September 25, 1997

Nguoi Viet Daily News - Editorial
-----------------------------------------------------

Khi ba'o Co^.ng Sa?n thu' nha^.n

Trong khi ca'c quan chu+'c co^.ng sa?n ho.p nhau chia ghe^', chia pha^`n o+? Ha` No^.i thi` nha^n da^n Vie^.t Nam d-a~ ba('t d-a^`u co^ng khai ba`y to? no^~i ba^'t ma~n, ma` vu. mo+'i xa?y ra o+? D-a` Na(~ng, tu+o+`ng thua^.t trong Ngu+o+`i Vie^.t ho^m nay la` mo^.t thi' du.\. D-a^y la` mo^.t da^'u hie^.u chu+'ng to? ngu+o+`i da^n d-a~ he^'t so+., khie^'n chi'nh mo^.t to+` ba'o cu?a d-a?ng Co^.ng Sa?n d-a~ pha?i no'i co^ng khai\.

Trong tua^`n qua Ngu+o+`i Vie^.t d-a~ loan tin ba'o Qua^n d-o^.i Nha^n Da^n cu?a Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam thu' nha^.n ve^` no^~i ba^'t ma~n va` ca'c bie^'n d-o^.ng nghie^m tro.ng trong da^n chu'ng 6 ti?nh thuo^.c khu Tu+, tu+` Thanh Ho'a d-e^'n Thu+`a Thie^n. Khi d-o.c nguye^n va(n ba`i ba'o d-a(ng trong so^' ra nga`y 16 Tha'ng Chi'n, 1997, va` bie^'t "d-o.c giu+~a hai ha`ng chu+~", chu'ng ta kho^ng nhu+~ng bie^'t the^m ca'c chi tie^'t ma` ca`ng tha^'y ro~ ti`nh tra.ng tra^`m tro.ng cu?a ca'c bie^'n d-o^.ng o+? no^ng tho^n ma` d-a?ng Co^.ng Sa?n d-ang pha?i d-o^'i pho'\.

Tre^n trang 2 cu?a to+` ba'o QD-ND ba`i tu+o+`ng thua^.t mang tu+.a d-e^` la` "Qua gia?i quye^'t ca'c vu. vie^.c phu+'c ta.p tre^n d-i.a ba`n Qua^n khu 4, Nha^.n da.ng ca'c vu. vie^.c phu+'c ta.p o+? co+ so+?\." Tu+.a d-e^` na`y co' y' nghi~a\. Ba`i ba'o muo^'n ru't kinh nghie^.m "Qua gia?i quye^'t ca'c vu. vie^.c" o+? Khu 4, co' nghi~a chi? la^'y qua^n khu 4 la`m thi' du. tho^i, co`n vie^.c "nha^.n da.ng" d-e^? ru't kinh nghie^.m nha('m to+'i ta^'t ca? "Ca'c vu. vie^.c phu+'c ta.p o+? co+ so+?," tu+'c ca'c vu`ng no^ng tho^n kha'c. D-a^y la` mo^.t lo+`i thu' nha^.n ra(`ng ca'c bie^'n loa.n d-a~ lan ro^.ng ho+n d-i.a ba`n mo^.t qua^n khu - a'm chi? vu`ng d-o^`ng ba(`ng so^ng Ho^`ng va` so^ng Cu+?u Long, nhu+ Ngu+o+`i Vie^.t d-a~ tu+o+`ng thua^.t.

Ngay trang d-a^`u ba`i ba'o d-a~ thu' nha^.n "...vu. vie^.c kho^ng d-u+o+.c gia?i quye^'t, xu+? ly' ki.p tho+`i d-a~ pha't trie^?n tha`nh phu+'c ta.p, tha^.m chi' tro+? tha`nh nghie^m tro.ng, ke'o da`i to+'i va`i ba na(m." To+` ba'o qua^n d-o^.i na`y ne^u mo^.t so^' te^n la`ng xa~\.

