Βιβλικές Αλήθειες,
Έτος 3, Τεύχη 4, 5
Πόσο καιρό ήταν ο Ιησούς "στην καρδιά της γης";
Καθώς ο περασμένος μήνας ήταν ο μήνας κατά τον οποίο μεγάλο μέρος της Χριστιανοσύνης συνηθίζει να γιορτάζει την ανάσταση και το πάθος του Κυρίου Ιησού Χριστού, σκέφτηκα ότι θα ταίριαζε να αφιερώσουμε αυτό το άρθρο στην εξέταση ενός θέματος που σχετίζεται με τα όσα συνέβησαν εκείνες τις ημέρες. Το θέμα που επιλέχθηκε αναφέρεται στην ημέρα που ο Ιησούς πέθανε, και στην χρονική περίοδο από την ταφή του ως και την ανάσταση. Αν και η ημέρα από μόνη της δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, η σχετική εξέταση γίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η Βίβλος έχει πολλές φορές κατηγορηθεί για αντιφάσεις πάνω σ'αυτό το θέμα. Ο λόγος είναι ότι η επικρατούσα άποψη που θέλει τον Ιησού να πεθαίνει την Παρασκευή το απόγευμα και να ανασταίνεται την Κυριακή το πρωί, έρχεται σε αντίθεση με ότι ο ίδιος ο Ιησούς είπε στο κατά Ματθαίο 12/ιβ/40. Πράγματι εκεί διαβάζουμε:
Κατά Ματθαίο 12/ιβ/40
"Διότι ως ο Ιωνάς ήτο εν τη κοιλία του κήτους τρεις ημέρας και τρεις νύκτας, ούτω θέλει είσθαι ο υιός του ανθρώπου εν τη καρδιά της γης τρεις ημέρας και τρεις νύκτας"Πως είναι δυνατόν η χρονική περίοδος από την Παρασκευή αργά το απόγευμα μέχρι το Σάββατο νωρίς το πρωί να κάνει τρεις ημέρες και τρεις νύχτες είναι κάτι που έχει προβληματίσει πολλούς.
1. Πόσος χρόνος είναι τρεις μέρες και τρεις νύχτες;
Για να αντιμετωπιστεί το γεγονός ότι η υποτιθέμενη χρονική περίοδος που ο Ιησούς έμεινε στον τάφο, δεν μπορεί με κανένα τρόπο να κάνει τρεις ημέρες και τρεις νύχτες, πολλοί υποθέτουν ότι με "μια ημέρα και νύχτα" ο Ιησούς εννοούσε οποιοδήποτε τμήμα της ημέρας. Μ'άλλα λόγια, ακόμα και μια ώρα θα ήταν αρκετή, σύμφωνα μ'αυτήν την θεωρία, για να κάνει μια ολόκληρη "ημέρα και νύχτα". Εντούτοις, αν και αυτή η υπόθεση θα μπορούσε να έχει κάποια βάση αν ο Ιησούς είχε μιλήσει ΑΟΡΙΣΤΑ για "τρεις ημέρες", προφανώς δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε ισχύ στην περίπτωση μας αφού αυτός μιλώντας πολύ ξεκάθαρα ορίσε τον χρόνο που θα ήταν στον τάφο ως ακριβώς τρεις ημέρες και τρεις νύχτες. Αφού τώρα το χρονικό διάστημα από την Παρασκευή το απόγευμα μέχρι την Κυριακή το πρωί δεν κάνει παρά μόνο δυο νύχτες (Παρασκευή και Σάββατο), μια μέρα (Σάββατο) και ένα πολύ μικρό μέρος μια ακόμα μέρας (όχι περισσότερο από δυο ή τρεις ώρες της Παρασκευής) είναι προφανές ότι η σχετική υπόθεση είναι προβληματική και απαιτείται περισσότερη έρευνα.2. Κατά Ιωάννη 19/ιθ/31 και κατά Λουκά 23/κγ/50-54
Τα δυο κύρια αποσπάσματα πάνω στα οποία βασίζεται η υπόθεση της σταύρωσης την Μ. Παρασκευή είναι το κατά Ιωάννη 19/ιθ/31 και το κατά Λουκά 23/κγ/50-54. Εκεί διαβάζουμε:Κατά Ιωάννη 19/ιθ/31
"Οι δε Ιουδαίοι, διά να μη μείνωσιν επί του σταυρού τα σώματα εν τω σαββάτω, επειδή ήτο παρασκευή, (διότι ήτο μεγάλη εκείνη η ημέρα του σαββάτου) παρεκάλεσαν τον Πιλάτον διά να συνθλάσθωσιν αυτών τα σκέλη, και να σηκωθώσιν."Κατά Λουκά 23/κγ/50, 52-54
"Και ιδού, ανήρ τις Ιωσήφ το όνομα, όστις ήτο βουλευτής, ανήρ αγαθός και δίκαιος,......ούτος ελθών προς τον Πιλάτον εζήτησε το σώμα του Ιησού. Και καταβιβάσας αυτό ετύλιξεν αυτό με σινδόνα, και έθεσεν αυτό εν μνημείω λελατομημένω, όπου ουδείς έτι είχεν ενταφιαστεί. Και ήτο ημέρα παρασκευής, και επέφωσκε [σουρούπωνε] σάββατoν"
(Βάμβας - αρχαίο κείμενο)Πριν προχωρήσουμε σε βαθύτερη εξέταση των παραπάνω αποσπασμάτων, δυο πράγματα θα πρέπει να γίνουν ξεκάθαρα. Το πρώτο αναφέρεται στην φράση: "ήτο παρασκευή" η οποία θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν σημαίνει ότι η ημέρα ήταν ημερολογιακά Παρασκευή, αφού η σημερινή ονομασία των ημερών είναι πολύ μεταγενέστερη του παραπάνω αποσπάσματος. Αντ'αυτού αυτό που η λέξη "παρασκευή" σημαίνει, είναι "προετοιμασία". Στην περίπτωση μας ήταν προετοιμασία, παρασκευή, για την γιορτή του Πάσχα καθώς και των αζύμων που ακολουθούσε.
