VNN 27/10/1997

NO^NG DA^N VIE^.T NAM NO^?I DA^.Y\.

(Tha'i Bi`nh - VNN) No^ng da^n Vie^.t Nam bi. bo'c lo^.t, a'p che^', dda~ no^.i da^.y tu+` tho+`i ky` phong kie^'n, qua tho+`i ky` thu+.c da^n va` nay no^ng da^n no^?i da^.y dda^'u tranh cho^'ng tho+`i dda.i Co^.ng Sa?n ta.i Vie^.t Nam.

Ta.i nhu+~ng ti?nh nghe`o kho^? ta.i Trung pha^`n Vie^.t Nam, no^ng da^n hie^.n pha^~n no^. ve^` nhu+~ng ba^'t co^ng a'p bu+'c. Ca'ch Ha` No^.i 55 da(.m ve^` phi'a Nam, nhu+~ng ddo+.t so'ng pha?n kha'ng dda~ ddu+a dde^'n ke^'t qua? la` ha`ng tra(m no^ng da^n bi. ba('t. Ca'c lu+.c lu+o+.ng an ninh dda~ ddu+o+.c bo^' tri' bao va^y khu vu+.c ti?nh Tha'i bi`nh tu+` ma^'y tha'ng qua\. No+i dda^y va^~n bao phu? ba(`ng mo^.t ma`n bi' ma^.t. Ky' gia? ngoa.i quo^'c bi. ca^'m kho^ng ddu+o+.c dde^'n vu`ng na`y\.

Nhu+~ng tin tu+'c cu?a ca'c nho'm nha^n quye^`n, cu~ng nhu+ tu+` ngu+o+`i da^n Tha'i Bi`nh va` ba'o chi' nha` nu+o+'c co' no'i dde^'n ha`ng chu.c ca'n bo^. Co^.ng Sa?n bi. tu+o+'c the? dda?ng vie^n, trong khi nhie^`u U?y Ban nha` nu+o+'c ddi.a phu+o+ng bi. gia?i ta'n. Nha` nu+o+'c ta.i Ha` No^.i no'i na.n tham nhu~ng trong ca'c U?y Ban tho^n xa~ va` vie^.c ca'c co^ng nha^n vie^n chu+'c nha` nu+o+'c kho^ng co' pha?n u+'ng gi` tru+o+'c nhu+~ng ro^'i loa.n nga`y mo^.t gia ta(ng dda~ ddu+a dde^'n vie^.c thanh tru+`ng ha`ng ngu~ ca'n bo^. nha` nu+o+'c ta.i Tha'i Bi`nh mo^.t ca'ch phie^'n die^.n.

Trong khi ti?nh ddang ro^'i loa.n, Ha` No^.i ti`m mu+u gia?i quye^'t, song nguye^n nha^n tie^`m a^?n la` na.n nghe`o kho^? bi. chi'nh sa'ch cai tri. tham nhu~ng, cu+o+`ng quye^`n, bo'c lo^.t ga^y ra\. Gia'o su+ Benedict Kerkvliet, thuo^.c dda.i ho.c quo^'c gia U'c DDa.i Lo+.i no'i ra(`ng: "Nghe`o kho^?, gio+'i chu+'c la.m quye^`n, tranh cha^'p quye^`n so+? hu+~u ruo^.ng dda^'t cu?a no^ng da^n, su+u cao thue^' na(.ng, la` nguye^n nha^n ma` ngu+o+`i Co^.ng Sa?n bie^'t ro~ ho+n ai he^'t. Vo+'i chi'nh sa'ch cai tri. ba.o ngu+o+.c co`n ho+n ca? tho+`i dda.i phong kie^'n, thu+.c da^n tru+o+'c kia".

Trong qua^.n DDo^ng Hu+ng ta.i Trung pha^`n Vie^.t Nam, hi`nh a?nh nhu+~ng tu+o+.ng li'nh mang gia'o ma'c, kha('c le^n tu+o+`ng dda' va^~n ddu+'ng vo+'i ne't ma(.t hung ha~n canh giu+~ cho mo^. pha^`n chu? tu+o+'ng vo^'n quan dda^`u Qua^.n bi. gie^'t che^'t va`o cuo^'i na(m 1700, vi` mo^.t trong nhu+~ng vu. no^?i da^.y cua? no^ng da^n, va` hie^.n nay su+. vie^.c ta'i die^~n sau hai the^' ky?. No^ng da^n la` nhu+~ng da^n que^ nghe`o nha^'t trong nhu+~ng so^' ngu+o+`i nghe`o o+? Vie^.t Nam la.i no^?i da^.y vi` nhu+~ng ho^' xa ca'ch gia^`u nghe`o\.

