|
Ege
Ekonomisi Düzeliyor Ama...
İzmir'de eğitimli işsizlerin fazlalığı, Turgutlu'da inşaat
sektörünün canlandırılması, Bergama'da limanın açılması, Muğla'da plansız
yatırımlar, Tavas'ta tütünün alıcı bulamaması, Ödemiş'te ulaşım sorunu
tartışılıyor.
BİA (İzmir) - Önce 1998 Uzakdoğu, ardından Rusya ve 2000 Kasım 2001 Şubat ekonomik
krizinin ardından Ege ekonomisinin, 2002 ve 2003'te nispeten düzelen ekonomik
göstergeleri henüz sonuca yansımadı.
Kasım 2000 krizinde yüzde 57'ye düşen kapasite kullanım oranı Şubat krizinin
ardından yüzde 49'a geriledi. 2001'de yüzde 7 küçülen İzmir'in kişi başına
geliri üçte bir oranında azaldı.
Afyon-Kütahya-Uşak-Manisa'da daralma yüzde 7.5 olarak gerçekleşti. Muğla, turizm
potansiyeline karşın yüzde 13'e yakın küçülme yaşadı. Denizli yüzde 2
küçülürken Manisa'nın gelirindeki küçülme, tarımdaki daralmanın etkisiyle yüzde
8'i aştı.
Bölgede kapanan işyeri sayısının 10 bini bulduğu ifade edilirken resmi rakamlara
göre krizle birlikte 100 bin kişi işsiz kaldı. Emek yoğun sektörler olan tekstil,
hazır giyim ve otomotiv yan sanayii krizin en yoğun hissedildiği ve kalıcı hasar
bıraktığı sektörler oldu.
Krizin etkisinin ağır hissedilmesinde Ege Bölgesi'nin bankasız kalması da rol
oynadı. EGS Bank ve Tarişbank'a sermaye yetersizliği nedeniyle el konurken, EGS ve
İZDER Dış Ticaret faaliyetlerine ara verdi.
'Eğitimli işsizler' ürkütücü
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre, İzmir kent merkezinde 2000
yılında yaklaşık 647 bin kişi istihdam edilirken bu sayı ekonominin yüzde 10'a
yakın küçülme yaşadığı 2001 kriz yılında 622 bine geriledi ve İzmir kentinde
istihdam yüzde 4'e yakın düşüş gösterdi.
DİE verilerine göre, İzmir kentinde 2000 yılında yüzde 9.2 olan açık işsizlik,
Türkiye kent işsizliği olan yüzde 8.8'in üstündeydi.
Kriz yılı 2001'de İzmir'deki açık işsizlik yüzde 12.8 ile Türkiye ve Ege kent
işsizliği ortalamalarının üstüne çıktı.
İşsizler içinde eğitimli nüfusun oranına bakıldığında Türkiye kentsel kesiminde
yüzde 31.2 olan eğitimli işsiz gençlerin oranının Ege'deki işsizler içindeki
payının 2002'de yüzde 35.4'e, İzmir kentinde ise yüzde 39.7'ye çıkması oldukça
dikkat çekici ve alarm verici nitelikte.
"Tarımın desteklenmesi şart"
Aydın tarımda incir, zeytin, zeytinyağı, kestane ve pamuğun Türkiye'de en önemli
üreticisi il durumunda. Aynı zamanda 200'den fazla ürünün yetişebildiği dünyanın
nadir yerlerinden birisi.
Ancak, Aydın bu imkanlarını sanayileşmeye aktaramadığı gibi yetiştirdiği
ürünlerden de bir dünya markası yaratamadı.
Aydın Ticaret Borsası Başkanı Aydın Ağababaoğlu, "yeni pazarlar bulunamaması
ve hükümetlerin yanlış politikalarından ötürü tarım ili Aydın'ın ekonomik
sorunlar ile boğuşan bir il haline geldiğini" söyledi.
"Tarıma dayalı gelir kaybının etkisinin Aydın'da her sektörde hissedildiğini,
dolayısıyla üreten kesimin desteklenmesi gerektiğini" belirten Ağababaoğlu,
"Bizim en büyük talebimiz tarımın desteklenmesi. Ankara artık yetkilerini yerel
yönetimlerle paylaşmalı" dedi.
"Turizmi unutmayın"
Aydın Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Baştuğ ise "turizme özel
ilgi beklediklerini" belirterek, "Yılın 12 ayına yayılan çeşitli turizm
etkinliklerine destek verilmesi, Kuşadası Limanı'nın iç ve dış pazarlara hizmet
verebilecek yükleme, boşaltma, gümrükleme ve depolama imkanına kavuşturulmasını
istedi".
Tavas Ticaret Odası Başkanı Saffet İnamlık, "kalitesi yüksek tütünün
hükümet politikalarına kurban edildiğini" söyledi.
İnamlık, "Her dönem hükümet politikalarına kurban giden tütüncümüz büyük
sıkıntı içindedir. Kota uygulaması nedeniyle kaliteli dahi olsa tütünler
alınmamıştır" dedi.
Ödemiş Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdem, "bölgedeki en
önemli sorunları işsizlik, ulaşım ve tarımsal sorunlar olduğunu" belirtiyor.
Erdem, "Ödemiş-Bayındır-Torbalı-İzmir karayolunun uzunluğu 110 km. Ancak bu
mesafeyi 66 km'ye indirecek olan bir karayolu projesi halen kağıt üzerinde
bekletiliyor. Bu yolun yapımı ile Ödemiş ve çevresi İzmir'e en yakın gıda üretim
deposu konumunu güçlendirecek, bölgenin önemini ve ekonomik yapısını olumlu yönde
değiştirecek" dedi.