Πέρα απ'αυτό, κάτι άλλο που θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί είναι ότι σύμφωνα με τον τρόπο λογισμού του χρόνου που ίσχυε εκείνη την εποχή, η ημέρα δεν άρχιζε τα μεσάνυχτα αλλά το ηλιοβασίλεμα, το οποίο τον Απρίλιο είναι γύρω στις 7 μ.μ. Αυτός είναι και ο λόγος που το κατά Λουκά 23/κγ/54 μας λέει "και σουρούπωνε Σάββατον" δηλαδή με το σούρουπο το Σάββατο ξεκινούσε, το οποίο και με την σειρά του εξηγεί γιατί υπήρχε τόση ένταση ώστε να γίνουν τα σχετικά με την ταφή πριν το σούρουπο1. Αφού τώρα σύμφωνα με το κατά Ματθαίο 27/κβ/46 ο Ιησούς πέθανε "περί την εννάτην ώραν", δηλαδή γύρω στις 3 μ.μ. τα παραπάνω γεγονότα, καθώς επίσης και εκείνα που άλλα αποσπάσματα τοποθετούν μεταξύ του θανάτου του και της ταφής του, συνέβησαν μεταξύ 3 μμ - 7 μμ.
Σχετικά τώρα με την ημέρα που ο Ιησούς πέθανε, ο λόγος που οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ήταν Παρασκευή είναι επειδή ταυτίζουν το Σάββατο που τα παραπάνω αποσπάσματα αναφέρουν ότι ακολούθησε την ημέρα της σταύρωσης, με το σύνηθες εβδομαδιαίο Σάββατο. Εντούτοις η λέξη "Σάββατο" δεν χρησιμοποιούνταν από τον Λόγο του Θεού μόνο για το εβδομαδιαίο Σάββατο, αλλά και για άλλες ειδικές, "μεγάλες", ημέρες που αν και δεν ήταν εβδομαδιαία Σάββατα, είχαν ίση ισχύ με αυτό.2.1 Δυο είδη Σαββάτου
Το γεγονός ότι πέρα από το εβδομαδιαίο Σάββατο, υπήρχαν επίσης και άλλα ειδικά Σάββατα, γίνεται ξεκάθαρο από μια ματιά στο Λευιτικό 23/κγ, που αναφέρεται ειδικά στις μεγάλες γιορτές του Ισραήλ. Εκεί αρχίζοντας από τους στίχους 4-8 διαβάζουμε:Λευιτικό 23/κγ/4-8
"Αυταί είναι αι εορταί του Κυρίου, συγκαλέσεις άγιαι, τας οποίας θέλετε διακηρύξει εν τοις καιροίς αυτών. Τον πρώτον μήνα, την δεκάτην τετάρτην του μηνός, εις το δειλινόν, είναι πάσχα του Κυρίου. Και την δεκάτην πέμπτην ημέραν του αυτού μηνός, εορτή των αζύμων εις τον Κύριον. επτά ημέρας άζυμα θέλετε τρώγει. Εν τη πρώτη ημέρα θέλει είσθαι εις εσάς συγκάλεσις άγια. Ουδεν εργον δουλευτικον θελετε καμει. Και θέλετε προσφέρει προσφοράν γινόμενην διά πυρός εις τον Κύριον επτά ημέρας. Εν τη εβδόμη ημέρα είναι συγκάλεσις άγια. Ουδεν εργον δουλευτικον θελετε καμει."Ο πρώτος μήνας του Εβραϊκού ημερολογίου ήταν ο μήνας Αβίβ που αργότερα κλήθηκε Νισάν2. Η "παρασκευή", ετοιμασία, που διαβάσαμε στο κατά Ιωάννη 19/ιθ/31 και στο κατά Λουκά 23/κγ/53 ήταν η προετοιμασία για την γιορτή του Πάσχα και την αμέσως επόμενη γιορτή των αζύμων. Σύμφωνα με το κατά Ματθαίο 27/κζ/46, ο Κύριος Ιησούς Χριστός πέθανε "περί την εννάτη ώρα", δηλαδή γύρω στις 3 μμ της 14ης του μήνα Νισάν, κατά την ώρα που σύμφωνα με τον νόμο, θυσιάζονταν το αρνί του πάσχα (Δευτερονόμιο 16/ις/6). Το πασχαλινό γεύμα τρώγονταν το ίδιο βράδυ και η γιορτή των αζύμων ξεκινούσε. Έτσι το "Σάββατο" που το κατά Λουκά 23/κγ/53 μας λέει ότι πλησίαζε ήταν η πρώτη μέρα της γιορτής των αζύμων, για την οποία το Λευιτικό 23/κζ/7 μας είπε:
