James Cameron

Archief Film Helden Nu in de Cinema Reportage Vraag van de week
A ] B ] C ] D ] E ] F ] G ] H ] I ] J ] K ] L ] M ] N ] O ] P ] Q ] R ] S ] T ] U ] V ] W ] X ] Y ] Z ]

Denkend in superlatieven

Genieën spreek je niet tegen, want ze weten wat ze willen, ze zijn een instituut op zich. Maar ze zijn zeer dunbezaaid, zeker ook in Hollywood, gewoon omdat ze anders zijn, omdat ze het beter weten.

Kijk naar George Lucas, die officieel met Hollywood brak en met zijn eigen bedrijven en op zijn manier de wereld veroverde en regeerde. Hij wordt niet voor niets liefkozend God genoemd. Maar als er één iemand naar dezelfde status kan en mag dingen, dan is het James Cameron, het genie waarvoor de ene helft van Hollywood schrik heeft en waarvoor de andere helft z'n rechterarm zou opofferen om er mee te mogen samenwerken.

Dat Cameron een genie is, daar is zowat iedereen het over eens. Dat hij op de set een tiran is ook, en dat beseft hij. Maar Cameron is iemand die weet wat hij wil en die het eigenlijk liever zelf zou doen indien hij de tijd had. Het zou ongetwijfeld de eenvoudigste oplossing zijn, want zelf tegen zichzelf durft hij waarschijnlijk geen neen zeggen.

In de loop van zijn carrière heeft James Cameron heel veel mensen tegen zich in het harnas gejaagd, meest recent nog tijdens de productie van zijn magnum opus, Titanic. Keer op keer worden dezelfde tirannieke verhalen bij elke Cameron-productie bovengehaald, van de 'wie naar het toilet gaat mag doorwandelen, want die is zijn baan kwijt,' tot de manier waarop hij acteurs behandelt en leden van de crew in levensgevaarlijke situaties brengt. Maar eigenaardig genoeg zijn er genoeg mensen die telkens weer staan te dringen om ook aan zijn volgende film te mogen meewerken, en niettegenstaande iedereen het er steeds over eens is dat het de zwaarste opnames waren die ze ooit hebben meegemaakt, steeds zijn ze naderhand tevreden. En wie dat niet is, haat Cameron in hart en ziel, maar daar heeft hij geen enkel probleem mee. Want hij doet gewoon wat hij moet doen: zijn visie op pelicule brengen.

Dankzij zijn drang naar perfectie wist Industrial Light and Magic de wereld vroeger dan verwacht te verbazen met indrukwekkende computergegenereerde effecten in The Abyss en Terminator 2: Judgment Day, en ook in zijn ander werk wist hij telkens weer door een combinatie van pure gedrevenheid en creativiteit het onderste uit de kan te halen. Maar bijna hadden we nooit van James Cameron gehoord, want voor wie in Kapuskasing, Ontario, Canada, wordt geboren ligt de rode loper naar Hollywood nu niet bepaald uitgerold.

16 Augustus 1954. En reeds op dat ogenblik waren de kiemen van wat nog komen zou geplant: z'n moeder was een artieste en zij moedigde hem dan ook aan om die kant te exploreren (ook zijn drang om steeds sterke vrouwen op het scherm te brengen kan hiermee gelinkt worden), z'n vader was een electronica ingenieur met een enorm gevoel voor discipline, en autoriteit. De dobbelstenen werden definitief gegooid toen hij op vijftienjarige leeftijd 2001: A Space Odyssey zag, en begeesterd was door de speciale effecten. Het lot hielp hem een handje toen zijn vader in 1971 overgeplaatst werd naar Brea, Californië.

Oorspronkelijk begon hij daar aan natuurkundige studies, maar schakelde vlug over naar Engelse literatuur. Maar ook dat bleef niet duren. Hij stopte zijn studies, trouwde halsoverkop met een dienster (Sarah) en probeerde de touwtje aan elkaar te knopen als vrachtwagenbestuurder. Het was pas toen hij Star Wars zag van George Lucas (daar heb je hem dus weer) dat hij besloot om alles te geven. Hij begon de technische bibliotheek van de beroemde UCLA te plunderen en samen met zijn vriend William Wisher, die later zou meeschrijven aan T2, begon hij aan een script, met geld verzameld van een aantal tandartsen. Verder dan een script kwam het nooit, en in 1979 klopte hij tenslotte aan bij Roger Corman, die met zijn firma New World Pictures aan heel wat opkomend en vooral beginnend talent de kans van hun leven had gegeven. En de rest is, zoals men zegt, geschiedenis.

Het artistiek talent in Cameron brak los en hij steeg pijlsnel in de rangen van deze B-Films studio. Hij deed de art direction voor Battle Beyond The Stars (1980), stond in voor een deel van de speciale effecten van Escape From New York (1981) en was production designer voor Galaxy of Terror (1981). En hij onmoette er zijn toekomstige zaken- en levenspartner Gale Anne Hurd. Cameron's ambities groeiden en dankzij Corman kreeg hij de regiestoel van Piranha 2: The Spawning aangeboden. Tijdens de opnames kreeg hij zelf de rushes niet te zien, en volgens de legende was hij dan ook genoodzaakt om met een creditcard de deur van de montagekamer open te maken om gedurende enkele nachten een poging te doen om de film te redden. De film werd later door de producenten terug gemonteerd tot het monster dat het nu is, maar één zaak was zeker: vanaf toen kon het enkel beter worden.

