Βιβλικές Αλήθειες,
Έτος 3, Τεύχη 2, 3
Ανάσταση ή ζωή αμέσως μετά τον θάνατο;
Σ' αυτό, καθώς επίσης και σε μια σειρά από άλλα άρθρα, θα αγγίξουμε ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο έχει αποτελέσει πηγή μακρών συζητήσεων και πολλών ερωτήσεων. Αυτό το θέμα αναφέρεται στο τι συμβαίνει μετά το θάνατο, και θα προσεγγιστεί από την πλευρά της Βίβλου, η οποία ειλικρινά πιστεύουμε ότι όντας ότι ο Θεός έχει πει, είναι η μοναδική πηγή που μπορεί να μας δώσει αξιόπιστη πληροφόρηση.
1. Θάνατος: Ο Θεός δεν μας θέλει απληροφόρητους
Αρχίζοντας την έρευνα πάνω στο θέμα μας, θα πάμε στην προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/13, όπου διαβάζουμε:Προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/13
"Δεν θέλω δε να αγνοείτε, αδελφοί, περί των κεκοιμημένων, διά να μη λυπείσθε, καθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα."Όπως είναι προφανές απ'αυτό το απόσπασμα, ο Θεός δεν μας θέλει απληροφόρητους σχετικά με τους "κεκοιμημένους" δηλαδή τους νεκρούς. Σε αντίθεση μας θέλει πληροφορημένους, το οποίο με την σειρά του σημαίνει ότι μας έχει επίσης προμηθεύσει με κάθε πληροφορία απαραίτητη για την εξάλειψη οποιασδήποτε πιθανής άγνοιας ή παραπληροφόρησης μας. Από την πλευρά μας, το μόνο που απαιτείται για να λάβουμε αυτήν την πληροφορία είναι να συνεχίσουμε να διαβάζουμε στο ίδιο απόσπασμα. Πραγματικά οι στίχοι 13-18 του ίδιου κεφαλαίου μας λένε:
Προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/13-18
"Δεν θέλω δε να αγνοείτε, αδελφοί, περί των κεκοιμημένων, διά να μη λυπείσθε, καθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα. Διότι εάν πιστεύωμεν ότι ο Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας διά του Ιησού θέλει φέρει μετ'αυτού. Διότι τούτο σας λέγομεν διά του λόγου του Κυρίου, ότι ημείς οι ζώντες όσοι απομένομεν εις την παρουσίαν του Κυρίου, δεν θέλομεν προλάβει τους κοιμηθέντας. επειδή αυτός ο Κύριος θέλει καταβεί απ ουρανού με κέλευσμα, με φωνήν αρχαγγέλου, και με σάλπιγγα Θεού, και οι αποθανόντες εν Χριστώ θέλουσιν αναστηθεί πρώτον. έπειτα ημείς οι ζώντες όσοι απομένομεν, θέλομεν αρπαχθεί μετ αυτών εν νεφέλαις εις απάντησιν του Κυρίου εις τον αέρα. και ούτω θέλομεν είσθε πάντοτε μετά του Κυρίου. Λοιπόν παρηγορείτε αλλήλους με τους λόγους τούτους."Όπως μπορούμε να δούμε, αυτό το απόσπασμα αναφέρεται στους "αποθανόντες εν Χριστώ" ή "κοιμηθέντας διά του Ιησού", δηλαδή σ'εκείνους που πέθαναν πιστεύοντας στον Κύριο Ιησού Χριστό. Αν και αυτοί είναι μόνο μια κατηγορία του συνόλου των νεκρών, τα συμπεράσματα από το παραπάνω απόσπασμα σχετικά με την παρούσα κατάσταση των νεκρών έχουν γενική εφαρμογή1.
Προχωρώντας τώρα σε ότι παραπάνω απόσπασμα μας λέει, δηλαδή στις πληροφορίες που ο Θεός μας έδωσε για να εξαλείψει την άγνοια και την παραπληροφόρηση μας σχετικά με τους νεκρούς, μπορούμε να δούμε ότι καμιά αναφορά δεν γίνεται σε υποτιθέμενη ζωή αμέσως μετά τον θάνατο. Εν αντίθεση, αυτό που το παραπάνω απόσπασμα τονίζει καθαρά είναι την ανάσταση σαν την ΜΟΝΗ έξοδο από τον θάνατο και τον μόνο τρόπο για να επανέλθει κανείς ξανά στην ζωή. Πραγματικά, σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα, οι νεκροί εν Χριστώ θα αναστηθούν την ημέρα του ερχομού του Χριστού, ενώ οι ζωντανοί Χριστιανοί θα αρπαχτούν μ'αυτούς εκείνη την ημέρα στον ουρανό για να συναντήσουν τον Κύριο στον αέρα. "και οyτω θeλομεν εiσθε (το σύνολο του Χριστιανισμού, νεκροί και ζωντανοί Χριστιανοί) πaντοτε μετa του Κυρiου", το οποίο με την σειρά του σημαίνει ότι αφού ΘΑ (μέλλοντας) είμαστε με τον Κύριο, κανένας νεκρός δεν είναι με τον Κύριο τώρα, ούτε επίσης αν πεθάνουμε θα είμαστε αμέσως με τον Κύριο. Αντ'αυτού ΘΑ είμαστε μ'αυτόν όταν θα έρθει.