Λευιτικό 23/κγ/7
"Εν τη πρώτη ημέρα θέλει είσθαι εις εσάς συγκάλεσις άγια. Ουδέν έργον δουλευτικον θελετε καμει"H φράση "ουδέν έργον δουλευτικόν θέλετε κάμει" δείχνει ότι αυτή η μέρα είχε την ίδια ισχύ με ένα εβδομαδιαίο Σάββατο. Εντούτοις δεν ήταν εβδομαδιαίο Σάββατο3 αλλά ΕΙΔΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟ, μια μεγάλη δηλαδή μέρα κατά την οποία ίσχυαν όσον αφορά την εργασία όσα και στο εβδομαδιαίο Σάββατο. Όπως το κατά Ιωάννη 19/κζ/31 χαρακτηριστικά μας λέει γι'αυτήν την ημέρα:
Κατά Ιωάννη 19/ιη/31
"Οι δε Ιουδαίοι, διά να μη μείνωσιν επί του σταυρού τα σώματα εν τω σαββάτω, επειδή ήτο παρασκευή, (διοτι ητο μεγαλη εκεινη η ημερα του σαββατου [δηλαδή εκείνο το Σάββατο δεν ήταν ένα κοινό εβδομαδιαίο Σάββατο αλλά μια μεγάλη ημέρα, ένα ειδικό Σάββατο]) παρεκάλεσαν τον Πιλάτον διά να συνθλάσθωσιν αυτών τα σκέλη, και να σηκωθώσιν"Επίσης όπως το κατά Μάρκο 15/ιε/42 μας λέει σχετικά με την ημέρα της σταύρωσης καθώς και για εκείνη που θα την διαδέχονταν μετά το σούρουπο:
Κατά Μάρκο 15/ιε/42-43
"Και ότε έγεινε ήδη εσπέρα4, (διότι ήτο παρασκευή, τουτέστι, προσάββατον) ήλθεν Ιωσηφ ο από Αριμαθαίας.............και τολμήσας εισήλθε προς τον Πιλάτον, και εζήτησε το σώμα του Ιησού"Η σταύρωση του Κυρίου συνέβη την 14η του μήνα Νισάν όταν ήταν ακόμα παρασκευή, προετοιμασία δηλαδή για το πάσχα και την γιορτή των αζύμων. Όπως μπορούμε να δούμε από το παραπάνω απόσπασμα η ημέρα αυτή ήταν ΠΑΝΤΑ [αυτό δηλώνει η επεξηγηματική λέξη "τουτέστιν"] "προσάββατον", που με την σειρά του σημαίνει ότι η ημέρα που την ακολουθούσε - η πρώτη ημέρα της γιορτής των αζύμων, το σάββατο του κατά Ιωάννη 19/ιη/31 και του κατά Λουκά 23/κγ/52-54 - ήταν και αυτή ΠΑΝΤΑ σάββατο. Ομως αφού αυτή η μέρα αντιστοιχούσε επίσης σε σταθερή ημερομηνία (15η του μήνα Νισάν) αυτό σημαίνει ότι το σάββατο εκείνο δεν ήταν εβδομαδιαίο αλλά ειδικό Σάββατο. Συνεχίζοντας, η πρώτη μέρα της γιορτής των αζύμων δεν ήταν το μόνο ειδικό Σάββατο. Αντιθέτως υπήρχαν περισσότερα, και για μερικά από αυτά ο Λόγος χρησιμοποιεί καθαρά την λέξη Σάββατο. Έτσι, στο Λευιτικό 23/κγ/23-32 διαβάζουμε:
Λευιτικό 23/κγ/23-32
