BİLİM ADAMLARI VE ÇEVRECİLERE GÖRE 56 TRİLYONUN YOK EDİLMESİNDE DEVLET SU İŞLERİ BAŞ SUÇLU

DSİ hukuku tanımadı

Kazı Başkanı Yaraş ve Girişim Grubu Dönem Sözcüsü Avukat Cangı, 4 yıl önce alınan SİT kararına uyulmadığını söylediler
Yortanlı Barajı'ndan faydalanamayan belde belediye başkanları ve ziraat odaları duruma isyan ederken, Kazı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Yaraş ve Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcüsü Avukat Arif Ali Cangı, DSİ'yi suçladı. 1 Nolu Koruma Kurulu'nun 2001 yılında Allianoi ile ilgili SİT kararı aldıktan sonra DSİ'nin baraj inşaatını durdurması gerektiğini savunan Yaraş ve Cangı, tarihin yok edilmek istendiğini savundu. Koruma Kurulu'nun 4 yıl önce aldığı SİT kararında Allianoi'nin baraj göl alanı dışında bırakılması gerektiğini belirten Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcüsü Arif Ali Cangı, DSİ'nin bu kararın ardından baraj inşaatında proje değişikliği yaparak gölet alanını değiştirmesi gerektiğini ifade etti.
Değişiklik olmadı
Proje değişikliği yapmayarak Koruma Kurulu kararına rağmen inşaatı yapan DSİ'nin tek sorumlu olduğunu savunan Cangı, 2001 yılından bu yana baraj için harcanan paranın rücu davası ile DSİ bürokratlarından alınması gerektiğini dile getirdi.
Allianoi için SİT başvurusunu 1 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'na 1998'in Kasım ayında Kazı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Yaraş yaptı. Ancak Koruma Kurulu, Allianoi ile ilgili tam 3 yıl sonra SİT kararı aldı. Koruma Kurulu bu kararında, "İzmir i Bergama İlçesi Paşa Ilıcası Mevkii'nde yeralan 1/25 bin ölçekli haritada işaretlenen sınırların 1. derece arkeolojik SİT olarak belirlenmesine, bu sınırlar içerisindeki antik yerleşimin göl alanı dışına çıkarılması ve İlya Çayı'nın su baskınından korunması için DSİ tarafından gerekli bilimsel ve teknik çalışmaların yapılmasına, bu konuda hazırlanacak projelerin ivedilikle Kurulumuza iletilmesine, baraj sahası içerisinde yapılacak yolların Bergama Müze Müdürlüğü denetiminde açılmasına karar verildi" dedi.
Bizi dinlemedi
Allianoi Kazı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Yaraş şunları söyledi: "Bana göre DSİ'nin 2001'de alınan SİT kararının ardından yaptığı tüm yatırımlar suçtur. DSİ'den SİT kararının ardından arkeolog arkadaşlarımla birlikte proje değişikliği yaparak göl alanını Yortanlı köyüne doğru kaydırmasını istedik. Ancak DSİ bizi dinlemedi. 2001'den sonra baraja harcanan paradan DSİ sorumludur. Biz bugüne kadar Allianoi'nin sadece yüzde 20'lik bölümünde kazı yapabildik. Allianoi'nin 40 dönümlük alanda bulunduğunu tahmin ediyoruz. Ayrıca biz kazılar sırasında yeni bir Bergama Müzesi oluşturacak kadar eser çıkardık. Bugüne kadar 850 müzelik değerde seramik eser, 9 bin sikke, 840 metal eser, 60 heykeltraşlık taş eser, 200 kemik eser ve 60 cam eser çıkararak koruma altına aldık. Bence Allianoi dünyanın en iyi korunmuş Ilıcasıdır. Ayrıca Allianoi, kliseleri, cam atölyeleri ile dünyanın sayılı sağlık merkezlerinden birisidir. Bana göre kesinlikle korunması gerekir. DSİ'nin 2001 yılındaki SİT kararından sonra yatırım yapmaması gerekiyordu."
Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcüsü Avukat Arif Ali Cangı ise şunları belirtti: "Allianoi konusu biraz eğitimle de ilgilidir. Eğer siz çiftçinin önüne baraj mı, yoksa Allianoi mi şeklinde seçim koyarsanız çiftçi elbette geçimini düşünerek barajı seçecektir. Ancak burada bizler çiftçi ile karşı karşıya getirilmeye çalışıyoruz. Ayrıca Koruma Kurulu kararıyla Temmuz ayında oluşturulan Bilimsel Kurul'un Allianoi ile ilgili bütüncül ve kalıcı olarak korunma kararı aldığı ve bunun için harekete geçilmesi gerektiği yönünde karar aldığı unutulmamalıdır. Bana göre DSİ İkinci Bölge Müdürlüğü SİT kararına rağmen baraj inşaatını sürdürmüştür. 2001 yılından bu yana baraja harcanan para DSİ bürokratlarından tahsil edilmelidir."
