Ca^u Chuye^.n "Thuy? Cung Tha(ng Long".
Ly' Tha'i Hu`ng.
Bo^. Chi'nh Tri. Co^.ng sa?n Vie^.t Nam hie^.n ddang le^n "co+n so^'t" ve^` nhu+~ng to^' ca'o tham nhu~ng ddo^'i vo+'i mo^.t so^' quan chu+'c cao ca^'p chung quanh du+. a'n xa^y ca^'t khu gia?i tri' co' te^n la` "Thuy? Cung Tha(ng Long" trong hai tua^`n le^~ vu+`a qua\. Co+n so^'t bo^.c pha't khi Phan Va(n Kha?i ddo`i mang vu. na`y ra ddie^`u tra mo^.t ca'ch co^ng khai dde^? ... ti`m bie^'t hu+ thu+.c, qua nhu+~ng ddo+n to^' ca'o cu?a ba Kie^'n tru'c su+ Nguye^~n Hoa`ng Phu+o+ng, Hoa`ng Phu'c Tha('ng va` Tra^`n Thanh Va^n, trong phie^n ho.p cu?a Bo^. chi'nh tri. va`o dda^`u tha'ng 11.
Phan Va(n Kha?i muo^'n chu+'ng to? "thu+.c ta^m" cu?a phi'a chi'nh phu? trong va^'n dde^` gia?i quye^'t ca'c ddo+n khie^'u na.i, to^' ca'o ve^` tham nhu~ng; nhu+ng dda~ bi. ca'c U?y vie^n trong Bo^. Chi'nh Tri. nga(n ca?n. DDa so^' kho^ng ta'n tha`nh y' kie^'n cu?a Kha?i, cho la` kho^ng ca^`n thie^'t pha?i la`m lo+'n vu. ddie^`u tra na`y ma` chi? ne^n "xu+? ly'" ki'n dda'o trong no^.i bo^. dde^? giu+~ "the^? die^.n" cho nhu+~ng ca'n bo^. cao ca^'p co' lie^n he^..
Tha^.t ra ye^u ca^`u "xu+? ly'" ki'n dda'o cu?a Bo^. Chi'nh Tri. kho^ng nha(`m va`o nhu+~ng nha^n va^.t dda~ bi. ky? su+ tre? Nguye^~n Hoa`ng Phu+o+ng ke^ khai trong ddo+n kie^.n nhu+ 1) Ngo^ Xua^n Lo^.c (Pho' Thu? tu+o+'ng); 2) Tra^`n Xua^n Gia' (Bo^. ke^' hoa.ch va` dda^`u tu+); 3) DDinh Ha.nh (Pho' chu? ti.ch U?y ban nha^n da^n tha`nh pho^' Ha` No^.i); 4) Nguye^~n Ta^'n Va.n (Thu+' tru+o+?ng Bo^. xa^y du+.ng); 5) Tra^`n Tro.ng Hanh (Vu. tru+o+?ng vu. kie^'n tru'c qui hoa.ch/Bo^. xa^y du+.ng); 6) Nguye^~n La^n (Kie^'n tru'c su+ tru+o+?ng Ha` No^.i) ma` la` o+? mo^.t ddo^'i tu+o+.ng kha'c: Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng, chu? ti.ch nu+o+'c.
