Le^ Kha? Phie^u va^.n d-o^.ng


Nguoi Viet Daily News - Editorial
September 17, 1997
------------------------------------------------------------------------

Le^ Kha? Phie^u va^.n d-o^.ng


To+` nha^.t ba'o Qua^n d-o^.i Nha^n da^n o+? Ha` No^.i na(`m du+o+'i
quye^`n kie^?m soa't cu?a Le^ Kha? Phie^u\. O^ng na`y la` Chi'nh u?y
cu?a ta^'t ca? qua^n d-o^.i co^.ng sa?n Vie^.t Nam, trong Bo^. Chi'nh
tri. o^ng ta ngo^`i cho^~ cao ho+n D-oa`n Khue^\. Nhu+ng D-oa`n Khue^ 
d-eo lon d-a.i tu+o+'ng, lo+'n ho+n ca^'p thu+o+.ng tu+o+'ng cu?a Le^
Kha? Phie^u\. Gio^'ng nhu+ thie^'u u'y la.i pha?i ngo^`i du+o+'i
chua^?n u'y, hai ngu+o+`i kho' ho`a thua^.n. 

Trong mo^.t na(m qua, D-oa`n Khue^ d-a~ va^.n d-o^.ng le^n thay Le^
D-u+'c Anh la`m Chu? ti.ch, la^'y ly' do cho tu+o+'ng le^n thay
tu+o+'ng, nghe ra^'t thua^.n tai\. Nhu+ng D-oa`n Khue^ tha^'t ba.i\.
U+'ng vie^n tranh ghe^' vo+'i o^ng ta la` Nguye^~n Ma.nh Ca^`m cha('c 
cu~ng tha^'t ba.i, vi` trong cuo^.c tranh gia`nh d-i.a vi. na`y kho^ng
ai muo^'n nga? ve^` mo^.t trong hai d-u+o+ng su+.\. Va` khi da`n xe^'p
ga.t ca? hai u+'ng vie^n d-o' ra, ho. ti`m mo^.t nha^n va^.t na`o d-o'
vo^ ha.i, la^u nay kho^ng ai tranh gia`nh, co' the^? la` Tra^`n D-u+'c
Lu+o+ng, Pho' thu? tu+o+'ng, hay No^ng D-u+'c Ma.nh, Chu? ti.ch quo^'c
ho^.i\. D-a^'y la` lo^'i nhu+~ng ngu+o+`i ca^`m d-a^`u d-a?ng Co^.ng
Sa?n Vie^.t Nam quye^'t d-i.nh ca'i ghe^' la~nh tu., ho. coi vie^.c
cho.n ngu+o+`i la`m Chu? ti.ch nu+o+'c nhu+ vie^.c rie^ng tu+ trong
ca^u la.c bo^. rie^ng cu?a ho., muo^'n la`m gi` thi` la`m. D-em ra
quo^'c ho^.i trong tua^`n to+'i, ca'c d-a.i bie^?u quo^'c ho^.i se~
ga^.t ma` tho^i\. 

Gia?i pha'p d-u+a Tra^`n D-u+'c Lu+o+ng hay No^ng D-u+'c Ma.nh le^n,
cha('c pha?i do Le^ Kha? Phie^u va^.n d-o^.ng. Kho^ng pha?i Le^ Kha?
Phie^u coi thu+o+`ng ta`i ca'n cu?a D-oa`n Khue^ kho^ng d-a'ng d-o'ng
vai chu? ti.ch, nhu+ng ly' do chi'nh la` ne^'u D-oa`n Khue^ le^n thi` 
Le^ Kha? Phie^u kho' chie^'m d-u+o+.c chu+'c To^?ng Bi' thu+, d-o'
mo+'i la` d-i.a vi. co' quye^`n lu+.c cao nha^'t. 

