http://www.nufronliv.org/tt/tintuc/1297/tin26.htm

Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam Va` Tra'ch Nhie^.m To^?n Tha^'t Do Ba~o Linda Ga^y Ra

Tra^.n ba~o Linda d-a~ tan d-i tu+` la^u, nhu+ng ha^.u qua? cu?a no' d-e^? la.i tha^.t qua' lo+'n lao nhu+ chu+a tu+`ng tha^'y trong li.ch su+? thie^n tai ba~o lu.t cu?a Vie^.t Nam tu+` ha`ng the^' ky? nay\.

Vo+'i su+'c gio' tho^?i tre^n 120 ca^y so^' mo^.t gio+`, co+n ba~o Linda d-a~ ta`n pha' 12 ti?nh thuo^.c mie^`n duye^n ha?i va` d-a~ d-e^? la.i nhu+~ng ca?nh tu+o+.ng ta`n pha' khu?ng khie^'p ve^` nha^n ma.ng va` ta`i sa?n cu?a da^n chu'ng. Theo ba'o ca'o cu?a To^?ng cu.c Khi' tu+o+.ng Thu?y Va(n, co+n ba~o ma` Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam (CSVN) go.i la` ba~o so^' 5, tho^?i to+'i tu+` Bi`nh Thua^.n d-e^'n Ca` Mau va`o chie^`u va` d-e^m 2/11/97, ga^y ne^n mu+a to, gio' lo+'n, nu+o+'c bie^?n da^ng le^n cao\. Theo tin cu?a ha~ng tho^ng ta^'n Reuters d-a'nh d-i tu+` Ha` No^.i, tra^.n ba~o d-a~ ga^y ra mo^.t su+. thie^.t ha.i tha^.t lo+'n lao: 546 ngu+o+`i che^'t, 3.700 ngu+o+`i bi. coi nhu+ co`n ma^'t ti'ch, ha`ng tra(m nga`n ngo^i nha` bi. pha' hu?y\.

Ngay sau khi tra^.n ba~o tan d-i, the^? theo lo+`i ke^u go.i tro+. giu'p cu?a CSVN, ca'c quo^'c gia tre^n the^' gio+'i d-a~ to+'i ta^'p gu+?i d-o^` cu+'u tro+. to+'i d-e^? giu'p d-o+~ nhu+~ng na.n nha^n cu?a tra^.n ba~o lu.t. D-a^`u tie^n la` Hoa Ky` d-a~ cung ca^'p mo^.t khoa?n vie^.n tro+. ga^`n 600.000 My~ kim, trong d-o' co' mo^.t pha^`n d-e^? ca?i tie^'n co+ ca^'u to^? chu+'c cu?a To^?ng cu.c Khi' Tu+o+.ng va` Thu?y Va(n cu?a Sa`i Go`n.

Cu+'u tro+. cho nhu+~ng na.n nha^n cu?a tra^.n ba~o lu.t la` mo^.t nhie^.m vu. ca^'p ba'ch cu?a mo.i ngu+o+`i, cu?a nha^n da^n trong va` ngoa`i nu+o+'c cu~ng nhu+ cu?a ca'c co+ quan thie^.n nguye^.n quo^'c te^', nhu+ng co^ng ta'c thie^'t ye^'u va` u+u tie^n ha`ng d-a^`u na`y cu~ng kho^ng la`m cho ngu+o+`i ta que^n d-u+o+.c ca'i bo^?n pha^.n lo+ la`, tinh tha^`n thie^'u tra'ch nhie^.m cu?a nha` ca^`m quye^`n CSVN.

