"Hükümetin Reform Dediği, Aslında Bir Yıkım"

SES'ten Aydın, hükümetin sosyal sigorta tasarısını sunarken gizlediklerini anlattı: "Tarımda 3 ay çalışanın emeklilik için 120 yıl çalışması gerek. Tek çatı olumlu; ama mevcut standardın da gerisine gitti. Devlet hizmeti istediğince sınırlandırabilecek."

BİA (Ankara) - Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) genel Başkanı Köksal Aydın, hükümetin Meclis görüşmelerinde "reform" olarak sunduğu Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı'nın (SSGSS) "aslında bir yıkım" olduğunu söyledi.
Aydın, bianet'e, hükümetin tasarıyla ilgili sunumunda "gizlediklerini" anlattı.

Hükümetin sakladıkları
Aydın, "Bu bir reform değil, geriye gidiş. Zaten sağlık hizmeti tüm topluma ücretsiz olmalı" dedi.
"Buna ancak sermaye için bir reform denebilir. Kâr marjları ve piyasa alanları genişliyor. Toplum içinse yıkım demek. Sosyal devletin yükümlülüğünü primle yurttaşın sırtına yıkıyor; hizmeti de sınırlandırıyor."
Aydın, hükümetin tasarıyı sunarken "üzerini örttüğü gerçekleri" şöyle sıraladı.

Emeklilik: "Türkiye'de kayıtdışı ekonomi, kayıtdışı istihdam ve işsizlik sorunu var. Çalışanların önemli kısmı iş güvencesine sahip değil. Bu koşullarda sürekli iş bulamayan insanların 65 yaşına kadar 9 bin gün prim ödeyerek emekli olması mümkün değil. Bu gizleniyor. Sanki herkes sağlıklı ve herkesin iş güvencesi varmış gibi anlatılıyor tasarı. Bu koşullarda, tarımda üç ay çalışan birinin emekli olabilmesi için 120 yıl çalışması gerekiyor.
"2016'dan itibaren prim gün sayısı her yıl yüz gün artacak. Emeklilik yaşı da kademeli olarak artacak. 2049 yılında emekli olabilmeniz için 65 yaşına kadar çalışmak gerek. Kimsenin bu kadar uzun çalışması ve bu primleri ödemesi mümkün değil."

Emeklilik maaşı düşüyor: "Emekli maaşı yüzde 33 oranında azalıyor. Daha uzun süre ve daha çok prim ödenecek. İnsanların emekli olmak için daha çok çalışması gerekecek.
"Şu an yüzde 3 olan emeklilik katsayısı düşürülüyor.Diyelim, aylık 1 milyar kazançla 25 yıl çalıştınız. Emekli olduğunuzda 25 yıl çarpı yüzde 3 katsayıyla, maaşınızın yüzde 75'ini alacaksınız. Yani, bin YTL maaşla emekli olduğunuzda, emeklilikte 750 YTL maaş alıyorsunuz.
"Oysa yeni tasarıda katsayı yüzde 2,5'e düşürülüyor. Aynı durumda, emekli maaşı olarak yeni yasayla 650 YTL alacaksınız. Bu katsayı zaman içinde yüzde 2'ye, maaşınız da 500 YTL'ye kadar düşecek."

Asgari ücretin altında emekli maaşı: "380 YTL'lik asgari ücretle emekli olan biri, bu sistemle yaklaşık 190-200 YTL arası emekli maaşı alacak. Emeklilik maaşı asgari ücretin de altında olacak."
Çalışanların reel maaşında azalma: "Çalışanların reel maaşlarında yüzde 5 oranında azalma olacak. Çünkü GSS'ye ekstra yüzde 5 prim ödeyecekler. Yüzde 7'yi de işyeri ödeyecek. Şu anki sistemde, sağlık, emeklilik, malullük, gebelik gibi sosyal güvence alt katmanlarının hepsi bir kalemde karşılanıyor. Tasarıysa, sağlık güvencesini ayrıştırıyor. Ayrıca yüzde 5 ödeyerek, ikinci bir vergilendirme getiriyor. Aylık geliri 127 YTL olan çalışan, 64 YTL prim ödemek zorunda kalacak."
Sağlık hizmetinde daralma: "Prim ödemek yetmiyor; muayene, röntgen, ilaç için ayrıca katkı payı ödeyeceksiniz. Bu pay ilaçta yüzde 20. Yasayla kurulacak Genel Sağlık Sigortası Kurumu, "GSS yalnızca şu hastalıkları kapsar" diyebilecek. Hastalığınız bu kapsamın dışındaysa, yararlanamayacaksınız. GSS Kurumu bu kapsamı gibi daraltabilecek. Örneğin ileride, şeker hastalığında maliyet yüksek diye, bunu dışarıda bırakma hakkına sahip."

Eşitlik: "Hükümetin söz ettiği eşitlik, prim zorunluluğuyla sağlanacak. Hizmet bedelini devlet kendisi karşılayacak gibi sunuyorlar. Oysa eşitlik bunun tam tersidir. Aylık kazancım 1000 YTL ise, bir başkasınınki 100 bin YTL ise,.ikimizin de 200 YTL prim ödememiz eşitlik sağlamaz. Sosyal Güvenlik'in özünde, toplumsal adaletsizliklerin, işsizliğin, ekonomik yoksulluğun giderilmesi olmalı. Gelir yükseldikçe prim artmalı. Yasa bunu yalnızca 6,5 katla sınırlıyor."

Sosyal güvenlik sisteminin tek çatıda toplanması: "Tek çatı ilke olarak olumludur. Ama önemli olan hangi standartlarda olacak? Bizim önerimiz, Emekli Sandığı'nın standart olmasıydı. Bağ-Kur ve SSK'nin olanaklarını Emekli Sandığı standartlarına yükseltelim, diyorduk. Ama hükümet, Bağ-Kur standardının bile altında bir 'tek çatı' üretti."
"Sistem özerk değil. Primler çalışanlardan toplanıyor ama, çalışanların denetimde hiçbir inisiyatifi yok. GSS Kurumu atamayla yönetilecek. Kurumun özerk olması ve çalışanların kurumu denetleyebilmesi gerek. Oysa yeni yasayla, primi biz ödeyeceğiz, siyasi iktidar bunu bir fon olarak yönetecek."

Çocuklara ücretsiz sağlık hizmeti: "En büyük spekülasyonu bu alanda yapıyorlar. Mevcut sistemde, birinci basamakta sağlık ocakları var. Cüzzi bir para alınıyor olsa da, 224 sayılı yasa gereği, bütün topluma birinci basamak sağlık hizmeti ücretsiz. Sadece ilaç ücretsiz değil."
"Emekli Sandığı üyeleri ve çocukları, sağlık hizmetlerini ve ilaçları zaten ücretsiz alıyor. Şu an üniversite okuyan çocuklarda 25 yaşa, kız çocuklarda evleninceye kadar sürüyor bu hak. Yeni yasa, hizmeti 18 yaşla sınırlıyor. Kız çocuklarınaysa hiçbir avantaj yok."
13/04/2006 Tolga KORKUT

ismetbaytak@kuzeyege.net

bergamaturkey@yahoo.com

kuzeyege@yaoo.com