Xa~ Qua?ng Lo^.c (huye^.n Qua?ng Xu+o+ng, Thanh Ho'a) la` mo^.t thi' du.\. To+` ba'o chi? no'i d-e^'n "vu. vie^.c phu+'c ta.p" ca'ch d-a^y ma^'y na(m ma` kho^ng da'm cho chi tie^'t. Bie^'n loa.n d-a~ xa?y ra khi "xa~ huy d-o^.ng nha^n da^n d-o'ng go'p ga^y quy~ ...thu nhie^`u khoa?n nhu+ng bi. tha^'t thoa't do ca'n bo^. chi tie^u sai nguye^n ta('c va` tham o^\." Ha^.u qua? o+? xa~ Qua?ng Lo^.c la` "su+. ba^'t bi`nh nga`y ca`ng lo+'n trong da^n," va` "Mo^.t so^' ca'n bo^., d-a?ng vie^n i't d-u+o+.c re`n luye^.n, tu du+o+~ng vo^'n d-a~ ye^'u ke'm ca`ng nga`y ca`ng d-i nhanh xuo^'ng do^'c." O+? Tha'i Bi`nh chu'ng ta bie^'t ro~ ca'c con so^' nhu+ ho+n 100 xa~ d-i bie^?u ti`nh, co' lu'c 5000 ngu+o+`i d-a~ tu. ho.p o+? tru. so+? ti?nh, va` 52 xa~ hoa`n toa`n bo? tro^'ng kho^ng chi'nh quye^`n, khi ca'c ca'n bo^. va` co^ng an bo? tro^'n. Nhu+ng o+? Thanh Ho'a chu'ng ta kho^ng ro~ chi tie^'t.

Ta.i xa~ Ca^?m Nhu+o+.ng, huye^n Ca^?m Xuye^n (Ha` Ti~nh) va^'n d-e^` ne^u le^n cu. the^? ho+n, ba('t d-a^`u tu+` "vie^.c d-a`o ti`m mo^.t tu+o+.ng Pha^.t ba(`ng d-o^`ng." Da^n chu'ng to^' ca'o ca'n bo^. huye^.n d-a~ a(n ca('p tu+o+.ng co^? d-em ba'n, nhu+ng kho^ng d-u+o+.c ai d-a'p u+'ng, co`n bi. d-a`n a'p. "Vi` va^.y ca'i sa?y na^?y ca'i ung da^~n d-e^'n vu. vie^.c ca`ng nga`y ca`ng phu+'c ta.p ho+n, ga^y ba^'t bi`nh trong da^n, la`m ma^'t o^?n d-i.nh chi'nh tri.\..."

Tie^'p theo, ba'o QD-ND tie^'t lo^. the^m ca'c "die^~n bie^'n phu+'c ta.p, ma^u thua^~n trong no^.i bo^. nha^n da^n" kha'c, o+? Ha` Ti~nh trong nhu+~ng na(m 1991-92, go^`m ca'c xa~ Trung Lu+o+ng (Thi. xa~ Ho^`ng Li~nh), Tha.nh Lo^.c, Minh Lo^.c (Can Lo^.c,) v.v. ma` to+` ba'o d-o^? to^.i cho "ca'n bo^., d-a?ng vie^n ba^'t ma~n, thoa'i ho'a, bie^'n cha^'t" "d-a~ la`m ngo`i no^? va` ke'o theo mo^.t bo^. pha^.n nha^n da^n va`o ga^y ro^'i la`m ma^'t o^?n d-i.nh co+ so+?\."

D-o.c ky~ va` "gia?i ma~" ca'c thua^.t ngu+~ cu?a to+` ba'o Co^.ng Sa?n thi` chu'ng ta hie^?u la` nhu+~ng vu. "ma^'t o^?n d-i.nh" o+? d-a^y la` do chi'nh ca'c ca'n bo^. ga^y ra, ke'o theo da^n chu'ng d-ang ba^'t ma~n chi? cho+` ngo`i no^? d-e^? bu`ng le^n. Ca'c tranh cha^'p no^.i bo^. giu+~a ca'c d-a?ng vie^n la` gi`\? To+` ba'o co^.ng sa?n chi? no'i d-a.i cu+o+ng ve^` "nhu+~ng tranh cha^'p d-a^'t d-ai, ta`i sa?n." Pha?i cha(ng ti`nh tra.ng ba^'t co^ng d-a~ khie^'n ca'c d-a?ng vie^n cu~ng cho^'ng la.i ca'n bo^. ca^`m quye^`n? Nhu+ng chu'ng ta bie^'t cha('c la` chi'nh ca'c d-a?ng vie^n, ca'n bo^. d-a~ to^? chu+'c ca'c cuo^.c pha?n kha'ng cu?a ngu+o+`i da^n, nhu+ d-a~ xa?y ra o+? Tha'i Bi`nh. To+` ba'o cu~ng nha('c to+'i "nhu+~ng ma^u thua^~n do li.ch su+? d-e^? la.i giu+~a ca'c d-i.a phu+o+ng, do`ng ho. vo+'i nhau," d-ie^`u na`y chi? chu+'ng to? nguye^n do cu?a ca'c bie^'n d-o^.ng ra^'t sa^u xa va` co`n to^`n ta.i la^u da`i\. Ba'o QD-ND cu~ng khoe khoang ve^` ca'c vu. trong d-o' ca'n bo^. co^.ng sa?n d-a~ tha`nh co^ng tra^'n a'p d-u+o+.c da^n, nhu+ o+? Ca^?m Tha`nh, Ca^?m Due^., nho+` the^' chu'ng ta bie^'t rie^ng trong ti?nh Ha` Ti~nh d-a~ co' ra^'t nhie^`u bie^'n loa.n.

