Βιβλικές Αλήθειες,
Έτος 2, Τεύχος 2
Εσθήρ και η δύναμη ελευθέρωσης του Θεού
Υπάρχουν αρκετά μέρη στην Βίβλο που αναφέρονται στην ικανότητα του Θεού να ελευθερώνει. Ενα απ'αυτά τα μέρη είναι και το βιβλίο της Εσθήρ στην Παλαιά Διαθήκη. Θα ήθελα λοιπόν να αφιερώσουμε κάποιο χρόνο σήμερα και να εξετάσουμε αυτό το βιβλίο και το μάθημα το οποίο προσφέρει.
1. Εσθήρ 1,2: Το υπόβαθρο
Τα γεγονότα τα οποία περιγράφονται στο βιβλίο της Εσθήρ συνέβησαν όταν οι Ισραηλίτες ήταν αιχμάλωτοι στην Βαβυλώνα. Ο χώρος που εξελίσσεται η ιστορία είναι τα Σούσα, η πόλη όπου ζούσε ο βασιλιάς της Περσίας και της Μηδείας, Ασσουήρης1. Αυτός ο βασιλιάς αφού χώρισε με την πρώτη του γυναίκα, την βασίλισσα Αστίν2, άρχισε να ψάχνει για μια νέα σύζυγο που θα γίνονταν βασίλισσα. Γι να βρεθεί μια νέα σύζυγος για τον βασιλιά, διοργανώθηκε ένας διαγωνισμός όπου γυναίκες απ'όλο το βασίλειο ήρθαν στα Σούσα με σκοπό να είναι αυτές οι οποίες θα κάλυπταν την κενή θέση της βασίλισσας. (Εσθήρ 2/β/1-4). Ανάμεσα σ'αυτές τις γυναίκες ήταν επίσης η Εσθήρ, μια Εβραία κοπέλα η οποία είχε ανατραφεί από τον Μαροδοχαίο, ένα από τους αιχμαλώτους τους οποίους ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορας είχε μεταφέρει από την Ιερουσαλήμ (Εσθήρ 2/β/5-7). Τελικά ήταν αυτό το κορίτσι το οποίο κέρδισε τον διαγωνισμό, αφού βρήκε χάρη3, πρώτα ενώπιον του Ηγαΐ, του φύλακα των γυναικών (Εσθήρ 2/β/9), έπειτα "ενώπιον πάντων των βλεπόντων αυτήν" (Εσθήρ 2/β/15) και τέλος, και που είναι και πιο σημαντικό, ενώπιον του ίδιου του βασιλιά (Εσθήρ 2/β/17). Έτσι η Εσθήρ έγινε η νέα βασίλισσα. Παρ'όλα αυτά έπειτα από εντολή του Μαροδοχαίου, δεν είχε φανερώσει σε κανένα ότι ήταν Εβραία. Έτσι κανένας, ούτε ακόμη ο βασιλιάς ο ίδιος, δεν γνώριζε την εθνικότητα της.2. Εσθήρ 3/γ/: Το πρόβλημα αρχίζει
Αν και μέχρι τώρα όλα φαίνονται να πηγαίνουν εντάξει, ο στίχος 1 του τρίτου κεφαλαίου εισαγάγει ένα νέο πρόσωπο του οποίου ο ερχομός ήταν αιτία μεγάλων προβλημάτων. Οι στίχοι 1-6 μας λένε γι'αυτό το πρόσωπο και το πρόβλημα που δημιουργήθηκε:Εσθήρ 3/γ/1-2, 5-6
"Μετά τα πράγματα ταύτα εμεγάλυνεν ο βασιλεύς Ασσουήρης τον Αμάν τον υιόν του Αμμεδαθά του Αγαγίτου, και ύψωσεν αυτόν, και έθεσε τον θρόνον αυτού υπεράνω πάντων των αρχόντων των περί αυτόν. Και παντες οι δούλοι του βασιλέως, οι εν τη βασιλική πύλη, έκλινον και προσεκύνουν τον Αμάν. διότι ούτω προσέταξεν ο βασιλεύς περί αυτού. Ο ΜΑΡΟΔΟΧΑΙΟΣ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΚΛΙΝΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΟΣΕΚΥΝΕΙ ΑΥΤΟΝ.................Και ότε ο Αμάν είδεν ότι ο Μαροδοχαίος δεν έκλινε, και δεν πρεσεκύνει αυτόν, ενεπλήσθη θυμού ο Αμάν. Και εστοχάσθη ταπεινόν να βάλει χείρα επί μόνον τον Μαροδοχαίον. διότι είχον φανερώσει προς αυτόν τον λαόν του Μαροδοχαίου. ΟΘΕΝ ΕΖΗΤΕΙ Ο ΑΜΑΝ ΝΑ ΑΦΑΝΙΣΗ ΠΑΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΝ ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΒΑΣΙΛΕΙΩ ΤΟΥ ΑΣΣΟΥΗΡΟΥ, ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΤΟΥ ΜΑΡΟΔΟΧΑΙΟΥ."