Tha'i Bi`nh cu~ng co`n co' mo^.t li.ch su+? ha`o hu`ng. Tho+`i Ha'n thuo^.c, Ba't Na`n Co^ng Chu'a (huye^.n Duye^n Ha`) d-a~ cu`ng cho^`ng la` Tru+o+ng Qua'n no^?i le^n cho^'ng bo.n To^ D-i.nh, sau la.i cu`ng anh thu+ Cao Nhu+. (huye^.n Kie^'n Xu+o+ng) theo Hai Ba` Tru+ng tro+? tha`nh nhu+~ng nu+~ tu+o+'ng lu+`ng danh.

Tu+` tha'ng 5 vu+`a qua, tre^n 3000 no^ng da^n d-a~ bie^?u ti`nh, chie^'m li~nh ca'c tru. so+? xa~ d-e^? pha?n d-o^'i ti`nh tra.ng tham nhu~ng va` co' qua' nhie^`u thu+' thue^' o+? d-i.a phu+o+ng. Du` co^.ng sa?n d-a~ co^' ti`nh bu+ng bi't tin na^`y nhu+ng nha^n da^n d-a~ tho^ng tin cho ca'c ha~ng tho^ng ta^'n ngoa.i quo^'c d-e^? loan ta?i ro^.ng ra~i tre^n toa`n ca^`u\. Khi the^' gio+'i bie^'t d-e^'n thi` ti`nh hi`nh o+? Tha'i Bi`nh d-a~ tra^`m tro.ng ho+n ngu+o+`i ta tu+o+?ng. Mo^.t so^' ca'n bo^. vie^n chu+'c d-i.a phu+o+ng co' bi. da^n chu'ng ba('t giu+~ va` d-a'nh d-a^.p, mo^.t so^' nha` cu+?a cu?a ho. co' bi. no^ng da^n d-a^.p pha' hoa(.c d-o^'t cha'y\.... Mo^.t so^' kho^ng i't ca'n bo^. vie^n chu+'c cha'nh quye^`n pha?i cha.y sang ca'c ti?nh kha'c d-e^? la'nh na.n.

Trong lu'c d-o' nha` ca^`m quye^`n co^.ng sa?n Vie^.t Nam cho ba'o chi' hay la` va^'n d-e^` ta.i ti?nh Tha'i Bi`nh chi? la` do lo^~i cu?a ca'c vie^n chu+'c ca^'p tha^'p o+? d-i.a phu+o+ng, va` d-a~ co' bie^.n pha'p tru+`ng tri. ca'c ca'n bo^. o+? ca'c ca^'p tha^'p d-o' ro^`i\. D-o^`ng tho+`i, ho. cu~ng cho bie^'t la` d-ang co' bie^.n pha'p nha(`m ta'i la^.p tra^.t tu+. ta.i ti?nh Tha'i Bi`nh.

Va^.y la` ngo.n lu+?a d-a^'u tranh d-a~ bu`ng le^n o+? ti?nh Tha'i Bi`nh! Bu`ng le^n tu+` ba^'t ma~n va` pha^~n no^. cu?a nhu+~ng ngu+o+`i no^ng da^n vo^'n d-u+o+.c co^.ng sa?n Vie^.t Nam coi la` ha^.u thua^~n chi'nh cu?a d-a?ng tu+` tru+o+'c d-e^'n nay\.

Cu~ng ca^`n nha('c la.i, d-a^y kho^ng pha?i la` la^`n d-a^`u ma` ngu+o+`i no^ng da^n Vie^.t Nam d-u+'ng le^n co^ng khai cho^'ng d-o^'i cha'nh quye^`n co^.ng sa?n, o+? ca? mie^`n Ba('c la^~n mie^`n Nam, chi? ti'nh tu+` sau 30/4/1975.

- Va`o giu+~a tha^.p nie^n 80 no^ng da^n ca'c ti?nh vu`ng d-o^`ng ba(`ng so^ng Cu+?u Long d-a~ ta^.p trung ve^` ca'c ti?nh ly. Vi~nh Long, Ca`n Tho+ , My~ Tho,... d-e^~ pha?n d-o^'i cha'nh sa'ch ho+.p ta'c xa~ no^ng nghie^.p, d-o`i cha'nh quye^`n pha?i gia?i ta'n ho+.p ta'c xa~, tra? d-a^'t tra? ruo^.ng la.i cho no^ng da^n tu+. canh ta'c. Kha^?u hie^.u d-u+o+.c ngu+o+`i no^ng da^n Mie^`n Nam d-u+a ra lu'c ba^'y gio+` la` "Chu'ng to^i kho^ng pha?i la` con tra^u hay ca'i ca`y cu?a nha` nu+o+'c", hoa(.c "Ruo^.ng to^i to^i ca`y"..v.v.. Cha'nh quye^`n ca^'p ti?nh hu+'a gia?i quye^'t tho?a d-a'ng, sau d-o' pha?i thue^ xe d-o` d-u+a da^n ve^` ta^.n d-i.a phu+o+ng cu?a ho.\. Ve^` sau ca'c ho+.p ta'c xa~ no^ng nghie^.p d-u+o+.c da^`n da^`n gia?i the^?\.