İsme karşı dava
Kültür ve Turizm Bakanlığı koruma yöntemi ile ilgili heyet oluştururken DSİ Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na Allianoi Antik Kenti olduğu belirtilen alanın Allianoi olmadığı ve gerçek isminin Paşa Ilıcası Kaplıcaları olduğunu belirterek dava açmaya hazırlanıyor. Burasının antik kent olmadığını öne sürüyor. Allianoi isminin sözkonusu bölgeye Kazı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Yaraş tarafından konduğunu belirten DSİ Genel Müdürlüğü, mahkemeye Allianoi olduğu iddia edilen alanın antik kent ve sağlık yurdu olmadığını ve Anadolu'da sıkça rastlanan Roma Dönemi kaplıcası olduğunu öne sürüyor. Ayrıca Allianoi de arkeolojik kitabe ve bulguya rastlanmadığını belirten DSİ, 2 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'nun 13 Ekim 2005'te aldığı kararda Allianoi isminin yanına soru işareti konduğunu mahkemenin dikkatine sunacak. Bununla da, bu bölgenin isminin tam olarak belirlenemediği anlatılacak.
Kitapta geçiyor
DSİ Genel Müdürlüğü'nün dava açma hazırlığı, Allianoi ile ilgili isim tartışmasını gündeme getirdi. Allianoi'nin Kazı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Yaraş, kazdıkları alanın Alianoi olduğundan emin olduğunu belirterek bu ismi ise, Romalı Yazar Aelius Aristides'in milattan sonra 1. yüzyılda yazdığı Hieroi legoi (kutsal sözler) kitabında yer alması nedeniyle kullandıklarını söyledi. Kitabın orijinalinin Alman Arkeoloji Enstitüsü'nde bulunduğunu belirten Yaraş şunları anlattı:
"Allianoi ismi, kitabın 3'üncü pasajında geçiyor. Bu pasajda Balıkesirli ünlü hatip Aristides'in Allianoi'i millattan sonra iki kez ziyaret ettiği belirtiliyor.
Aristides, memleketi Balıkesir'den Bergama'ya giderken yol üstünde Bergama'ya 120 stadia (23 kilometre demek) uzaklıkta bir sıcak su merkezi bulunduğunu belirterek 'Buraya geldim, suyundan içtim rüya gördüm. Diyet yaptım. Şifa buldum. Buranın adı Allianoi'dir' diyor. Bu adı da buradan yola çıkarak kullanıyoruz. Halen isminin Allianoi olmadığı iddiaları var. Ancak biz bu alanda tıp aletlerini bulduk ve hidroterapinin yapıldığını ortaya çıkardık. Bu nedenle bu alan Aristides'in bahsettiği Allianoi ve antik bir sağlık merkezidir."
DSİ'nin mahkemeye sunacakları şöyle:
* Allianoi olduğu iddia edilen alan, Anadolu'da sıkça rastlanan Roma dönemi termal kaplıcasıdır. Tarihidir ama antik kent ve sağlık yurdu değildir.
* Paşa Ilıcası'nda arkeoloji kitabe ve bulguya rastlanmadı. Alanda bulunan 1 heykel Bergama Müzesi'ne taşındı.
* Paşa Ilıcası Kaplıcaları'nda, Bizans döneminde tahrip edilmesi nedeniyle restore edilecek bir yapı yok.
* Paşa Ilıcası'nda bir heykel çıktı ve Bergama Müze Müdürlüğü'ne kaldırıldı. Şu anda alanda sütunlar ve mozaiklerden başka eser bulunmuyor.
* Paşa Ilıcası Kaplıcaları, 2 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'nun 13 Ekim 2005 günkü kararında Allianoi olarak yazılmış olsa da yanında soru işareti bulunuyor. Kurul üyeleri dahi Alianoi isminde tereddüt yaşıyor.
Başbakan'a mektup kampanyası
Yortanlı Barajı'nı Ege'deki pek çok barajla birlikte tamamlayan DSİ Genel Müdürlüğü, 18 Aralık'ta İzmir'e gelerek 6 baraj, 6 gölet ve 15 sulama tesisinin açılışını gerçekleştirecek olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a Yortanlı Barajı'nı da açtırmayı planlıyordu. Ancak DSİ, Koruma Kurulu'nun 13 Ekim'deki kararının ardından Yortanlı Barajı'nı Başbakan'ın programından çıkardı.
600 üye katılacak
Bu arada Allianoi Girişim Grubu, barajın faaliyete geçmesini engellemesi için Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a mektup kampanyası başlattı. Bu kampanyanın ardından Allianoi Girişim Grubu'nun yaklaşık 600 üyesi, Başbakan Erdoğan'a mektup göndererek barajın faaliyete geçirilmesine engel olmasını istedi.

İLKER ÇOBAN-Yeni Asır-

ismetbaytak@kuzeyege.net

bergamaturkey@yahoo.com

kuzeyege@yaoo.com