa dei. Så innførte dei eit

Stor-stor-år.

 

MATRIARKATET VAR SEIGLIVA

Kongen fekk si makt ved å verte gift med dronninga. Dronninga vart kåra verd kapplaup mellom ungjenter tilhøyrande dronning-familien, eller den yngste av desse vart utvald - den yngste som hadde nådd puberteten. Så det var gjennom kvinnesida at makta gjekk i arv. (Slik var det også lang tid i Egypt).

 

PATRIARKATET TAR KONTROLLEN

Den akænske invasjon svekka matriarkatet. Det gjekk ikkje lang tid før kongen krevde å få regjere livet ut. Etter den doriske invasjon vart det etter kvart til regel at makta vart arva patriarkalsk. Før kom prinsen til dronninga - no kom prinsessa til kongen. Men menn kunne ikkje ofre eller sende bøner til mor-guddommen - dette måtte kvinnene framleis stå for.

 

DEN OLYMPISKE FAMILIE

Systemet med dei udøyelege gudane som residerte på fjellet Olympos, kom til som eit kompromiss mellom gresk og før-gresk religion. Seks gudar og seks gudinner fekk plass på Olympos, og det var Zevs og Hera som skulle bestyre der. Men så gjorde dei før-greske folka opprør (skildra i Illiaden). Dette opprøret vart slått ned. Som straff måtte Hera sidan vere Zevs underdanig. ATENE erklærte at ho ville vere lydig mot Zevs. DIONYSOS fekk plass på Olympen i staden for HESTIA, og slik vart det mannleg fleirtall der. (Men gudinnene hadde mange ansvarsområder som bare dei kunne bestyre).

 

Jødanes' kong David  samla alle kvinner av kongeleg byrd i eit harem, så han kunne ha full kontroll over dei - så dei ikkje skulle truge makta hans. Noko liknande fann romarane på; systemet med Vestalinner. Hjå grekarane var menn og kvinner meir jambyrdige. Sjølv om det normale no etter kvart vart at trona vart arva i fars-line, så hadde dei kvinnelege gudane mykje makt - det same med deira kvinnelege stadfortredarar på jord.

 

HEROANE KJEM PÅ BANEN

Då patriarkatet vart norm-sett, minka det med inspirasjonen til å lage nye myter om gudane. No byrja utviklinga av historiske legender - om HERAKLES, DAIDALOS, TEIRESIAS, THESEVS, PHINEOS, etc. Desse heltane fekk gudommelege trekk.  Dei levde gjerne i mange generasjonar, men ofte prøver likevel helte-legendene å gi historisk tidfesting for dei ulike hendingane som vert skildra. Innhaldet i legendene kan ofte tolkast symbolsk.

 

Aeakos (Aiakos) drøymde at maur fall frå ei orakel-eik, og desse vart til menn, som koloniserte øya Aegina etter at Hera hadde fjerna folket som før budde der. Denne eika hadde spirt fram av ei dodonisk eikenøtt (sjå DODONA). Maurane var frå Thessalia, og Aeakos var soneson av elva Asopos.  Legenden er ei symbol-skildring av ein historisk invasjon.

 

Prins PARIS fekk i oppdrag å avgjere kven var vakrast av Atene, Afrodite og Hera. Han valde Afrodite - (ved å gi ho eit eple). TOLKING: Desse tre gudinnene er ein guddommeleg triade - Atene representerer jentungen - Afrodite ungkvinna, og Hera gamlemor. Og legenden er vrengd: Paris mottok eit eple frå Afrodite – ikkje omvendt. Dette eplet gav han "billett" til Dei Elysiske Markar, der heroar kunne leve evig i eplelundar. 

 

 

 

 

 

 

Om Romarrikets forhistorie

 

