Tu+o+'ng Tra^`n DDo^.: Ca^`n Co+m no, a'o a^'m, Tu+. do, Ha.nh phu'c, kho^ng ca^`n theo Chu? nghi~a Xa~ ho^.i nghe`o ddo'i#.

HA` NO^.I, Vie^.t Nam (Reuter) -- Cu+.u Trung Tu+o+'ng Tra^`n DDo^., mo^.t dda?ng vie^n ky` cu+.u cu?a dda?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam, mo+'i ddu+a ra mo^.t bu+'c thu+ ngo? tha'ch thu+'c dda?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam mo+? cuo^.c tranh lua^.n ve^` vai tro` cu?a dda?ng, va` o^ng nha^'n ma.nh pha?i co' co+m a'o, tu+. do thay vi` theo dduo^?i mu.c tie^u Chu? nghi~a Xa~ ho^.i#.

Trong bu+'c thu+ ngo? dde^` nga`y 20 tha'ng Sa'u, Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. dda~ ke^u go.i pha?i co' mo^.t cuo^.c ddo^'i thoa.i tha(?ng tha('n ve^` vai tro` trong tu+o+ng lai cu?a dda?ng CSVN va` cho ra(`ng Vie^.t Nam pha?i sa(~n sa`ng tu+` bo? chu? nghi~a xa~ ho^.i ne^'u ddie^`u na`y giu'p cho vie^.c pha't trie^?n dda^'t nu+o+'c.

Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. dda~ ne^u le^n ca^u ho?i ra(`ng " Lie^.u chu'ng ta muo^'n co' mo^.t dda^'t nu+o+'c pha't trie^?n vo+'i dda^`y ddu? co+m no a'o a^'m, tu+. do va` ha.nh phu'c... hay chu'ng ta muo^'n mo^.t quo^'c gia nghe`o ddo'i vo+'i ddi.nh hu+o+'ng xa~ ho^.i chu? nghi~a ?"

Nha('c la.i mo^.t kha^?u hie^.u cu~ cu?a Ho^` Chi' Minh "ddo^.c la^.p, tu+. do, ha.nh phu'c," Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. vie^'t ra(`ng "ne^'u pha?i co' su+. lu+.a cho.n, to^i cho.n mo^.t nu+o+'c Vie^.t Nam vo+'i mo.i ngu+o+`i co' ddu? co+m a(n a'o ma(.c, tu+. do, ha.nh phu'c, du` la` co' xa~ ho^.i chu? nghi~a hay kho^ng".

La' thu+ tre^n dda~ ddu+o+.c gu+?i dde^'n ca'c to+` ba'o nhu+ Nha^n Da^n, Qua^n DDo^.i Nha^n Da^n, Sa`i Go`n Gia?i Pho'ng, Ta.p Chi' Co^.ng Sa?n va` ca'c to+` ba'o kha'c.

La' thu+ na`y dda~ kho^ng ddu+o+.c ba^'t cu+' to+` ba'o na`o trong nu+o+'c dda(ng ta?i va` chi'nh Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. cu~ng vie^'t ra(`ng o^ng kho^ng tro^ng ddo+.i ddie^`u na`y xa?y ra#.

Vo^'n la` mo^.t dda?ng vie^n ky` cu+.u cu?a dda?ng CSVN va` tu+`ng la` tru+o+?ng ban Va(n Ho'a Tu+ Tu+o+?ng Trung U+o+ng, Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. dda~ tro+? tha`nh mo^.t ca'i gai nga`y ca`ng ga^y nhu+'c nho^'i cu?a dda?ng CSVN ke^? tu+` khi la' thu+ dda^`u tie^n cu?a o^ng ddu+o+.c tie^'t lo^. ra ngoa`i va`o tha'ng Gie^ng na(m nay#.

Thu? Tu+o+'ng CSVN Phan Va(n Kha?i, ngu+o+`i ddu+'ng ha`ng thu+' ba trong Bo^. Chi'nh Tri. go^`m 19 uy? vie^n, va`o tha'ng Ba dda~ tuye^n bo^' ra(`ng Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. va` nhu+~ng ngu+o+`i kha'c le^n tie^'ng pha?n ddo^'i ca'c chi'nh sa'ch ddi theo ddu+o+`ng hu+o+'ng xa~ ho^.i chu? nghi~a va` su+. chuye^n che^' cu?a dda?ng CSVN dde^`u ddu+o+.c quye^`n ba`y to? y' kie^'n cu?a ho..

Tuy nhie^n, Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. dda~ to^' gia'c ca'c ha`nh ddo^.ng dde do.a a'p lu+.c nha('m va`o ca' nha^n va` gia ddi`nh o^ng, chie^'n di.ch phi? ba'ng bo^i nho. tre^n ba'o chi' nha` nu+o+'c va` tha^?m va^'n nhu+~ng kha'ch dde^'n nha` o^ng ta.i trung ta^m Ha` No^.i#. Ngu+o+`i con da^u u't cu?a o^ng o+? Sa`i Go`n dda~ bi. co^ng an tha^?m va^'n nhie^`u la^`n, ngu+o+`i con trai lo+'n la` dda.i ta' la`m vie^.c o+? Bo^. Quo^'c Pho`ng bi. kie^'m co+' khie^?n tra'ch, nha` o^ng o+? cu~ng bi. co^ng an chi`m no^?i canh ga'c.