D-a(.c bie^.t, khi no'i d-e^'n ca'c vu. o+? Ha` Ti~nh, to+` ba'o co^.ng sa?n co`n no'i d-e^'n "mo^.t so^' pha^`n tu+? lo+.i du.ng chi'nh sa'ch tu+. do ti'n ngu+o+~ng cu?a D-a?ng, Nha` nu+o+'c, ti`m ca'ch ki'ch d-o^.ng Pha^.t tu+?, Gia'o da^n, to^? chu+'c hoa.t d-o^.ng vi pha.m pha'p lua^.t, cho^'ng d-o^'i chu? tru+o+ng, chi'nh sa'ch cu?a D-a?ng, Nha` nu+o+'c." D-o.c nhu+~ng ca^u d-o', chu'ng ta hie^?u ra(`ng ca'c cuo^.c cho^'ng d-o^'i co' to^? chu+'c, d-u+o+.c pha't d-o^.ng tu+` ca'c to^n gia'o, ca? Pha^.t gia'o la^~n Co^ng gia'o\. Nhu+ va^.y thi` ti`nh hi`nh tha^.t su+. nghie^m tro.ng ho+n nhu+~ng tin tu+'c d-a^`u tie^n ma` chu'ng ta bie^'t trong tua^`n tru+o+'c. Sau nu+?a the^' ky? so^'ng du+o+'i mo^.t che^' d-o^. chuye^n mo^n ba`i xi'ch va` d-a`n a'p to^n gia'o, khi da^n chu'ng d-a~ ta^.p ho+.p la.i du+o+'i ngo.n co+` cu?a ca'c to^n gia'o, thi` chu'ng ta tha^'y ma^`m mo^'ng ba^'t ma~n ra^'t sa^u ro^.ng.

Kinh nghie^.m cho tha^'y khi co' di.p thi` ngu+o+`i da^n kho^ng pha?i ti'n d-o^` thua^`n tha`nh cu~ng tham du+. ca'c cuo^.c bie^?u ti`nh cu?a to^n gia'o d-e^? cho^'ng chi'nh quye^`n d-o^.c ta`i va` tham o^\. Co^.ng Sa?n D-o^ng D-u+'c su.p d-o^? khi ca'c nha` tri' thu+'c va` co^ng nha^n tu. ho.p trong ca'c buo^?i le^~ o+? nha` tho+` Tha'nh Nicolas o+? Leipzig ro^`i ke'o nhau d-i bie^?u ti`nh. Lo+`i tu+o+`ng thua^.t so+ sa`i tre^n to+` ba'o co^.ng sa?n cho tha^'y da^'u hie^.u nhu+~ng ba^'t ma~n cho+` ngo`i no^? d-e^? bu`ng le^n tha`nh ca? mo^.t phong tra`o ro^.ng lo+'n trong tu+o+ng lai\.

Ngoa`i ca'c "vu. vie^.c" ne^u tre^n, to+` ba'o cu?a qua^n d-o^.i co^.ng sa?n cu~ng nha('c d-e^'n "Nhu+~ng vu. vie^.c nghie^m tro.ng d-a~ d-u+o+.c gia?i quye^'t nhu+ Ca^?m Nhu+o+.ng, Trung Lu+o+ng (Ha` Ti~nh), Quy`nh Thie^.n, Quy`nh Vinh (Nghe^. An), Tho. Ngo.c, Qua?ng Lo^.c (Thanh Ho'a), d-e^`u la` nhu+~ng vu`ng no^ng tho^n nghe`o na`n nha^'t nu+o+'c ta, va` ngu+o+`i da^n cu~ng co' truye^`n tho^'ng ba^'t khua^'t tu+. la^u d-o+`i\.

Nhu+ chu'ng to^i d-a~ tri`nh ba`y trong mu.c na`y va`o tua^`n tru+o+'c, ba`i ba'o te^n to+` Qua^n D-o^.i Nha^n Da^n do Le^ Kha? Phie^u kie^?m soa't co' the^? la` mo^.t thu? d-oa.n d-e^? tranh gia`nh quye^`n lu+.c cho nho'm tu+o+'ng la~nh co^.ng sa?n. Khi d-o.c toa`n the^? ba`i ba'o chu'ng ta co`n tha^'y y' d-o^` d-o' bo^.c lo^. ro~ ra`ng ho+n. Chu'ng to^i se~ tri`nh ba`y tie^'p trong ca'c so^' ba'o Ngu+o+`i Vie^.t to+'i\.

NGU+O+`I VIE^.T 1