D-a.o gia'o la` mo^.t mo'n ha`ng ca^'m
Nha^.t ba'o Ngu+o+`i Vie^.t
Nga`y 9 tha'ng 12 na(m 1997
Ta.p chi' Tin Nha` o+? Pha'p trong tha'ng qua d-a~ nha(.t d-u+o+.c mo^.t ma^?u tin co' y' nghi~a tu+` ba'o chi' trong nu+o+'c, ra^'t d-a'ng suy nghi~\. Ba'o Sa`i Go`n Gia?i pho'ng so^' ra nga`y 24 tha'ng 8 na(m 1997 o+? trang 8 d-a(ng mo^.t tu+.a d-e^`: "Ha?i quan Ta^n So+n Nha^'t pha't hie^.n nhie^`u vu. va^.n chuye^?n ha`ng ca^'m." Ba('t ha`ng ca^'m o+? phi tru+o+`ng thi` kho^ng co' chi la., la^u la^u cu~ng pha?i bie^?u die^~n, chu+'ng to? nha` nu+o+'c co' ba('t ha`ng la^.u tha^.t. Nhu+ng ca'c mo'n ha`ng ca^'m bi. ba('t la^`n na`y la` nhu+~ng mo'n na`o\?
No^.i dung ba?n tin nguye^n va(n nhu+ sau (chu'ng to^i in d-a^.m nhu+~ng chu+~ co' y' nghi~a):
"(TTXVN) Tu+` d-a^`u na(m d-e^'n 15-8-1997 lu+.c lu+o+.ng Ha?i quan sa^n bay Ta^n So+n Nha^'t d-a~ pha't hie^.n 833 vu. buo^n la^.u va` gian la^.n thu+o+ng ma.i, trong d-o' co' ca'c ha`ng ca^'m nhu+: 318 mo'n d-o^` co^?, ho+n 500 cuo^'n ba(ng video, ho+n 2000 d-i~a CD, LD, CD\-Rom, ga^`n 100 ba(ng cassette, 73 cuo^'n ta.p chi' co' no^.i dung pha?n d-o^.ng d-o^`i tru.y va` 2780 cuo^'n kinh tha'nh."
Ba?n tin tre^n do co+ quan Tho^ng ta^'n xa~ cu?a nha` nu+o+'c vie^'t, kho^ng co`n cho^'i va`o d-a^u d-u+o+.c: Kinh tha'nh la` mo^.t mo'n ha`ng ca^'m ta.i Vie^.t Nam. Ba?n tin vie^'t ro~ ra`ng hai chu+~ ha`ng ca^'m, va` trong so^' ca'c mo'n ha`ng ca^'m d-o' thi` ne^u ro~ co': 2780 cuo^'n kinh tha'nh!
Ta.p chi' Tin Nha` (do mo^.t so^' ti'n hu+~u Co^ng gia'o xua^'t ba?n ta.i Pha'p) nha^.n xe't ra(`ng, "Chi? nguye^n ma^'y do`ng tre^n d-u? no'i le^n ta^'t ca? ve^` tu+. do to^n gia'o, tu+. do ngo^n lua^.n, tu+. do xua^'t ba?n, v.v. . thu+' va(n ho'a hay vo^ va(n ho'a 'la~nh d-a.o\' trong che^' d-o^." (o+? Vie^.t Nam).
Nhu+~ng ngu+o+`i co' o'c d-a nghi se~ cho ra(`ng ngu+o+`i pho'ng vie^n na`o vie^'t ba?n tin tre^n cha('c pha?i co^' ti`nh "pha'" d-a?ng. Nha` ba'o co' the^? chi? vie^'t ve^` 2780 cuo^'n kinh tha'nh trong vu. ba('t "ha`ng buo^n la^.u\." Ngu+o+`i d-o.c se~ nga.c nhie^n, tu+. nhu?, "O+? Vie^.t Nam kinh tha'nh nhie^`u ngu+o+`i d-o.c, ba'n cha.y qua'\. Vi` the^' mo+'i co' tay nha^.p ca?ng kinh tha'nh, tro^'n thue^', va` bi. ba('t." Vie^'t va^.y gia'n tie^'p chu+'ng to? nha` nu+o+'c d-a~ khuye^'n khi'ch to^n gia'o pha't trie^?n, vi` d-o^ng ngu+o+`i d-o.c kinh tha'nh mo+'i co' ngu+o+`i d-i buo^n la^.u\.