Tu+` khi chie^'m d-u+o+.c Mie^`n Nam, co^.ng sa?n cho a'p du.ng ngay phu+o+ng thu+'c ho+.p ta'c xa~ no^ng nghie^.p nhu+ ho. d-a~ cho thi ha`nh o+? Mie^`n Ba('c sau 1954, tu+'c la` nha` nu+o+'c la` chu? d-a^'t chu? ruo^.ng, ho+.p ta'c xa~ no^ng nghie^.p qua?n ly' mo^.t so^' ruo^.ng nhie^`u i't tu`y theo vu`ng canh ta'c, va` ngu+o+`i no^ng da^n d-u+o+.c nha` nu+o+'c bie^'n tha`nh ngu+o+`i chu? ta^.p the^? cu?a ho+.p ta'c xa~ d-o'! Tre^n thu+.c te^', co^ng nha^n la`m thue^ cho ho+.p ta'c xa~, lu+o+ng ti'nh theo nga`y co^ng tham gia, nhu+ co^ng ca`y co^ng ca^'y co^ng ga(.t,v.v... va` d-u+o+.c la~nh sau vu. mu`a, ti'nh quy ra ba(`ng lu'a\.

Ngu+o+`i no^ng da^n kho^ng co`n la` chu? cu?a ma?nh ruo^.ng do o^ng cha mi`nh d-e^? la.i nu+~a\. Di~ nhie^n, ho. kho^ng co`n d-u+o+.c phe'p tro^`ng tro.t the^m gi` cho gia d-i`nh mi`nh du` la` va`i li'p rau d-e^? chi du.ng. Tra^u bo` cu?a no^ng da^n cu~ng d-u+o+.c xung va`o ho+.p ta'c xa~ tha`nh du.ng cu. sa?n xua^'t, nhu+ chu? cu?a chu'ng no', va` cu~ng d-u+o+.c tra? lu+o+ng tu`y theo nga`y co^ng la`m vie^.c cho ho+.p ta'c xa~, ti'nh tha`nh lu'a giao cho nguye^n chu? d-e^? nuo^i va` sa(n so'c. Ti`nh tra.ng cha chung kho^ng ai kho'c ne^n mu+'c sa?n xua^'t ca`ng nga`y ca`ng d-i xuo^'ng. No^ng da^n ca`ng nga`y ca`ng thie^'u a(n. D-o^'i vo+'i mo^.t nu+o+'c no^ng nghie^.p thi` d-a^y qua? la` d-ie^`u tro+' tre^u\.

- Va`o cuo^'i tha^.p nie^n 80 va` d-a^`u tha^.p nie^n 90, tho+`i Nguye^~n va(n Linh, d-a~ co' ha(`ng tra(m no^ng da^n ma^'y phen ta^.p trung ve^` ngay to`a d-o^ chi'nh Sa`i Go`n (UBND tha`nh pho^') d-e^? d-o`i la.i quye^`n la`m chu? ruo^.ng, d-a^'t cu?a gia d-i`nh, d-o`i gia?m thue^', gia?m to^ v.v... Cuo^'i cu`ng nha` nu+o+'c pha?i co' quye^'t d-i.nh cho no^ng da^n d-u+o+.c quye^`n la`m chu? ma?nh ruo^.ng cu?a mi`nh, nhu+ng d-a^'t va^~n la` ta`i sa?n cu?a nha` nu+o+'c.