Πέρα από το παραπάνω απόσπασμα της προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/13-18 το οποίο μας δόθηκε έτσι ώστε να είμαστε πλήρως ενημερωμένοι σχετικά με τους νεκρούς εν Χριστώ, ο Λόγος του Θεού περιέχει και άλλα αποσπάσματα τα οποία ενισχύουν ότι η προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/13-18 μας είπε. Ένα τέτοιο απόσπασμα είναι και η προς Κορινθίους Α 15/ιε/20-24, όπου αρχίζοντας από τους στίχους 20-22, διαβάζουμε:Προς Κορινθίους Α 15/ιε/20-22
"Αλλά τώρα ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών. έγεινεν απαρχή των κεκοιμημένων. Διότι επειδή ο θάνατος ήλθε δι' ανθρώπου, ούτω και δι' ανθρώπου η ανάστασις των νεκρών. Επειδή καθώς πάντες αποθνήσκουσιν εν τω Αδάμ, ούτω και πάντες θελουσι (μέλλοντας) ζωοποιηθεί εν τω Χριστώ."Απ'αυτό το απόσπασμα δυο πράγματα γίνονται καθαρά. Το πρώτο είναι ότι ΟΛΟΙ θα ζωοποιηθούν, αν και όπως ο στίχος 23 παρακάτω μας λέει: "έκαστος όμως κατά την ιδίαν αυτού τάξιν" δηλαδή όχι όλοι ταυτόχρονα. Πέρα απ'αυτό, κάτι άλλο που το παραπάνω απόσπασμα κάνει επίσης καθαρό είναι ότι οι νεκροί "ΘΕΛΟΥΣΙ (μέλλοντας) ζωοποιηθεί", δηλαδή ΘΑ πάρουν ζωή, το οποίο με την σειρά του σημαίνει ότι ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ τώρα, και έτσι η διδασκαλία που διδάσκει το αντίθετο, δηλαδή ότι οι νεκροί είναι ζωντανοί τώρα, δεν μπορεί να είναι σωστή. Πότε τώρα οι νεκροί θα ζωοποιηθούν είναι κάτι το οποίο απαντιέται στους στίχους 23-24 του ίδιου κεφαλαίου, όπου διαβάζουμε:
Προς Κορινθίους Α 15/ιε/23-24
"έκαστος όμως κατά την ιδίαν αυτού τάξιν. ο Χριστός είναι η απαρχή, έπειτα όσοι είναι του Χριστού, εν τη παρουσία αυτού. Ύστερον θέλει είσθε το τέλος, όταν παραδώσει την βασιλείαν εις τον Θεόν και Πατέρα. Όταν καταργήσει πάσαν αρχήν και πάσαν εξουσίαν και δύναμιν."Ο πρώτος - και μέχρι τώρα ο μόνος - ο οποίος αναστήθηκε από τους νεκρούς είναι ο Χριστός. Εντούτοις, η ανάσταση του δε θα είναι μοναδική για πάντα, αφού στο μέλλον θα ακολουθηθεί: σε πρώτη φάση από την ανάσταση εκείνων που είναι του Χριστού και έπειτα από την ανάσταση των υπολοίπων. Ο χρόνος που η πρώτη από αυτές τις αναστάσεις, δηλαδή η ανάσταση εκείνων που είναι του Χριστού, θα συμβεί ορίζεται σαν ο χρόνος του ερχομού, "της παρουσίας", του Χριστού, το οποίο άλλωστε είναι και αυτό που η προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ μας είπε. Απ'αυτό μπορούμε και πάλι να συμπεράνουμε ότι αφού, σύμφωνα με το "χρονοδιάγραμμα" του παραπάνω αποσπάσματος, οι νεκροί εν Χριστώ θα είναι οι πρώτοι που θα ζωοποιηθούν και αφού η ημέρα που αυτό θα συμβεί θα είναι η ημέρα του ερχομού του Χριστού, η οποία ακόμα ανήκει στο μέλλον, πέρα από τον Κύριο Ιησού, δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑΣ νεκρός που να ζεί τώρα. Σε αντίθεση, όλοι ΘΑ ζήσουν ξανά στο μέλλον, και ο καθένας "κατά την ιδία αυτού τάξη", δηλαδή με την σειρά του, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει.