Phe qua^n su+. d-a~ chie^'m the^m nhie^`u ghe^' trong Ban cha^'p ha`nh
trung u+o+ng cu?a d-a?ng Co^.ng Sa?n tu+` hai na(m qua\. Ca'c phe
nho'm kha'c o+? trong d-a?ng cu~ng so+. ra(`ng ne^'u co' hai vie^n
tu+o+'ng chie^'m hai d-i.a vi. quan tro.ng nha^'t trong d-a?ng va`
nha` nu+o+'c thi` che^' d-o^. se~ co' ma^`u sa('c qua^n phie^.t.
Nghi~a la` ne^'u tu+o+'ng Khue^ d-u+o+.c d-o^n le^n la`m Chu? ti.ch
nu+o+'c thi` tu+o+'ng Phie^u kho' lo`ng d-u+o+.c le^n na('m chu+'c
To^?ng bi' thu+\. Vi` va^.y, vie^.c va^.n d-o^.ng cho Tra^`n D-u+'c
Lu+o+ng va` No^ng D-u+'c Ma.nh, d-e^? ga.t bo? D-oa`n Khue^, cu~ng la`
d-e^? do.n d-u+o+`ng cho Le^ Kha? Phie^u\. 

Nhu+ng va^.n d-o^.ng nhu+ va^.y cu~ng chu+a d-u?, vi` Le^ Kha? Phie^u
kho^ng pha?i la` ngu+o+`i duy nha^'t co' tham vo.ng va` co' trie^?n
vo.ng le^n thay cho^~ D-o^~ Mu+o+`i\. 

Trong ba'o Qua^n d-o^.i Nha^n da^n ra nga`y ho^m qua, ba`i Quan
d-ie^?m d-em nhu+~ng kho' kha(n o+? qua^n khu Tu+ ra ba`n lua^.n,
du`ng to+'i nhu+~ng tu+` ngu+~ tu+` nhe. nhu+ "ti`nh hi`nh phu+'c
ta.p," d-e^'n na(.ng nhu+ "ba^'t o^?n chi'nh tri.," "ba^'t ma~n gia
ta(ng," "tranh cha^'p d-i.a phu+o+ng" va` "gia to^.c." Va` d-a^y co'
the^? la` mo^.t d-o`n va^.n d-o^.ng mo+'i cu?a Le^ Kha? Phie^u, nha('m
ga^y a?nh hu+o+?ng trong du+ lua^.n, d-a(.c bie^.t, trong nho'm
ngu+o+`i d-ang ho.p o+? Ca^u la.c bo^. Ba D-i`nh, Ha` No^.i\. 

Ba`i bi`nh lua^.n cu?a to+` Qua^n D-o^.i Nha^n Da^n no'i tru+.c tie^'p
d-e^'n nhu+~ng "sai la^`m" cu?a ca? vie^n chu+'c nha` nu+o+'c la^~n
d-a?ng, tu+` ca'n bo^. d-e^'n d-a?ng vie^n thu+o+`ng, d-o^? cho to^.i
ga^y ba^'t ma~n trong nha^n da^n khie^'n ho. ga^y ro^'i loa.n. D-a(.c
bie^.t, nhu+~ng "ro^'i loa.n" ma` to+` ba'o na`y nha('c to+'i ta^.p
trung trong vu`ng tu+` Qua?ng Bi`nh d-e^'n Thanh Ho'a\. Trong vie^.c
pha^n ti'ch ly' do ga^y ra no^~i ba^'t ma~n cu?a da^n, to+` ba'o na`y
chi? tri'ch ca'c "ca' nha^n" sai la^`m ma` kho^ng quy tra'ch cho 
d-u+o+`ng lo^'i d-a?ng. Theo thu+o+`ng le^., ho. cho la` ca'c "the^'
lu+.c thu` nghi.ch" ta.o "die^~n bie^'n ho`a bi`nh" xu'i giu.c da^n
chu'ng cho^'ng d-o^'i\. Nhu+ng khi ti`m d-e^'n nguye^n nha^n sau cu`ng
thi` to+` ba'o cu?a qua^.n d-o^.i d-o^? to^.i cho vie^.c ca?i to^?
theo kinh te^' thi. tru+o+`ng. 