Αρχίζοντας από το τέλος του αποσπάσματος, φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός πραγματικά μεγάλου προβλήματος. Ο Αμάν, ο άνθρωπος που ο βασιλιάς προώθησε "υπεράνω πάντων των αρχόντων των περί αυτόν", δηλαδή ο άνθρωπος που ουσιαστικά ήταν ο δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον βασιλιά, ήταν πολύ θυμωμένος με τον Μαροδοχαίο, επειδή ο τελευταίος δεν υποκλίθηκε μπροστά του. Γι'αυτόν τον λόγο, ήθελε να καταστρέψει ολόκληρο το έθνος του Μαροδοχαίου, δηλαδή όλους τους Εβραίους. Αν και είναι καθαρά παρανοϊκό ότι ο Αμάν ήθελε να καταστρέψει ένα ολόκληρο έθνος επειδή ένας άνθρωπος δεν του υποκλίθηκε, αυτή του η πρόθεση κρύβει περισσότερο πνευματικό περιεχόμενο απ'ότι φαίνεται με μια πρώτη ματιά Πραγματικά, αφού το γιγαντιαίο αυτό βασίλειο στο οποίο ο Αμάν ήταν δεύτερος στην ιεραρχία, εκτείνονταν από την Ινδία έως την Αιθιοπία (Εσθήρ 1/α/), μπορούμε να καταλάβουμε ότι δεν θα έμενε κανένας Εβραίος ζωντανός εάν ο Αμάν πραγματοποιούσε τις προθέσεις του. Αν τώρα αυτό συνέβαινε, τότε αλήθεια θα πρέπει να αναρωτηθούμε από ποιον θα γεννιόταν ο Χριστός; Ο Θεός είχε υποσχεθεί αρχικά στον Αβραάμ (Γένεση 17/ιζ/7 και προς Γαλάτας 3/γ/16) και έπειτα στον Δαβίδ (Ψαλμοί 132/ρλβ/11-12 και Πράξεις 2/β/30) ότι από αυτούς θα γεννιόταν ο Χριστός. Παρ'όλα αυτά, αν οι προθέσεις του Αμάν πραγματοποιούνταν τότε καμιά υπόσχεση σχετικά με τον Ιησού Χριστό δεν θα μπορούσε να εκπληρωθεί και ολόκληρο το σχέδιο σωτηρίας του Θεού θα αποτύγχανε. Επομένως οι προθέσεις του Αμάν δεν ήταν απλώς παρανοϊκές αλλά απόλυτα διαβολικές. Ήταν ο Διάβολος ο οποίος δρούσε από πίσω του, προσπαθώντας να ματαιώσει τον ερχομό του Ιησού Χριστού με την καταστροφή ολόκληρου του έθνους του, όπως ακριβώς μερικούς αιώνες έπειτα προσπάθησε μέσω του Ηρώδη να τον σκοτώσει πριν να γίνει δυνατό να εκπληρώσει την αποστολή του. Για να συνοψίσουμε επομένως, το πρώτο πρόβλημα αφορά τις υποσχέσεις του Θεού σχετικά με τον Ιησού Χριστό. Εδώ έχουμε έναν άνθρωπο ο οποίος έχει κατά νου να ανατρέψει αυτές τις υποσχέσεις σκοτώνοντας όλους τους Ιουδαίους. Η ερώτηση επομένως είναι: θα αποδειχτεί ο Θεός δυνατός να υπερασπιστεί τις υποσχέσεις του; Γενικά: είναι οι υποσχέσεις του Θεού ακλόνητες ή μπορεί να καταρριφθούν από οποιοδήποτε άνθρωπο, ακόμη και αν αυτός ο άνθρωπος είναι ο δεύτερος στην ιεραρχία στο μεγαλύτερο βασίλειο της εποχής του;
Aν και στα παραπάνω εκθέσαμε το πρόβλημα, εντούτοις δεν έχουμε ακόμη πει τίποτα σχετικά με την αιτία του προβλήματος. Αλήθεια μερικοί από μας ίσως να αναρωτιούνται γιατί ο Μαροδοχαίος δεν υποκλίθηκε στον Αμάν, δείχνοντας του σεβασμό; Στο κάτω κάτω της γραφής ο Αμάν ήταν δεύτερος μετά τον βασιλιά. Γιατί λοιπόν ο Μαροδοχαίος δεν τον προσκύνησε όπως ο βασιλιάς είχε διατάξει (Εσθήρ 3/γ/2); Ήταν λοιπόν τόσο υπερήφανος; Η απάντηση είναι αρνητική. Ο λόγος ο οποίος ο Μαροδοχαίος δεν προσκυνούσε τον Αμάν θα γίνει κατανοητός αν δώσουμε προσοχή στο γεγονός ότι σύμφωνα με το κείμενο ο τελευταίος ήταν ΑΓΑΓΙΤΗΣ. Αυτό σημαίνει ότι κατάγονταν από τον Αγάγ, ένα βασιλιά των Αμαλικητών4, το οποίο με την σειρά του σημαίνει ότι ο ίδιος ήταν Αμαληκίτης5. Τι ήταν λάθος με αυτό; Tο λάθος ήταν ότι επειδή οι Αμαληκίτες πολέμησαν τους Ισραηλίτες όταν αυτοί πορεύονταν προς την γη της επαγγελίας (Εξοδος 17/ιζ/), είχαν ανακηρυχθεί από τον Θεό ως ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ. Οι στίχοι 14-16 της Εξόδου 17/ιζ είναι πολύ ξεκάθαροι:Εξοδος 17/ιζ/14-16