2. Με τι σώμα θα αναστηθούν οι νεκροί;
Η Βίβλος όχι μόνο μας λέει ότι εκείνοι που πέθαναν πιστεύοντας στον Χριστό θα αναστηθούν την ημέρα του ερχομού του, αλλά μας γνωστοποιεί επίσης και με τι σώμα αυτοί θα αναστηθούν. Πράγματι, αρχίζοντας από την προς Κορινθίους Α 15/ιε/35-41 διαβάζουμε:Κορινθίους Α 15/ιε/35-41
"Αλλά θέλει τις ειπεί, Πως ανασταίνονται οι νεκροί; και με ποιον σώμα έρχονται; Άφρων, εκείνο το οποίον συ σπείρεις, δεν ζωογονείται, εάν δεν αποθάνει. Και εκείνο το οποίον σπείρεις, δεν σπείρεις το σώμα το οποίον μέλλει να γίνει, αλλά γυμνόν κόκκον, σίτου τυχόν, ή τινός των λοιπών. Ο δε Θεός δίδει εις αυτό σώμα καθώς ηθέλησε, και εις έκαστον των σπερμάτων το ιδιαίτερον αυτού σώμα. Πάσα σαρξ δεν είναι η αυτή σαρξ. αλλά άλλη μεν σαρξ των ανθρώπων, άλλη δε σαρξ των κτηνών, άλλη δε των ιχθύων, και άλλη των πτηνών. Είναι και σώματα επουράνια, και σώματα επίγεια. πλην άλλη μεν η δόξα των επουράνιων, άλλη δε η των επίγειων. Άλλη δόξα είναι του ήλιου, και άλλη δόξα της σελήνης, και άλλη δόξα των αστέρων. Διότι αστήρ διαφέρει αστέρος κατά την δόξαν."Ο λόγος που ο Παύλος κάνει όλες αυτές τις αναφορές στο σπόρο που αναπτύσσεται σε κάτι άλλο, το φυτό, καθώς και στις διαφορές μεταξύ των σωμάτων και των "σαρκών" κτλ. δείχνεται στην αρχή του αποσπάσματος όπου γίνεται καθαρό ότι ο λόγος που όλα αυτά λέγονται αφορά το "πως ανασταίνονται οι νεκροί και με ποιο σώμα έρχονται" καθώς και στον στίχο 42, όπου διαβάζουμε:
Προς Κορινθίους 15/ιε/42
"ΟΥΤΩ και η ανάστασις των νεκρών."Η λέξη "ούτω" συνδέει αυτά που προηγούνται αυτής (στίχοι 35-41) με αυτά που έπονται ("η ανάστασις των νεκρών"). Μ'αλλά λόγια όπως ένας σπόρος αν και "πεθαίνει" δίνει ένα ολόκληρο φυτό, έτσι και αυτό το γήϊνο (δηλαδή φτιαγμένο από το χώμα, "χοϊκό") σώμα, αν και θα πεθάνει ένα άλλο σώμα θα το διαδεχτεί στη ανάσταση. Και όπως όλα τα σώματα δεν είναι ίδια, έτσι και το αναστημένο σώμα δεν θα είναι ίδιο με το τωρινό γήϊνο σώμα. Επιπρόσθετα, όπως τα επουράνια και τα επίγεια σώματα διαφέρουν σε δόξα το ίδιο επίσης και το σώμα της ανάστασης σε σχέση με το παρών γήϊνο σώμα. Όπως οι στίχοι 42-45 μας λένε:
Προς Κορινθίους Α 15/ιε/42-45
"Ούτω και η ανάστασις των νεκρών. σπείρεται εν φθορά, ανίσταται εν αφθαρσία. Σπείρεται εν ατιμία, ανίσταται εν δόξη. Σπείρεται εν ασθενεία, ανίσταται εν δυνάμει. Σπείρεται σώμα ψυχικόν, ανίσταται σώμα πνευματικόν, Είναι σώμα ψυχικόν, και είναι σώμα πνευματικόν. Ούτως είναι και γεγραμμένον, Ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ "έγεινεν εις ψυχήν ζώσαν." ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν."
(Μετ. Βάμβα - αρχαίο κείμενο)Το σώμα που έχουμε τώρα είναι "σώμα ψυχικό" δηλαδή σώμα του οποίου η ζωή βασίζεται στην ψυχή. Αυτό είναι το σώμα το οποίο "σπείρεται". Εντούτοις αυτό το σώμα είναι ακατάλληλο για την αιώνια ζωή που ο Θεός έχει υποσχεθεί για μας. Πράγματι όπως η προς Κορινθίους Α 15/ιε/50 μας λέει:
Προς Κορινθίους Α 15/ιε/50
"Τούτο δε λέγω, αδελφοί, ότι σαρξ και αίμα βασιλείαν Θεού δεν δύνανται να κληρονομήσωσιν, ουδέ η φθορά κληρονομεί την αφθαρσίαν."Αυτό το σώμα που αποτελείται από σάρκα και αίμα όντας φθαρτό είναι ανίκανο να κληρονομήσει την αφθαρσία και έτσι θα πρέπει να αλλαχτεί. Όπως οι στίχοι 53-55 μας λένε:
Προς Κορινθίους Α 15/ιε/53-55