Nhu+ng ngu+o+`i pho'ng vie^n ta'ch rie^ng ra: tru+o+'c he^'t ke^? d-e^'n ha`ng la^.u thue^', trong d-o' mo+'i no'i rie^ng ve^` ha`ng ca^'m. Va` ca'c cuo^'n kinh tha'nh d-u+o+.c xe^'p ngang ha`ng vo+'i ca'c "cuo^'n ta.p chi' co' no^.i dung pha?n d-o^.ng, d-o^`i tru.y\." Khi ta'ch rie^ng nhu+ va^.y, nha` ba'o la`m no^?i ba^.t mo^'i lie^n he^.: 2780 cuo^'n kinh tha'nh cu~ng la` ha`ng ca^'m.
Nhu+ng d-a(.t nghi va^'n nhu+ va^.y co' the^? oan cho ngu+o+'i vie^'t ba'o\. Anh ta ngay ti`nh vie^'t mo^.t ca^u cha^n tha^.t, ma` anh nghi~ la` vo^ thu+o+?ng vo^ pha.t.
Ne^'u ngu+o+`i vie^'t ba?n tin tre^n la.i kho^ng co^' y' "bo^i ba'c che^' d-o^.," thi` d-ie^`u d-o' mo+'i d-a'ng cho chu'ng ta kinh hoa`ng. Mo^.t che^' d-o^. d-a~ da.y do^~ thanh thie^'u nie^n ra sao, truye^`n va`o d-a^`u o'c con ngu+o+`i y' tu+o+?ng coi kinh tha'nh la` mo^.t mo'n ha`ng pha?i ca^'m d-oa'n, be'n re^~ sa^u xa d-e^'n no^~i ngu+o+`i ca^`m bu't coi chuye^.n d-o' la` tu+. nhie^n, d-a(.t bu't vie^'t chuye^.n d-o' mo^.t ca'ch tha`nh tha^.t, mo^.t che^' d-o^. nhu+ va^.y thi` d-a'ng ghi te^n va`o li.ch su+? la` thu+' che^' d-o^. gi`\?
Nhu+ng ca^u tre^n chu'ng ta co' the^? ho?i la^~n nhau, ro^`i la('c d-a^`u tho+? da`i thu+o+ng cho d-a^'t nu+o+'c d-ang so^'ng du+o+'i che^' d-o^. nhu+ va^.y\. Chu'ng ta kho^ng hy vo.ng nhu+~ng ngu+o+`i ca^`m quye^`n o+? Vie^.t Nam cu~ng nghi~ nhu+ mi`nh. Ho. kho^ng the^? bie^'t ho^? the.n ne^'u co' ai va.ch ra cho ho. bie^'t mo^.t chi'nh phu? coi kinh tha'nh la` ha`ng ca^'m thi` cu~ng gio^'ng nhu+ ca^'m con ye^u cha, ca^'m me. thu+o+ng con va^.y\. Ho. kho^ng co' ta^'m lo`ng bie^'t ho^? the.n nhu+ chu'ng ta\. Ho. cu~ng kho^ng hie^?u ra(`ng Kinh Tha'nh, cu?a Co+ D-o^'c gia'o, Do Tha'i gia'o, Ho^`i gia'o, hay Kinh Pha^.t, Tu+' Thu+ Ngu~ Kinh cu?a Kho^?ng gia'o, v.v. d-e^`u la` gia ta`i chung cu?a nha^n loa.i, qua ma^'y nga`n na(m d-a~ giu'p loa`i ngu+o+`i so^'ng xu+'ng d-a'ng la`m ngu+o+`i\. Ca^'m d-oa'n nhu+~ng cuo^'n sa'ch d-o' cha(?ng kha'c gi` ca^'m da^n chu'ng trong nu+o+'c kho^ng d-u+o+.c la`m ngu+o+`i\.