"Και είπε Κύριος προς τον Μωυσήν, Γράψον τούτο εν βιβλίω προς μνημόσυνον, και παράδος εις τα ώτα του Ιησού [του Ναυη]. ότι θέλω εξαλείψη εξάπαντος την μνήμην του Αμαλήκ εκ της υπό τον ουρανόν. Και ωκοδόμησεν εκεί ο Μωυσής θυσιαστήριον, και εκκάλεσε το όνομα αυτού Κύριος η σημαία μου. και είπεν, επειδή χειρ υψώθει κατά του θρόνου του Κυρίου, ΘΕΛΕΙ ΕΙΣΘΕ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΜΑΛΗΚ ΑΠΟ ΓΕΝΕΑΣ ΕΙΣ ΓΕΝΕΑΝ"Ο Αμάν επομένως όντας Αμαληκίτης ήταν κάποιος με τον οποίον ο Θεός βρίσκονταν σε πόλεμο. Έτσι ο Μαροδοχαίος είχε δυο επιλογές: i) να τιμήσει τον Αμάν ατιμάζοντας έτσι τον Λόγο του Θεού ή ii) να τιμήσει τον Λόγο του Θεού και να αρνηθεί να προσκυνήσει τον Αμάν. Πράγματι κανένας δεν μπορεί να πει ότι στέκεται για τον Θεό όταν στην πρώτη ευκαιρία είναι έτοιμος να συμβιβαστεί με τον Λόγο του Θεού. Ο μόνος τρόπος να γνωρίσει κανείς τον Θεό είναι μέσω του Λόγου Του, και ο μόνος τρόπος να σταθείς για τον Θεό είναι να σταθείς στα όσα ο Λόγος Του λέει. Ο Μαροδοχαίος αποφάσισε να μην δεχτεί συμβιβασμούς με τον Λόγο του Θεού προσκυνώντας υποκλινόμενος έναν εχθρό του Θεού. Με αλλά λόγια, αποφάσισε να σταθεί για τον Θεό, έχοντας εμπιστοσύνη ότι ο Θεός θα τον ελευθέρωνε, όπως ο Λόγος Του έλεγε6. Η δεύτερη επομένως ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί είναι: θα αποδειχτεί ο Θεός ικανός να ελευθερώσει τον Μαροδοχαίο, τον άνθρωπο που στέκονταν γι'Αυτόν; Γενικά: είναι ο Θεός ικανός να μας ελευθερώσει από κάθε κίνδυνο όταν αποφασίζουμε να τον εμπιστευτούμε και να σταθούμε με τόλμη στον Λόγο Του, ή είμαστε απλά εκτεθειμένοι στις επιθυμίες και "δυνάμεις" των διαφόρων ανθρώπων;
Για να απαντήσουμε στις παραπάνω ερωτήσεις, θα πρέπει να διαβάσουμε το υπόλοιπο της Εσθήρ.3. Η Εσθήρ και ο Μαροδοχαίος
Αφού ο Αμάν αποφάσισε να καταστρέψει όλους τους Ιουδαίους, χρειάζονταν να ορίσει μια ημερομηνία γι'αυτό και να πάρει την έγκριση του βασιλιά. Το τρίτο κεφάλαιο της Εσθήρ μας λέει ότι όρισε σαν ημερομηνία την δεκάτη τρίτη του δωδεκάτου μήνα (Εσθήρ 3/γ/13) και ότι, αφού προφασίστηκε ότι οι Εβραίοι δεν τηρούσαν τους νόμους του βασιλιά (είχαν αντ'αυτών τον νόμο του Θεού) και πρόσφερε στον βασιλιά ένα μεγάλο ποσό χρημάτων (10.000 αργυρά τάλαντα) τελικά πέτυχε τη έγκριση των σχεδίων του. Η διαταγή σχετικά με την καταστροφή των Εβραίων γράφτηκε κάτω από την καθοδήγηση του ίδιου του Αμάν, και στάλθηκε σε όλες τις επαρχίες του βασιλείου προκαλώντας μεγάλη λύπη σε όλους τους Ιουδαίους (Εσθήρ 3/γ/12-15, 4/δ/3). Ο ίδιος ο Μαροδοχαίος ήταν τόσο πολύ λυπημένος ώστε "διέσχισε τα ιμάτια αυτού, και ενεδύθη σάκκον εν σποδώ, και εξήλθεν εις το μέσον της πόλεως, και εβόα μετά φωνής μεγάλης και πικράς" (Εσθήρ 4/δ/1). Η Εσθήρ, η οποία ακόμα δεν γνώριζε τίποτα σχετικά με την διαταγή, λυπήθηκε πάρα πολύ όταν έμαθε ότι ο Μαροδοχαίος, ο θετός της πατέρας, ήταν τόσο θλιμμένος. Έτσι έστειλε έναν από τους υπηρέτες της σ'αυτόν για να μάθει τους λόγους (Εσθήρ 4/δ/4-6). Μέσω αυτού του υπηρέτη, ο Μαροδοχαίος έκανε γνωστό σ'αυτήν τι συνέβη, ζητώντας της να πάει και να παρακαλέσει τον βασιλιά για τον λαό της (Εσθήρ 4/δ/7-9). Όπως καταλαβαίνουμε η Εσθήρ, όντας βασίλισσα, δεν είχε καθόλου μικρή θέση στο βασίλειο. Παρ'όλα αυτά ήταν αρχικά διστακτική να κάνει αυτά που ο Μαροδοχαίος της είπε, αφού δεν επιτρέπονταν σε κανένα να επισκεφτεί απρόσκλητος τον βασιλιά (Εσθήρ 4/δ/10-12)