Ngay sau khi tra^.n ba~o xa^?y ra, pho'ng vie^n d-a`i BBC d-a~ pho?ng va^'n To^?ng cu.c Khi' tu+o+.ng Sa`i Go`n d-e^? d-u+o+.c bie^'t ta.i sao con so^' ngu+ phu? va` thuye^`n be` cu~ng nhu+ nha` cu+?a cu?a ho. d-a~ bi. thie^.t ha.i qua' lo+'n lao nhu+ va^.y\? To^?ng cu.c tru+o+?ng To^?ng cu.c Khi' tu+o+.ng d-a~ cho bie^'t, vi` ca'c ta^`u, thuye^`n d-a'nh ca' d-a~ kho^ng d-u+o+.c trang bi. nhu+~ng du.ng cu. tho^ng tin, ne^n d-a~ kho^ng ba'o cho bie^'t ki.p tho+`i d-e^? tro+? ve^` d-a^'t lie^`n. Tie^'p theo d-o', ba?n tho^ng ca'o cu?a To^?ng cu.c Khi' tu+o+.ng d-a~ la.i cho bie^'t nhu+ sau: "Lu'c 15 gio+` nga`y 2/11/97, ba~o so^' 5 (Linda) co`n ca'ch bo+` bie^?n Nam Pha^`n va`o khoa?ng 100 ca^y so^' ve^` phi'a D-o^ng-Nam, su+'c gio' ma.nh nha^'t vu`ng trung ta^m ca^'p 9, 10 (tu+` 75 d-e^'n 102 ca^y so^' mo^.t gio+`)".

Ne^'u pha^n ta'ch ky~ lu+o+~ng lo+`i tuye^n bo^' cu?a To^?ng cu.c Khi' tu+o+.ng trong cuo^.c pho?ng va^'n cu?a BBC, thi` chi? tha^'y d-o' la` mo^.t lo+`i cha.y to^.i nga^y ngo^, a^'u tri~, mo^.t su+. cho^'i bo? pha^`n tra'ch nhie^.m trong su+. thie^.t ha.i lo+'n lao do tra^.n ba~o ga^y ra\. Ai cu~ng bie^'t ky~ nghe^. ngu+ nghie^.p cu?a Vie^.t Nam va^~n co`n tho^ so+\. Chi? mo^.t so^' nho? ta^`u be` co+~ lo+'n mo+'i d-u+o+.c trang bi. nhu+~ng ma'y mo'c truye^`n tin d-e^? co' the^?, nhu+ tru+o+`ng ho+.p tra^.n ba~o Linda vu+`a qua, tie^'p nha^.n d-u+o+.c tin ca^'p ba'o cu?a To^?ng cu.c Khi' tu+o+.ng. Ma` cho du` ca'c ta^`u thuye^`n co' d-u+o+.c trang bi. ma'y mo'c tho^ng tin, thi` vo+'i le^` lo^'i la`m vie^.c ta('c tra'ch cu?a mo^.t nha` nu+o+'c nhu+ vu+`a qua, cu~ng kho^ng sao ki.p tho+`i co' d-u+o+.c nhu+~ng ha`nh d-o^.ng thi'ch nghi d-e^? tra'nh d-u+o+.c co+n ba~o\. Tho^ng ca'o no'i, lu'c 15 gio+`, co+n ba~o chi? co`n ca'ch bo+` bie^?n co' 100 ca^y so^'\. Va` ne^'u ca(n cu+' theo su+'c gio' tho^?i ma.nh tu+` 75 d-e^'n 102 ca^y so^'/gio+` thi` d-ie^`u na`y cho tha^'y, tu+` khi co' tho^ng ca'o cu?a so+? Khi' tu+o+.ng to+'i lu'c ba~o tho^?i va`o d-a^'t lie^`n, chi? vo?n ve.n co' mo^.t tie^'ng d-o^`ng ho^`\. Va` trong mo^.t tho+`i gian nga('n ngu?i mo^.t tie^'ng d-o^`ng ho^`, cho du` ta^`u, thuye^`n co' trang bi. ma'y mo'c tho^ng tin d-i cha(ng nu+~a, cu~ng kho^ng sao tro+? ve^` d-a^'t lie^`n ki.p tho+`i d-e^? tra'nh ba~o\.

