Tha'i Bi`nh - Khu'c nha.c da.o dda^`u cu?a phong tra`o no^ng da^n mie^`n Ba('c

Tha'i Bi`nh - Khu'c nha.c da.o dda^`u cu?a phong tra`o no^ng da^n
mie^`n Ba('c 									

 DDo^~ ngo.c Linh

	Theo tin tu+'c co+ so+? ta.i Tha'i bi`nh cho bie^'t suo^'t hai tha'ng
na(m va` sa'u na(m 1997, ta.i hai huye^.n Quy`nh phu. va` Tha'i thu.y
dda~ lie^n tu.c xa^?y ra nhu+~ng ddo+.t dda^'u tranh cu?a ta^.p the^?
no^ng da^n ca'c la`ng, xa~ cho^'ng la.i su+. ha` hie^'p cu?a chi'nh
quye^`n ddi.a phu+o+ng, ddo`i quye^`n da^n sinh. Nha` ca^`m quye^`n
dda~ ddu+a ve^` dda^y nhu+~ng ddo^.i dda`n a'p dda(.c bie^.t vo+'i
te^n go.i la` e?ddo^.i dda(.c nhie^.m cu?a bo^. no^.i vu.e? dde^?
dda`n a'p nhu+~ng ngu+o+`i da^n tay kho^ng. Ho+n mo^.t tra(m ngu+o+`i
dda~ bi. ba('t (co' tin mo^.t cu. gia` dda~ bi. che^'t vi` roi ddie^.n
cu?a li'nh dda`n a'p nhu+ng chu+a ddu+o+.c kie^?m chu+'ng), nhu+ng
nhu+ lu+?a ddo^? the^m da^`u no^ng da^n ca'c la`ng xa~ dda~ ke'o ve^`
thi. xa~ dda^'u tranh. Va`o nhu+~ng nga`y cuo^'i tha'ng sa'u vu+`a qua
5000 no^ng da^n dda~ bie^?u ti`nh ngo^`i ba^'t ba.o ddo^.ng 4 nga`y
tru+o+'c tru. so+? u?y ban nha^n da^n ti?nh. Chi'nh quye^`n bo^'i
ro^'i, u?y vie^n bo^. chi'nh tri. Pha.m The^' Duye^.t dda~ pha?i tha^n
chinh ve^` ta.i cho^? dde^? da`n xe^'p. Ca'c con ddu+o+`ng huye^'t
ma.ch no^'i Tha'i bi`nh vo+'i Ha?i pho`ng va` Ha` no^.i bi. kie^?m
soa't, ca'c pho'ng vie^n nu+o+'c ngoa`i kho^ng ddu+o+.c phe'p dde^'n
no+i xa^?y ra su+. vie^.c.
	Qua pha^`n tin tre^n cho chu'ng ta tha^'y ra(`ng, phong tra`o dda^'u
tranh cu?a no^ng da^n vi` da^n sinh dda~ co' mo^.t bu+o+'c tie^'n ro~
re^.t tu+` vu. no^?i da^.y cu?a nha^n da^n Tho. dda` nga`y 30 tha'ng
12 na(m 1996. Ne^'u ca'ch dda^y sa'u tha'ng no^ng da^n Tho. dda` chi?
bie^'t dda^'u tranh trong pha.m vi la`ng xa~, tha^.m chi' du`ng ca?
nhie^`u hi`nh thu+'c ba.o lu+.c cho^'ng la.i co^ng an vo+'i hy vo.ng
giu+~ ddu+o+.c ma?nh dda^'t cu?a o^ng cha dde^? la.i, ddie^`u ddo'
kho^ng pha?i la` kho' hie^?u la('m o+? Vie^.t nam, no+i 80% da^n so^'
so^'ng nho+` va`o ma?nh dda^'t tu+` ddo+`i no. sang ddo+`i kia, no+i
ma?nh dda^'t dda~ tro+? tha`nh thie^ng lie^ng, dda~ ddi va`o lo`ng
da^n to^.c vo+'i nhu+~ng tha`nh ngu+~  e?Ta^'c dda^'t, ta^'c va`nge?