Tijdens een droom kreeg hij het idee voor Terminator en om de tijd te doden tot die film in productie ging, schreef hij samen met Sylvester Stallone Rambo: First Blood Part II en Aliens. De echte Cameron stond op met The Terminator (1984), en in zijn kielzog trok hij Arnold Schwarzenegger en Stan Winston mee naar de top van Hollywood. Aliens (1986) was opnieuw een gigantische voltreffer en vanaf toen kon het enkel maar grootser worden.

The Abyss (1989) zou de geschiedenis ingaan als de moeilijkste productie ooit. De film ging zwaar over budget, opnieuw kloegen de de acteurs en de crew steen en been. Mary Elisabeth Mastrantonio bevoorbeeld gaf toe dat ze tegen het einde van de opnames hem meermaals heeft willen vermoorden. Voor Cameron was The Abyss echter zijn troetelkind, want de kern van het verhaal was reeds in 1970 bij hem gegroeid, terwijl hij aan het dagdromen was tijdens zijn biologielessen in high-school. Ook nu moest hij, net als bij Aliens, inbinden ten opzichte van zijn geldschieters en verdwenen heel wat belangrijke scènes op de montagevloer. Scènes die pas jaren later in speciale edities het levenslicht terug zagen. Cameron zijn reputatie (zowel goed als slecht) groeide, maar zijn enorme gedrevenheid had opnieuw een slachtoffer gemaakt: zijn huwelijk met Gale Anne Hurd liep zwaar op de klippen. Ook bij een aantal crew-leden zat het blijkbaar hoog, en toen kwamen ook de legendarische T-shirts boven met de teksten T-3 - Not For Me! ,en You Can't Scare Me - I Work For James Cameron.

In 1991 was hij executive producer voor Point Break, nadat hij ook (niet-gecrediteerd) het script had bijgewerkt, en hij ontmoette er zijn derde toekomstige vrouw: Kathryn Bigelow. Maar 1991 was ook het jaar dat hij de wereld veroverde met Terminator 2: Judgement Day. Naar zijn scenario (samen met William Wisher) produceerde en regisseerde hij Schwarzenegger en Linda Hamilton in het baanbrekende vervolg op zijn cultfilm. Opnieuw had hij de technologische grens verlegd, maar meteen had hij ook de duurste film aller tijden gemaakt. En opnieuw had hij een andere vrouw in zijn leven: Linda Hamilton. Ze zou zijn vierde vrouw worden.

Halsrijkend werd uitgekeken naar het volgende Cameron-Schwarzenegger project, maar uiteindelijk stelde True Lies (1994) teleur. Het enige vermeldenswaardige was het feit dat de effecten nu door zijn eigen effectenfirma Digital Domain waren gemaakt. Met finaciële steun van IBM had hij het fx-huis samen met ex-ILM baas Scott Ross en Stan Winston opgericht met de bedoeling om ooit te evolueren naar een volwaardige studio.

Zij zouden ook verantwoordelijk zijn voor een aantal cruciale scènes uit Strange Days (1995) van zijn ex-vrouw Kathryn Bigelow, een einde-millenium-film die hij meeschreef en meeproduceerde. Maar opnieuw sloeg de film niet echt aan en toen gaf hij het publiek maar waar ze al zolang om gevraagd hadden: een derde Terminator-film. Het zeer spectaculaire 12 minuten durende T2 3-D Battle Across Time is officieel het vervolg, maar is jammer genoeg enkel te bekijken in een speciaal gebouwd paviljoen in de Universal Studios in Orlando, Florida.

Groots, groter, grootst. Cameron weet wat hij wil, en toen hij tijdens zijn opzoekingswerk voor The Abyss in contact was gekomen met een gerenommeerd Titanic-onderzoeker was het lot van de boot bezegeld. Na jarenlang intensief onderzoek en een zenuwslopende opnameperiode maakte Cameron zijn eigen meesterwerk: Titanic (1997). Opnieuw werd Cameron afgeschilderd als een tiran, maar opnieuw was ook hij het die het hardst van allemaal werkte. Zijn enige streefdoel is immers een zo perfect mogelijke film af te leveren, en wie het daarmee niet eens is, kan hij missen.

De toekomst ziet er jammer genoeg erg grimmig uit voor Cameron, want de kans is heel reëel dat zijn volgende film bleek zal afsteken bij Titanic. Sommige bronnen spreken al jaren van Spiderman, anderen denken aan True Lies II, of Avatar, waarin een aantal computergegenereerde acteurs gewillig naar zijn meedogenloze kritiek zullen luisteren. Enkel Terminator 3 lijkt uitgesloten nu een andere productiemaatschappij de rechten heeft opgekocht.

Hoe dan ook, Cameron is een genie. Een moeilijk genie, maar wel een genie.

Laatste update: 21/11/98

Bart.Schreurs@ping.be

1