"διότι πρέπει το φθαρτόν τούτο να ενδυθή αφθαρσία, και το θνητόν τούτο να ενδυθή αθανασίαν. Όταν δε το φθαρτόν τούτο ενδυθή αφθαρσία, και το θνητόν τούτο ενδυθή αθανασίαν, τότε θέλει γίνει ο λόγος ο γεγραμμένος "Κατεπόθη ο θάνατος εν νίκη." "Που, θάνατε, το κέντρον σου; που, άδη, η νίκη σου;"Μόνο όταν αυτό το θνητό και φθαρτό σώμα που έχουμε τώρα, ντυθεί την αφθαρσία και την αθανασία, ο θάνατος θα έχει καταποθεί με νίκη. Γιατί το νέο σώμα - το σώμα που "ανίσταται" (προς Κορινθίους Α 15/ιε/44) - και που θα πάρει την θέση του παρόντος φθαρτού ψυχικού σώματος - του σώματος που "σπείρεται" (προς Κορινθίους Α 15/ιε/44) - θα είναι άφθαρτο, ο θάνατος δεν θα έχει εξουσία πάνω του. Δεν θα είναι "ψυχικό σώμα", δηλαδή σώμα που η ζωή του θα βασίζεται στην ψυχή, αλλά "πνευματικό σώμα" δηλαδή σώμα με ικανότητες και ιδιότητες όπως το σώμα του αναστημένου Χριστού, του μόνου που μέχρι τώρα έχει τέτοιο σώμα. Όπως οι στίχοι 44-49 της προς Κορινθίους Α 15/ιε μας λένε:
Προς Κορινθίους Α 15/ιε/44-49
"Είναι σώμα ψυχικόν, και είναι σώμα πνευματικόν. Ούτως είναι και γεγραμμένον, Ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ "έγεινεν εις ψυχήν ζώσαν." ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν. Πλην ουχί πρώτον το πνευματικόν, αλλά το ψυχικόν, έπειτα το πνευματικόν. Ο πρώτος άνθρωπος είναι εκ της γης, χοϊκός. Ο δεύτερος άνθρωπος, ο Κύριος εξ ουρανού. Οποίος ο χοϊκός, τοιούτοι και οι χοϊκοί. και οποίος ο επουράνιος, τοιούτοι και οι επουράνιοι. Και καθώς εφορέσαμεν την εικόνα του χοϊκού, θέλομεν φορέσει και την εικόνα του επουρανίου."Κάθε άνθρωπος που έχει περάσει από το πρόσωπο της γης, συμπεριλαμβανόμενου τόσο του Αδάμ όσο και του Χριστού, είχε "ψυχικό σώμα". Εντούτοις, ο Χριστός είναι ο μόνος που πήγε πέρα από αυτό, αφού αν και πέθανε, δεν παράμεινε νεκρός όπως όλοι οι άλλοι αλλά αναστήθηκε μετά από τρεις μέρες και τρεις νύχτες με ένα άφθαρτο, "πνευματικό σώμα". Το πνευματικό σώμα δεν είναι λοιπόν μια θεωρητική έννοια, αλλά μια πραγματικότητα αφού είναι το σώμα που ο Κύριος Ιησούς Χριστός έχει τώρα2. Και όπως τώρα φοράμε την "στολή" του Αδάμ, το ψυχικό σώμα, - "την εικόνα του χοϊκού" -, έτσι και μια μέρα, την ημέρα του ερχομού του Χριστού, θα φορέσουμε και την δική του "στολή", το πνευματικό σώμα, - "την εικόνα του επουρανίου". Πότε αυτό θα συμβεί είναι κάτι το οποίο απαντιέται στους στίχους 51-52 του ίδιου κεφαλαίου της προς Κορινθίους Α, όπου διαβάζουμε:
Προς Κορινθίους Α 15/ιε/51-52
"Ιδού, μυστήριον λέγω προς εσάς. Πάντες μεν δεν θέλομεν κοιμηθεί [δηλαδή πεθάνει], πάντες όμως θέλομεν μεταμορφωθεί, εν μια στιγμή, εν ριπή οφθαλμού, εν τη εσχάτη σαλπίγγι. Διότι θέλει σαλπίσει, και οι νεκροί θέλουσιν αναστηθεί άφθαρτοι, και ημείς θέλομεν μεταμορφωθεί."Και όπως η προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/15-18 μας λέει:
Προς Θεσσαλονικείς A 4/δ/15-18
"Διότι τούτο σας λέγομεν διά του λόγου του Κυρίου, ότι ημείς οι ζώντες όσοι απομένομεν εις την παρουσίαν του Κυρίου, δεν θέλομεν προλάβει τους κοιμηθέντας. Επειδή αυτός ο Κύριος θέλει καταβεί απ ουρανού με κέλευσμα, με φωνήν αρχαγγέλου, και με σάλπιγγα Θεού, και οι αποθανόντες εν Χριστώ θέλουσιν αναστηθεί πρώτον. Έπειτα ημείς οι ζώντες όσοι απομένομεν, θέλομεν αρπαχθεί μετ αυτών εν νεφέλαις εις απάντησιν του Κυρίου εις τον αέρα. και ούτω θέλομεν είσθε πάντοτε μετά του Κυρίου. Λοιπόν παρηγορείτε αλλήλους με τους λόγους τούτους."Καταλήγοντας λοιπόν, απ'ότι έχουμε δει μέχρι τώρα:
Ο Θεός επιθυμεί να μην είμαστε απληροφόρητοι σχετικά με εκείνους που πέθαναν, και γι'αυτόν το λόγο έχει προμηθεύσει στον Λόγο Του όλες τις σχετικές πληροφορίες για το όφελος μας. Έτσι, σύμφωνα μ'αυτές τις πληροφορίες, ο Χριστός είναι ο πρώτος και ο μόνος που αν και πέθανε είναι ζωντανός ΤΩΡΑ, καθώς ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούς. Όπως η προς Κορινθίους Α 15/ιε/23 χαρακτηριστικά μας είπε, ο Χριστός είναι η ΑΠΑΡΧΗ, ο ΠΡΩΤΟΣ. Ακολουθώντας τον, οι επόμενοι που θα ζήσουν ξανά θα είναι εκείνοι που είναι του Χριστού, δηλαδή οι νεκροί Χριστιανοί, ενώ αργότερα οι υπόλοιποι νεκροί θα ακολουθήσουν επίσης (προς Κορινθίους 15/ιε/23).