"Και ελάλησε Κύριος προς τον Μωυσήν, λέγων, Λάλησον προς τους υιούς Ισραήλ, λέγων, Τον έβδομον μήνα, την πρώτην του μηνός, θελει εισθαι εις εσας σαββατον, μνημόσυνον μετά αλαλαγμού σαλπίγγων, συγκάλεσις άγια. Ουδεν εργον δουλευτικον θελετε καμει. Και θέλετε προσφέρει προσφοράν γινόμενην διά πυρός προς τον Κύριον. Και ελάλησε Κύριος προς τον Μωυσήν, λέγων, Και την δεκάτην του εβδόμου τούτου μηνός θέλει είσθαι ημέρα εξιλασμού. συγκάλεσις άγια θέλει είσθαι εις εσάς. και θέλετε ταπεινώσει τας ψύχας σας, και θέλετε προσφέρει προσφοράν γινόμενην διά πυρός προς τον Κύριον. Και ουδεμιαν εργασιαν θελετε καμει εις αυτην ταυτην την ημεραν. Διότι είναι ημέρα εξιλασμού, διά να γίνει εξιλέωσις διά σας ενώπιον Κυρίου του Θεού σας. Επειδή πάσα ψυχή, ήτις δεν ταπεινωθεί εις αυτήν ταύτην την ημέραν, θέλει εξολοθρευθή εκ του λαού αυτής. Και πάσα ψυχή, ήτις κάμη οποιανδήποτε εργασίαν εις αυτήν ταύτην την ημέραν, θέλω εξολοθρεύσει την ψυχήν εκείνην εκ μέσου του λαού αυτής. ουδεμιαν εργασιαν θελετε καμει. Θέλει είσθαι νόμιμον αιώνιον εις τας γενεάς σας, κατά πάσας τας κατοικίας σας. Σαββατον αναπαυσεως θελει εισθαι δια σας, και θέλετε ταπεινώσει τας ψύχας σας, την εννάτην του μηνός το εσπέρας. Από εσπέρας, έως εσπέρας5, θέλετε εορτάσει το σάββατον σας"Ούτε η πρώτη ούτε και η δεκάτη του έβδομου μήνα που χαρακτηρίζονται σαν Σάββατα, ήταν εβδομαδιαία Σάββατα, αφού αντιστοιχούσαν σε προκαθορισμένες ημερομηνίες και όχι σε προκαθορισμένες ΗΜΕΡΕΣ, όπως το εβδομαδιαίο Σάββατο. Γιατί λοιπόν τότε ο Λόγος τις αποκαλεί Σάββατα; Επειδή, αν και δεν ήταν εβδομαδιαία Σάββατα, αυτές ήταν ειδικά Σάββατα, μεγάλες δηλαδή ημέρες κατά τις οποίες καμιά εργασία δεν έπρεπε να γίνεται, ακριβώς όπως και καμιά εργασία δεν έπρεπε να γίνεται κατά την πρώτη ημέρα της εορτής των αζύμων που ακολούθησε τον θάνατο του Κυρίου.
Προχωρώντας περισσότερο, άλλο ένα απόσπασμα όπου γίνεται αναφορά σε ειδικό Σάββατο είναι στο Λευιτικό 23/κγ/33-36 όπου διαβάζουμε:Λευιτικό 23/κγ/33-36
"Και ελάλησε Κύριος προς τον Μωυσήν, λέγων, Λάλησον προς τους υιούς Ισραήλ, λέγων, Την δεκάτην πέμπτην ημέραν του εβδόμου τούτου μηνός θέλει είσθαι η εορτή των σκηνών επτά ημέρας εις τον Κύριον. Την πρώτην ημέραν θέλει είσθαι συγκάλεσις άγια. ουδέν εργον δουλευτικον θελετε καμει. Επτά ημέρας θέλετε προσφέρει προσφοράν γινόμενην διά πυρός προς τον Κύριον. Την ογδόην ημέραν θέλει είσθαι εις εσάς συγκάλεσις άγια, και θέλετε προσφέρει προσφοράν γινόμενην διά πυρός προς τον Kύριον. Είναι σύναξις επίσημος. Ουδέν εργον δουλευτικον θελετε καμει"Όπως μπορούμε να δούμε απ'αυτό το απόσπασμα, τόσο η πρώτη όσο και η ογδόη ημέρα της γιορτής των σκηνών, ήταν ημέρες στις οποίες καμιά εργασία δεν έπρεπε να γίνεται, δηλαδή ήταν ειδικά Σάββατα, πολύ σημαντικές ημερες, που χωρίς να είναι εβδομαδιαία Σάββατα είχαν ίση ισχύ με αυτό6.