Trong tua^`n tru+o+'c, ba'o Nha^n Da^n, cu?a d-a?ng Co^.ng Sa?n d-a~
d-em vu. Tha'i Bi`nh ra mo^? xe?, nhu+ng kho^ng nha('c d-e^'n nhu+~ng
bie^'n d-o^.ng o+? Qua^n khu Tu+\. Nay ba`i ba'o cu?a to+` ba'o qua^n
d-o^.i tie^'t lo^. the^m d-o^`ng ba`o tu+` Qua?ng Bi`nh d-e^'n Thanh
Ho'a cu~ng no^?i da^.y cho^'ng nha` nu+o+'c o+? d-i.a phu+o+ng. Nhu+ng
ta.i sao ho. kho^ng lo bu+ng bi't, kho^ng d-em vu. Tha'i Bi`nh ra ba`n
lua^.n the^m, ma` la.i va.ch a'o cho ngu+o+`i xem lu+ng nhu+ va^.y\?
Chu'ng ta ha~y nhi`n va`o ca'ch ho. gia?i quye^'t vu. Tha'i Bi`nh. 

Khi nha^n da^n ven bie^?n o+? Tha'i Bi`nh bie^?u ti`nh cho^'ng d-o^'i
ho^`i tha'ng Na(m, nhu+ Ngu+o+`i Vie^.t loan tin nga`y Thu+' Hai vu+`a
qua, qua^n d-o^.i co^.ng sa?n d-a~ pha?i du`ng su'ng d-e^? d-a`n a'p.
Tie^'p theo, khi vu. xuo^'ng d-u+o+`ng tu+` Tha'i Thu.y, Quy`nh Phu. 
le^n d-e^'n 5,000 ngu+o+`i, ke'o le^n ti?nh cho^'ng d-o^'i thi` Ca^u
la.c bo^. Ba D-i`nh d-a~ cu+? Pha.m The^' Duye^.t ve^` go+~ ro^'i\.
Pha.m The^' Duye^.t tu+`ng d-u+'ng d-a^`u tha`nh d-a?ng Co^.ng 
Sa?n Ha` No^.i, nhu+ng go^'c la` ngu+o+`i Tha'i Bi`nh. 

Ba`i ba'o pha^n ti'ch ca'c bie^'n loa.n o+? Qua^n khu Tu+ co' hai mu.c
tie^u\. Thu+' nha^'t la` va.ch ra mo^'i nguy khi ngu+o+`i da^n o+? khu
Tu+ tro+? ne^n kho' tri. ho+n nu+~a, ma` vu`ng d-a^'t na`y vo^'n no^?i
tie^'ng la` no+i xua^'t pha't nhie^`u ngu+o+`i la`m ca'ch ma.ng, cu~ng
nhu+ nhie^`u cuo^.c no^?i da^.y cu?a no^ng da^n trong li.ch su+? ga^`n
d-a^y\. Ngay khi vu. Tha'i Bi`nh no^?i le^n ho^`i tha'ng ba?y, quan
chu+'c Ha` No^.i d-a~ vi' ngay ra(`ng vu. na`y co`n lo+'n ho+n vu. Xo^
Vie^'t Nghe^. Ti~nh, tho+`i 1930. Nhu+ng d-o^'i vo+'i ca'c tay la~nh
d-a.o o+? Ha` No^.i, da^n Nghe^. Ti~nh va^~n va^~n chu+a ra tay, du`
no^~i ba^'t ma~n o+? d-o' co`n cao ho+n o+? d-o^`ng ba(`ng so^ng
Ho^`ng Ha`\. Mie^`n d-a^'t tu+` Qua?ng Bi`nh ra Nghe^. An la` vu`ng
nghe`o nha^'t nu+o+'c ta, co' no+i ca? la`ng hie^.n gio+` va^~n so^'ng
ba(`ng nghe^` a(n ma`y, mo^.t ca'ch chi'nh thu+'c. Ne^'u da^n trong
vu`ng na`y no^?i da^.y thi` va^.n ma.ng d-a?ng Co^.ng Sa?n se~ nguy
kho^'n. 

