Die JJ Potgieter Manuskrip

Hongersnood

Die groot verdriet lê nog voor. Hou maar net aan om te lees. Daar was ‘n grootskaalse hongersnood nog steeds in dieselfde jaar as die runderpes. Nog nooit tevore was daar enigiets soos die ellende onder die mense van die Transvaal of onder die swart stamme nie. Die regering het gedoen wat dit kon oor die aangeleentheid en kos was vanaf die buiteland ingevoer. Mielies was aan die swartes verkoop teen vier tot vyf pond per sak. ‘n Driekwart emmer was verruil vir een bok of skaap, of somtyds vir tot tien skape! Tot een pond vir ‘n driekwart emmer mielies! Menigte swartes het gesterf van die honger. Sommige van die blankes moes sprinkane en wilde hasies eet. Alles was geëet. Die spoorlyn het nog nie orals bereik nie en die vervoer van voedsel was stadig. Terselfdertyd het die runderpes steeds so erg aangehou dat geen ossewaens gebruik kon word. Die regering het esels van Europa aangekoop om die voedsel na plekke te neem waar daar nie spoorlyne was nie.

Die sprinkane het alles gevreet wat gesaai was. Dit het egter nie lank geduur nie voordat sake weer verbeter het. Indien die sprinkane langer so aangehou het sou die ellende nooit opgehou het nie.