Κάποιος θα προσδοκούσε ότι αφού η Εσθήρ, η βασίλισσα, ήταν διστακτική να βοηθήσει, δεν υπήρχε ούτε η παραμικρή πιθανότητα για τον Μαροδοχαίο και τους υπόλοιπους Ιουδαίους να γλυτώσουν από την οργή του Αμάν. Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι, αφού αν και η Εσθήρ ήταν διστακτική, οι υποσχέσεις του Θεού πάνω στις οποίες ο Μαροδοχαίος στέκονταν, δεν εξαρτούνταν από την Εσθήρ αλλά από τον ΘΕΟ. Αυτός ήταν ο υπεύθυνος να βρει μια διέξοδο. Βεβαίως, η Εσθήρ ήταν μια πάρα πολύ καλή λύση και γι'αυτό ο Μαροδοχαίος της ζήτησε να βοηθήσει. Παρ'όλα αυτά το γεγονός ότι της ζήτησε την βοήθεια δεν σημαίνει και ότι έλπιζε στη Εσθήρ και όχι στον Θεό. Δείτε την απάντηση του στην διστακτικότητα της Εσθήρ:Εσθήρ 4/δ/13-14
"Τότε ο Μαροδοχαίος παρήγγειλε ν'αποκριθώσι προς την Εσθήρ, Μη στοχάζεσαι εν σεαυτή ότι συ εκ πάντων των Ιουδαίων θέλεις σωθή εν τω οίκω του βασιλέως. διότι, ΕΑΝ ΣΙΩΠΗΣΗΣ ΔΙΟΛΟΥ ΕΝ ΤΩ ΚΑΙΡΩ ΤΟΥΤΟ, ΘΕΛΕΙ ΕΛΘΕΙ ΑΛΛΟΘΕΝ [δηλαδή "από αλλού"] ΑΝΑΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ, συ δε και ο οίκος του πατρός σου θέλετε απολεσθή. και τις εξεύρει εάν συ ήλθες εις την βασιλείαν δια τοιούτον καιρόν οποίος ούτος;"Ο Μαροδοχαίος έλπιζε στον Θεό. Η ερώτηση στο τελευταίο μέρος της απάντησης του, φανερώνει ότι γνώριζε ότι ο ΘΕΟΣ είχε φέρει την Εσθήρ στην βασιλεία γι'αυτήν την δύσκολη στιγμή. Γι'αυτό και της ζήτησε να βοηθήσει. Παρ'όλα αυτά όταν είδε ότι ήταν διστακτική, της είπε ότι ακόμη και χωρίς την βοήθεια της, ο Θεός ήταν ικανός να ελευθερώσει του Ιουδαίους "άλλοθεν" δηλαδή "από αλλού". Είναι πραγματικά εκπληκτικό ποσό πολύ ο Μαροδοχαίος έλπιζε στον Θεό.
Ακολουθώντας το παραδειγμά του, και εμείς θα πρέπει να ελπίζουμε στον Θεό αντί σε ανθρώπους. Ο Ιερεμίας 17/ιζ/5-8 μας κάνει γνωστό προκαταβολικά τι θα συμβεί αν θέσουμε την εμπιστοσύνη μας σε ανθρώπους, και τι αν θέσουμε την εμπιστοσύνη μας στον Θεό:Ιερεμίας 17/ιζ/5-8
"Ούτω λέγει Κύριος. Επικατάρατος ο άνθρωπος, όστις ελπίζει επί άνθρωπον και κάμνει σάρκα βραχίονα αυτού, και του οποίου η καρδιά απομακρύνεται από του Κυρίου. Διότι θέλει είσθαι ως η αγριομυρίκη εν ερήμω, και δεν θέλει ιδεί όταν το αγαθόν. αλλά θέλει κατοικεί τόπους ξηρούς εν ερήμω, γην αλμυράν και ακατοίκητον. Ευλογημένος ο άνθρωπος ο ελπίζων επί Κύριον, και του οποίου ο Κύριος είναι η ελπίς. Διότι θέλει είσθαι ως δένδρον πεφυτευμένον πλησίον των υδάτων, το οποίον εξαπλονει τας ρίζας αυτού πλησίον του ποταμού, και δεν θέλει ιδεί όταν έρχηται το καύμα, αλλά το φύλλον αυτού θέλει θάλλει. και δεν θέλει μεριμνήσει εν τω έτει της ανομβρίας, ουδέ θέλει παύσει από του να κάνει καρπόν."Από την μια πλευρά έχουμε τον άνθρωπο που ελπίζει σε ανθρώπους και του οποίου η καρδιά απομακρύνεται από τον Κύριο, ενώ από την άλλη έχουμε τον άνθρωπο που ελπίζει στον Θεό. Ο πρώτος είναι σαν "αγριομυρίκη" (θάμνος) στην έρημο ενώ ο άλλος σαν το δέντρο το φυτεμένο κοντά στα νερά. Ο πρώτος κατοικεί σε τόπο ακατοίκητο, ενώ ο άλλος κοντά στο ποτάμι, δηλαδή σε ένα τόπο γεμάτο ζωή.