"Sorunlar kronik hale geldi"
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, "İzmir'in kamu
yatırımlarından aldığı payın yıllar içinde yüzde 7'lerden yüzde 3'lere
gerilediğini, dolayısıyla sorunların çözümünün giderek güçleştiğini"
söyledi.
İzmir'in ihmal edildiğini ve yatırım fakiri olduğuna dikkat çeken Demirtaş,
"İç körfezde Tuzla'da acil liman yapılmasını gündeme getirdik. Odamız 4
alternatif önerdi, ancak proje alanı sulak alan ilan edildi" dedi.
"Atıl yatırımlar ekonomiye kazandırılmalı"
Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bülent Koşmaz, kentte büyük ekonomik değer,
istihdam yaratacak projelerin tamamlanmasını istedi.
Manisa Pamuklu Mensucat Fabrikası'nın kaderine terk edilmemesini isteyen Koşmaz,
"inşaatı tamamlanan Akhisar Sigara Fabrikası'nın akıbeti hakkında duyarlı
olunması gerektiğini" belirtti.
Afyon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Recai Yumuturuğ, "doğalgaza
oranla yüzde 60 daha ucuz olan jeotermal enerji ile beş bin konutun ısıtıldığı
Afyon'da 400'ü aşkın fabrika ve atölyenin bulunduğunu" belirterek, jeotermal
kullanımının yaygınlaştırılması için teşvik beklediklerini" söyledi.
Uşak Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Arpacı, "üretimle birlikte
istihdam ve gelir seviyesinde artış olacağını" belirterek, küçük üreticinin
desteklenmesi için çalışılması gerektiğini2 vurguluyor.
Balıkesir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Yavuz, Balıkesir iş dünyasının öncelikli
sorununu faiz oranlarının yüksekliği olarak açıklarken, "Dünya fiyatlarının
üzerinde olan enerji girdi fiyatları, açılan ihracat kapılarında bizlere büyük
zorluklar çıkarmaktadır" diyor.
"Önce liman bitirilmeli"
Bergama Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali İhsan Süter, "bölge ve ülke
için önemli olan Kuzey Ege Konteyner Limanı'nın Tarım Bakanlığı tarafından Çevre
Değerlendirme Raporu'na (ÇED) uygun olmadığı gerekçesiyle kabul edilmemesinin
kendilerini üzdüğünü" ifade etti.
Turgutlu Ticaret Odası Başkanı Mesut Altan, "krizler ve depremlerin ardından
Yapı Denetimi Kanunu'nda yapılan değişiklikler nedeniyle inşaat sektörünün durma
noktasına geldiğini, bu durumun da şehirde kurulu tuğla işletmelerinin çoğunun
kapanmasına neden olduğunu" vurguladı.
"Ülkenin lokomotif sektörü konumunda olan inşaat sektörünün canlanması için
gerekli desteklerin gündeme alınması gerektiğini" belirten Altan, "Toplu
konut projelerine ağırlık verilmesi sağlanmalı, bu konudaki kredilere işlerlik ve
cazibe getirilmeli. İhracat imkanı artırılmalı" dedi.
"Bölgesel tarife ne oldu?"
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Salih Esen, "elektrikte
bölgesel tarifenin uygulanmasına özel önem verdiklerini" vurguladı.
"Yılbaşında uygulanması gereken bölgesel tarifenin önce Haziran'a, sonra da
Temmuz ayına ertelendiğini" hatırlatan Esen, "Ocak ayında bölgemize gelecek
olan doğalgazın hâlâ gelmemiş oluşu ve Atatürk Organize Sanayi Bölgesi'nde
kullanılamıyor oluşu büyük eksiklik." dedi.
Tüm ürünlere prim sistemi
Denizli Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı İlter Panayır, "1999 yılında
1.5 milyar dolar olan Ege Bölgesi tarım ürünleri ihracatının 2002'de 1.3 milyar
dolar gerilediğini" belirterek, "Sanayi ve tarım birbirinin
tamamlayıcısıdır. Tarımı bitirdiğimiz takdirde tarıma bağlı sanayimizi de
bitiririz" dedi.
"Tarımda kayıt dışılığın önüne geçilmesini gerektiğini" belirten
İlter, "bazı tarım ürünlerinde (pamuk, ayçiçeği, soya) uygulanan prim
sisteminin diğer ürünlere de yaygınlaştırılarak uygulanması gerektiğini"
vurguladı.
Muğla Ticaret Odası Başkanı Saim Gürsoy, "yüzde 67'si ormanlarla kaplı olan
Muğla'nın sahip olduğu 1124 km kıyı uzunluğunun yanı sıra 100'ün üzerinde antik
kent ve ören yeri ile Türkiye'nin 3'üncü "Turizm Merkezi" olduğunu, ayrıca
mermercilik ve feldspat olmak üzere önemli bir "madencilik merkezi" hüviyeti
bulunduğunu ve son olarak, zeytinciliği, narenciyeciliği ve sera ürünleri ile önemli
bir "tarım merkezi" olduğunu " söyledi.
Gürsoy, "Muğla'da yaşanan sorunların, hemen hepsinin altından plansızlık
çıkmaktadır. Muğla'da nereye, neyin, nasıl yapılabileceği net değildir. Koruma
kararları Muğla'nın gelişmesine, büyümesine engel olmaktadır." dedi.
|
YANIKOĞLU II MAĞAZASI AÇILDI
(Eski Mavi Market)
ismetbaytak@hotmail.com
kuzeyege@yahoo.com
|