Theo tin tu+'c thi` Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng dda~ bao che cho ngu+o+`i cha'u la` Tra^`n Hoa`nh La^.p ca^'u ke^'t vo+'i mo^.t so^' ca'n bo^. chie^'m ddoa.t va` ba'n ha`ng tra(m nga`n me't vuo^ng dda^'t cu?a du+. a'n xa^y ca^'t khu gia?i tri' "Thuy? Cung Tha(ng Long" dde^? bo? va`o tu'i rie^ng. Chi'nh vi` the^', khi Phan Va(n Kha?i ddo`i ddu+a ra ddie^`u tra co^ng khai thi` Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng dda~ mo^.t ma(.t va^.n ddo^.ng Bo^. Chi'nh Tri. cho^'ng la.i, ma(.t kha'c cho ngu+o+`i ddi re^u rao no'i xa^'u Phan Va(n Kha?i\. Hie^.n nay quan he^. giu+~a Kha?i va` Lu+o+ng tro+? tha`nh "chie^'n tranh la.nh", va` mo^.t so^' U?y vie^n Bo^. Chi'nh Tri. dda~ "be^nh" Lu+o+ng, quay mu~i du`i ta^'n co^ng ve^` mo^.t so^' tha^'t ba.i cu?a Kha?i trong vie^.c cha^'n chi?nh ti`nh tra.ng kinh te^' suy thoa'i hie^.n nay\. Lu+o+ng co`n cho ngu+o+`i re^u rao ve^` ddu+'a con trai cu?a Kha?i ddang bi. "qua?n thu'c" vi` co' di'nh li'u dde^'n mo^.t so^' vu. tham nhu~ng tu+` tho+`i dda^`u tha^.p nie^n 90.
Va^'n dde^` bao che tham nhu~ng cu?a Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng kho^ng pha?i dda^y la` la^`n dda^`u\. Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng dda~ tu+`ng dde^? cho vo+. nha^.n tie^`n ho^'i lo^. tu+` thu+o+ng gia Nguye^~n Trung Tru+.c, mo^.t Vie^.t Kie^`u ta.i U'c dda~ cu`ng vo+'i mo^.t co^ng ty Ho^`ng Ko^ng mo+? di.ch vu. la`m a(n o+? Vie^.t Nam. Nhu+ng sau khi dda~ "va('t" he^'t tie^`n cu?a thu+o+ng gia na`y, Ha` No^.i dda~ qua?n che^' va` kho^ng cho vo+. cho^`ng Nguye^~n Trung Tru+.c ro+`i Vie^.t Nam vi` to^.i gian la^.n thue^' lo+.i tu+'c. Va^.y ca^u chuye^.n "Thuy? Cung Tha(ng Long" dda~ di'nh vo+'i Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng ra sao\?
Vu. "Thuy? Cung Tha(ng Long" bu`ng no^? ra be^n ngoa`i va`o giu+~a tha'ng 6 na(m 1998, khi kie^'n tru'c su+ Nguye^~n Hoa`ng Phu+o+ng dda~ vie^'t ddo+n kie^.n ba?y ca'n bo^. cao ca^'p cu?a dda?ng le^n to`a a'n nha^n da^n to^'i cao ve^` to^.i "thie^'u tinh tha^`n tra'ch nhie^.m va` co^' y' la`m tra'i trong vie^.c la^.p tha^?m ddi.nh va` phe^ duye^.t du+. a'n khu lie^n ho+.p du li.ch va(n ho'a the^? thao Thuy? Cung Tha(ng Long ta.i Ha` No^.i". Nga`y 18 tha'ng 7 na(m 1998, kie^'n tru'c su+ Nguye^~n Hoa`ng Phong dda~ vie^'t la' thu+ tri`nh ba`y ve^` vu. kie^.n na`y va` dda~ gu+?i ro^.ng ra~i cho bo^. chi'nh tri., quo^'c ho^.i, chi'nh phu? va` mo^.t so^' co+ quan, la`m cho ca^u chuye^.n "Thuy? Cung Tha(ng Long" tro+? tha`nh su+. chu' mu.c va` xa^`m xi` trong du+ lua^.n Ha` No^.i\.
