|
Borda
Amerikan oyunu
Bor madenleri üzerinde tehlikeli oyunlar oynanıyor. Eti Holding'i
tasfiye etmek amacıyla bağlı kuruluşlar kapatılmak isteniyor.
Bu kuruluşların en önemlisi, ABD'de bor pazarlayan Etimine USA. Şirketin kapatılması
için ABD'li ABC ve yerli temsilcisi Hasat firmasının yoğun baskısı olduğu söyleniyor.
Şirketin kapatılmasına karşı çıkan Eti Holding Pazarlama Dairesi Başkanı Bülent
Bilge'nin ise istifası istendi. İstifa etmeyen Bilge zorunlu izne gönderildi.
ABD'li bor şirketi Owens Corning'in alt kuruluşu olan American Borate Company (ABC) ve Türkiye
temsilcisi Hasat firmasının baskısıyla alınan kapatma kararı nedeniyle Türkiye 1
milyar dolarlık gelirinden olacak.
Türkiye borlarının en büyük alıcısı Owens Corning şirketi. Şirket aldığı ham
borların bir kısmını kendi ihtiyacı için kullanırken, bir kısmını da alt kuruluşu
American Borate Company (ABC) kanalıyla uluslararası pazara sunuyor. Türkiye'den alınan
borlar da ABC'nin ürünü gibi pazarlanıyor. Kârı yüksek ve rekabetin az olduğu bu
pazarlarda Eti Holding'den alınan borlar satılıyor. Bunun yanı sıra şirket kendisine
ait ABD'deki Billie madeninden sınırlı miktarlarda ürettiği ham bor ürününü de
Uzakdoğu da pazarladığı için Eti Holding'in Uzakdoğu pazarında rakibi konumunda.
Eti Holding'de 2000 yılında aracıları devre dışı bırakmak ve bor pazarında daha
fazla pay almak için Etimine USA şirketini kurdu. Bu şirket, bor lobilerinin engelleri
ve Türkiye'deki işbirlikçileri sayesinde ABD pazarı için yetkilendirilmesini ancak
2001 yılının sonlarında alabildi. Eti Holding yöneticileri borlarını pazarlayan
kendi firmasına müşteri muamelesi yaparken, Etimine USA kurulduktan sonraki geçen bir
yılı aşan bir süre içinde, patronu olan Eti Holding'den yetki belgesi alamadı.
Şimdi ise bütün bunlar yetmiyormuş gibi Eti Holding'in, ABD'de kendisine doğrudan bağlı
tek pazarlama şirketi olan Etimine USA'nın kapatılması veya işlevsiz kılınması
kararı alındı. Hükümete verilen brifingde, alınan karar sonrasında iş, bu yok edişi
uygulama safhasına kadar geldi.
İstifa baskısı
Etimine USA'nın kapatılması ABC ve yerli temsilcisi Hasat firmasının yoğun baskıları
sonucunda alındı. Bu kararı uygulamayacağını açıklayarak direnen Pazarlama Dairesi
Başkanı Bülent Bilge'nin istifası istendi. İstifa etmeyen Bilge şimdi zorunlu izne gönderildi.
AKP Hükümeti ile birlikte göreve getirilen Eti Holding'in Genel Müdürü Yunus Şirin
ise, şirketin uyutulmaya bırakıldığını söylüyor. Böylece AKP, Amerikan şirketinin
çıkarına hizmet ediyor.
Etimine USA'nın kapatılmasını isteyen aracı şirketlerin Eti Holding'teki işlerini
önceki hükümet döneminde ANAP'lı Bülent Akarcalı'nın takip ettiği ileri sürülüyor.
ABC'nin Türkiye temsilcisi Hasat firmasının işlerini ise Sabah gazetesi yazarı Yavuz
Donat'ın kardeşi Atilla Donat'ın yaptığı iddiaları var.
500 MİLYON DOLARLIK GELİR
Borlar üzerinden birkaç aracının Eti Holding kadar kazanmasının engellenmesi ise mümkün.
Konunun uzmanlarına göre kurumun pazarlama ağı genişletildiği ve tekel olduğu
alanlarda diğer şirketlerin Eti Holding ile rekabet etmesi önlendiğinde 500 milyon
dolarlık bor geliri ortaya çıkacak. Uzmanlar, Owens Corning gibi diğer büyük
firmalara (PPG, Degussa gibi) reel piyasa fiyatlarından ve ihtiyaçları kadar bor
verilip, diğer tüketicilerle Eti Holding arasına girmeleri engellendiğinde en az 1
milyar dolarlık gelirin söz konusu olacağını vurguluyor. Bu sayede rafine bor ürünleri
ile ileri bor kimyasallarının üretimine geçiş ve bora dayalı sanayiinin yurt içinde
gelişmesinin ise on milyar dolarlarla ifade edileceğine dikkat çeken uzmanlar, bunun başlı
başına birkaç yeni sektörün ortaya çıkması anlamına geleceğini belirtiyor.
AMERİKA'DAKİ BOR PAZARI
Dünyada Türkiye'den sonra en büyük bor üreticisi olan ABD, bora dayalı yerli endüstrisini
çok önceden kurup geliştirdiği için aynı zamanda dünyanın ikinci en büyük bor tüketen
pazarına sahip. ABD bor pazarının ilginç özellikleri var. ABD bir taraftan yıllık tüketiminin
yarısından fazlasını ithalat ile karşılarken bir taraftan da yıllık üretiminin
yaklaşık yarısını ihraç etmekte, ihracatının neredeyse tamamını rafine edilmiş
bor ürün ve kimyasalları oluştururken son zamanlara kadar ithalatının en az yüzde
70'ini ise işlenmemiş ham bor ürünleri oluşturuyor. Böylesine büyük bir pazara Türk
borları da satılıyor. Ama satışların çoğunluğunu ham bor ürünleri oluşturuyor.
Türk borlarının bu piyasadaki en büyük alıcısı cam yünü ve cam elyafı üreticisi
olan Owens Corning firması. Bu firmanın, yıllık bor alımı 200.000 tona kadar çıkıyor.
-Evrensel-
|
YANIKOĞLU II MAĞAZASI AÇILDI
(Eski Mavi Market)
ismetbaytak@hotmail.com
kuzeyege@yahoo.com
|
