Co' mo^.t su+? gia tu+`ng no'i: "No^ng da^n - No^ng nghie^.p - No^ng tho^n la` nhu+~ng ha(`ng so^' cu?a li.ch su+? VN". Qua? va^.y, da^n so^' nu+o+'c ta ga^`n 80% so^'ng o+? no^ng tho^n, ho+n 70% la`m no^ng nghie^.p. Co' the^? no'i kho^ng ngoa ra(`ng da^n to^.c Vie^.t Nam la` mo^.t da^n to^.c no^ng da^n. Nhi`n la.i li.ch su+? da^n to^.c, ca'ch ma.ng thu+o+`ng ba('t nguo^`n tu+` nhu+~ng cuo^.c no^?i da^.y cu?a ngu+o+`i da^n la`ng que^\. Cho dde^'n nhu+~ng na(m cuo^'i the^' ky? 20 na`y, li.ch su+? du+o+`ng nhu+ kho^ng no'i kha'c ddi la` ma^'y\. Mo^.t so^' ngu+o+`i kho^ng hie^?u ta^m thu+'c ngu+o+`i da^n que^ Vie^.t Nam, cu+' ddinh ninh ra(`ng no^ng tho^n tu+o+.ng tru+ng cho la.c ha^.u, va` do ddo' la` mo^.t co^.t tru. cu?a ne^`n ddo^.c ta`i co^.ng sa?n. Thu+.c te^' cho tha^'y suy nghi~ na`y ra^'t no^ng ca.n.
Trong suo^'t ho+n bo^'n tha^.p ky? ca^`m quye^`n cu?a DDa?ng Co^.ng sa?n Vie^.t Nam, thu+? ho?i dda~ co' lu'c na`o ngu+o+`i da^n tha`nh pho^' da'm vu`ng le^n cho^'ng cu+. su+. ha` kha('c chuye^n quye^`n cu?a che^' ddo^. co^.ng sa?n? Trong khi a^'y, ngu+o+`i da^n cho^'n "nha` que^" dda~ ho+n mo^.t la^`n no^?i da^.y\. Lo+'n co' vu. Quy`nh Lu+u (Nghe^. An) tho+`i dda?ng la`m ca?i ca'ch ruo^.ng dda^'t, nho? co' ra^'t nhie^`u vu. o+? kha('p ca'c ddi.a phu+o+ng. Va` cuo^'i tha'ng 6.1997 vu+`a qua, mo^.t cuo^.c no^?i da^.y quy mo^ chu+a tu+`ng tha^'y tu+` bao na(m nay dda~ die^~n o+? ti?nh Tha'i Bu+'nh, no+i dda~ so^'ng ga^`n nu+?a the^' ky? duo+'i che^' ddo^. xa~ ho^.i chu? nghi~a\.
Thoa.t dda^`u la` nha^n da^n huye^.n Quy`nh Phu. ke'o dde^'n huye^.n u?y, u?y ban nha^n da^n huye^.n ddo`i dda'm quan chu+'c ca'n bo^. tra? lo+`i ve^` nhu+~ng nhu~ng la.m cu?a ho. trong tho+`i gian qua\. Mo^.t nha^n chu+'ng o+? Quy`nh Phu. no'i:
"Nha^n da^n kho^ng tin vie^.c la`m cu?a ca'n bo^. ne^n dda~ kie^?m tra, nha^'t la` trong nhu+~ng khoa?n xa^y du+.ng ca'c co+ so+? ha. ta^`ng. Thi' du. ddie^?n hi`nh, nha^n da^n ra no+i ddang xa^y du+.ng dde^? kie^?m tra cha^'t lu+o+.ng thi` tha^'y la` dda' tra?i ddu+o+`ng kho^ng ddu'ng ki'ch co+~ nhu+ ghi trong quye^'t toa'n. The^' la` ho. ddu+a kie^'n nghi. ddo`i gia?i dda'p ta.i sao\."
Mo^.t nha^n chu+'ng kha'c cho bie^'t:
"Nha` nu+o+'c ba('t pha?i ddo'ng thue^' lu'a ra^'t na(.ng cho nhu+~ng ngu+o+`i sinh ddu+'a con thu+' ba, tu+'c la` ngoa`i chu+o+ng tri`nh ke^' hoa.ch ho'a gia ddi`nh. The^' ma` ho. la.i ba('t he^'t ca? pha?i ddo'ng go'p su+'c lao ddo^.ng. Kho^ng ke^? con sinh trong hay ngoa`i ke^' hoa.ch".
Tre^n dda^y chi? la` mo^.t va`i ly' do trong nhie^`u nguye^n nha^n khie^'n nha^n da^n Tha'i Bi`nh ba^'t bi`nh vo+'i nha` ca^`m quye^`n co^.ng sa?n. Trong ddo', no^?i le^n hai nguye^n nha^n chi'nh: ba^'t co^ng va` tham nhu~ng. Thu+? ho?i nha` nu+o+'c pha?i gia?i thi'ch cho da^n ra sao khi nghe ba` Lu.c o+? huye^.n Tha'i Thu.y ke^?:
"Chuye^.n tham nhu~ng, a(n ca('p cu?a co^ng thi` cha('c cha('n la` co' ro^`i\. Thu+? ho?i, hai na(m tru+o+'c dda^y, mu+'c thu nha^.p cu?a o^ng cu~ng nhu+ gia ddi`nh to^i, the^' ma` sau hai na(m le^n la`m chu? ti.ch, o^ng xa^y nha` mo+'i, co' xe ddo+`i mo+'i dde^? ddi, trong khi gia ddi`nh to^i thi` kho^ng ddu? co+m a(n. Ta`i sa?n kia o+? dda^u ra\? DDa`nh ra(`ng nha` nu+o+'c khuye^'n khi'ch la`m gia`u, nhu+ng kho^ng pha?i ddi a(n ca('p cu?a chung do nha^n da^n ddo'ng go'p!"