Nhie^.m vu. cu?a so+? khi' tu+o+.ng la` ti`m hie^?u mo.i bie^'n chuye^?n cu?a tho+`i tie^'t, to^'t xa^'u, mu+a na('ng, va` nha^'t la` theo do~i mo.i die^~n tie^'n cu?a nhu+~ng co+n gio^ng to^', nhu+~ng co+n xoa'y lo^'c, hay nhu+~ng co+n ba'o ta'p co' the^? xa^?y ra, kho^ng pha?i chi? mo^.t, hai gio+` tru+o+'c khi xa^?y ra, ma` ca? mo^.t hay hai nga`y tru+o+'c nu+~a\. Ne^'u so+? thie^n va(n hay d-a`i khi' tu+o+.ng ki.p tho+`i loan ba'o cho da^n chu'ng vu`ng ven bie^?n bie^'t tru+o+'c d-u+o+.c bie^'n co^' se~ xa^?y ra, cha('c cha('n pha^`n lo+'n ngu+ da^n d-a~ tra'nh kho^ng d-i ra bie^?n d-a'nh ca', va` o+? nha` d-e^? ba?o ve^. cho nha` cu+?a cu?a ho., cho^'ng la.i d-u+o+.c pha^`n na`o vo+'i thie^n tai\.

D-ie^`u ca^`n nha^'n ma.nh o+? d-a^y la` theo chi. Nguye^~n Nhu+ Hoa`ng, mo^.t chuye^n gia tre? nga`nh ha?i du+o+ng ho.c thuo^.c pho`ng Khi' Tu+o+.ng U'c ta.i Melbourne (U'c Cha^u), vu+`a cho bie^'t ra(`ng nha` nu+o+'c Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam d-a~ d-u+o+.c trung ta^m du+. ba'o khi' tu+o+.ng quo^'c te^' o+? Guam tho^ng ba'o ve^` co+n ba~o Linda va` su+'c gio' cu?a no' tu+` nga`y 31/10/97, tu+'c la` tru+o+'c 48 tie^'ng d-o^`ng ho^`\. Nhu+ng vi` Ha` No^.i chi? lo "the^? die^.n" trong ma^'y nga`y to^? chu+'c Ho^.i nghi. ca'c nu+o+'c no'i tie^'ng Pha'p ne^n kho^ng he^` quan ta^m d-e^'n sinh ma.ng cu?a ngu+o+`i da^n.

Co' the^? vo+'i y' nie^.m d-o', ma` trong khuo^n kho^? vie^.n tro+. d-a^`u tie^n cho ca'c na.n nha^n vu. ba~o Linda, Hoa Ky` la.i cho go^`m ca? mo^.t nga^n khoa?n d-e^? giu'p cho vie^.c ca?i tie^'n so+? Khi' tu+o+.ng va` Thu?y va(n cu?a CSVN. Gia? thu+? ta.i mo^.t quo^'c gia da^n chu?, ne^'u nhu+~ng ngu+o+`i la~nh d-a.o mo^.t co+ quan na`o ma` xe't tha^'y d-a~ kho^ng la`m d-a^`y d-u? nhie^.m vu. d-u+o+.c giao pho' d-e^? ga^y thie^.t ha.i cho da^n chu'ng, ca'i tha'i d-o^. d-a^`u tie^n cu?a con ngu+o+`i co' lu+o+ng tri va` tu+. si?, la` pha?i can d-a?m la~nh nha^.n tra'ch nhie^.m, hoa(.c xin tu+` nhie^.m, hoa(.c le^n tie^'ng ta. to^.i cu~ng vo+'i quo^'c da^n d-o^`ng ba`o\.

