ฉบับสัมมาทิฏฐิ : สัมมาทิฐิที่เยือกเย็น
พระภิกษุทั้งหลายนี้ก็เหมือนกัน ความไม่สบายนั้น คือความเห็นผิดที่มีอยู่ ไปยึดธรรมะที่มีพิษ ไว้มันก็เดือดร้อน ไม่สำรวมสังวรอินทรีย์ทั้งหลาย แล้วก็ไปโทษแต่สิ่งอื่น ไม่รู้เรื่องของเจ้าของเอง ไปอยู่วัดหนองป่าพงก็ไม่สบาย ไปอยู่อเมริกาก็ไม่สบาย ไปอยู่กรุงลอนดอนก็ไม่สบาย ไปอยู่วัดป่าปุงหวายก็ไม่สบาย ไปอยู่ทุกๆ สาขาก็ไม่สบาย ที่ไหน ก็ไม่สบาย นี่คือความเห็นผิดนั้น ยังมีอยู่ในตัวเรานั้นเอง มีความเห็นผิดไปยึดมั่นถือมั่นในธรรมอันมีพิษ ไว้ในใจของเราอยู่ อยู่ที่ไหนก็ไม่สบายทั้งนั้น นั่นคือเหมือนกับสุนัขนั้น ถ้าหากโรคเรื้อนมันหายแล้วมันจะอยู่ทีไหนมันก็สบายทั้งนั้น อยู่กลางแจ้งมันก็สบาย อยู่ในป่ามันก็สบายอย่างนี้ ผมนึกอยู่บ่อยๆ แล้วผมก็นำมาสอนพวกท่านอยู่เรื่อย เพราะธรรมตรงนี้มันเป็นประโยชน์มาก
พระภิกษุทั้งหลายนี้ก็เหมือนกันฉันนั้น ถ้าหากเรามารู้จักอารมณ์ ตามความเป็นจริงเสียแล้ว มันก็สบาย จะมีหนาวบ้างมันก็สบาย อยู่ที่คนมากมันก็สบาย อยู่ที่คนน้อยก็สบาย ความสบายหรือไม่สบาย ไม่ได้อยู่ที่คนมากหรือน้อย มันอยู่ที่ความเห็นถูกเท่านั้น ถ้ามีความเห็นถูกขึ้นในใจของเราแล้ว อยู่ที่ไหนก็สบาย นี้เพราะเรายังมีความเห็นผิดอยู่ ยึดธรรมอันมีพิษอยู่ แล้วมันก็ไม่สบาย
ที่เรายึดอยู่อย่างนี้ ก็เหมือนกับตัวหนอนนั่นแหล่ะ ที่อยู่ของมันก็สกปรก อาหารของมันก็สกปรก ที่อยู่และอาหารของมันไม่ดีทั้งนั้น มันไม่สมควร แต่ว่ามันสมควรกับหนอน ลองเอาไม้ไปเขี่ยมันออกจากมูตรออกมาดูสิ ตัวหนอนนั้นมัน จะดิ้นกระเสือกกระสนไปทีเดียว มันจะดิ้นมาหากองคูถอย่างเก่า มันจึงจะสบาย อันนี้ก็เหมือนกันฉันนั้นพระภิกษุสามเณรเราทั้งหลาย ยังมีความเห็นผิดอยู่ ครูบาอาจารย์มาแนะนำให้เห็นถูก มันก็ไม่สบายใจมันวิ่งไปหากองคูถอยู่เรื่อยๆ มันไม่สบายเพราะตรงนั้น
เป็นที่อยู่ของมัน เมื่อหนอนนั้นมันยังมองไม่เห็นความสกปรกอยู่ที่นั้น เมื่อมันออกมาก็ออกไม่ได้ พวกเราทั้งหลายก็เหมือนกัน ฉันนั้น ถ้าไม่เห็นโทษทั้งหลายในสิ่งเหล่านั้น มันก็ออกไม่ได้ ปฏิบัติมันก็ยากลำบาก