Nhu+ng khi co' mo^.t so^' ba`i vie^'t tre^n ba'o chi' thi` Ban va(n ho'a tu+ tu+o+?ng trung u+o+ng dda?ng dda~ ca^'u ke^'t vo+'i DDinh Ha.nh, pho' chu? ti.ch U?y ban nha^n da^n tha`nh pho^' Ha` No^.i, la` mo^.t trong ba?y ngu+o+`i bi. to^' ca'o tham nhu~ng dda~ kho^ng cho ba'o chi' loan ta?i cu~ng nhu+ bi`nh lua^.n ve^` du+. a'n na`y\. Tuy nhie^n, dde^? dda'nh la.c hu+o+'ng, DDinh Ha.nh dda~ nho+` Hu+~u Tho., Tru+o+?ng ban va(n ho'a tu+ tu+o+?ng trung u+o+ng dda?ng, nguye^n To^?ng bie^n ta^.p ba'o nha^n da^n va^.n ddo^.ng Ho^`ng Vi~nh, to^?ng bie^n ta^.p ba'o Nha^n da^n hie^.n nay cho dda(ng mo^.t so^' ba`i vie^'t nhu+ ba`i "Thuy? Cung Tha(ng Long" nhu+ ba`i "Ho^` Ta^y vo+'i vie^.c giu+~ gi`n ba?o ve^. ba?n sa('c da^n to^.c" ky' te^n Nguye^~n Vi~nh Phu'c va` ba`i "So+'m trie^?n khai du+. a'n Thu?y Cung Tha(ng Long" ky' te^n Vu~ Vie^.t dde^? ca ngo+.i du+. a'n. Nga`y 26 tha'ng 8 na(m 1998, dde^? cho^'ng la.i su+. che gia^'u na`y, kie^'n tru'c su+ Hoa`ng Phu'c Tha('ng dda~ cho pho^? bie^'n ro^.ng ra~i mo^.t ba`i vie^'t ve^` "su+. tha^.t" cu?a du+. a'n, vo+'i nhu+~ng toa ra^.p cu?a mo^.t so^' ca'n bo^. cao ca^'p nhu+ sau\. Kho+?i dda^`u cu?a du+. a'n "Thuy? Cung Tha(ng Long" chi? la` mo^.t du+. a'n nho? tri. gia' khoa?ng 6,5 ty? ddo^`ng Vie^.t co^.ng, nha(`m xa^y du+.ng mo^.t khu gia?i tri' tre^n mo^.t ca'i ao nho? co' die^.n ti'ch 7 nga`n me't vuo^ng, co' te^n la` "Thuy? Cung Thuy` Du+o+ng" do Le^ Ta^n Cu+o+ng, gia'm ddo^'c co^ng ty Va.n Thie^.n ddu+'ng ddo+n xin dda^'t tu+` Tha`nh pho^' Ha` No^.i\. Trong khi tha`nh pho^' Ha` No^.i xem xe't va` chu+a co' quye^'t ddi.nh ve^` du+. a'n "Thuy? Cung Thuy` Du+o+ng" thi` DDinh Ha.nh ra va(n ba?n ke^u go.i ca'c so+?, nga`nh trong tha`nh pho^' Ha` No^.i giu'p ddo+~ dde^? nhanh cho'ng gia?i quye^'t du+. a'n xa^y ca^'t khu gia?i tri' mang te^n mo+'i la` "Thu?y Cung Tha(ng Long" tre^n mo^.t dda^`m sen o+? tha`nh pho^' co' die^.n ti'ch ga^'p 10 la^`n du+. a'n "Thuy? Cung Tha(ng Long", du+. a'n na`y cu~ng la.i ddu+'ng te^n chu? tha^`u la` Le^ Ta^n Cu+o+ng.