D-a(`ng na`y kho^ng the^'\. Ngay tu+` nhu+~ng nha` la~nh d-a.o cao ca^'p nha^'t cu?a d-a?ng va` chi'nh phu?, d-a~ kho^ng co' mo^.t ai d-e^` ca^.p to+'i mo^.t lo+`i nha^.n lo^~i hay i't nha^'t d-u+a ra lo+`i khie^?n tra'ch ca'i co+ quan co' tra'ch nhie^.m trong vie^.c d-a~ kho^ng tho^ng tin nhanh cho'ng va` ki.p tho+`i cho d-o^`ng ba`o ngu+ da^n ta.i vu`ng duye^n ha?i Nam Vie^.t Nam d-e^? d-e^'n no^~i su+. thie^.t ha.i d-a~ qua' lo+'n lao ve^` nha^n ma.ng nhu+ va^.y\.

Ngu+o+`i d-o^.c nha^'t d-a~ le^n tie^'ng la` Thu? tu+o+'ng CSVN Phan Va(n Kha?i\. O^ng na`y d-a~ ra chi? thi.:

- Huy d-o^.ng mo.i lu+.c lu+o+.ng, mo.i phu+o+ng tie^.n d-e^? ba?o ve^. ti'nh ma.ng cu?a da^n chu'ng o+? vu`ng ven bie^?n, d-e^` pho`ng nu+o+'c da^ng.

- To^? chu+'c lu+.c lu+o+.ng u+'ng cu+'u kha^?n ca^'p.

Gia? thu+? pha^`n 1 cu?a chi? thi. na`y d-u+o+.c d-u+a ra, tru+o+'c khi tra^.n ba~o Linda tho^?i va`o mie^`n duye^n ha?i thi` co`n co' ly', chu+' sau khi ga^`n 600 ngu+o+`i d-a~ ro+i va`o bu.ng ca' va` 3.700 ngu+o+`i bi. coi la` ma^'t ti'ch, thi` co`n no'i d-e^'n ba?o ve^. ti'nh ma.ng cho da^n chu'ng ca'i no^~i gi` mo+'i d-u+o+.c chu+'\?

Gio+` d-a^y, trong khi ca'c co^ng ta'c cu+'u tro+. d-ang d-u+o+.c thu+.c hie^.n, du` ba(`ng vo+'i ta`i nguye^n tu+` xua^'t xu+' na`o d-i cha(ng nu+~a, cu~ng ca^`n pha?i ne^u le^n va^'n d-e^` tra'ch nhie^.m ma` nha` ca^`m quye^`n CSVN pha?i ga'nh chi.u, d-o^'i vo+'i nhu+~ng thie^.t ha.i lo+'n lao d-o^`ng ba`o mie^`n duye^n ha?i Nam Vie^.t Nam d-a~ pha?i hu+'ng nha^.n, ca? ve^` nha^n ma.ng la^~n cu?a ca?i va^.t cha^'t, chi? vi` le^` lo^'i la`m vie^.c coi thu+o+`ng ma.ng so^'ng ngu+o+`i da^n cu?a CSVN.

Ne^'u ngu+o+`i da^n Xua^n Lo^.c, Tha'i Bi`nh va` ga^`n d-a^y nha^'t D-o^`ng Nai, d-a~ can d-a?m no^?i gia^.y cho^'ng la.i ti`nh tra.ng tham nhu~ng cu?a ca'c quan chu+'c d-a?ng, thi` ta.i sao da^n chu'ng ca'c vu`ng bi. a?nh hu+o+?ng na(.ng ne^` cu?a tra^.n ba~o Linda, la.i kho^ng d-u+'ng le^n d-e^? d-o`i pha?i d-u+o+.c chi'nh quye^`n ba?o ve^. mo^.t ca'ch hie^.u qua? ho+n nu+~a ve^` ca? nha^n ma.ng la^~n ta`i sa?n d-e^? tra'nh kho?i mo^.t tru+o+`ng ho+.p thie^'u tho^ng tin nhu+ trong tra^.n ba~o Linda vu+`a qua\?