Ομάδα ρεμπέτηδων και προσφύγων στην ψαραγορά του Πειραιά (1937)

ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ

Χατζηπέτρου Ανθούλα - [Περίληψη: Πλιάκα Μαρία]

Η εργασία αρχίζει δίνοντας τον σκοπό της παρουσίασης ο οποίος είναι να γνωρίσουμε ένα ιδιαίτερο είδος της ελληνικής δημοτικής μουσικής, που είναι το ρεμπέτικο τραγούδι. Το ιδιαίτερο μήνυμα των ρεμπέτικων τραγουδιών είναι ότι ο λαϊκός πολιτισμός δεν είναι μόνο ο αγροτικός. Τα ρεμπέτικα αποτελούν απόδειξη αυτόχθονων λαϊκών πολιτισμών στην πόλη.

Τα ρεμπέτικα τραγούδια αναπτύχθηκαν στα μεγάλα λιμάνια του Αιγαίου και του Πειραιά. Συνδέονται με το υποπρολεταριάτο που ζει σ' αυτά τα λιμάνια.

Τα ρεμπέτικα τραγούδια χωρίζονται σε τρεις περιόδους:

• Η πρώτη χαρακτηρίζεται ως πρωτόγονη και εμφανίζεται στα χρόνια πριν από το 1922. Τότε η ρεμπέτικη μουσική ξεκίνησε μέσα από τις φυλακές όπου φτιάχνονταν και τα όργανα (μπαγλαμάς και μπουζούκι). Παρά την απαγόρευση της μουσικής και των οργάνων της κατάφερε να γίνει δημοφιλής στους κύκλους του υποκόσμου των ελληνικών πόλεων. Η λέξη "ρεμπέτης" βγαίνει, πολύ πιθανόν, από μια τουρκική λέξη που σημαίνει παράνομος ή περιθωριακός.
• Η δεύτερη περίοδος, η κλασική, βρίσκεται στα 1922 έως 1940. Πρόκειται για την περίοδο της Μικρασιατικής καταστροφής. Οι πρόσφυγες που εμφανίστηκαν σε ζώνες συνοικισμών γύρω από την Αθήνα ταυτίστηκαν με τον υπόκοσμο της πόλης. Το Σμυρναίικο τραγούδι δεν ενσωματώθηκε ποτέ στο κεντρικό ρεύμα του ρεμπέτικου, όμως ανάμεσα στα δύο είδη υπήρχε αλληλεπίδραση. Και στις δυο περιόδους το ρεμπέτικο ακουγόταν στους τεκέδες και συνοδευόταν με τη χρήση χασίς. Από το 1939 τα ρεμπέτικα ξεπέρασαν τα στενά όρια του τεκέ και έγιναν λαϊκή μουσική της πόλης. Ο Μάρκος Βαμβακάρης θα γίνει γνωστός ως "πατέρας" του ρεμπέτικου.
• Η τρίτη περίοδος του ρεμπέτικου, η εργατική ή της παρακμής, βρίσκεται στα 1940 έως 1953. Τα ρεμπέτικα μπαίνουν στη θολή εργατική τάξη. Η όλη περίοδος χαρακτηρίζεται από διαστήματα άνθησης και παρακμής του ρεμπέτικου τραγουδιού. Το 1946-52 το ρεμπέτικο γνώρισε, με τον Βασίλη Τσιτσάνη, μια πραγματική αναγέννηση. Μετά το 1953, ο Χιώτης αποτέλεσε τον πρώτο βιρτουόζο του μπουζουκιού και ήταν αυτός που πρόσθεσε την τέταρτη χορδή και άλλαξε το κούρδισμα για να παίζει γρηγορότερα.

Στην εργασία υπάρχει ένα σχεδιάγραμμα με τα χαρακτηριστικά των ρεμπέτικων τραγουδιών στις τρεις περιόδους. Το σχεδιάγραμμα αναφέρεται στο θέμα, την ιδεολογία, το συναίσθημα, τη γυναίκα, τους φορείς και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και στη σχέση που έχουν όλα αυτά με το ρεμπέτικο τραγούδι.

Οι ερωτήσεις κατανόησης του θέματος είναι οι εξής:

• Τι είναι, πού και πότε εμφανίζεται το ρεμπέτικο τραγούδι;
• Τι μπορεί να προσφέρει η μελέτη των ρεμπέτικων τραγουδιών στις κοινωνικές επιστήμες;
• Από ποια στάδια περνά το ρεμπέτικο τραγούδι;
• Ποια τα χαρακτηριστικά των ρεμπέτικων τραγουδιών στις τρεις περιόδους;

Παρατίθενται επίσης και πέντε χαρακτηριστικά ρεμπέτικα τραγούδια.

Μέσα στην εργασία μπορούμε να δούμε και τέσσερις φωτογραφίες.

Η εργασία συνοδεύεται και από μια κασέτα (διάρκειας μιας ώρας) με επιλογή από τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη.

[HOME PAGE] | [ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ] | [ΕΙΔΟΣ ΘΕΜΑΤΩΝ] | [ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ] | [ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ]

---

This page hosted by Get your own Free Home Page