Lu'c dda^`u, nha^n da^n chi? ddu+a kie^'n nghi. le^n u?y ban xa~. Nhu+ng kho^ng ddu+o+.c gia?i quye^'t. Da^n be`n kha(n go'i le^n huye^.n. Da^n ddo`i gia?i dda'p ve^` nhu+~ng khoa?n tie^`n quy~ tha^'t thoa't, ddo`i bo? nhu+~ng thu+' thue^' vo^ ly', ddo`i pha?i na^ng cao ddo+`i so^'ng cho toa`n da^n chu+' kho^ng pha?i chi? rie^ng cho gia ddi`nh ca'n bo^.. Nhu+~ng ye^u sa'ch ho+.p ti`nh ho+.p ly' a^'y cha(?ng nhu+~ng kho^ng ddu+o+.c tie^'p thu, ca'c ca'n bo^. huye^.n la.i co`n ho^'ng ha'ch coi da^n nhu+ co? ra'c khie^'n da^n no^?i gia^.n. Kho^ng chi.u ddu+o+.c nu+~a, nha^n da^n xo^ng va`o dda^.p pha' u?y ban huye^.n, dduo^?i o^ng chu? ti.ch ra kho?i va(n pho`ng vi` po^ng ta kho^ng xu+'ng dda'ng la`m la~nh dda.o\. Ta.i huye^.n Quy`nh Phu., nha^n da^n cha(.n ca'c nga? ddu+o+`ng ba('t giu+~ nhu+~ng ngu+o+`i bi. ti`nh nghi la` ca'n bo^. nha` nu+o+'c, ye^u ca^`u cho ga(.p ca'n bo^. thanh tra tu+` trung u+o+ng.
Co+n gia^.n cu?a da^n lan sang ca? huye^.n Tha'i Thu.y\. Nha^n da^n Tha'i Bu+'nh go.i dda^y la` cuo^.c no^?i da^.y cho^'ng cu+o+`ng ha`o a'c ba'. Ca'c ca'n bo^. pha?i ddu+a gia ddinh sang ngoa`i huye^.n la'nh na.n, kho^ng da'm dde^'n va(n pho`ng la`m vie^.c.
Va`i nga`y sau, trung u+o+ng pha?i ddu+a pahi' ddoa`n dde^'n ca'c huye^.n dde^? gia?i quye^'t ye^u sa'ch u?a qua^`n chu'ng. Co^ng an pha?i ba('t ddi mo^.t so^' ca'n bo^. bi. to^' ca'o tham nhu~ng, a(n ca('p cu?a co^ng. Song, nhu+ Tra^`n Quang Hoa`n, ngu+o+`i pha't ngo^n Bo^. Ngoa.i giao no'i, nhu+~ng ca'n bo^. bi. ba('t chi? la` nhu+~ng quan chu+'c ca^'p tha^'p. DDo^`ng tho+`i, co^ng an cu~ng ba('t ca? nhu+~ng ngu+o+`i ca^`m dda^`u cuo^.c no^?i da^.y\.
DDa?ng Co^.ng sa?n va^~n chu+a chi.u ho.c ba`i ho.c tu+` cuo^.c no^?i da^.y na`y cu?a nha^n da^n Tha'i Bi`nh. Ba`i ba`n cu~ va^~n tie^'p tu.c ta'i die^~n: tru+`ng pha.t nhe. mo^.t va`i ca'n bo^. ca^'p tha^'p dde^? xoa di.u qua^`n chu'ng, vu cho nhu+~ng ngu+o+`i da'm ddu+'ng mu~i chi.u sa`o cuo^.c no^?i da^.y, thu+o+`ng la` nhu+~ng ngu+o+`i co' uy ti'n vo+'i da^n, la` "bo.n to^.i pha.m" dde^? to^'ng ho. va`o tu`. DDe^? xem ro^`i dda^y se~ co' bao nhie^u ca'n bo^. la`m ngu+o+`i da^n ba^'t bi`nh bi. ddu+a ra to`a, hay la` se~ ddu+o+.c "xu+? ly' no^.i bo^.", mo^.t kie^?u e'm nhe.m cho qua chuye^.n. Va` ne^'u mo^.t va`i ca'n bo^. bi. ddem ra xe't xu+?, dde^? xem ho. se~ bi. a'n na(.ng dde^'n dda^u\.
Ba`i ho.c cu?a cuo^.c no^?i da^.y o+? Tha'i Bi`nh la` vie^.c tri. nu+o+'c kho^ng the^? coi nhe. va^'n dde^` co^ng ly'. Nguo+`i da^n cha^'p nha^.n vie^.c mo^.t so^' nguo+`i gia`u le^n, nhu+ng pha?i la`m gia`u ba(`ng chi'nh mo^` ho^i cu?a mi`nh. La`m gia`u ba(`ng ca'ch a(n ca('p cu?a chung do nha^n da^n ddo'ng go'p, ca'ch la`m gia`u ddang lan tra`n kha('p gio+'i ca'n bo^. chi'nh quye^`n ca'c ca^'p chi? la`m da^n the^m pha^~n ua^'t, va` se~ da^~n dde^'n no^?i da^.y\.