Ve^` thue^' d-a^'t thi` no^ng da^n pha?i d-o'ng ha(`ng na(m, co`n to^ -Mie^`n Nam go.i la` lu'a ruo^.ng- thi` no^ng da^n pha?i no^.p ngay sau mo^~i vu. lu'a, mu+'c d-o'ng do ca'n bo^. quy d-i.nh cho mo^~i vu. tu`y theo ruo^.ng, pha^`n nhie^`u la` 1/4 mu+'c thu hoa.ch. Chu'ng ta ha~y so sa'nh: khi xu+a tu+` tho+`i Pha'p thuo^.c cho d-e^'n 30/4/75 ngu+o+`i ta' d-ie^`n chi? d-ong cho chu? ruo^.ng 1 gia. lu'a, tu+'c la` khoa?ng 30 ki' lu'a cho mo^~i ma^~u ruo^.ng thue^, ruo^.ng ha.ng C, 1 gia. ru+o+~i cho ruo^.ng ha.ng B va` to^'i d-a la` 2 gia. cho ruo^.ng ha.ng A\. Sau tha^.p nie^n 90 thi` mo^~i ma^~u ruo^.ng no^ng da^n pha?i d-ong 1/4 so^' lu'a do ca'n bo^. no^ng nghie^.p co^.ng sa?n bi`nh ba^`u khi lu'a co`n non, tu+'c la` tre^n du+o+'i 20 gia.\. Ne^'u bi`nh ba^`u cao ma` ru?i bi. tha^'t mu`a thi` ngu+o+`i no^ng da^n cu~ng va^~n theo so^' lu+o+.ng d-a~ bi`nh ba^`u tru+o+'c d-o' ma` d-ong cho nha` nu+o+'c! No^ng da^n co' thie^'u a(n thi` cu~ng pha?i ra'ng chi.u ! Ca'n bo^. d-o^? lo^~i cho no^ng da^n kho^ng cha(m bo'n d-u'ng mu+'c. D-ong thie^'u thi` co^ng an co' quye^`n va`o ti.ch thu ba^'t cu+' mo'n gi` trong nha` d-e^? bu` cho d-u?\.

Ca'c no^ng da^n o+? xa~ Xua^n So+n (My~ Tho), mo^.t xa~ na(`m tre^n bo+` Ba('c so^ng Tie^`n Giang, gia'p gio+'i ti?nh Vi~nh Long, d-a~ cho bie^'t nhu+~ng chi tie^'t ne^u tre^n va` kha(?ng quye^'t: "Chu'ng to^i tham gia ca'ch ma.ng la` d-e^? cho^'ng phong kie^'n, die^.t d-i.a chu? vi` ho. d-a~ bo'c lo^.t no^ng da^n ta^.n xu+o+ng tu?y\. Ba^y gio+` ca'ch ma.ng tha`nh co^ng ro^`i, ve^` d-a^y la`m ruo^.ng la.i, chu'ng to^i mo+'i bie^'t la` d-a?ng co^.ng sa?n la` ke? bo'c lo^.t a'c lie^.t ga^'p 20 la^`n phong kie^'n va` d-i.a chu? nu+~a! Tro+`i qua' cao kho' ke^u qua'!".

Trong na(m 1996 no^ng da^n la`ng Tho. D-a` va` Kim No^~ na(`m ve^` phi'a Nam thu? d-o^ Ha` No^.i cu~ng d-a~ ma.nh da.n d-u+'ng le^n cho^'ng d-a?ng va` nha` nu+o+'c, kho^ng cho la^'y ruo^.ng d-a^'t cu?a ho. d-ang canh ta'c d-e^? cho ngu+o+`i Nam Ha`n xa^y sa^n golf. Ho. d-a~ d-o^`ng ta^m va` kie^n tri` anh du~ng cho^'ng cu+. la.i vo+'i ho+n 500 co^ng an co' vo~ trang, ba(`ng mo.i loa.i du.ng cu. ca^`m tay nhu+ng vu~ khi' ma.nh nha^'t va` sa('c be'n nha^'t la` tinh tha^`n tranh d-a^'u kie^n cu+o+`ng, y' chi' cu+o+ng quye^'t ba?o ve^. ta`i sa?n d-a^'t d-ai d-e^'n cu`ng, kho^ng so+. ba.o quye^`n co^.ng sa?n.

Cuo^'i cu`ng Ha` No^.i cu~ng pha?i gia?i quye^'t tho?a d-a'ng cho no^ng da^n cu?a 2 xa~ na^`y\.

Co`n nhie^`u nu+~a\. Co`n nhie^`u vu. bie^?u ti`nh cho^'ng d-o^'i nu+~a\. Ca? co^ng nha^n ca'c nga`nh nghe^`, ngay ta.i ca'c tha`nh pho^' lo+'n, ho. cho^'ng nha` nu+o+'c, cho^'ng cha'nh sa'ch, cho^'ng d-a?ng, du` co^ng nha^n d-a~ va` d-ang d-u+o+.c coi la` xu+o+ng so^'ng va` tra'i tim cu?a d-a?ng. Co^.ng sa?n Vie^.t Nam co^' bu+ng bi't d-e^? tin tu+'c kho^ng d-u+o+.c tie^'t lo^.\. Tuy nhie^n la`m sao la^'y thu'ng u'p d-u+o+.c voi\? Ro^`i ngu+o+`i da^n Vie^.t Nam ta o+? quo^'c no^.i hay ha?i ngoa.i, ai cu~ng bie^'t ta^'t ca?\.