hay ca dao e?Ai o+i cho+' bo? ruo^.ng hoang - Nga`y nay nu+o+'c ba.c
nga`y sau co+m va`nge?. Truye^`n tho^'ng ddo' dda~ khie^'n ngu+o+`i
da^n Tho. dda` sa'u tha'ng tru+o+'c dda^y lie^`u che^'t cho^'ng la.i
chi'nh quye^`n ba'n dda^'t cu?a ho. cho nu+o+'c ngoa`i la`m sa^n
cho+i\. Xa ho+n nu+~a cu?a truye^`n tho^'ng ddo' la` chuye^.n no^ng
da^n Nam bo^. quye^'t kho^ng thu+.c hie^.n ho+.p ta'c ho'a theo le^.nh
nha` ca^`m quye^`n. Nhu+ng cuo^.c no^?i da^.y dda^'u tranh cu?a nha^n
da^n Tha'i bi`nh nga`y ho^m nay dda~ kho^ng co`n vi` ly' do ruo^.ng
dda^'t. Cuo^.c dda^'u tranh la^`n na`y nha(`m cho^'ng la.i co+ che^'
chi'nh quye^`n tham nhu~ng, mu.c na't ddang co+?i tre^n dda^`u tre^n
co^? ngu+o+`i da^n, la`m ha.i ngu+o+`i da^n vo^ cu`ng vo^ ta^.n vi`
nhu+~ng quye^`n da^n sinh nhu+ y te^', giao tho^ng co^ng co^.ng, gia'o
du.c cho con em no^ng da^n. Ngu+o+`i da^n Vie^.t nam, dda(.c bie^.t
la` no^ng da^n, ha^`u he^'t la` nhu+~ng con ngu+o+`i hie^`n la`nh,
cha^'t pha'c, suo^'t nga`y cha^n la^'m tay bu`n la`m vie^.c vi` cuo^.c
so^'ng cu?a gia ddi`nh va` ddo'ng go'p cho xa~ ho^.i\. Nhu+ng nga`y
ho^m nay mo.i co^ng lao cu?a ho. chi? ddu+o+.c nha` ca^`m quye^`n lu+u
o+? tre^n gia^'y ma` co' le~ ca'c vi. cu~ng kho^ng bao gio+` ddo.c
dde^'n. DDe^'n ddo^. ca'i pha^`n 80% da^n so^' la`m ra lu'a ga.o cho
Vie^.t nam tro+? tha`nh mo^.t nu+o+'c ddu+'ng ha`ng thu+' ba ve^`
xua^'t kha^?u ga.o, ca'i bo^. pha^.n la` lu+.c lu+o+.ng e?chu? ye^'u
cu?a ca'ch ma.nge? chi? ddu+o+.c hu+o+?ng mo^.t pha^`n kho^ng dda'ng
ke^? trong ca'c di.ch vu. ba?o ve^. su+'c kho?e, gia'o du.c... e?Con
giun xe'o la('m cu~ng oa(`ne? ngu+o+`i no^ng da^n dda~ vu`ng le^n,
khu'c nha.c mo+? dda^`u la` cuo^.c dda^'u tranh ba^'t ba.o ddo^.ng co'
quy cu~, ke'o da`i vo+'i mo^.t lu+.c lu+o+.ng dda'ng ke^? va` dda(.c
bie^.t la` nhu+~ng ngu+o+`i dda^'u tranh dda~ ta^.p trung ve^` trung
ta^m cu?a ti?nh dde^? ddo`i ho?i nha` ca^`m quye^`n thu+.c hie^.n ye^u
sa'ch cu?a ho.. Cuo^.c no^?i da^.y cu?a nha^n da^n Tha'i bi`nh (Quy`nh
phu. va` Tha'i thu.y) la^`n na`y co' nhu+~ng ddie^?m dda(.c bie^.t sau
dda^y:
	- Mu.c tie^u cu?a cuo^.c dda^'u tranh la` ddo`i ca'c quye^`n da^n sinh
(y te^', gia'o du.c, ddi la.i) va` cho^'ng ta^.p ddoa`n ca'n bo^. tham
nhu~ng ddi.a phu+o+ng
	- Phu+o+ng pha'p dda^'u tranh: La` mo^.t cuo^.c dda^'u tranh qua^`n
chu'ng thu+.c su+., co' to^? chu+'c, ddoa`n ke^'t va` dda(.c bie^.t
la` kho^ng chi? go'i go.n trong la`ng xa~ ma` dda~ thu+.c hie^.n
ddu+o+.c mo^.t cuo^.c dda^'u tranh ba^'t ba.o ddo^.ng ta.i trung ta^m
ca'ch ddi.a phu+o+ng 30 dde^'n 40 km trong ddie^`u kie^.n ca'c
phu+o+ng tie^.n va^.n ta?i lo+'n bi. nha` nu+o+'c kie^?m soa't vo+'i
mo^.t so^' lu+o+.ng ngu+o+`i kha' ddo^ng (khoa?ng 5000 ngu+o+`i) trong
mo^.t tho+`i gian 4 nga`y\. DDa^y la` mo^.t tha`nh co^ng lo+'n ve^`
to^? chu+'c (o+? Vie^.t nam nhu+~ng ngu+o+`i to^? chu+'c pha?i hoa.t
ddo^.ng bi' ma^.t)
	Cuo^.c no^?i da^.y la^`n na`y cu?a nha^n da^n Tha'i bi`nh cu~ng cho
chu'ng ta tha^'y ra(`ng tri`nh ddo^. nha^.n thu+'c cu?a ngu+o+`i da^n
ve^` dda^'u tranh xa~ ho^.i dda~ ddu+o+.c na^ng cao dda'ng ke^?.