Nhu+ng bie^'t d-a^u, d-o' la` chu? y' cu?a che^' d-o^.\. Ho. co' quan ta^m d-e^'n ca'c gia' tri. co^? truye^`n na`o cu?a loa`i ngu+o+`i hay cha(ng? Co' the^? tra? lo+`i la` kho^ng! D-a?ng Co^.ng Sa?n va^~n xu+ng ho. la` "d-i?nh cao tri' tue^. cu?a loa`i ngu+o+`i\." To^' Hu+~u ca tu.ng "Ca'ch ma.ng Tha'ng Mu+o+`i" o+? Lie^n Xo^, vie^'t: "Thu?a anh chu+a ra d-o+`i, tra'i d-a^'t co`n nu+'c no+?, nha^n loa.i chu+?a tha`nh ngu+o+`i, d-e^m nga`n na(m man ro+.\." Nhu+ the^' thi` cha('c ho. tha`nh thu+.c tin ra(`ng tru+o+'c ca'ch ma.ng 1917, nha^n loa.i cha(?ng co' gi` d-a'ng ho.c, d-a'ng giu+~ la.i he^'t! Co' lu'c su+? gia d-a?ng Co^.ng Sa?n o+? Ha` No^.i co`n vie^'t ra(`ng li.ch su+? Vie^.t Nam mo+'i ba('t d-a^`u tu+` na(m ...1930, vi` d-o' la` na(m tha`nh la^.p d-a?ng - co`n ca'c "chi." Tru+ng Tra('c, Tru+ng Nhi., ca'c "anh" Ly' Thu+o+`ng Kie^.t, Le^ Lo+.i d-e^`u chu+a gia'c ngo^. chu? nghi~a Ma'c cho ne^n Vie^.t Nam tho+`i d-o' chu+a co' li.ch su+?! D-a?ng Co^.ng Sa?n d-a~ bie^'n nhie^`u d-a?ng vie^n tha`nh nhu+~ng ngu+o+`i ba(`ng lo`ng so^'ng trong ngu do^'t mo^.t ca'ch he^'t su+'c tha`nh kha^?n.
Nhu+ng co`n lo`ng lie^m si?, khie^'n ngu+o+`i ta bie^'t ho^? the.n, thi` sao\? D-a^y cu~ng la` mo^.t mo'n ha`ng "hie^'m co'," ne^'u kho^ng pha?i cu~ng la` "ha`ng ca^'m" o+? Vie^.t Nam ba^y gio+`\. Mo^.t ngu+o+`i My~ d-e^'n Ha` No^.i ma^'t co^ng d-i mua nhu+~ng cuo^'n ba(ng video cu?a My~, do mo^.t nha` sa?n xua^'t cu?a Bo^. Tho^ng tin, Va(n Ho'a in a^'n, pha't ha`nh ma` kho^ng tra? ta'c quye^`n. O^ng ta d-em ca'c cuo^'n ba(ng d-e^'n Bo^., gia^.n du+~ chu+'ng minh nha` xua^'t ba?n cu?a bo^. d-a~ na`y "a(n ca('p" nha.c My~\. Ne^'u nha^n vie^n Bo^. Va(n Hoa' bie^'t no'i tie^'ng My~, anh ta se~ ho?i la.i: "So what?" (Ro^`i sao!) O+? nu+o+'c Vie^.t Nam D-a?ng d-a~ a(n cu+o+'p nhu+ va^.y ra^'t nhie^`u la^`n, go.i la` "d-a'nh tu+ sa?n." Thu+? ho?i ta^'t ca? ca'c ngo^i nha` cu?a nhu+~ng d-a?ng vie^n ca^'p lo+'n ca^'p nho? o+? Sa`i Go`n, Ha` No^.i, coi tru+o+'c d-a^y chu? nha` la` ai\. Toa`n la` cu?a chie^'m d-oa.t sau khi d-a'nh tu+ sa?n ca?! Ho. d-a~ la`m nhu+ va^.y quen ro^`i, kho' ho.c d-u+o+.c ta'nh ho^? the.n. Ca'i ta'nh bie^'t ho^? the.n la` "ta^.t " cu?a nhu+~ng ngu+o+`i quen d-o.c Kho^?ng Tu+?, quen d-o.c Tha'nh Kinh, hoa(.c hay d-i le^~ chu`a! D-a?ng vie^n Co^.ng Sa?n vo^'n di~ kho^ng d-u+o+.c d-u.ng to+'i nhu+~ng mo'n ha`ng ca^'m d-o'!
NGU+O+`I VIE^.T