Εντούτοις, η λέξη Σάββατο δεν χρησιμοποιούνταν μόνο για πολύ σημαντικές ημέρες οι οποίες όντας σταθερές ημερομηνίες δεν ήταν αναγκαίο να αντιστοιχούν σε ένα εβδομαδιαίο Σάββατο, αλλά επίσης και για ένα ολόκληρο χρόνο. Πραγματικά το Λευιτικό 25/κε/1-4 μας λέει:Λευιτικό 25/κε/1-4
"Και ελάλησε Κύριος προς τον Μωυσήν εν τω όρει Σινά, λέγων, Λάλησον προς τους υιούς Ισραήλ, και είπε προς αυτούς, Όταν εισέλθητε εις την γην την οποίαν εγώ δίδω εις εσάς, τότε η γη θέλει φυλάξει σάββατον εις τον Κύριον. Εξ έτη θέλεις σπείρει τον αγρόν σου, και εξ έτη θέλεις κλαδεύει την άμπελον σου, και θέλεις συνάγει τον καρπόν αυτής. Το δε εβδομον ετος θελει εισθαι σαββατον αναπαυσεως εις την γην, σαββατον δια τον κυριον. Τον αγρόν σου δεν θέλεις σπείρει, και την άμπελον σου δεν θέλεις κλαδεύσει."Απ' όλα τα παραπάνω είναι καθαρό ότι η Βίβλος μιλάει για δυο είδη Σαββάτου: το τακτικό εβδομαδιαίο Σάββατο, "την έβδομη ημέρα της εβδομάδος" και τα ειδικά Σάββατα που ήταν μεγάλες ημέρες, γιορτές, στις οποίες απαγορεύονταν κάθε εργασία. Σε αντίθεση με τα εβδομαδιαία Σάββατα τα οποία ήταν σταθερές ΗΜΕΡΕΣ, τα ειδικά Σάββατα ήταν σταθερές ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ, και έτσι μπορούσαν να πέσουν σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας. Ένα τέτοιο εβδομαδιαίο Σάββατο ήταν επίσης και η πρώτη ημέρα της γιορτής των αζύμων, η ημέρα που ακολούθησε τον θάνατο του Κυρίου. Γι'αυτό και το κατά Ιωάννη 19/ιθ/31 μας λέει ότι "ήτο μεγάλη εκείνη η ημέρα του σαββάτου" δηλαδή αυτό δεν ήταν ένα οποιοδήποτε Σάββατο αλλά ένα ειδικό Σάββατο, μια πραγματικά "μεγάλη" ημέρα, που μπορούσε να πέσει σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας.
3. Πότε αναστήθηκε ο Ιησούς;
Έχοντας κάνει καθαρό ότι το Σάββατο που ακολούθησε τον θάνατο του Κυρίου ήταν ένα ειδικό Σάββατο και όχι ένα εβδομαδιαίο, έχουμε επίσης αφαιρέσει και ότι συνήθως έκανε τους ανθρώπους να προσπαθούν να χωρέσουν τρεις ημέρες και τρεις νύχτες σ'ένα χρονικό διάστημα 40 περίπου ωρών (από Παρασκευή το απόγευμα μέχρι Κυριακή το πρωί). Πιστεύοντας ότι, αυτά που ο Ιησούς είπε τα εννοούσε κιόλας, μπορούμε εύκολα να βρούμε την ημέρα που αυτός αναστήθηκε. Πραγματικά, αφού όπως είπε θα ήταν στην "καρδιά της γης" τρεις ημέρες και τρεις νύχτες και αφού θάφτηκε περίπου κατά το δειλινό, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αναστήθηκε 72 ώρες αργότερα - τρεις ημέρες και τρεις νύχτες - την ίδια ώρα με την ώρα της ταφής του. Αυτό τοποθετεί την ανάσταση του Ιησού το απόγευμα κοντά στο δειλινό, και όχι την Κυριακή το πρωί όπως συνήθως υποτίθεται. Στην πραγματικότητα ο μόνος λόγος για τον οποίον υποτίθεται ότι ο Ιησούς αναστήθηκε την Κυριακή το πρωί είναι επειδή οι άνθρωποι ΥΠΟΘΕΤΟΥΝ ότι η ανάσταση έλαβε χώρα λίγο πριν την επίσκεψη των γυναικών στον τάφο την Κυριακή το πρωί (κατά Μάρκο 16/ις/1-8). Όπως ίσως όλοι γνωρίζουμε οι γυναίκες βρήκαν τον τάφο άδειο. Εντούτοις, είναι προφανές ότι το γεγονός ότι οι γυναίκες βρήκαν τον τάφο άδειο την Κυριακή το πρωί, δεν σημαίνει και ότι ο Ιησούς άδειασε τον τάφο, αναστήθηκε, την Κυριακή το πρωί7. Σε αντίθεση αυτές οι αναφορές τοποθετούν ένα ανώτατο όριο σχετικά με την χρονική στιγμή της ανάστασης, καθώς αυτή σίγουρα δεν συνέβη αργότερα από την ώρα που οι γυναίκες βρήκαν τον τάφο άδειο. Πότε ακριβώς συνέβη; Σύμφωνα με τον Ιησού, συνέβη όταν αυτός είχε πλήρως συμπληρώσει τρεις ημέρες και τρεις νύχτες "στη καρδιά της γης", δηλαδή το Σάββατο το απόγευμα, κοντά στο δειλινό, την ίδια ώρα με την ώρα της ταφής του. Το γεγονός ότι ο Ιησούς αναστήθηκε το Σάββατο το απόγευμα και όχι την Κυριακή το πρωί πιστοποιείται επίσης από το κατά Ματθαίο 28/κη/1-2, όπου διαβάζουμε:Κατά Ματθαίο 29/κη/1-2
"Αφού δε επέρασε το σάββατον, επιφωσκούσι της πρώτης ημέρας της εβδομάδος, ήλθε Μαρία η Μαγδαληνή, και η άλλη Μαρία, διά να θεωρήσωσι τον τάφον. Και ιδού, έγινε σεισμός μέγας. Διότι άγγελος Κυρίου καταβάς εξ ουρανού, ήλθε και απεκύλισε τον λίθον από της θύρας, και εκάθητο επάνω αυτού."