LIGURAR Yngre steinalder   Ca år 5000 fvt.	Ei folkestamme som har fått namnet ligurar trengte inn i området der Genova nå ligg. Dei kom frå Nord-Afrika, via Spania. Landskapet der dei slo seg ned er blitt heitande Liguria. Ligurane var eit hardbarka folkeferd som overlevde som kultur like inn i keisartida.
TERRAMARE-FOLKET Ca. 3000 fvt.	I det 3. årtusen fvt. trengte eit folkeslag inn frå nord. Det har fått namnet Terramare-folket etter landsby-leirane dei oppførte – terramara. Landsbyane var trapes-forma og omgjerda med pallisade av tømmer. Bygningane stod på høge tømmerpelar.Dette var forløparen for den romerske leiren. Terramare-folket var krigerske, og hadde ei militær samfunnsorganisering. Terramare kjente bruken av bronse, og hadde bronse-våpen. Dei var organisert i strengt skilde stammer, og tala truleg ei form for ur-latin. Skriftspråk hadde dei ikkje.
VILLANOVA-FOLKET 1100 fvt.	I det 11. århundre fvt. trengte eit nytt folk inn frå nord. Desse hadde våpen av jern. Dei har fått namn etter byen Villanova ved Bologna, der det vart gjort eit stort arkeologisk funn i 1853. Villanova hadde nådd ganske langt i sivilisasjons-danning, men hadde ikkje skriftspråk.
ETRUSKARANE 900 fvt	Etruskarane trur ein kom frå Lille-Asia ein stad. Dei slo seg ned i eit område som sidan er blitt heitande Etruria. Etruskarane hadde ein høgt utvikla kultur. Dei var dyktige i målekunst, metallarbeid og skulptur. Dei dreiv skipsfart og handel, og hadde sansen for det gode liv. Religionen deira veit vi ikkje så mykje om, men det ser ut til at den var innvikla,  samansatt og dyster. Dei la stor vekt på varsel, og på å dyrke sine avdøde med sorg-seremoniar. Dyre offergåver vart lagt i gravene.
GRESKE KOLONIAR 800 fvt.	Hellenarane oppretta koloniar på øyane og langs kystane i Sør-Italia. Det vart etter kvart så mange av dei at området fekk kallenamnet Magna Graecia – Stor-Hellas. Desse koloniane hadde stor kulturell influens på Appenninar-halvøya.
ROMARANE 753 fvt.	Ei lita, noko primitiv folkegruppe av latinarar, som hadde tilhald i Latium sør og vest for Tiber-dalen, busette seg på Paletinarhøgda, og grunnla byen Roma som eit festningsverk. Byen skal etter sagnet ha fått namn etter grunnleggaren, Romulus.

 

Dei første romarane var primitive folk som var gruppert i små stamme-grupper. Kvar gruppe vart rekna som ein familie, og det vart rekna for blodskam å hente seg ektemake innanfor gruppa. Romarane skaffa seg koner frå andre grupper, ved røvartokter eller på fredeleg vis.

 

Dei tidlege romarane trudde på eit tilvære etter døden – det kunne vere av fysisk art eller som ånd. Romarane hadde mange gudar, men dei var ikkje så handgripelege som dei greske gudane. Eldguden VULCANUS veit vi ikkje anna om enn at det vart ofra til han ved å kaste småfisk inn i eit bål, og at tilbedinga helst gjekk føre seg utanfor bymurane, då tilbedarane meinte Vulcanus var brannfarleg. Seinare vart Vulcanus assosiert med den greske HEFAISTOS, og vart pådytta mytologien som er spunne omkring denne.

 

Dei tidlege romarane tilbad mange slags smågudar, åndevesen, vetter og anna skrømt. Av høgare gudar hadde dei tre – ein triade. Men vi kjenner til 2 triadar:

            I:          JUPITER, MARS, QURINIUS

            II:         JUPITER, JUNO, MINERVA

I Romas tidlege velmaktsdagar var det triade nr. II som vart dyrka på Kapitol. Triade nr. I høyrde nok heime i ei eldre og meir stridsam tid.

 

 

 

 

 

Menneskets fem tidsaldrar  (FIVE Ages of Man)   Dette er stadiene menneskeheita har gjennomlevd på Jorda. Dei er følgande:   Gull-alderen: Dette var i tida då CHRONOS regjerte - det herska fred og harmoni. Menneska eldes ikkje, men døde fredfullt. Denne menneske-rasen døde ut.   Sølv-alderen: Desse menneska levde i 100 år som barn utan å verte vaksne. Så vart dei brått gamle, og døde. ZEVS utrydda desse menneska, på grunn av deira gudløyse.   Bronse-alderen: Desse menneska var harde og krigerske. Deira verktøy og reiskapar var laga av bronse. Dei drepte kvarandre i krigar.   Helte-alderen: I denne bolken levde edle halvgudar og heltar (heroar). Denne rasen døde ut, og drog til ELYSIUM.   Jern-alderen: Dette er tid-bolken vi lever i nå. Menneska kivar og slåss. Dei må streve for å overleve. Ein dag vil ZEVS utrydde denne rasen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Til register: