(Lo+`i gio+'i thie^.u - VNN) DDa^y la` la' thu+ nga('n cu?a mo^.t ngu+o+`i tu+` Tha'i Bi`nh gu+?i cho mo^.t ngu+o+`i ba.n ddang so^'ng o+? ha?i ngoa.i\. La' thu+ nga('n nhu+ng chu+'a dda^`y nhu+~ng ca?m xu'c va` nie^`m tin, vi` no' no'i le^n ta^m tu+ cu?a mo^.t gia'o vie^n nhu+ng tra'i tim luo^n so^'ng tu+`ng nhi.p tho+? vo+'i ruo^.ng nu+o+ng va` la` nha^n chu+'ng tru+o+'c tha?m ca?nh ddo'i kho^? trie^`n mie^n cu?a ngu+o+`i da^n du+o+'i che^' ddo^. xa~ ho^.i chu? nghi~a, nha^'t la` chu+'ng kie^'n su+. no^? i da^.y cu?a no^ng da^n ti?nh Tha'i Bi`nh cho^'ng la.i ba.o quye^`n. Vi` chu+~ "duye^n", la' thu+ na`y dda~ dde^'n vo+'i VNN va` xin tra^n tro.ng gu+?i dde^'n qu'y vi.....

*

Nga`y\.... tha'ng.... na(m....

Ba.n tha^n,

Sao bo^~ng du+ng ba.n la.i ho?i to^i ve^` ddo+`i so^'ng cu?a ngu+o+`i no^ng da^n tre^n que^ hu+o+ng mi`nh? Mo^.t phu't gia^y na`o ddo', ba.n cho+.t nho+' to+'i ca^y dda dda^`u la`ng, lu~y tre xanh, nhu+~ng con tra^u ddu?ng ddi?nh ve^` chuo^`ng, nhu+~ng ca'nh ddo^`ng cha^.p chu`ng so'ng lu'a\? Hay la`, co' nhu+~ng tin tu+'c gi` ddo' khie^'n cho ba.n pha?i quan ta^m to+'i dda'm ngu+o+`i ddo^ng dda?o nha^'t nu+o+'c, tra^`m la(.ng nha^'t nu+o+'c va` nghe`o na`n nha^'t nu+o+'c na`y\?

Nhe~ ra, kho^ng vie^.c gi` ma` to^i pha?i tra? lo+`i nhu+~ng tha('c ma('c cu?a ba.n. Ba.n dda~ tu+. xu+ng ra(`ng, tuy so^'ng o+? mo^.t quo^'c gia ky~ nghe^. ca'ch que^ hu+o+ng nu+?a vo`ng tra'i dda^'t, ba.n va^~n chu+a que^n ba.n vo^'n go^'c no^ng da^n. DDa~ vo^'n go^'c no^ng da^n, vie^.c gi` ba.n la.i co`n pha?i ho?i ve^` ddo+`i so^'ng cu?a no^ng da^n? DDo+`i so^'ng cu?a ngu+o+`i no^ng da^n bao gio+` la.i cha? nghe`o na`n co+ cu+.c. Co' the^? ra(`ng ba.n tu+. xu+ng vo^'n go^'c no^ng da^n, nhu+ng nhie^`u na(m, ba.n dda~ xa ro+`i ddo+`i so^'ng no^ng tho^n. Ne^'u qua? nhu+ the^' tha^.t, thi` to^i se~ nha('c cho ba.n ve^` ddo+`i so^'ng cu?a no^ng da^n ta nga`y tru+o+'c va` se~ ke^? cho ba.n nghe ve^` ddo+`i so^'ng cu?a no^ng da^n ta nga`y nay\.

Tu+` nga`n xu+a, no^ng da^n va^~n la` giai ca^'p tie^n phong trong su+. nghie^.p du+.ng nu+o+'c va` giu+~ nu+o+'c. DDie^`u na`y su+? sa'ch dda~ dde^` ca^.p dde^'n nhie^`u, ha(?n kho^ng ai co`n pha?i nghi ngo+` gi` nu+~a\. Anh hu`ng a'o va?i Lam So+n Le^ Lo+.i, anh hu`ng a'o va?i co+` dda`o Quang Trung kho^ng pha?i no^ng da^n la` gi`?