Ngu+o+`i da^n dda~ nha^.n thu+'c ddu+o+.c dda^u la` ca(n nguye^n cu?a
cuo^.c so^'ng kho^'n cu`ng cu?a ho. nga`y ho^m nay, nha^.n thu+'c
ddu+o+.c vie^.c mi`nh ca^`n pha?i la`m gi`, la`m nhu+ the^' na`o dde^?
gia`nh la^'y tu+o+ng lai cu?a mi`nh. Ve^` phi'a ngu+o+.c la.i chu'ng
ta tha^'y ra(`ng chi'nh quye^`n hie^.n ta.i ddang nga`y mo^.t ga^y ra
tai u+o+ng tra^`m tro.ng cho con ngu+o+`i, dda(.c bie^.t la` no^ng
da^n. Khoa?ng ca'ch cuo^.c so^'ng giu+~a nhu+~ng o^ng quan ca'ch ma.ng
va` ngu+o+`i no^ng da^n;  giu+~a no^ng tho^n va` tha`nh thi. nga`y
ca`ng xa vo+`i\. Vo+'i nhu+~ng chi'nh sa'ch thue^' kho'a, pha't
trie^?n no^ng tho^n nhu+ nga`y nay chi'nh quye^`n ddang dda^?y no^ng
tho^n Vie^.t nam va`o co~i la.c ha^.u u me^\. Ha^.u qua? la` dde^'n
nga`y ho^m nay no^ng da^n dda~ kho^ng the^? chi.u ddu+.ng no^?i su+.
dde` ne'n a'p bu+'c cu?a chi'nh quye^`n ddu+o+ng tho+`i\. Ca'i gi`
pha?i dde^'n dda~ dde^'n, ngu+o+`i no^ng da^n dda~ no^?i da^.y ma`
khu'c nha.c da.o dda^`u la` no^ng da^n o+? hai huye^.n Quy`nh phu. va`
Tha'i thu.y\.
	DDe^? ddo^'i pho' chi'nh quye^`n hie^.n tho+`i se~ co' nhie^`u mu+u ma
tru+o+'c quy?, nhie^`u bie^.n pha'p se~ ddu+o+.c tung ra nha(`m
trie^.t ha. phong tra`o, nha(`m giu+~ ngai vi. ddang lung lay cu?a
chu'ng, se~ co' nhie^`u ngu+o+`i bi. ba('t bi. ra to`a, se~ co'
nhu+~ng cuo^.c mua ba'n, nhu+ng ca'i chu? ye^'u la` ngu+o+`i no^ng
da^n se~ kho^ng co' gi` mo+'i trong cuo^.c so^'ng, tu+o+ng lai con
cha'u ho. kho^ng co' gi` dda?m ba?o, nhu+~ng ke? cai tri. va^~n tie^'p
tu.c tham nhu~ng tre^n dda^`u tre^n co^? ho. thi` cuo^.c dda^'u tranh
na`y se~ nga`y mo^.t lo+'n ma.nh va` ro^.ng ra~i\. Tu+o+ng lai 80%
da^n so^' na`y ddoa`n ke^'t vo+'i mo.i lu+.c lu+o+.ng kha'c la`m mo^.t
cuo^.c to^?ng no^?i da^.y vi` da^n sinh, da^n chu? vi` tu+o+ng lai cho
dda^'t nu+o+'c gio^'ng no`i Vie^.t nam ddang dde^'n ga^`n
1