Γυρνώντας τώρα στον Μαροδοχαιο, η απάντηση του μετέπεισε την Εσθήρ, η οποία τώρα αποφάσισε να βοηθήσει.Εσθήρ 4/δ/15-17
"Τότε προσέταξεν η Εσθήρ να αποκριθώσι προς τον Μαροδοχαίον. Ύπαγε, σύναξον πάντας τους Ιουδαίους τους ευρισκόμενους εν Σούσοις, και νηστεύσατε υπέρ εμού, και μη φάγητε και μη πιητε τρεις ημέρας, νύκτα και ημέραν. και εγώ και αι θεράπαιναι μου θέλομεν νηστεύσει ομοίως. ΚΑΙ ΟΥΤΩ ΘΕΛΩ ΕΙΣΕΛΘΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑΝ, ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΝ. ΚΑΙ ΑΝ ΑΠΟΛΕΣΘΩ, ΑΣ ΑΠΟΛΕΣΘΩ. Και απελθών ο Μαροδοχαίος, έκαμε κατά πάντα όσα προσέταξεν εις αυτόν η Εσθήρ"Την τρίτη απ'αυτές τις ημέρες, η Εσθήρ πήγε τελικά στον βασιλιά. Σύμφωνα με τον στίχο 11 του τετάρτου κεφαλαίου θα μπορούσε να είχε πεθάνει πηγαίνοντας εκεί απρόσκλητη, εκτός και αν ο βασιλιάς έκτεινε προς αυτήν το χρυσό σκήπτρο του. Ο στίχος 2 μας λέει τι τελικά συνέβη:
Εσθήρ 5/ε/2
"και ως είδεν ο βασιλεύς την Εσθήρ την βασίλισσαν ιστάμενην εν τη αυλή, ΕΥΡΗΚΕ ΧΑΡΙΝ ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΥΤΟΥ. και εξέτεινεν ο βασιλεύς προς την Εσθήρ το χρυσούν σκήπτρον το εν τη χειρί αυτού. και επλησίασεν η Εσθήρ, και ήγγισε το άκρον του σκήπτρου"Ο Θεός στον διαγωνισμό έκανε την Εσθήρ να βρει χάρη7, ενώπιον του βασιλιά και να γίνει βασίλισσα (Εσθήρ 2/β/17), ακριβώς γι'αυτήν την δύσκολη στιγμή ("διά τοιούτον καιρόν οποίος ούτος"). Τώρα που είχε φτάσει η ώρα για την Εσθήρ να παίξει τον ρόλο της, ο Θεός την ξανάκανε να βρει χάρη ενώπιον του ίδιου ανθρώπου, και δεν θανατώθηκε για την πράξη της να πάει απρόσκλητη στην αυλή του. Σ'αυτήν την επίσκεψη της στον βασιλιά, η Εσθήρ τον προσκάλεσε μαζί με τον Αμάν σε συμπόσιο που θα ετοίμαζε γι'αυτούς εκείνο το απόγευμα. Όταν αυτοί πήγαν εκεί, το ραντεβού ανανεώθηκε για άλλο ένα συμπόσιο το επόμενο απόγευμα (Εσθήρ 5/ε/3-8). Όπως θα δούμε, ο χρόνος από το ένα συμπόσιο στο άλλο, ήταν πραγματικά πολύ κρίσιμος.
4. Ο χρόνος από το ένα συμπόσιο στο άλλο
Η πρόσκληση της Εσθήρ για ένα ακόμη συμπόσιο την επόμενη ημέρα έκανε τον Αμάν πολύ χαρούμενο (Εσθήρ 5/ε/9) αφού πραγματικά ήταν μεγάλη τιμή να γιορτάζεις με τον βασιλιά και την βασίλισσα. Παρ'όλα αυτά η χαρά του μετατράπηκε σε οργή όταν στην πύλη του παλατιού είδε τον Μαροδοχαίο "ότι ΔΕΝ ΕΣΗΚΩΘΗ, ΟΥΔΕ ΕΚΙΝΗΘΗ ΔΙ' ΑΥΤΟΝ" (Εσθήρ 5/ε/9). Όπως είναι καθαρό, παρά την κρισιμότητα της καταστάσεως, ο Μαροδοχαίος δεν ήταν πρόθυμος να υποχωρήσει και να τιμήσει τον Αμάν. Συνέχιζε να πιστεύει στον Θεό και στον Λόγο Του. Συνέχιζε να πιστεύει ότι ο Θεός θα ελευθέρωνε αυτόν και το έθνος του. Παρ'όλα αυτά ο θυμός οδήγησε τον Αμάν ακόμη πιο πέρα. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, πέρα από την χαρά του σχετικά με την πρόσκληση της βασίλισσας, ομολόγησε στην γυναίκα του και στους φίλους του το μίσος που ένιωθε για τον Μαροδοχαίο. Τότε αυτοί έκαναν μια πρόταση σ'αυτόν:Εσθήρ 5/ε/14
"Και είπε προς αυτόν Ζερές η γυνή αυτού, και πάντες οι φίλοι αυτού, Ας κατασκευασθή ξύλον πεντήκοντα πηχών το ύψος, και το πρωί είπε προς τον βασιλέα να κρεμασθή ο Μαροδοχαίος επ'αυτό. τότε ύπαγε περιχαρής μετά του βασιλέως εις το συμπόσιον. Και το πράγμα ήρεσεν εις τον Αμάν, και προσέταξε να ετοιμασθή το ξύλον."Όπως φαίνεται η κατάσταση έγινε ακόμη πιο δύσκολη για τον Μαροδοχαίο. Ο Αμάν δεν είχε σκοπό να περιμένει μέχρι την ήμερα που είχε οριστεί για την καταστροφή των Ιουδαίων για να τον δει νεκρό. Ήθελε αυτό να συμβεί πολύ πιο νωρίς και στην πραγματικότητα το επόμενο πρωί!! Όπως είναι καθαρό, αν ο Θεός ήταν να φέρει ελευθέρωση στον Μαροδοχαίο θα έπρεπε να το κάνει εκείνη την νύχτα. Και αυτό ακριβώς έκανε:
Εσθήρ 6/ς/1-3