(Βάμβας-Αρχαίο κείμενο)Το Σάββατο του παραπάνω αποσπάσματος δεν είναι το ειδικό Σάββατο, η πρώτη μέρα της γιορτής των αζύμων, η μεγάλη μέρα που ακολούθησε τον θάνατο του Ιησού. Αντ'αυτού είναι το εβδομαδιαίο Σάββατο, η έβδομη ημέρα της εβδομάδας. Το γεγονός ότι οι τρεις ημέρες και νύχτες που ο Ιησούς ήταν στην "καρδιά της γης" περιλάμβαναν τόσο ένα ειδικό όσο και ένα εβδομαδιαίο Σάββατο, επιβεβαιώνεται επίσης απ'όσα λέγονται στο κατά Μάρκο 16/ις/1 και στο κατά Λουκά 23/κγ/56. Εκεί διαβάζουμε:
Κατά Μάρκο 16/ις/1
"Και αφού επέρασε το σάββατον, Μαρία η Μαγδαληνή και Μαρία η μήτηρ του Ιακώβου, και η Σαλώμη, ηγόρασαν αρώματα, διά να ελθωσι και αλείψωσιν αυτόν."Κατά Λουκά 23/κγ/56
"Και αφού υπέστρεψαν (οι ίδιες γυναίκες με το κατά Μάρκο 16/ις/1, δες κατά Λουκά 24/κδ/10), ητοίμασαν αρώματα και μύρα. Και το μεν σάββατον ησύχασαν κατά την εντολήν."Στο κατά Μάρκο διαβάζουμε ότι οι γυναίκες αγόρασαν τα αρώματα ΜΕΤΑ το Σάββατο. Σε αντίθεση, στο κατά Λουκά διαβάζουμε ότι αυτές ετοίμασαν τα αρώματα (το οποίο με την σειρά του σημαίνει ότι τα είχαν αγοράσει νωρίτερα) ΠΡΙΝ το Σάββατο. Υπάρχει καμιά αντίφαση εδώ; Φυσικά όχι, αφού τα δυο Σάββατα δεν είναι τα ίδια. Έτσι ενώ το Σάββατο του κατά Μάρκου 16/ις/1 είναι ΕΙΔΙΚΟ Σάββατο - η πρώτη μέρα της γιορτής των αζύμων - το Σάββατο του κατά Λουκά 23/κγ/56 είναι ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ Σάββατο. Και τα δυο αποσπάσματα αναφέρονται στην ίδια ημέρα (την ημέρα που οι γυναίκες αγόρασαν και ετοίμασαν τα αρώματα) με την διαφορά ότι χρησιμοποιούν σαν βάση διαφορετικά Σάββατα. Έχοντας κάνει ξεκάθαρο ότι οι τρεις ημέρες και οι τρεις νύχτες που ο Ιησούς ήταν θαμμένος περιλάμβαναν δυο Σάββατα, ένα ειδικό και ένα εβδομαδιαίο, ας προχωρήσουμε τώρα για να δούμε τι το κατά Ματθαίο 28/κη/1-2 μας λέει σχετικά με την ώρα που ο Ιησούς αναστήθηκε. Η φράση κλειδί στην οποία θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη βαρύτητα είναι η φράση "επιφωσκούσι της πρώτης ημέρας της εβδομάδος". Σ'αυτή την φράση το ρήμα "επιφώσκω" δεν σημαίνει "χαράζω" όπως το έχει μεταφράσει ο Βάμβας, αλλά "σουρουπόνω". Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Θεός χρησιμοποιεί ακριβώς αυτό το ρήμα για να καταγράψει τον χρόνο της ταφής του Ιησού στο κατά Λουκά 23/κγ/53-54. Πραγματικά εκεί διαβάζουμε:
Κατά Λουκά 23/κγ/53-54
"Και καταβιβάσας [ο Ιωσήφ] αυτό [το σώμα] ετύλιξεν αυτό με σινδόνα, και έθεσεν αυτό εν μνημείω λελατομημένω, όπου ουδείς έτι είχεν ενταφιαστεί. Και ήτο ημέρα παρασκευής, και επέφωσκε [σουρούπονε] σαββατον"
(Βάμβας - αρχαίο κείμενο)Εκτός από αυτές τις δύο φορές, το ρήμα "επιφώσκω" δεν χρησιμοποιείται πουθενά αλλού στην Καινή Διαθήκη.