Ma(.c du` chu+a ddu+o+.c phe'p chi'nh thu+'c nhu+ng nga`y 16 tha'ng 10 na(m 1996, DDi.nh Ha.nh, Pho' chu? ti.ch U?y ban nha^n da^n tha`nh pho^' Ha` No^.i ky' gia^'y phe'p cho Le^ Ta^n Cu+o+ng su+? du.ng 7 nga`n me't vuo^ng dda~ xin, dde^? thay vi` la^.p khu gia?i tri' "Thuy? Cung Thuy` Du+o+ng", ddo^?i tha`nh "khuo^n vie^n ao ca', ca^y ca?nh Thu`y Du+o+ng". Sau ddo', nga`y 30 tha'ng 10 na(m 1996, DDi.nh Ha.nh la.i ky' ye^u ca^`u chi'nh phu? cho co^ng ty Va.n Thie^.n cu?a Le^ Ta^n Cu+o+ng su+? du.ng 70 nga`n me't vuo^ng die^.n ti'ch dda^`m sen dde^? xa^y du+. a'n "Thu?y Cung Tha(ng Long". Nga`y 16 tha'ng 11 na(m 1996, DDoa`n Ma.nh Giao, pho' va(n pho`ng chi'nh phu? dda~ ky' va(n ba?n truye^`n dda.t quan ddie^?m cu?a Phan Va(n Kha?i, lu'c na`y ddang la` dde^. nha^'t Pho' thu? tu+o+'ng cho bie^'t la` chi'nh phu? kho^ng cha^'p nha^.n cho tie^'n ha`nh du+. a'n "Thu?y Cung Tha(ng Long".
Tu+o+?ng la` du+. a'n "Thu?y Cung Tha(ng Long" bi. xe^'p va`o ho^` so+ "nhu+~ng vie^.c ca^`n la~ng que^n" thi` dde^'n tha'ng 5 na(m 1997, no' la.i xua^'t hie^.n tro+? la.i vo+'i mo^.t quy mo^ lo+'n ho+n. Thay vi` du+. a'n khu gia?i tri' xa^y tre^n 70 nga`n me't vuo^ng ddu+o+.c mo+? ro^.ng le^n dde^'n 220 nga`n me't vuo^ng, vo+'i to^?ng mu+'c dda^`u tu+ tu+` 190 ty? le^n dde^'n 204 ty? ddo^`ng Vie^.t co^.ng. La^`n na`y, du+. a'n la.i co' the^m su+. ddo+~ dda^`u va` bao che cu?a Ngo^ Xua^n Lo^.c, lu'c na`y ddang la` Bo^. tru+o+?ng xa^y du+.ng va` hai co+ quan qua?n ly' nha` nu+o+'c ve^` kie^'n tru'c dde^`u cho la` du+. a'n "phu` ho+.p vo+'i quy hoa.ch va` ddu+o+.c duye^.t". Nga`y 22 tha'ng 5 na(m 1997, mo^.t la^`n nu+~a DDinh Ha.nh dda.i die^.n cho tha`nh pho^' Ha` No^.i ky' tri`nh chi'nh phu? dde^? xin tho^ng qua du+. a'n va` cho tha`nh pho^' Ha` No^.i ddu+o+.c phe'p ky' phe^ duye^.t du+. a'n "Thuy? Cung Tha(ng Long" kha? thi\.
Nga`y 4 tha'ng 7 na(m 1997, La.i Va(n Cu+`, chu? nhie^.m va(n pho`ng chi'nh phu? truye^`n dda.t y' kie^'n cu?a Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng, dde^. nhi. pho' thu? tu+o+'ng, ddo^`ng y' tho^ng qua du+. a'n, tu+'c cho phe'p tha`nh pho^' Ha` No^.i "chi? dda.o" co^ng ty Va.n Thie^.n cu?a Le^ Ta^n Cu+o+ng la`m du+. a'n kha? thi\. Nu'p du+o+'i su+. cho phe'p cu?a Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng, Le^ Ta^n Cu+o+ng dda~ ba('t dda^`u rao ba'n khu dda^'t 220 nga`n me't vuo^ng. Tha`nh pho^' Ha` No^.i cu~ng tie^'p tay dda(ng ba'o "cho dda^'u tha^`u su+? du.ng dda^'t" ma` Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng dda~ ky' duye^.t cho co^ng ty Le^ Ta^n Cu+o+ng su+? du.ng. So^' tie^`n ba'n dda^'t che^nh le^.ch nhau ra^'t lo+'n, ho+n 200 la^`n so vo+'i so^' tie^`n ma` co^ng ty Va.n Thie^.n va` tha`nh pho^' Ha` No^.i bo? ra bo^`i thu+o+`ng cho ngu+o+`i da^n bi. tru+ng du.ng dda^'t dde^? xa^y khu gia?i tri'. Ta^'t ca? nhu+~ng khoa?n tie^`n sai bie^.t na`y va`o tu'i rie^ng cu?a co^ng ty Va.n Thie^.n va` mo^.t so^' vie^n chu+'c cao ca^'p dda~ bao che vie^.c tu+o+'c ddoa.t ta`i sa?n quo^'c gia qua du+. a'n no'i tre^n.