Va` Le^ Kha? Phie^u chi'nh la` mo^.t ngu+o+`i da^n khu Tu+, sinh o+?
Thanh Ho'a, d-a~ tu+`ng la`m vie^.c o+? Qua?ng Bi`nh tho+`i 1968.
Ne^'u Le^ Kha? Phie^u co' mo^.t d-i.a vi. quan tro.ng nhu+ To^?ng bi'
thu+ thi` co' the^? trao cho o^ng ta gia?i quye^'t ca'c kho' kha(n
ta.i khu Tu+\. Theo lo^'i la`m vie^.c cu?a bo^. ma'y ca^`m quye^`n
ta.i Vie^.t Nam, ca'c la~nh tu. d-a^`u so? thu+o+`ng mang tie^`n ve^`
cho que^ qua'n va` vu`ng a?nh hu+o+?ng cu?a ho.\. Le^ D-u+'c Anh d-a~
tu+`ng giu'p cho Qua?ng Tri., Thu+`a Thie^n xa^y the^m ca'c ha?i
ca?ng, du` kho^ng co' ly' do kinh te^' na`o ca?\. Nhu+ va^.y, Le^ Kha?
Phie^u cu~ng se~ d-em chia se? ca'c lo+.i lo^.c ve^` d-a^`u tu+, xa^y
ca^'t, ti'n du.ng ve^` cho khu Tu+, d-e^? xoa di.u ca'c ba^'t ma~n
cu?a da^n chu'ng. 

Nhu+ng ba`i ba'o tre^n to+` Qua^n D-o^.i Nha^n Da^n co`n co' mu.c
tie^u quan tro.ng ho+n nu+~a\. D-o' la` tie^'ng chuo^ng ca?nh ca'o cho
ta^'t ca? ca'c tha`nh vie^n trong Ca^u la.c bo^. Ba D-i`nh bie^'t su+.
tha^.t la` nha^n da^n d-a~ ba^'t ma~n la('m ro^`i\. Do d-o', chi? co' 
su'ng d-a.n cu?a qua^n d-o^.i co^.ng sa?n mo+'i hy vo.ng tra^'n a'p
d-u+o+.c khi no^ng da^n no^?i da^.y\. Ba`i ho.c o+? Tha'i Bi`nh co'
the^? khie^'n ca'c quan chu+'c co^.ng sa?n lo so+., ho. se~ ti`m
d-e^'n mo^.t vie^n tu+o+'ng d-e^? trao quye^`n. Va` Le^ kha? Phie^u
la` vie^n tu+o+'ng co' hy vo.ng nha^.n vai tro` d-o'\. 

Ngoa`i ra, khi d-o^? to^.i cho ca'c d-a?ng vie^n va` quan chu+'c tham
nhu~ng o+? d-i.a phu+o+ng ga^y ra vi` kinh te^' thi. tru+o+`ng, ba`i
ba'o cu?a qua^n d-o^.i co^.ng sa?n muo^'n ha. uy ti'n cu?a ta^'t ca?
nho'm da^n su+. d-ang tham gia va`o chu+o+ng tri`nh d-o^?i mo+'i 
kinh te^'\. D-o' cu~ng la` mo^.t ca'ch d-e^` cao vai tro` cu?a qua^n
d-o^.i\. Qua^n d-o^.i co^.ng sa?n Vie^.t Nam cu~ng to^? chu+'c ca'c
co^ng ty, d-a~ pha' ru+`ng la^'y go^~ va` la`m pha'o la^.u, co' chia
pha^`n lo+.i lo^.c nho+` ca?nh ho^~n loa.n do d-o^?i mo+'i kinh te^'\.
Trong la' thu+ cu?a Vo~ Va(n Kie^.t gu+?i Bo^. Chi'nh tri. na('m 1995,
o^ng ta no'i d-e^'n ca'c d-o+n vi. du`ng qua^n xa d-i buo^n la^.u\.
Nhu+ng cho d-e^'n nay va^~n chu+a ai da'm d-u.ng d-e^'n ho., 
ne^n be^` ngoa`i ho. giu+~ d-u+o+.c "tie^'ng to^'t". Trong hai na(m
qua, ca'c vu. to^' gia'c ve^` tham nhu~ng, buo^n ma tu'y, d-e^`u
nha('m va`o gio+'i da^n su+. va` co^ng an, chu+a bao gio+` da'm d-u.ng
to+'i phe qua^n nha^n. 

Cho ne^n ba`i ba'o cu?a to+` Qua^n d-o^.i Nha^n da^n co' the^? coi la`
mo^.t d-o`n va^.n d-o^.ng d-e^? d-u+a Le^ Kha? Phie^u mo^.t nga`y kia
se~ le^n thay cho^~ D-o^~ Mu+o+`i\. 


NGU+O+`I VIE^.T