Yeni Doğan (0 – 1 AY) Gelişim Özellikleri

Motor Becerileri:

Bebekler büyük bir refleks kapasitesine sahip olarak doğarlar. Tepkilerinin çoğu refleks örüntülerinden oluşmaktadır. Yeni doğan otomatik olarak uyaranlara bağlı tepkiler verir. Bazı ilkel refleksler bebeğin yaşaması için gerekli olan reflekslerdir. Nefes alma, emme, yakalama gibi. Tabanlarına dokunulduğunda bebeğin otomatik olarak ayaklarını göğsüne doğru çektiği (Babinski refleksi) veya avuç içine dokunulduğunda yine otomatik olarak parmaklarını sıktığı görülür. Yeni doğanın en önemli tepkilerinden biri de moro reflekstir. Bu tepki biçiminde, yeni doğan kollarını yanlara doğru atar, parmaklarını gerer, sonra el ve kollarını sanki biri kucaklıyormuşçasına ortada kavuşturur. Baş pozisyonlarının ansızın değiştirilmesi sırasında ya da kendileri için sürpriz sayılacak ani değişiklikler karşısında gösterilen bu tepki 3. – 4. aydan itibaren kaybolur.

Bebek doğduğu andan itibaren yüksek bir öğrenme potansiyeline sahip olmakla birlikte, yapabildikleri öğrendiklerine oranla azdır. Doğumla birlikte o duymakta, görmekte, hissetmekte ve her an öğrenmektedir. Yeni doğan algılayabilir (görebilir, işitebilir, koklayabilir, tat alabilir, acıya duyarlıdır), nefes alabilir, çevreye bakabilir. Kendine dokunulması ve yerinin değiştirilmesi durumlarına karşı hassastır.

Yeni Doğan Bebeğin Gördükleri:
Yeni doğan görme alanı içindeki parlak cisimleri fark eder. 2 haftalık yeni doüğan, eşyayı 45 –90 ‘’ lik açıda ve kısa sürede izleyebilir. Yaklaşık 2 –4 aylık olmadan nesneleri net bir biçimde göremez. 4 haftalık bebek, başının üstünde asılı duran objeyi fark etmez, ama obje çocuğun görme çizgisinin üzerinde hareket ettirilirse onu sınırlı bir alan içinde baş ve göz hareketleri ile izler.

* Gülümseyin. Gülümsemeniz, sevginizi, kabulü, mutluluğunuzu ve memnuniyetinizi ifade etmenin en iyi yoludur.

* Onunla göz kontağı kurun. Bu, bebeğe güven verecektir. Verdiği sinyal ve çıkardığı seslerin tümüne karşılık verin.

* 15 –25 cm. Uzaklığa kadar net bir şekilde görebileceği için, yüzünüzü, renkleri, hareket halindeki parmaklarınızı bu mesafede ona yaklaştırın.

Yeni Doğan Bebeğin Duydukları ve Söyledikleri:
Yeni doğanın duyma alanındaki algısal keskinliği görmesine oranla daha iyidir. Araştırmalar, bir haftalık yeni doğanın anne sesini diğer kadın seslerinden ayırabildiğini ve diğer seslere tercih ettiğini ortaya koymuştur. Fakat baba sesini diğer erkek seslerinden ayıramaz.

* Onunla şarkı mırıldanır gibi konuşun ve ninni söyleyin. Bu onun ritim duygusunu geliştirecektir.

* Olumlu ifadeler kullanmaya çalışın. Bebekler sevgi, onay, sevecenlik ve neşe belirten seslere karşı duyarlıdırlar. Bunun yanı sıra yüksek ve alçak tondaki sesleri algılayabilirler.

Tat Alma ve Koku:
Yeni doğan dört basit tadı (tatlı, ekşi, acı, tuzlu) algılayabilir. 1 – 2 günlük yeni doğan bile tat farklılıklarını ayırt edebilir. Tatlı sıvıları, tuzlu, acı ya da belirgin bir tadı olmayan sıvılara tercih eder. 1 – 2 haftadan itibaren annesinin ten kokusunu diğer kokulardan ayırabilir ve annesinin tenini hissedebilir.

Önerilen kaynaklar:

Hall, E., Lamb, M. & Perlmutter, M. (1982). Child Psychology Today. Random House
Mussen, P.H., Canger, J.J & Kagan J. (1974). Child Development and Personality. Harper
International Edition.
Yavuzer, Haluk (1997). Bedensel, Zihinsel ve Sosyal Gelişimiyle Çocuğunuzun İlk 6 Yılı.
Remzi Kitabevi: İstanbul.

www.imyourchild.org