Qua bie^'n co^' Tha'i Bi`nh, ca'c quan sa't vie^n nha^.n d-i.nh:

-Thu+' nha^'t: la` va^'n d-e^` d-a?ng co^.ng sa?n tham nhu~ng, bo'c lo^.t nha^n da^n ba(`ng nhie^`u thu+' thue^' vo^ ly' la`m tra`n ly nu+o+'c. Ho. mu+o+.n co+' na`y d-e^? d-u+'ng le^n bo^.c lo^. pha^`n na`o nhu+~ng su+. pha^~n ua^'t cha^'t chu+'a tu+` la^u trong lo`ng, nha^'t la` khi quye^`n lo+.i thie^'t thu+.c cu?a ho. bi. d-e do.a\. D-o' la` mo^.t bu+o+'c da`i cu?a ngu+o+`i da^n, ho. kho^ng co`n so+.\. Tra'i la.i no^ng da^n to? tha'i d-o^. khinh mie^.t bo.n ca^`m quye^`n bi. ho. xem la` cu+o+`ng ha`o a'c ba' cu?a tho+`i d-a.i\.

-Thu+' hai: ba(`ng ha`nh d-o^.ng d-a^.p pha' hay d-o^'t nha` cu?a ca'c ca'n bo^. co^.ng sa?n, chie^'m li~nh tru. so+? cha'nh quye^`n d-i.a phu+o+ng, ngu+o+`i da^n Tha'i Bi`nh muo^'n no'i le^n ra(`ng no+i na`o co' a'p bu+'c, no+i d-o' co' tranh d-a^'u\.

-Thu+' ba: Ve^` ma(.t cha'nh tri., Tha'i Bi`nh la` ca'i no^i cu?a ca'ch ma.ng. Nha^n da^n Tha'i Bi`nh luo^n luo^n la` nhu+~ng ngu+o+`i d-i d-a^`u trong nhu+~ng cuo^.c d-a^'u tranh cho^'ng la.i a'p bu+'c. Cuo^.c d-a^'u tranh ho^m nay cho^'ng la.i nhu+~ng cu+o+`ng ha`o a'c ba' co^.ng sa?n, ta`n ba.o ha`ng chu.c la^`n ho+n so vo+'i d-e^' quo^'c thu+.c da^n. Ha` No^.i kho^ng da'm du`ng vo~ lu+.c d-e^? d-a`n a'p theo kie^?u Trung co^.ng d-a~ la`m o+? Thie^n An Mo^n. Hie^.n nay, bo^. d-o^.i va` co^ng an co^.ng sa?n chi? a'n binh ba^'t d-o^.ng. Vi` ho. kho^ng muo^'n ta^'n co^ng va`o nha^n da^n, chi'nh la` tha^n nha^n cu?a ho.\.

D-a?ng co^.ng sa?n Vie^.t Nam d-ang bu+o+'c da^`n tre^n con d-u+o+`ng tan ra~\. Ma^'y mu+o+i na(m qua, co^.ng sa?n Vie^.t Nam to^`n ta.i la` nho+` o+? nhu+~ng ma'nh kho'e lu+`a bi.p. Nhu+ng ke^? tu+` sau nga`y cu+o+~ng chie^'m Mie^`n Nam, bo^. ma(.t tha^.t do+ ba^?n xa^'u xa cu?a co^.ng sa?n hoa`n toa`n bi. pho+i ba`y du+o+'i con ma('t nha^.n xe't cu?a toa`n da^n, tu+` Nam chi' Ba('c. Tu+` tay thie^'n heo D-o^~ Mu+o+`i tro+? xuo^'ng, anh na`o nhu+ anh na^'y, d-a~ bi. lo^.t ma(.t na. ye^u nu+o+'c, d-e^? lo^. ra toa`n mo^.t lu~ gia? nha^n gia? nghi~a\...

Ngo.n lu+?a Tha'i Bi`nh la` ngo.n lu+?a cu?a toa`n the^? 70 trie^.u da^n Vie^.t Nam. D-a?ng co^.ng sa?n tha^'y d-u+o+.c d-ie^`u d-o' va` kho^ng da'm ra tay d-a`n a'p. Ngu+o+.c la.i, d-a?ng d-ang du`ng nhie^`u thu? d-oa.n cu~ d-e^? tie^'p tu.c lu+o+`ng ga.t. Chi? co`n co' mo^.t gia?i pha'p duy nha^'t da`nh cho ta^.p d-oa`n la~nh d-a.o Ha` No^.i la` ne^'u muo^'n ba?o toa`n tha^n ma.ng thi` ha~y ra d-i, d-e^? nha^n da^n cho.n lu+.a ngu+o+`i la~nh d-a.o\.