Σχετικά τώρα με τον χρόνο που οι νεκροί εν Χριστώ θα ξαναζήσουν, ο Λόγος τον ορίζει σαν ταυτόχρονο με τον χρόνο του ερχομού του Χριστού. Με την σειρά του αυτό σημαίνει ότι αφού ο ερχομός του Χριστού είναι ακόμα μελλοντικό γεγονός, οι νεκροί είναι αδύνατο να ζούν τώρα. Αντ'αυτού ΘΑ ξαναζήσουν εκείνη την ημέρα. Εντούτοις, αυτό δεν θα είναι και το μόνο γεγονός που θα συμβεί εκείνη την ημέρα αφού με την ανάσταση των νεκρών Χριστιανών, εκείνοι οι Χριστιανοί που θα είναι ζωντανοί εκείνη την ημέρα θα αρπαχτούν μαζί με τους αναστημένους στα σύννεφα για να συναντήσουν τον Κύριο στον αέρα (προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/17). Και όπως η προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/17 μας λέει: "ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ (όλοι οι Χριστιανοί) ΠΑΝΤΟΤΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ"
Σχετικά τώρα με το σώμα το οποίο οι αναστημένοι νεκροί θα έχουν εκείνη την ημέρα, αυτό θα είναι ότι η Βίβλος ονομάζει "πνευματικό σώμα", δηλαδή ένα άφθαρτο, αθάνατο σώμα όμοιο με το σώμα που ο Ιησούς Χριστός έχει τώρα. Αυτό επίσης θα είναι και το σώμα που οι ζωντανοί Χριστιανοί που θα αρπαχτούν στα σύννεφα εκείνη την ημέρα θα πάρουν, σε αντικατάσταση του παρόντος φθαρτού ψυχικού σώματος. Σύμφωνα με τον Λόγο όλη αυτή η διαδικασία θα γίνει "εν ριπή οφθαλμού", όπως η προς Κορινθίους Α 15/ιε/52 χαρακτηριστικά μας λέει, και μπορεί να συμβεί κάθε στιγμή, ακόμα και στο επόμενο λεπτό από τώρα. Ο ακριβής χρόνος δεν είναι κάτι που ο Θεός έχει αποκαλύψει στον Λόγο Του και επομένως κανένας δεν μπορεί να τον γνωρίζει (προς Θεσσαλονικείς 5/ε/1-2, κατά Μάρκο 13/ιγ/32, Πέτρου Β 3/γ/4-13).3. Περαιτέρω ανάλυση σχετικά με τους νεκρούς
Παρά το γεγονός ότι ο Λόγος του Θεού διατυπώνει με σαφήνεια την αλήθεια σχετικά με τους νεκρούς, μια ματιά σε ότι οι περισσότεροι Χριστιανοί πιστεύουν δείχνει μεγάλες διαφορές. Πραγματικά, για πολλούς Χριστιανούς όταν κάποιος πεθαίνει, η ψυχή του συνεχίζει να ζεί και αφού περνάει από κάποια κρίση, πηγαίνει στον ουρανό οπού είναι με τον Θεό και τους αγαπημένους της, έχοντας πλήρη συνείδηση και δοξολογώντας τον Κύριο σε ένα περιβάλλον ευδαιμονίας και καλοπέρασης. Έτσι σύμφωνα μ'αυτήν την "κοινή άποψη", ο θάνατος είναι στην πραγματικότητα ένας φίλος μέσω του οποίου πετυχαίνουμε μια καλύτερη ζωή "στην άλλη πλευρά". Μια σύγκριση αυτής της άποψης με ότι είδαμε ότι ο Θεός αποκάλυψε για το καλό μας, κάνει την ανακρίβεια της και το εσφαλμένο της καθαρά. Εντούτοις πέρα από τα αποσπάσματα που έχουμε δει μέχρι τώρα, ο Λόγος περιέχει ακόμα περισσότερα τα οποία κάνουν τα λάθη και τις αντιθέσεις της "κοινής άποψης" σε σχέση με τον Λόγο ακόμα καθαρότερα. Παρακάτω κάθε ένας από τους ισχυρισμούς της "κοινής άποψης" θα εξεταστεί και θα τοποθετηθεί απέναντι στον Λόγο του Θεού.3.1. Είναι ο ουρανός ο τόπος που παν οι νεκροί μετά τον θάνατο;
Όπως είδαμε στο πρώτο μέρος αυτού του άρθρου, η πρώτη ομάδα νεκρών που θα πάει στον ουρανό θα είναι οι αναστημένοι Χριστιανοί, την ημέρα του ερχομού του Κυρίου. Απ'αυτό, μπορεί εύκολα να συναχθεί ότι κανένας νεκρός δεν είναι στον ουρανό τώρα - πέρα φυσικά από τον αναστημένο Χριστό - και κανένας δεν θα πάει εκεί μετά τον θάνατο του. Που λοιπόν παν οι νεκροί μετά τον θάνατο; Η απάντηση που η Βίβλος δίνει είναι στον Τάφο3 καθώς αυτή είναι η έννοια των λέξεων "Σεολ" και "Άδης4" που η Βίβλος χρησιμοποιεί για να δηλώσει τον χώρο των νεκρών5. Μια πλήρη κατανόηση των χαρακτηριστικών του "Άδη" μπορεί να επιτευχθεί με μια μελέτη της χρήσης της λέξης αυτής στην Βίβλο. Γι'αυτό τον σκοπό, το παράρτημα 2 περιέχει μια πλήρη λίστα των αποσπασμάτων όπου αυτή η λέξη απαντάται.3.2 Έχουν οι νεκροί γνώση και συνείδηση;