Du+o+'i tho+`i gia(.c Pha'p cai tri., no^ng da^n la` tha`nh pha^`n bi. dda`n a'p nhie^`u nha^'t, bi. bo'c lo^.t nhie^`u nha^'t. Chi? tru+` bo.n Vie^.t gian tay sai thu+.c da^n, bo.n cu+o+`ng ha`o a'c ba' phong kie^'n, bo.n ddi.a chu? phu' no^ng, co`n la.i, ta^'t ca? no^ng da^n dde^`u co+m kho^ng ddu? no, a'o kho^ng ddu? che tha^n, no'i chi la` ddu? a^'m. Ba.n bie^'t ma`, mu`a ddo^ng chi? mong co' mo^.t o^? ro+m ma` ddo^i khi co`n kho^ng co'. Ba't co+m dda^`y bao gio+` cu~ng chi? la` mo^.t gia^'c mo+ kho^ng co' tha^.t. Nhu+ng, nghe`o kho^? thi` nghe`o kho^?, giai ca^'p no^ng da^n va^~n kho^ng bao gio+` dda'nh ma^'t ca'i truye^`n tho^'ng ha`o hu`ng du+.ng nu+o+'c, giu+~ nu+o+'c va` ye^u nu+o+'c cu?a to^? tie^n. No^ng da^n dda~ la` giai ca^'p chu? lu+.c trong ca'c cuo^.c no^?i da^.y dda'nh ddo^? guo^`ng ma'y cai tri. cu?a qua^n cu+o+'p nu+o+'c.

Kho^ng pha?i co' tu+ tu+o+?ng co^ng tha^`n, giai ca^'p no^ng da^n co' quye^`n tu+. ha`o ve^` nhu+~ng ddo'ng go'p va`o su+. nghie^.p ca'ch ma.ng gia`nh ddo^.c la^.p va` tho^'ng nha^'t dda^'t nu+o+'c. Su+. ddo'ng go'p na`y dda~ no'i le^n truye^`n tho^'ng ye^u nu+o+'c lu'c na`o cu~ng tie^`m ta`ng trong lo`ng mo^~i ngu+o+`i no^ng da^n.

DDo' la` nhu+~ng ddie^`u ma` to^i muo^'n nha('c ba.n dde^? nho+'. Ve^` ddo+`i so^'ng cu?a no^ng da^n hie^.n nay, ba.n dda~ ho?i tha^.t, muo^'n bie^'t tha^.t thi` to^i cu~ng co' bo^?n pha^.n pha?i no'i tha^.t. La` no^ng da^n, la`m ra tho'c ga.o, nhu+ng bao gio+` cu~ng o^m a^'p mo^.t gia^'c mo+ co+m no, a'o a^'m. Ne^'u tham vo.ng the^m mo^.t chu't nu+~a, ngu+o+`i no^ng da^n mo+ con ca'i ddu+o+.c ca('p sa'ch dde^'n tru+o+`ng, a(n ma`y da(m ba chu+~ dde^? a^'m tha^n ve^` sau\.

Nhu+ng, ba.n o+i, ne^'u du+o+'i tho+`i bo.n gia(.c cu+o+'p nu+o+'c cai tri., ba't co+m dda^`y chi? co' trong mo+, thi` nga`y nay, nhu+~ng lo+`i hu+'a he.n, tu+` a(n no, ma(.c a^'m tie^'n le^n a(n ngon, ma(.c dde.p, chi? la` hu+'a he.n.

Nga`y tru+o+'c, dde` dda^`u dde` co^? no^ng da^n ta la` bo.n cu+o+'p nu+o+'c. Chu'ng tha(?ng tay dda`n a'p bo'c lo^.t, chu+' kho^ng ca^`n hu+'a he.n gi` he^'t. Co`n nga`y nay, giai ca^'p no^ng da^n cu~ng bi. tha(?ng tay dda`n a'p bo'c lo^.t, kho^ng kha'c gi` xu+a, nhu+ng tai lu'c na`o cu~ng pha?i nghe nhu+~ng lo+`i hu+'a he.n dde.p nhu+ hoa the^u ga^'m de^.t.

Ca'm o+n ba.n dda~ ho?i tha(m to^i ba^y gio+` nhu+ the^' na`o, la`m gi`. Cu~ng nhu+ lu'c chu'ng ta co`n ga^`n gu~i be^n nhau va^.y tho^i\. To^i va^~n nga`y nga`y ca^`m pha^'n, ca^`m thu+o+'c ddu+'ng tru+o+'c ba?ng dden. Chi? co' ddie^`u kha'c xu+a la` lo`ng to^i kho^ng co`n pha^'n kho+?i nhu+ lu'c mo+'i bu+o+'c cha^n va`o nghe^`. Pha^'n kho+?i la`m sao ddu+o+.c nu+~a khi mo^~i nga`y nhi`n ngo^i tru+o+`ng tha^n ye^u do^.t na't, xie^u ddo^?, khi mo^~i nga`y nhi`n so^' ho.c sinh thu+a tho+'t da^`n, ma` mi`nh ba^'t lu+.c, kho^ng la`m gi` ddu+o+.c ca?.

Cha(?ng gi` cu~ng ba mu+o+i na(m ro^`i, cuo^.c so^'ng cu?a to^i di'nh lie^`n vo+'i la`ng T.N. na`y\. La`ng na`y la` la`ng co' truye^`n tho^'ng va(n ho.c, ba.n bie^'t ma`. Va^.y ma` con em trong la`ng, mo+'i du'm tuo^?i dda^`u dda~ pha?i bo? ho.c thi` ba.n ddu? bie^'t ddo+`i so^'ng cu?a ngu+o+`i no^ng da^n o+? dda^y ra sao ro^`i\.

Ho^`i tho+`i Pha'p thuo^.c, to^i chu+a ve^` nha^.n co^ng ta'c o+? la`ng na`y, to^i chu+a bie^'t ddo+`i so^'ng cu?a ddo^`ng ba`o ta ho^`i ddo' ra sao\. Chi? nghe ke^? ra(`ng nghe`o na`n, ra'ch ru+o+'i va` co+ cu+.c la('m. Co`n ddo+`i so^'ng ba^y gio+`, ddo^`ng ba`o dda~ no'i vo+'i to^i la` co`n nghe`o na`n, ra'ch ru+o+'i, co+ cu+.c ga^'p bo^.i tho+`i Pha'p thuo^.c. Tho+`i Pha'p thuo^.c la` tho+`i no^ le^.. Tho+`i ba^y gio+` la` tho+`i ddo^.c la^.p. No'i le^n su+. so sa'nh nhu+ the^', cha('c ba.n dda~ hi`nh dung ra cuo^.c so^'ng cu?a ngu+o+`i no^ng da^n nhu+ the^' na`o ro^`i\. To^i kho^ng ca^`n pha?i no'i nhie^`u the^m.

Lu'c chia tay nhau, to^i chu'c ba.n may ma('n va` ba.n dda~ may ma('n tha^.t. Nhu+ng, ba.n kho^ng co' ddu+o+.c ca'i may ma('n na`y cu?a to^i dda^u\. DDo' la`, chi'nh ma('t to^i, to^i tha^'y nhu+~ng ngu+o+`i no^ng da^n lu~ lu+o+.t, kho^ng pha?i chi? mo^.t la`ng mo^.t xa~, ma` he^'t huye^.n na`y qua huye^.n kha'c, ke'o nhau ddi ddo`i mo^.t ddo+`i so^'ng co^ng ba(`ng cho chi'nh ho.. Tu+` nhu+~ng cu. gia` run ra^?y le^ bu+o+'c, dde^'n nhu+~ng thie^'u nhi to'c co`n xanh, ma' co`n ddo?, tu+` nhu+~ng thu+o+ng binh que` qua(.t, to+'i nhu+~ng tho^n nu+~ xua^n thi`. Ta^'t ca? dde^`u cu+o+ng quye^'t le^n ddu+o+`ng dde^? ddo`i quye^`n so^'ng.

Ba.n tha^n,

DDo+`i so^'ng cu?a no^ng da^n nhu+ nhu+~ng ca^y lu'a\. Co' lu'c ho^.t tho'c na(`m du+o+'i bu`n. Co' lu'c ngo.n lu'a vu+o+n le^n tre^n na('ng mai\. Co' lu'c bo^ng lu'a sai ha.t chi~u oa(`n. Ngu+o+`i no^ng da^n ddang co^' vu+o+n le^n nhu+ ngo.n lu'a trong na('ng mai dde^? cho con cha'u ho. trong tu+o+ng lai se~ la` nhu+~ng bo^ng lu'a sai ha.t chi~u oa(`n...

Ha` Nghie^m Tua^'n