Vie^.c Le^ Ta^n Cu+o+ng nu'p du+o+'i du+. a'n xa^y ca^'t khu gia?i tri' "Thu?y Cung Tha(ng Long" dde^? buo^n ba'n co^ng tho^? bi. chi? tri'ch thi` Bo^. tu+ pha'p mo+'i nha?y va`o "ddie^`u tra" va` "nhu+~ng vie^n chu+'c cao ca^'p" dda~ ddo^? he^'t to^.i cho Le^ Ta^n Cu+o+ng la` dda~ lu+`a dda?o chie^'m ddoa.t ta`i sa?n quo^'c gia va` ta`i sa?n co^ng da^n. A'n tu` da`nh cho Le^ Ta^n Cu+o+ng co' the^? la` tu+? hi`nh hoa(.c chung tha^n. Tuy nhie^n, Le^ Ta^n Cu+o+ng chi? la` con de^ te^' tha^`n, vi` dda`ng sau Cu+o+ng co' hai nha^n va^.t co^' va^'n. DDo' la` Nguye^~n So+n Lo^., To^?ng gia'm ddo^'c co^ng ty tu+ va^'n SENA, con re^~ cu?a Ha` Ngo.c Tie^'u, nguye^n la` Thie^'u tu+o+'ng Pho' to^?ng cu.c tru+o+?ng to^?ng cu.c ca?nh sa't va` Ngo^ Xua^n Quang, To^?ng gia'm ddo^'c co^ng ty CDC, con trai cu?a Ngo^ Xua^n Lo^.c, nguye^n bo^. tru+o+?ng bo^. xa^y du+.ng va` hie^.n la` Pho' thu? tu+o+'ng. Tre^n ca? hai nha^n su+. Nguye^~n So+n Lo^. va` Ngo^ Xua^n Quang la.i la` Tra^`n Hoa`nh La^.p, cha'u ruo^.t cu?a Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng ddu+'ng trong bo'ng to^'i va^.n ha`nh ddu+o+`ng da^y tham nhu~ng cu?a du+. a'n "Thuy? Cung Tha(ng Long".
Chi'nh vi` the^' ma` khi no^.i vu. xa?y ra, Phan Va(n Kha?i muo^'n du`ng no^.i vu. na`y dde^? vu+`a ta^'n co^ng phe Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng, vu+`a ta.o uy ti'n chi'nh tri. cho mi`nh la` mo^.t "thu? tu+o+'ng" sa.ch. Vie^.c Kha?i ta^'n co^ng phe Tra^`n DDu+'c Lu+o+ng, kho^ng chi? nha(`m va`o ca' nha^n cu?a Lu+o+ng ma` co`n nha('m dde^'n DDo^~ Mu+o+`i, ke? dda~ bao che Lu+o+ng trong vu. sa('p xe^'p nha^n su+. ho^`i tha'ng 7 na(m ngoa'i, khi DDoa`n Khue^ muo^'n ra tranh ghe^' chu? ti.ch nu+o+'c vo+'i Lu+o+ng nhu+ng tha^'t ba.i\. Hie^.n nay DDo^~ Mu+o+`i ra^'t kho' chi.u ca'c chu+o+ng tri`nh ca?i to^? kinh te^' cu?a Kha?i va` cho la` Kha?i co' nhu+~ng chi'nh sa'ch tie^'p ca^.n qua' mu+'c vo+'i Ta^y phu+o+ng de^~ ga^y nguy hie^?m dde^'n vie^.c duy tri` quye^`n lu+.c ddo^.c to^n cu?a dda?ng. Ngoa`i ra, Kha?i muo^'n "chu+'ng to?" vo+'i du+ lua^.n ve^` no^~ lu+.c cho^'ng tham nhu~ng cu?a chi'nh phu? dde^? ti`m mo^.t su+. ha^.u thua^~n cuo^'i mu`a trong cuo^.c cha.y ddua quye^`n lu+.c va`o na(m 2000, khi dda?ng Co^.ng sa?n to^? chu+'c dda.i ho^.i dda?ng la^`n thu+' 10.