Ένας άλλος ισχυρισμός της παράδοσης είναι ότι μετά τον θάνατο οι νεκροί συνεχίζουν να ζούν, έχοντας πλήρη γνώση και συνείδηση και βοηθώντας τους ζωντανούς. Ξανά, απ'όσα ο Θεός μας είπε για να μην είμαστε απληροφόρητοι, είναι προφανές ότι ένας ισχυρισμός σαν και αυτόν δεν μπορεί να είναι σωστός. Πράγματι, σύμφωνα με τα όσα έχουμε δει οι νεκροί δεν είναι ζωντανοί τώρα, το οποίο με την σειρά του σημαίνει ότι δεν μπορούν να κάνουν πράγματα που μπορούν να χρεωθούν και που χαρακτηρίζουν αποκλειστικά και μόνο τους ζωντανούς. Ο Εκκλησιαστής 9/θ/4-6, 9 δεν αφήνει πραγματικά κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε διαφορετική γνώμη. Έτσι εκεί διαβάζουμε:Εκκλησιαστής 9/θ/4-6, 9
"Διότι εις τον έχοντα κοινωνίαν μεταξύ πάντων των ζώντων, είναι ελπίς. Επειδή κύων ζών είναι καλύτερος παρά λέοντα νεκρόν. Διότι οι ζώντες γνωριζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει. Αλλ' οι νεκροι δεν γνωριζουσιν ουδεν, ουδέ έχουσι πλέον απόλαυσιν. Επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη. Έτι και η αγάπη αυτών, και το μίσος αυτών, και ο φθόνος αυτών, ήδη εχάθη. Και δεν θελουσιν εχει πλεον εις τον αιωνα μεριδα εις παντα οσα γινονται υπο τον ηλιον..............Πάντα όσα ευρει η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμη σου. ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΞΙΣ, ΟΥΤΕ ΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΟΥΤΕ ΓΝΩΣΙΣ, ΟΥΤΕ ΣΟΦΙΑ, ΕΝ ΤΩ ΑΔΗ ΟΠΟΥ ΥΠΑΓΕΙΣ"Όπως είναι προφανές απ'αυτό το απόσπασμα, οι νεκροί δεν έχουν ούτε γνώση ούτε συνείδηση, και "δεν θέλουσι έχουν πλέον εις τον αιώνα μερίδα εις πάντα όσα γίνονται υπό τον ήλιο", δηλαδή στην ζωή. Αυτό όχι μόνο καταρρίπτει τον ισχυρισμό της ικανότητας γνώσης και συνείδησης μετά τον θάνατο, αλλά επίσης καταρρίπτει και τον ισχυρισμό πολλών δογμάτων ότι "άγιοι" νεκροί άνθρωποι παρουσιάστηκαν σε άλλους "άγιους" ανθρώπους και τους μίλησαν, ή ότι τέτοια πρόσωπα όπως η Μαρία, η μητέρα του Χριστού, μπορούν να ακούν και να απαντούν προσευχές. Όπως είδαμε σύμφωνα με την Βίβλο, με την εξαίρεση του αναστημένου Ιησού Χριστού, δεν υπάρχει κανείς που να έχει πεθάνει και να είναι ζωντανός τώρα. Επομένως δεν υπάρχει κανείς νεκρός που να είναι σε θέση να παρουσιαστεί σε ζωντανούς ή να ακούσει και να απαντήσει προσευχές αφού, όντας νεκρός, δεν έχει ούτε γνώση, ούτε συνείδηση και ούτε μπορει να έχει "μερίδα εις πάντα όσα γίνονται υπό τον ήλιον" δηλαδή στην ζωή.
3.3. Δοξολογούν οι νεκροί τον Θεό;
Ένας άλλος ισχυρισμός της παράδοσης σχετικά με τους νεκρούς, είναι ότι όταν κάποιος πεθαίνει πηγαίνει στον ουρανό όπου υμνεί και δοξολογεί τον Θεό. Αν και από την εξέταση των πληροφοριών που ο Θεός μας έδωσε προς ενημέρωση μας, είναι καθαρό ότι αυτός ο ισχυρισμός είναι ξανά εσφαλμένος, καθώς οι νεκροί δεν είναι ούτε στον ουρανό αλλά ούτε και ζωντανοί έτσι ώστε να μπορούν να δοξολογούν, ο Λόγος απαντάει και εδώ άμεσα. Έτσι οι Ψαλμοί 6/ς/5 μας λένε:Ψαλμοί 6/ς/5
"Διότι εν τω θανάτω δεν υπάρχει ενθύμησις περί σου [εννοεί τον Θεό]. Εν τω άδη τις θέλει σε δοξολογήσει;"Σε αντίθεση με τις ιδέες της παράδοσης, ο Λόγος κάνει καθαρό ότι "στον θάνατο δεν υπάρχει ενθύμησις περί του Θεού". Στον Αδη, κανένας δεν θα τον δοξολογήσει, αφού κανένας δεν είναι ζωντανός εκεί έτσι ώστε να μπορεί να τον δοξολογήσει. Εν αντίθεση, είναι οι ζωντανοί και μόνο αυτοί που θα δοξολογήσουν τον Θεό. Πράγματι όπως ο Ησαίας 38/λη/18-19 μας λέει:
Ησαίας 38/λη/18-19
"διότι ο Αδης δεν θελει σε υμνησει. Ο θανατος δεν θελει σε δοξολογησει. Οι καταβαίνοντες εις τον λάκκον δεν θέλουσιν ελπίζει επί την αλήθειαν σου. Ο ζων, ο ζων, αυτος θελει σε υμνει........"
(Βάμβας - LXX)Είναι ο ζωντανός, "ο ζων", και όχι ο νεκρός που θα υμνήσει και θα δοξολογήσει τον Θεό. Είναι τώρα που θα τον δοξολογήσουμε και θα τον υμνήσουμε και όχι όταν πεθάνουμε.
