ENDOSKOPİK SİNÜS CERRAHİSİ

Endoskopik sinüs cerrahisi, 1990'lı yıllardan itibaren yüksek kalitede görüntü sağlayan endoskopların gelişmesi ile bütün dünyada yaygınlaşmış olan bir cerrahi yöntemdir. Burun endoskopları, dışarıdan görünür bir kesi yapılmaksızın burun boşluğunun içindeki dar ve karanlık bölgelere ulaşmayı sağlayan, bu bölgeleri aydınlatan, genellikle 4 mm kalınlığında olan optik aletlerdir. Endoskoplara bir kamera bağlanarak yapılan işlemlerin başkaları tarafından da ekranlardan seyredilmesi, video olarak kaydedilmesi ve sonradan tekrar izlenmesi mümkündür.

Bazı özel durumlarda bugün de uygulanan açık cerrahi yöntemlerde geçmişte yapılan sinüzit ameliyatlarında normal dokularda daha fazla hasar meydana getirilirdi, kanama riski daha yüksekti ve elde edilen başarı sonuçları da daha düşüktü. Kronik sinüzitlerin tedavisinde endoskopik sinüs cerrahisi ile çok daha başarılı sonuçlar alınmaktadır; ayrıca bu yöntem burun kanamalarının tedavisinde, burun içindeki bazı tümörlerin çıkartılmasında, burun komşuluğunda meydana gelen beyin zarı yaralanmalarının tamirinde, gözyaşı kanalı tıkanıklıklarında, göz ve görme siniri ile ilgili bazı ameliyatlarda ve hipofiz bezi cerrahisinde de kullanılmaktadır.

Yüz kemiklerinin içindeki boşluklar olan sinüslerin sağlıklı olması için bu boşluklara burundan hava girmesi ve sinüslerin içinde üretilen salgıların buruna boşaltılması gerekir. Sinüslerin ve sinüsler ile burun arasında havanın girişini ve salgıların boşaltılmasını sağlayan ince kanalcıklar vardır. Kronik sinüzit bu kanalcıkların tıkanması sonucunda meydana gelir. Kronik sinüzitte uygulanan endoskopik sinüs cerrahisinin temel prensibi, daralmış veya tıkanmış olan bu ince kanalcıkları genişletmek, bir labirent şeklinde birbirlerine açılan küçük sinüslerde odacıklar arasındaki duvarları kaldırarak havanın kolayca girebileceği ve salgıların boşalabileceği geniş ve tek bir oda yaratmaktır. Kronik sinüzitte uygulanan endoskopik sinüs cerrahisi hastaya konforlu bir ameliyat sonrası dönem sağlar. Hastaların çoğu ameliyat günü evine gidebilir ve 48 saat sonra işine başlayabilir. Dışarıdan görünür bir kesi izi yoktur, yüzde şişme veya morarma olmaz.

Ameliyat sonrasında ağrı ya hiç olmaz, ya da basit ağrı kesici ilaçlar ile kontrol altına alınabilen hafif dereceli bir ağrı vardır. Endoskopik sinüs cerrahisi riskli midir ? Her ameliyatta olduğu gibi, endoskopik sinüs cerrahisinde de bazı riskler vardır. Sinüslerin çevresinde göz, gözyaşı kanalı, görme siniri, beyin zarı ve beyin, beyine kan taşıyan ana atardamar gibi çok önemli ve hayati yapılar bulunur. Bu kritik yapılara yakın yapılan ameliyatlarda da doğal olarak bu yapıların zarar görebilme riski vardır. Ciddi sonuçlar doğurabilecek riskleri nedeniyle, endoskopik sinüs cerrahisi uygulayan hekimlerin özel bir eğitim almaları ve bu ameliyatlar konusunda deneyimli olmaları gerekir. Uygulanan cerrahi yöntemler sırasında cerrahların bağlı kaldığı en önemli prensip, bu kritik yapılara zarar vermemektir. Oldukça nadir görülmekle birlikte, endoskopik sinüs cerrahisi uygulanacak hastaların bilmesi gereken riskler ve ameliyat sonrası sorunlar şunlardır: burun kanaması, enfeksiyon, göz çevresinde şişlik ve morarma, göz içine kanama, çift görme, görme kaybı, gözyaşı kanalı tıkanıklığı, beyin zarı hasarı, beyin-omurilik sııvısı kaçağı, kafa içi kanama, kronik sinüzitin nüksü. Kronik sinüzit endoskopik sinüs cerrahisinden sonra tekrarlayabilir mi ? Evet, bu olasılık her zaman vardır. Sinüzit ameliyatlarında hastalık bulunan organ çıkartılmamakta, normal görevine döndürülmeye çalışılmaktadır. Dış ortama ve mikroplara açık bir ortam olan burun ve sinüsler, ameliyatlardan sonra tekrar hastalanabilir.

Endoskopik sinüs cerrahisinden sonra ne yapılmalı, ne yapılmamalı ? Burun içine tampon koyulduysa bu tampon 24 veya 48 saat sonra çıkartılacaktır. Bu süre içinde burun tıkanıklığınız olabilir ve ağızdan nefes almanız gerekebilir.Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli kullanın.Tamponlar alındıktan sonra, eğer doktorunuz önerirse burun spreyini düzenli kullanın. Doktorunuz izin verene kadar burnunuzu sümkürerek temizlemeyin. Bu süre 4-6 hafta kadar olabilir. Tamponların alınmasını veya, tampon koyulmadıysa ameliyatı takibeden 48. saatten itibaren burnunuzu hafifçe çekerek temizlemeye çalışabilirsiniz. Burnunuza kesinlikle musluk suyu çekmeyin.Ameliyattan sonra burunda kuruma hissi ve içinde kabuklanmalar meydana gelecektir. Bunları en aza indirgemek için ameliyatı takibeden ilk günlerde 2-3 saatte bir, daha sonra günde 3-4 kere bir kase kaynamış suyun buharına karşı burundan nefes alın.Burun içindeki iyileşme, ameliyatın türüne göre değişmek üzere 2-6 hafta arasında tamamlanacaktır. Bu süre içinde doktorunuzun önerdiği pansumanlara ve kontrollara düzenli gidin.