Επιστρέφοντας λοιπόν στο κατά Ματθαίο 28/κη/1 ο χρόνος στον οποίο το απόσπασμα αυτό αναφέρεται είναι κοντά στο δειλινό, την ίδια περίπου ώρα με την ώρα της ταφής του Ιησού, τρεις ημέρες και τρεις νύχτες νωρίτερα. Περίπου εκείνη την ώρα, "η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία" ήρθαν για να κοιτάξουν τον τάφο. Εντούτοις, μόνο τον είδαν και έφυγαν, αφού το κατά Μάρκο 16/ις/1-2 μας λέει ότι ήρθαν ξανά την άλλη ημέρα με αρώματα, προφανώς αγνοώντας αυτά που ακολούθησαν την αναχώρηση τους. Ποια ήταν αυτά; Οι στίχοι 2-4 μας λένε:Κατά Ματθαίο 29/κη/1-4
"Αφού δε επέρασε το σάββατον, επιφωσκούσι της πρώτης ημέρας της εβδομάδος [δηλαδή περίπου την ίδια ώρα με την ώρα της ταφής του Ιησού, τρεις ημέρες και τρεις νύχτες νωρίτερα] ήλθε Μαρία η Μαγδαληνή, και η άλλη Μαρία, διά να θεωρήσωσι τον τάφον. Και ιδού, έγινε σεισμός μέγας. διότι άγγελος κυρίου καταβάς εξ ουρανού, ήλθε και απεκύλισε τον λίθον από της θύρας, και εκάθητο επάνω αυτού. Ήτο δε η όψις αυτού ως αστραπή, και το ένδυμα αυτού λευκόν ως χιών. Και από του φόβου αυτού εταράχθησαν οι φύλακες, και έγιναν ως νεκροί."Πότε αυτό συνέβη; Όπως ο στίχος 12 μας λέει: "επιφωσκούσι της πρώτης ημέρας της εβδομάδος" δηλαδή κατά το σούρουπο, όταν ο Ιησούς είχε συμπληρώσει ακριβώς τρεις ημέρες και τρεις νύχτες στον τάφο. Παίρνοντας λοιπόν τα πράγματα από την αρχή:
Τι ώρα έγινε η ταφή του Ιησού; Κοντά στο δειλινό της 14ης του μήνα Νισάν, καθώς σουρούπονε και η πρώτη ημέρα της γιορτής των αζύμων - η μεγάλη μέρα του κατά Ιωάννη 19/ιθ/31 και το ειδικό Σάββατο των άλλων αποσπασμάτων - πλησίαζε.
Πόσο χρόνο έπρεπε να μείνει στον τάφο: Σύμφωνα με τα όσα ο ίδιος είπε στο κατά Ματθαίο 12/ιβ/40, τρεις ημέρες και τρεις νύχτες, δηλαδή 72 ώρες.
Πότε αναστήθηκε; Αναστήθηκε κατά το σούρουπο καθώς η πρώτη ημέρα της εβδομάδας πλησίαζε, δηλαδή κατά το Σάββατο το απόγευμα, όταν είχε ακριβώς συμπληρώσει τρεις ημέρες και τρεις νύχτες στον τάφο.
Πότε λοιπόν πέθανε; Μετρώντας πίσω, τρεις ημέρες και τρεις νύχτες από το Σάββατο το απόγευμα έχουμε: Σάββατο8 ήταν η τρίτη ημέρα και νύχτα που ο Ιησούς ήταν θαμμένος, Παρασκευή η δεύτερη και η Πέμπτη η πρώτη. Μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε ότι: ο Ιησούς πέθανε την Τετάρτη στις 3 μ.μ. και θάφτηκε το ίδιο απόγευμα κοντά στο σούρουπο. Η Πέμπτη ήταν το ειδικό Σάββατο, η πρώτη ημέρα της γιορτής των αζύμων. Η Παρασκευή ήταν μια κοινή ημέρα κατά την οποία η γυναίκες αγόρασαν και ετοίμασαν τα αρώματα, και το Σάββατο ήταν το εβδομαδιαίο Σάββατο κατά το τέλος του οποίου έγινε η ανάσταση.