3.4 Είναι ο θάνατος ένας φίλος σταλμένος από τον Θεό
Επιπρόσθετα με τα παραπάνω, ένας άλλος ισχυρισμός της παράδοσης είναι ότι ο θάνατος είναι ένας φίλος σταλμένος από τον Θεό για να μας φέρει πιο κοντά σ'Αυτόν. Ξανά, ότι έχουμε δει μέχρι τώρα στα μέρη 1 και 2 είναι αρκετό για να αποδείξει ότι αυτός ο ισχυρισμός είναι και πάλι εσφαλμένος. Πράγματι, αν ο θάνατος ήταν ένας φίλος σταλμένος από τον Θεό τότε δεν θα υπήρχε κανένας λόγος ο Θεός να ακυρώσει τα αποτελέσματα του με την ανάσταση. Αυτό και μόνο δείχνει ότι ο θάνατος δεν είναι ένας φίλος, όπως η παράδοση υποστηρίζει. Πράγματι στην προς Κορινθίους Α 15/ιε/26 διαβάζουμε:Προς Κορινθίους Α 15/ιε/26
"έσχατος ΕΧΘΡΟΣ καταργείται ο θάνατος."Ο θάνατος δεν είναι φίλος όπως πολλοί τον παρουσιάζουν, αλλά ένας εχθρός και σαν τέτοιος θα καταστραφεί6. Απ'αυτό, μπορούμε επιπρόσθετα να συμπεράνουμε ότι ο θάνατος, όντας ένας εχθρός που ο Θεός θα καταστρέψει, δεν μπορεί να έχει τον Θεό σαν πηγή. Ποιος είναι τότε η πραγματική πηγή του θανάτου;. Η απάντηση δίνεται στην προς Εβραίους 2/β/14 όπου διαβάζουμε:
Προς Εβραίους 2/β/14
"Επειδή λοιπόν τα παιδία εμέθεξαν από σαρκός και αίματος, και αυτός παρομοίως μετέλαβεν από των αυτών, διά να καταργήσει διά του θανάτου τον εχοντα το κρατος του θανατου, τουτεστι τον διαβολον"Είναι ο διάβολος λοιπόν και όχι ο Θεός που έχει το κράτος, την δύναμη του θανάτου. Όπως το κατά Ιωάννη 8/η/44 χαρακτηριστικά μας λέει:
Κατά Ιωάννη 8/η/44
"Σεις [εννοεί τους Ιουδαίους με τους οποίους ο Χριστός συνομιλούσε] είσθε εκ πατρός του διαβόλου, και τας επιθυμίας του πατρός σας θέλετε να πράττητε. Εκείνος ητο απ αρχης ανθρωποκτονος"Ο Διάβολος ήταν από την αρχή ανθρωποκτόνος. Σε αντίθεση, ο Θεός, όχι μόνο δεν επιθύμησε ποτέ τον θάνατο, αλλά δρώντας στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, προμήθευσε μια πλήρη λύση στο πρόβλημα του θανάτου. Ποια είναι αυτή η λύση. Η πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό. Πραγματικά όπως ο Ιησούς είπε στο κατά Ιωάννη 11/ια/25:
Κατά Ιωάννη 11/ια/25
"Είπε προς αυτήν ο Ιησούς, Εγώ είμαι η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ και η ζωή. Ο πιστεύων εις εμέ, και αν αποθάνει, ΘΕΛΕΙ ΖΗΣΕΙ."Πότε θα ζήσει; Το έχουμε ήδη δει: την ημέρα του ερχομού του Κυρίου όταν "οι νεκροί θέλουσιν αναστηθεί άφθαρτοι και ημείς θέλομεν μεταμορφωθεί" (Προς Κορινθίους Α 15/ιε/52)
4. Συμπέρασμα
Σ'αυτό το άρθρο μελετήσαμε το τι συμβαίνει μετά τον θάνατο. Όπως είδαμε πέρα από τον Ιησού Χριστό που αναστήθηκε από τους νεκρούς δεν υπάρχει κανένας άλλος νεκρός που να ζεί τώρα. Οι επόμενοι που θα ζήσουν, θα είναι εκείνοι που είναι του Χριστού δηλαδή οι νεκροί Χριστιανοί, την ημέρα του ερχομού του. Το σώμα που αυτοί θα έχουν εκείνη την ημέρα δεν θα είναι ψυχικό, σαν το σώμα που είχαν πριν τον θάνατο τους, αλλά πνευματικό, σαν το σώμα που ο Ιησούς Χριστός έχει τώρα. Η ανάσταση των νεκρών Χριστιανών θα ακολουθηθεί από το άρπαγμα εκείνων των Χριστιανών που θα είναι ζωντανοί εκείνη την ημέρα, και των οποίων το σώμα θα αλλαχθεί επίσης από ψυχικό σε πνευματικό. Μετά από απ'όλα αυτά: "ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ (όλοι οι Χριστιανοί, νεκροί και ζωντανοί) ΠΑΝΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ"
Εχοντας εξετάσει τι η Βίβλος λέει σχετικά με τους νεκρούς, προχωρήσαμε και εξετάσαμε μερικούς κοινούς ισχυρισμούς της παράδοσης στο φως των όσων ο Λόγος του Θεού λέει. Έτσι είδαμε ότι οι νεκροί:i) δεν πάνε στον ουρανό αλλά στον Άδη
ii) δεν έχουν ούτε γνώση ούτε συνείδηση, ούτε ποτέ θα έχουν μέρος σε ότι συμβαίνει στην ζωή
iii) δεν δοξολογούν ούτε υμνούν τον Θεό
Επιπρόσθετα είδαμε ότι:
iv) ο θάνατος δεν είναι ένας φίλος που μας φέρνει πιο κοντά στον Θεό, αλλά ένας εχθρος που θα καταστραφεί και που
v) ως πηγή του δεν έχει τον Θεό αλλά τον διάβολο.
