ΠΟΙΚΙΛΟΧΡΟYΣ ΠΙΤYΡΙΑΣΗ
© Κωνσταντίνος Δ. Βέρρος, 1998
Εισαγωγή
Η ποικιλόχρους πιτυρίαση (ΠΠ) είναι μια λοίμωξη των επιφανειακών στοιβάδων του δέρματος. Ο ασθενής ενοχλείται από τον ανομοιόμορφο χρωματισμό του δέρματος και την απολέπιση των βλαβών, έναν αντιαισθητικό συνδυασμό. Η λοίμωξη προκαλείται από ένα ζυμομύκητα, που παρασιτεί φυσιολογικά σε μικρό αριθμό στην επιδερμίδα, κυρίως στις λιπαρές περιοχές του λαιμού, άνω θώρακα, ράχης, τριχωτού κεφαλής.
Πως μοιάζει και πως αναγνωρίζουμε τη νόσο;
Παρατηρούμε μικρές και λεπιδώδεις κηλίδες σε διάφορους χρωματισμούς (εξ' ου και το "ποικιλόχρους") από άσπρο, μέχρι καφέ και ερυθρό. Ο μύκητας καταστρέφει τα μελανοκύτταρα και έτσι αποχρωματίζει το δέρμα. Καθώς το άτομο μαυρίζει στον ήλιο, οι κηλίδες γίνονται πιο εμφανείς, ιδίως σε μελαχρινά άτομα. Όταν οι κηλίδες εμφανίζονται σε πρόσωπο και λαιμό, είναι πολύ αντιαισθητικές.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η νόσος είναι ασυμπτωματική, αλλά μερικές φορές σε έντονη εφίδρωση που ο ασθενής είναι ζεστός, κάνει κνησμό.
Ποιος μπορεί να προσβληθεί;
Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών είναι έφηβοι και νεαροί ενήλικες. Είναι πολύ σπάνια στους ηλικιωμένους και ασυνήθιστη στα παιδιά, εκτός από τα τροπικά κλίματα, όπου οποιαδήποτε ηλικία μπορεί να προσβληθεί. Επίσης άτομα με λιπαρό δέρμα μπορεί να είναι πιο ευαίσθητα από αυτά με ξηρό δέρμα.
Γιατί μερικοί νοσούν ενώ άλλοι όχι;
Οι λόγοι γι αυτό δεν έχουν ξεκαθαριστεί. Μιας και ο μύκητας είναι παρών σε μικρά νούμερα στο δέρμα όλων μας, οποιοσδήποτε μπορεί να ασθενήσει. Ο ζυμομύκητας αναπτύσσεται αργά στο δέρμα. Το φυσιολογικό πλύσιμο και ο καθαρισμός απομακρύνουν τον μύκητα μαζί με τα νεκρά επιδερμιδικά κύτταρα. Οι ιδανικές συνθήκες για την υπέρμετρη ανάπτυξη των μυκήτων είναι η ζέστη και η υγρασία. Συνήθως απαιτείται και μια ειδική προδιάθεση του ατόμου. Σε τέτοια άτομα λοιπόν, μόλις οι μύκητες βρουν κατάλληλο περιβάλλον με αυξημένη θερμοκρασία και υγρασία πολλαπλασιάζονται και δημιουργούν τις βλάβες. Τέτοιες συνθήκες υπάρχουν όπως μπορεί κανείς να φανταστεί το καλοκαίρι (ζέστη - ιδρώτας - αυξημένη υγρασία), αλλά και τον χειμώνα σε ορισμένες καταστάσεις (ένα προδιατεθειμένο άτομο μπορεί περνώντας 2-3 μέρες μια γρίπη νάχει υψηλό πυρετό και να ιδρώνει συνέχεια και συνεπώς να εμφανίσει βλάβες) ή σε άτομα που γυμνάζονται συνεχώς.
Γι αυτό και σε τροπικά κλίματα, οι βλάβες σε ορισμένα άτομα εμφανίζονται όλο το χρόνο, ενώ στα εύκρατα κλίματα συνήθως την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται συνήθως εύκολα από ένα δερματολόγο. Οι ανοιχτόχρωμες ή σκούρες κηλίδες όμως, μπορεί καμιά φορά να μοιάζουν και με άλλες δερματοπάθειες.
Σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να σας συστηθεί και μια μυκητολογική εξέταση.
Πως θεραπεύεται η νόσος;
Η θεραπεία είναι εύκολη και βασίζεται σε σκευάσματα που εφαρμόζονται τοπικά ή σε χάπια. Πάντα όμως θα πρέπει να έχετε υπ' όψιν ότι ακόμα και μετά τη θεραπεία μπορεί να παραμείνουν λευκές κηλίδες, λόγω του ότι ο μύκητας μπορεί μεν να σκοτωθεί, αλλά η αχρωμία που προκάλεσε παραμένει και ο μόνος που μπορεί να επαναφέρει το χρώμα στο φυσιολογικό, είναι ο ήλιος.
Ένα άλλο που θα πρέπει να έχετε κατά νου είναι ότι οι υποτροπές είναι συχνές. Πολλά άτομα βγάζουν και ξαναβγάζουν βλάβες παρά τις επιτυχημένες θεραπείες. Ρωτήστε το δερματολόγο σας να σας συστήσει κάποιο ειδικό σαπούνι γι αυτές τις περιπτώσεις.
Σε σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται θεραπεία από το στόμα με ένα φάρμακο που λέγεται ιτρακοναζόλη. Φυσικά θα πρέπει να το παίρνετε μόνο μετά τη συμβουλή του ειδικού.