Bu+'c thu+ cu?a Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. vie^'t ra(`ng hie^.n co' mo^.t cuo^.c chie^'n tranh ta^m ly' dde^? tie^u die^.t ddo+`i so^'ng chi'nh tri. cu?a ca' nha^n o^ng.

To^?ng bi' thu+ dda?ng CSVN, Le^ Kha? Phie^u, dda~ dde^'n tha(m Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. nha^n di.p Te^'t Nguye^n DDa'n va`o cuo^'i tha'ng Gie^ng na(m nay va` trong bu+'c thu+ mo+'i ddu+a ra o^ng cu~ng cho hay ra(`ng mo^.t uy? vie^n kha'c trong Bo^. Chi'nh Tri. (ma` nhie^`u ngu+o+`i cho hay ra(`ng chi'nh la` uy? vie^n thu+o+`ng tru+.c Pha.m The^' Duye^.t) dda~ dde^'n ga(.p o^ng ho^`i tha'ng qua#.

Bu+'c thu+ cho hay mo^.t dda.i die^.n cu?a Bo^. Chi'nh Tri. dda~ ga(.p o^ng ho^m 25 tha'ng Na(m va` cho bie^'t ra(`ng Bo^. Chi'nh Tri. dda'nh gia' ca'c y' kie^'n cu?a o^ng la` kho^ng phu` ho+.p vo+'i ddu+o+`ng lo^'i cu?a dda?ng CSVN va` kho^ng cha^'p nha^.n ddu+o+.c.

Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. chi? tri'ch su+. a'p dda(.t lo^'i la`m kinh te^' chu? nghi~a xa~ ho^.i sau khi DDo^~ Mu+o+`i mo+? chie^'n di.ch dda'nh tu+ sa?n o+? mie^`n Nam Vie^.t Nam ngay sau khi cha^'m du+'t chie^'n tranh na(m 1975. O^ng cu~ng ddo`i ho?i dda?ng CSVN pha?i co^ng khai cha^'p nha^.n lo^~i la^`m cu?a mi`nh.

Bu+'c thu+ vie^'t ra(`ng "chu'ng ta hay no'i ve^` vai tro` quye^'t ddi.nh cu?a dda?ng trong tha`nh qua? va` tha('ng lo+.i nhu+ng to^i muo^'n no'i dde^'n vai tro` quye^'t ddi.nh cu?a dda?ng trong vie^.c ddu+a dde^'n ca'c kho' kha(n va` tha^'t ba.i cu?a ca? nu+o+'c. Lie^.u dda?ng ta co' muo^'n no'i ve^` ddie^`u na`y hay kho^ng?"

Cho dde^'n nay Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. va^~n tie^'p tu.c ba^`y to? su+. ki'nh tro.ng ddo^'i vo+'i Ho^` Chi' Minh, tuy nhie^n o^ng cho ra(`ng dda?ng CSVN pha?i thay ddo^?i cu`ng vo+'i tho+`i gian va` pha?i de.p bo? nhu+~ng hi`nh thu+'c ky? lua^.t kha('t khe va` la~nh dda.o chuye^n chi'nh vo^'n co' tu+` tho+`i chie^'n tranh ma` nay bie^'n dda?ng CSVN tha`nh ddo^.c ta`i#.

Theo Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. thi` dda?ng CSVN ca^`n pha?i ddu+o+.c su+?a ddo^?i va` da^n chu? ho'a#. Theo o^ng, ca'c y' kie^'n cho ra(`ng da^n chu? co' nghi~a la` ro^'i loa.n, tu+. do ngo^n lua^.n mang dde^'n gia? tra' va` khua^'y ddo^.ng qua^`n chu'ng, dde^`u la` nhu+~ng y' kie^'n pha?i ddu+o+.c de.p bo?.

Ne^u le^n kha^?u hie^.u "ddo^.c la^.p, tu+. do, ha.nh phu'c", vo^'n xua^'t hie^.n tre^n dda^`u trang ca'c va(n kie^.n chi'nh thu+'c cu?a nha` nu+o+'c, Tu+o+'ng Tra^`n DDo^. no'i ra(`ng Vie^.t Nam hie^.n co' ddo^.c la^.p nhu+ng kho^ng co' tu+. do va` cu~ng chu+a co' ha.nh phu'c.

Theo ba?n tu+o+`ng tri`nh ha(`ng na(m cu?a Bo^. Ngoa.i Giao My~ mo+'i ddu+o+.c co^ng bo^' ho^`i tha'ng Gie^ng thi` ti`nh tra.ng nha^n quye^`n ta.i Vie^.t Nam va^~n ra^'t ye^'u ke'm, nha` nu+o+'c CSVN tie^'p tu.c gio+'i ha.n quye^`n tu+. do ngo^n lua^.n cu?a da^n chu'ng va` ddie^`u kie^.n lao tu` va^~n co`n vo^ cu`ng kha('c nghie^.t.

To^? chu+'c A^n Xa' Quo^'c Te^' (Amnesty International) cho ra(`ng hie^.n co' khoa?ng 54 tu` nha^n chi'nh tri. ta.i Vie^.t Nam, ca'c to^? chu+'c ngu+o+`i Vie^.t ta.i ha?i ngoa.i cho ra(`ng con so^' na`y le^n dde^'n 1,000 ngu+o+`i, Tuy nhie^n ca'c nguo^`n tin tho^ng tha.o kha'c thi` cho ra(`ng con so^' na`y va`o khoa?ng 200. (hk0629)

Ba'o Ngu+o+`i Vie^.t