Απ'όλα τα παραπάνω θα πρέπει να είναι λοιπόν καθαρό ότι ο θάνατος δεν είναι μια ελπίδα που σαν Χριστιανοί θα πρέπει να έχουμε. Αντ'αυτού η ελπίδα μας είναι ο ερχομός του Κυρίου Ιησού Χριστού, αφού μ'αυτόν, αν είμαστε νεκροί θα αναστηθούμε, και αν είμαστε ζωντανοί θα αρπαχτούμε στα σύννεφα, για να συναντήσουμε τον Κύριο στον αέρα (προς Θεσσαλονικείς Α 4/δ/17). Ως Χριστιανοί λοιπόν δεν πρέπει να περιμένουμε την ημέρα του θανάτου μας αλλά την ημέρα του ερχομού του Κυρίου. Όπως η προς Φιλιππησίους 3/γ/20-21 χαρακτηριστικά μας λέει:
Προς Φιλιππησίους 3/γ/20-21
"Διότι το πολιτευμα ημων ειναι εν ουρανοις, οπωθεν και προσμενομεν σωτηρα, τον Κυριον Ιησουν Χριστον. Όστις θελει μετασχηματισει το σωμα της ταπεινωσεως ημων [το παρών ψυχικό σώμα], ωστε να γινει συμμορφον με το σωμα της δοξης αυτου [το πνευματικό σώμα], κατά την ενέργειαν διά της οποίας δύναται και να υποτάξει τα πάντα εις εαυτόν."Μακάρι λοιπόν να ανοίξουμε τις καρδιές μας και τα αυτιά μας, όχι στην ψεύτικη "παρηγοριά" της θρησκείας αλλά στην αληθινή παρηγοριά του Λόγου, έτσι ώστε να μην περιμένουμε την ημέρα του δυστυχούς γεγονότος του θανάτου, αλλά την ημέρα του ενδόξου ερχομού του Ιησού Χριστού, ημέρα κατά την οποία το παρών ψυχικό και φθαρτό σώμα μας θα αλλαχτεί "ώστε να γίνει σύμμορφον με το σώμα της δόξης αυτού" και που μετά την οποία "θα είμαστε πάντα με τον Κύριο".
Τάσος Κιουλάχογλου
Υποσημειώσεις
1. Πραγματικά όπως θα δούμε, αν και υπάρχουν διαφορές σχετικά με τον χρόνο που κάθε μια κατηγορία νεκρών (πιστοί, άπιστοι, άνθρωποι που έζησαν σε άλλες οικονομίες) θα αναστηθεί, καθώς επίσης και σχετικά με το τι θα ακολουθήσει την κάθε μια από αυτές τις αναστάσεις (αιώνια ζωή ή κατάκριση, κρίση σύμφωνα με τον νόμο κτλ), δεν υπάρχει καμιά διαφορά ανάμεσα τους σχετικά με την παρούσα κατάσταση των νεκρών που τις απαρτίζουν. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
2. Αφού μετά την ανάσταση του ο Ιησούς Χριστός έχει πνευματικό σώμα, ένας λογικός τρόπος για την απόκτηση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τις ικανότητες και ιδιότητες του πνευματικού σώματος, θα ήταν δια μέσου της μελέτης των ευαγγελικών περικοπών που αναφέρονται στο μετά την ανάσταση διάστημα. Κάνοντας μια τέτοια μελέτη προκύπτει ότι: το πνευματικό σώμα είναι ένα σώμα με υπερφυσικές ικανότητες αφού ο αναστημένος Χριστός μπορούσε να εμφανίζεται και να εξαφανίζεται αυτόματα και ξαφνικά (δες κατά Λουκά 24/κδ/31, 37). Ακόμα αυτό είναι ένα σώμα με μεταβλητή μορφή (κατά Μάρκο 16/ιδ/12) αν και έχει και σάρκα και κόκαλα και μπορεί κανείς να το πιάσει, δηλαδή είναι σώμα στη κυριολεξία (δες κατά Λουκά 24/κδ/39). (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
3. Ως Τάφος με κεφαλαίο Τ νοείται όχι ένας απλός τάφος ή μνημείο αλλά ο νοητός χώρος που απαρτίζεται από το σύνολο αυτών. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
4. Η λέξη "Άδης" όπως χρησιμοποιείται στην Βίβλο δεν έχει καμιά σχέση με τις αρχαιοελληνικές δοξασίες και τις χρήσεις που οι αρχαίοι Ελληνες τις προσέδιδαν, πέρα ίσως από το γεγονός ότι χρησιμοποιούνταν και από αυτούς με την έννοια του χώρου των νεκρών. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
5. Όπως μια ματιά στην LXX μπορεί να δείξει, οι λέξεις "Άδης" και "Σεολ" είναι ισοδύναμες αφού η μόνη λέξη που η LXX χρησιμοποιεί για την μετάφραση της λέξης "Σεολ" είναι η λέξη "Άδης". Αυτό άλλωστε γίνεται φανερό και από την χρήση της λέξης Άδης από τον Πέτρο για την μετάφραση της λέξης Σεολ στην παραπομπή από τους Ψαλμούς που δίνεται στις Πράξεις 2/β/27. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)
6. Δες Αποκάλυψη 20/κ/14 για την ακριβη καταγραφή της καταστροφής του. (Κλικάρεται εδώ για να γυρίσεται στο σημείο που σταματήσατε.)