Do nhu+~ng tranh cha^'p quye^`n lu+.c na`y ma` ca^u chuye^.n tham nhu~ng trong du+. a'n "Thuy? Cung Tha(ng Long" tro+? tha`nh va^'n dde^` "no^?i co^.m" ho+n ca? vu. 11 dda?ng vie^n la~o tha`nh to^' gia'c Pha.m The^' Duye^.t tham nhu~ng. Vi` the^' ma` Trung u+o+ng dda?ng dda~ pha?i ddu+a ra tha?o lua^.n trong pha^`n linh tinh cu?a ho^.i nghi. la^`n thu+' 6 ban cha^'p ha`nh trung u+o+ng dda?ng va`o nga`y 16 tha'ng 10 na(m 1998, nhu+ng dda~ kho^ng ddi dde^'n mo^.t ke^'t lua^.n ro~ re^.t. Buo^.c lo`ng Kha?i pha?i dda(.t va^'n dde^` pha?i xu'c tie^'n ddie^`u tra co^ng khai dde^? la^'y quye^'t ddi.nh trong bo^. chi'nh tri., nhu+ng nhu+ tre^n dda~ tri`nh ba`y, dda so^' cho^'ng ddo^'i\. Su+. kie^.n na`y cho tha^'y la` va^'n dde^` cho^'ng tham nhu~ng ma` Ha` No^.i re^u rao tu+` nhie^`u na(m qua chi? la` kha^?u hie^.u hay chi? dde^? tho?a ma~n thi. hie^'u cu?a mo^.t so^' ngu+o+`i\. Tu+. trong ca(n ba?n, Ha` No^.i kho^ng muo^'n gia?i quye^'t tham nhu~ng vi` ddo' la` ne^'p so^'ng "co^.ng sinh" tu+` la^u ddo+`i cu?a dda?ng Co^.ng sa?n Vie^.t Nam.
To'm la.i, ca^u chuye^.n "Thu?y Cung Tha(ng Long" kho^ng chi? la` mo^.t trong nhu+~ng tru+o+`ng ho+.p ddie^?n hi`nh cu?a va^'n na.n tham nhu~ng trong ca'c guo^`ng ma'y dda?ng, ma` co`n pho+i ba`y toa`n bo^. bu+'c tranh "co^.ng sinh" giu+~a nhu+~ng ca'n bo^. lie^n he^. trong va^'n dde^` bao che, cu+o+'p ddoa.t ta`i sa?n quo^'c gia cu?a Ba('c Bo^. Phu?. Vi` the^', kho' co' gia?i pha'p na`o hu+~u hie^.u dde^? thanh toa'n na.n tham nhu~ng va` pha' hoa.i dda^'t nu+o+'c hie^.n nay cu?a thie^?u so^' la~nh dda.o Ha` No^.i, ba(`ng gia?i pha'p dda^'u tranh cha^'m du+'t su+. cai tri. ddo^.c to^n cu?a dda?ng Co^.ng sa?n Vie^.t Nam.
Ly' Tha'i Hu`ng
November 17, 1998.