Υπάρχει λοιπόν καμιά ασυνέπεια με τα λεγόμενα του Ιησού ότι θα ήταν στην καρδιά της γης για τρεις ημέρες και τρεις νύχτες; Οσον αφορά τον Λόγο του Θεού, σίγουρα όχι. Καταλήγοντας λοιπόν: αν και οι μέρες από μόνες τους δεν έχουν καμία σημασία, έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε την ακρίβεια του Λόγου του Θεού σχετικά με αυτές. Και αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός μας σήμερα: να εξετάσουμε την ακρίβεια του Λόγου του Θεού σχετικά με αυτό το θέμα για το οποίο ο Λόγος έχει, για μια ακόμη φορά, τόσο άδικα κατηγορηθεί και να δείξουμε ότι αυτός δεν έχει πρόβλημα να μπεί στο μικροσκόπιο της εξέτασης προς διαπίστωση της ακρίβειας του. Αντίθετα, αυτό με το οποίο ο Λόγος έχει πρόβλημα είναι με τις χονδροειδείς, απρόσεκτες και έτσι λανθασμένες ορθοτομήσεις, οι οποίες δυστυχώς βρίθουν στον χώρο της παράδοσης και οι οποίες διαστρεβλώνουν την καθαρότητα του.
Τάσος Κιουλάχογλου.
Παραπομπές
E.W. Bullinger: The Companion Bible, Kregel Publications, Grand Rapids, MI 49501, 1990Ralph Edward Woodrow: "Babylon Mystery Religion: Ancient and Modern", Ralph Woodrow Evangelistic Association Inc., 1992
Υποσημειώσεις
1. Όπως το κατά Ιωάννη 19/ιθ/42 μας λέει "Εκεί λοιπόν έθεσαν τον Ιησούν, ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ, ΔΙΟΤΙ ΗΤΑΝ ΠΛΗΣΙΟΝ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟΝ". Μ'άλλα λόγια υπήρχε έντονη στενότητα χρόνου, και γι'αυτό η ταφή έγινε κάπου εκεί κοντά. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
2. Δες Έξοδος 12/ιβ/2, 13/ιγ/4, και Εσθήρ 3/γ/7. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
3. Αντιστοιχούσε σε σταθερή ημερομηνία - δεκάτη πέμπτη του πρώτου μήνα - και όχι σε σταθερή ημέρα. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
4. Δηλαδή απόγευμα προς το σούρουπο (στα αρχαία ελληνικά "οψία"). (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
5. Η φράση "από εσπέρας εως εσπέρας" είναι σε συμφωνία με όσα είπαμε σχετικά με τον λογισμό του χρόνου εκείνη την εποχή. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
6. Θα συνέπιπταν με ένα εβδομαδιαίο Σάββατο μόνο όποτε οι αντίστοιχες ημερομηνίες πέφταν Σάββατο. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
7. Το μόνο απόσπασμα που φαίνεται να υποστηρίζει κάτι τέτοιο είναι το κατά Μάρκο 16/ις/9 όπου διαβάζουμε: "Αφού δε ανέστη το πρωί της πρώτης της εβδομάδος, εφάνη πρώτον εις την Μαρία την Μαγδαληνή, εξ ης είχεν εκβάλει επτά δαιμόνια". Εντούτοις, αφού δεν υπήρχε στίξη στο αρχαίο κείμενο, το συμπέρασμα ότι ο Ιησούς αναστήθηκε "το πρωί της πρώτης της εβδομάδος", είναι απόλυτα εξαρτημένο από το που κάποιος τοποθετεί το κόμμα. Αφού, αν Ιησούς ανασταίνονταν την Κυριακή το πρωί θα παράμενε μια νύχτα περισσότερο στον τάφο, η γνώμη μας είναι ότι το κόμμα θα πρέπει να τοποθετηθεί μετά την λέξη "ανέστη". Αν το κάνουμε αυτό, το παραπάνω απόσπασμα θα διαβάζεται ως εξής: "Αφού δε ανέστη, το πρωί της πρώτης της εβδομάδος εφάνη πρώτον εις την Μαρία την Μαγδαληνή, εξ ης είχεν εκβάλει επτά δαιμόνια", το οποίο είναι σε τέλεια συμφωνία με τα άλλα αποσπάσματα του Λόγου. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
8. Ο λογισμός του χρόνου αντιστοιχεί σε εκείνον εκείνης της εποχής. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)