Gia'o su+ Kerkvliet, mo^.t ho.c gia? ve^` va^'n dde^` Vie^.t Nam va` cu~ng la` mo^.t chuye^n gia ca?i ca'ch ruo^.ng dda^'t, no'i ra(`ng ne^'u na.n tham nhu~ng va` su+u cao thue^' na(.ng va^~n dde` le^n dda^`u da^`n chu'ng no^ng tho^n va` na.n nghe`o kho^? nga`y nay ca`ng sa^u dda^.m ho+n nu+~a, thi` dda?ng Co^.ng Sa?n pha?i ga(.p ra('c ro^'i ra^'t nghie^m tro.ng. Theo o^ng, dda?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam bie^'t ro~ chuye^.n na`y\. DDo^ng Hu+ng la` mo^.t qua^.n thuo^.c ti?nh Thanh Ho'a, va`o na(m 1992, dda~ co' nhie^`u vu. ro^'i loa.n ta.i no^ ng tho^n, da^n to^' ca'o ca'c quan quye^`n ca'n bo^. ddi.a phu+o+ng a(n ca('p tie^`n thue^', xa^y nha` rie^ng kho^ng dde^'m xi?a to+'i no^~i la^`m than cu?a ngu+o+`i da^n.

Ba'o Qua^n DDo^.i Nha^n Da^n cu?a dda?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam trong mo^.t ba`i xa~ lua^.n mo+'i dda^y cho bie^'t la~nh dda.o dda`ng va` nha` nu+o+'c to? ra ho^'t hoa?ng vi` nhu+~ng ma^'t ma't kho^ng sao la^'y la.i ddu+o+.c, ddo' la` "nie^`m tin cu?a nha^n da^n ddo^'i vo+'i dda?ng va` nha` nu+o+'c". Nhu+ng chi'nh nha` nu+o+'c Co^.ng Sa?n la.i dda`n a'p nhu+~ng ngu+o+`i pha?n kha'ng va` ca? nhu+~ng ca'n bo^. ddi.a phu+o+ng, ddo^`ng tho+`i muo^'n de.p e^m su+. ro^'i loa.n ba(`ng mo^.t su+. tha(ng ba(`ng co^' hu+~u la` du`ng vu~ lu+.c va` ca?i ca'ch me^ hoa(.c. Ca'c khoa?n tie^`n ta`i tro+. ddu+o+.c ca^'p cho ti?nh dde^` pha't trie^?n ky~ nghe^. tu+` hi`nh thu+'c canh no^ng sang co^ng nghie^.p che^' bie^'n thu+.c pha^?m va` ma`i dda' hoa dde^`u da^`n da^`n chui vao` tu'i ca'n bo^. dda?ng.

Ta.i vu`ng ddo^`ng ba(`ng so^ng Cu+?u Long, 83.000 gia ddi`nh no^ng da^n kho^ng co' ruo^.ng, nhu+~ng no^ng da^n nghe`o tru+o+'c dda^y ddu+o+.c hu+o+?ng chu+o+ng tri`nh ca?i ca'ch ruo^.ng dda^'t tu+` tho+`i ky` chi'nh quye^`n mie^`n Nam Vie^.t Nam, nay che^' ddo^. Co^.ng Sa?n thay ddo^?i chi'nh sa'ch ddo^?i mo+'i kinh te^', thi` ho. la.i la^m va`o ca?nh la^`m than ho+n nu+~a\.

Mo^.t no^ng da^n dda~ pha?i bo? ma?nh ruo^.ng nho? ta.i Tha'i Bi`nh le^n Ha` No^.i kie^'m a(n, no'i nhu+ sau: "Ho. no'i ddo^?i mo+'i nhu+ng o+? no^ng tho^n cha(?ng co' ddo^?i mo+'i gi` he^'t vi` co' su+. dda`n a'p tra? thu`. Ca'ch ddo^'i pho' vo+'i nhu+~ng ba^'t ma~n cu?a no^ng da^n cu~ng la. lu`ng, trong khi ca'n bo^. cu?a dda?ng ca ngo+.i nhu+~ng cuo^.c no^?i da^.y cu?a no^ng da^n cho^'ng thu+.c da^n Pha'p, thi` nhu+~ng no^ng da^n bie^?u ti`nh pha?n ddo^'i o+? Tha'i Bi`nh bi. ba'o chi' nha` nu+o+'c go.i la` nhu+~ng pha^`n tu+? xa^'u dda~ lo+.i du.ng ti`nh the^' va` xu'i du.c da^n chu'ng".