"ΕΝ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΝΥΚΤΙ Ο ΥΠΝΟΣ ΕΦΥΓΕΝ ΑΠΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ. και προσέταξε να φέρωσι το βιβλίο των χρονικών. και ανεγινώσκοντο ενώπιον του βασιλέως. Και ευρέθη γεγραμμένον, ότι ο Μαροδοχαίος απήγγειλε περί του Βιχθάν και Θερές, δυο εκ των ευνούχων του βασιλέως, θυρωρών, οίτινες εζήτησαν να επιβάλωσι χείρα επί τον βασιλέα Ασσουήρην. Και είπεν ο βασιλεύς, Ποια τιμή και αξιοπρέπεια έγεινεν εις τον Μαροδοχαίον διά τούτο; Και είπον οι δούλοι του βασιλέως, οι υπηρετούντες αυτόν, Δεν έγεινεν ουδέν εις αυτόν."Κάποτε, αφού η Εσθήρ έγινε βασίλισσα και πριν την ανέλιξη του Αμάν σε δεύτερο στην ιεραρχία, ο Μαροδοχαίος είχε προστατέψει τον βασιλιά από μια συνωμοσία που σημειώθηκε από δυο από τους θυρωρούς του, τον Βιχθάν και τον Θερές (Εσθήρ 2/β/21-23). Αν και αυτό γράφτηκε στο βιβλίο των χρονικών δηλαδή στο επίσημο ημερολόγιο, τίποτε δεν έγινε σαν τιμή στον Μαροδοχαίο. Παρ'όλα αυτά, αυτό δεν ήταν συμπτωματικό αφού τελικά μέσω αυτής της μη τιμημένης ακόμη πράξης ο Θεός θα έφερνε ελευθέρωση στον Μαροδοχαίο ακριβώς την στιγμή που την χρειαζόταν περισσότερο. Έτσι, ακριβώς την νύχτα που υποτίθεται ότι ήταν η τελευταία νύχτα για τον Μαροδοχαίο, "ο ύπνος έφυγε από του βασιλέως". Αν και δεν λέγεται άμεσα, τα αποτελέσματα τα οποία θα δούμε, δείχνουν ότι αυτό ήταν θεϊκά σχεδιασμένο έτσι ώστε ο βασιλιάς να μείνει ξύπνιος και να κάνει τα πράγματα τα οποία ακολούθησαν8. Το πρώτο απ'αυτά τα πράγματα ήταν να ζητήσει να του φέρουν το βιβλίο των χρονικών. Όπως ήδη γνωρίζουμε αυτό το βιβλίο περιείχε επίσης μια αναφορά στην πράξη του Μαροδοχαίου. Όμως αυτή η αναφορά δεν ήταν βεβαίως και η μοναδική που αυτό το βιβλίο είχε. Σε αντίθεση, ένα ημερολόγιο σαν και αυτό θα μπορούσε πολύ καλά να έχει εκατοντάδες εγγραφές. Παρ'όλα αυτά εκείνη την νύχτα υπήρχε μια εγγραφή που ήταν απόλυτη ανάγκη να διαβαστεί και τελικά ήταν αυτή η εγγραφή η οποία τελικά διαβάστηκε. Αυτή η εγγραφή δεν ήταν άλλη από εκείνη σχετικά με τον Μαροδοχαίο και το καλό το οποίο έκανε στον βασιλιά, χωρίς όμως ακόμα να έχει τιμηθεί γι'αυτό!! Αφού ο βασιλιάς άκουσε την σχετική αναφορά και ότι ο Μαροδοχαίος δεν είχε τιμηθεί ακόμη για αυτήν την πράξη του, υποθέστε τι συνέβη; Αποφάσισε να τιμήσει τον Μαροδοχαίο την επομένη ημέρα!! Έτσι όταν το πρωί ήρθε, και ο Αμάν πήγε για να ζητήσει από τον βασιλιά να κρεμάσει τον Μαροδοχαίο, μια δυσάρεστη έκπληξη τον περίμενε.
Εσθήρ 6/ς/4-9
"Και είπεν ο βασιλεύς, Τις είναι εις την αυλή; Είχε δε έλθει ο Αμάν εις την εξωτέραν αυλήν του βασιλικού οίκου, διά να ειπή προς τον βασιλέα να κρεμάσει τον Μαροδοχαίον εις το ξύλον το οποίον ητοίμασε δι' αυτόν. Και είπον προς αυτόν οι δούλοι του βασιλέως, Ιδού ο Αμάν ίσταται εν τη αυλή. Και είπεν ο βασιλεύς, Ας εισέλθει. Και ότε εισήλθεν ο Αμάν, είπε προς αυτόν ο βασιλεύς, Τι πρέπει να γείνη εις τον άνθρωπον τον οποίον ευαρεστείται ο βασιλεύς να τιμήση; Ο ΔΕ ΑΜΑΝ ΕΣΤΟΧΑΣΘΗ ΕΝ ΤΗ ΚΑΡΔΙΑ ΑΥΤΟΥ, ΕΙΣ ΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟΝ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΗΘΕΛΕΝ ΕΥΑΡΕΣΤΗΘΗ ΝΑ ΚΑΜΗ ΤΙΜΗΝ ΠΑΡΑ ΕΙΣ ΕΜΕ; Απεκρίθη λοιπόν ο Αμάν προς τον βασιλέα, Περί του ανθρώπου τον οποίον ο βασιλεύς ευαρεστείται να τιμήση, ας φέρωσι την βασιλικήν στολήν, την οποίαν ο βασιλεύς ενδύεται, και τον ίππον επί του οποίου ο βασιλεύς ιππεύει, και να τεθεί το βασιλικόν διάδημα επί της κεφαλής αυτού. και η στολή αυτή και ο ίππος ας δοθώσιν εις την χείρα τινός εκ των μεγαλυτέρων αρχόντων του βασιλέως, διά να στολίσει τον άνθρωπον τον οποίον ο βασιλεύς ευαρεστείται να τιμήση. και φέρων αυτόν έφιππον διά των οδών της πόλεως, ας κηρύττη έμπροσθεν αυτού, Ούτω θέλει γίνεσθαι εις τον άνθρωπον, τον οποίον ο βασιλεύς ευαρεστείται να τιμήση."Ο Αμάν είπε όλα αυτά γιατί νόμιζε ότι ήταν αυτός που ο βασιλιάς ήθελε να τιμήσει. ΑΛΛΑ...............
Εσθήρ 6/ς/10-12
"Και είπεν ο βασιλεύς προς τον Αμάν, Σπεύσον λάβεν την στολήν και τον ίππον, ως είπας, και κάμε ούτως ΕΙΣ ΤΟΝ ΜΑΡΟΔΟΧΑΙΟΝ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑΙΟΝ, ΤΟΝ ΚΑΘΗΜΕΝΟΝ ΕΝ ΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΥΛΗ. ας μη λείψη μηδέν εκ πάντων όσα είπας. Και έλαβεν ο Αμάν την στολήν και τον ίππον, και εστόλισε τον Μαροδοχαίον, και έφερεν αυτόν έφιππον διά των οδών της πόλεως, κηρύττων έμπροσθεν αυτού, Ούτω θέλει γίνεσθαι εις τον άνθρωπον, τον οποίον ο βασιλεύς ευαρεστείται να τιμήση. Και επανήλθεν ο Μαροδοχαίος εις την πύλην του βασιλέως. ο δε Αμάν έσπευσε προς τον οίκον αυτού περίλυπος, και έχων την κεφαλήν αυτού κεκαλυμμένην."Θυμάστε πως ξεκίνησε; Ξεκίνησε με τον Μαροδοχαίο στην πύλη του βασιλιά ΠΕΡΙΛΥΠΟ για το κακό το οποίο ο Αμάν ετοίμαζε γι'αυτόν και το έθνος του. Αλλά δείτε πως κατάληξε: κατάληξε με τον Μαροδοχαίο, τον άνθρωπο που έλπιζε στον Θεό, έφιππο στο άλογο του βασιλιά και φορώντας την βασιλική στολή του, και τον Αμάν, μέχρι τότε δεύτερο στην ιεραρχία, να κηρύττει μπροστά του και να γυρίζει στο σπίτι του "ΠΕΡΙΛΥΠΟΣ". Παρ'όλα αυτά, αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Υπάρχουν κι'άλλα τα οποία συνέβησαν κατά την διάρκεια του συμποσίου με την Εσθήρ. Κατά την διάρκεια αυτού του συμποσίου η Εσθήρ αποκάλυψε στον βασιλιά την εθνικότητα της και ότι ο Αμάν σχεδίαζε να καταστρέψει ολόκληρο το έθνος της. Όταν ο βασιλιάς άκουσε αυτό, θύμωσε πάρα πολύ και όταν οι βασιλιάδες εκείνο τον καιρό θυμώνανε με κάποιον τότε, εκτός και αν είχε τον Θεό με το μέρος του, οι προοπτικές για την ζωή του ήταν πολύ άσχημες! Το ίδιο συνέβη και με τον Αμάν, του οποίου η κρεμάλα τελικά χρησιμοποιήθηκε προσωπικά!:
Εσθήρ 7/ζ/9-10
"Και είπεν ο Αρβονά, εις εκ των ευνούχων, ενώπιον του βασιλέως, Ιδού, και το ξύλον πεντήκοντα πηχών το ύψος, το οποίο ο Αμάν έκαμε διά τον Μαροδοχαίον, τον λαλήσαντα αγαθά υπέρ του βασιλέως, ίσταται εν τη οικία του Αμάν. ΚΑΙ ΕΙΠΕΝ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ, ΚΡΕΜΑΣΑΤΕ ΑΥΤΟΝ ΕΠ'ΑΥΤΟΥ. ΚΑΙ ΕΚΡΕΜΑΣΑΝ ΤΟΝ ΑΜΑΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΗΤΟΙΜΑΣΕ ΔΙΑ ΤΟΝ ΜΑΡΟΔΟΧΑΙΟΝ. Και κατέπαυσε ο θυμός του βασιλέως."Όπως είναι φανερό οι ρόλοι για τον Μαροδοχαίο και τον Αμάν αντιστράφηκαν. Ο Αμάν, ο δεύτερος στην ιεραρχία μέτα τον βασιλιά, και ο άνδρας που σχεδίαζε να καταστρέψει ολόκληρο το Ιουδαϊκό έθνος και να κρεμάσει τον Μαροδοχαίο, κατέληξε κρεμασμένος στην ίδια την κρεμάλα που είχε ετοιμάσει για τον Μαροδοχαίο!! Επιπρόσθετα, όπως ο τελευταίος στίχος του βιβλίου μας λέει (Εσθήρ 10/ι/3), ο Μαροδοχαίος, ο άνθρωπος ο οποίος έλπιζε στον Θεό, έγινε "δεύτερος μετά τον βασιλέα Ασσουήρην", δηλαδή έγινε δεύτερος στην ιεραρχία, παίρνοντας την θέση του Αμάν!! Τέλος αν και η δεκάτη τρίτη του δωδεκάτου μήνα είχε οριστεί σαν ημέρα εξολόθρευσης των Ιουδαίων, ο βασιλιάς όχι μόνο ακύρωσε αυτήν την εντολή αλλά επίσης την ΑΝΤΙΣΤΡΕΨΕ. Κάτω από την νέα εντολή:
Εσθήρ 8/η/11-12
"επέτρεπεν ο βασιλεύς εις τους Ιουδαίους, τους κατά πάσαν πόλιν, να συναχθώσι, και να σταθώσιν υπέρ της ζωής αυτών, να απολέσωσι, να φονεύσωσι, και να αφανίσωσι πάσαν την δύναμην του λαού και της επαρχίας των καταθλιβόντων αυτούς, παιδιά και γυναίκες, και τα λάφυρα αυτών να διαρπάσωσιν, εν μια ημέρα, κατά πάσας τας επαρχίας του βασιλέως Ασσουήρου, τη δεκάτη τρίτη του δωδεκάτου μηνός, ούτος είναι ο μην Αδάρ."Αλήθεια τι μεγάλος και ικανός να ελευθερώνει που είναι ο Θεός. Ο Μαροδοχαίος ο άνθρωπος που έλπισε στον Θεό, άρχισε θρηνώντας και υπό την απειλή του να κρεμαστεί από τον Αμάν, αλλά κατέληξε να δοξάζεται από τον ίδιο του τον εχθρό παίρνοντας την θέση του σαν δεύτερος μετά τον βασιλιά και έχοντας την φήμη του διαδομένη σε όλο το βασίλειο (Εσθήρ 9/θ/4). Ομοίως οι Ιουδαίοι άρχισαν με "θρήνο και ολολυγμό" (Εσθήρ 4/δ/3) και κατέληξαν γιορτάζοντας (Εσθήρ 8/η/17) και με τους εχθρούς τους αφανισμένους (Εσθήρ 9/θ/1).
Σε αντίθεση με όλα τα παραπάνω, ο Αμάν ο άνθρωπος ο οποίος εμπιστεύονταν την δική του δύναμη, άρχισε σαν δεύτερος στην ιεραρχία, χαρούμενος, και ετοιμάζοντας να κρεμάσει τον Μαροδοχαίο αλλά κατέληξε, περίλυπος και τελικά κρεμασμένος στην ίδια του την κρεμάλα.5. Συμπέρασμα
Τελειώνοντας αυτήν την σύντομη μελέτη μας στο βιβλίο της Εσθήρ, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το μάθημα του είναι το ίδιο μάθημα το οποίο δίνεται από πολλά άλλα αποσπάσματα του Λόγου του Θεού, δηλαδή ότι ο Λόγος του Θεού είναι ακλόνητος και δεν μπορεί να σπάσει, να καταργηθεί, παρ'όλη την ανθρώπινη και διαβολική δύναμη που μπορεί να εξασκείται προς το αντίθετο. Όντως, εκείνος που όπως ο Μαροδοχαίος ελπίζει στον Θεό "δεν θέλει αισχυνθή" (Ησαΐας 49/μθ/23) αλλά "θέλει είσθαι ως δένδρον πεφυτευμένον πλησίον των υδάτων, το οποίον εξαπλώνει τας ρίζας αυτού πλησίον του ποταμού, και δεν θέλει ιδεί όταν έρχηται το καύμα, αλλά το φύλλον αυτού θέλει θάλλει. και δεν θέλει μεριμνήσει εν τω έτει της ανομβρίας, ουδέ θέλει παύσει από του να κάνει καρπόν." Για να καταλήξουμε λοιπόν:Ψαλμοί 37/λζ/3-7, 9, 11
"ΕΛΠΙΖΕ ΕΠΙ ΚΥΡΙΟΝ, και πράττε το αγαθόν. κατοίκει την γην, και νέμου την αλήθειαν. και ευφραίνου εν Κυρίω, και θέλει σοι δώσει τα ζητήματα της καρδιάς σου. Ανάθες εις τον Κύριον την οδόν σου, και έλπιζε επ'αυτόν, και αυτός θέλει ενεργήσει. και θέλει εξάξει ως φως την δικαιοσύνην σου και την κρίσιν σου ως μεσημβρίαν. Αναπαύου επί τον Κύριον, και πρόσμενε αυτόν............ οι προσμένοντες τον Κύριον, ούτοι θέλουσι κληρονομήσει την γην...........οι πράεις θέλουσι κληρονομήσει την γην. και θέλουσι κατατρυφά εν πολλή ειρήνη."
Τάσος Κιουλάχογλου
Υποσημειώσεις
1. Αυτό το όνομα είναι περισσότερο ένας τίτλος (όπως για παράδειγμα, Φαραώ, Τσάρος κτλ) παρά ένα κύριο όνομα και σημαίνει "ο σεβαστός βασιλιάς". Κατά τους Sir Henry Rawlinson, το καθηγητή Sayce, τη εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα και την εγκυκλοπαίδεια των ονομάτων (δες: The Companion Bible, Kregel Publications, σελ. 618), το ίδιο επίσης συμβαίνει και με τις λέξεις "Αρταξέρξης" (σημαίνει "ο μεγάλος βασιλιάς") και "Δαρείος" (σημαίνει "ο συντηρητής") οι οποίες είναι αρκετά γνωστές από την αρχαιοελληνική ιστορία των Περσικών πολέμων και οι οποίες απαντώνται συχνά πυκνά σε κάποια μέρη της Γραφής που αναφέρονται στην αιχμαλωσία στην Βαβυλώνα. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
2. Δες Εσθήρ 1/α/ για τις λεπτομέρειες. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
3. Δες το άρθρο: "Ο Θεός: η πηγή της χάρης" που ακολουθεί. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
4. Για περισσότερα σχετικά με τον Αγάγ δες Σαμουήλ Α 15/ιε/. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
5. Ο αρχαίος ιστορικός Ιώσηπος (Josephus) στο έργο του "Αρχαιολογία Ιουδαϊκή" (Antiquities) επίσης αποκαλεί τον Αμάν, Αμαληκίτη. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
6. Δες για παράδειγμα: Χρονικών Β 16/ις/9, Ψαλμοί 18/ιη/2-3, 30-31, 22/κβ/4-5, 25/κε/2-3, 32/λβ/10, 35/λγ/9-10, 119/ριθ/170 κτλ. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
7. Δες το άρθρο: "Ο Θεός: η πηγή της χάρης" που ακολουθεί. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
8. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι κάθε φορά που δεν μπορώ να κοιμηθώ υπάρχει κάποιος λόγος που πρέπει να μείνω ξύπνιος! (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
Επιστροφή στα άρθρα δευτέρου έτους