โดย

Home

ยา

ผู้หญิง

เด็ก

เครื่องสำอางค์

ปฐมพยาบาล

โรคทั่วไป

อื่นๆน่าสนใจ

สอบถามปัญหา

รูปแบบยา & วิธีใช้

Last update : 09/12/43

Dosage Form & Drug Administration

ในที่นี้จะขอจัดแบ่งรูปแบบของยา บนพื้นฐานการใช้

  1. รับประทาน Oral Medications
  2. ทาผิวหนัง Topical Medications
  3. ยาหยอดตา Eye Medications
  4. ยาหยอดหู Ear Medications
  5. ยาหยอดจมูก Nasal Medications
  6. ยาสอดทวารหนัก Rectal Medications
  7. ยาสอดช่องคลอด Vaginal Medications
  8. ยาพ่นทางปาก จมูก Oral and Nasal Inhalation Medications
  9. ยาฉีด Injection Medications
  10. ยาแปะทางผิวหนัง Transdermal Patch Medications
ยารับประทาน
  • ควรทานพร้อมน้ำอย่างน้อย 1 แก้ว เพื่อป้องกันการติดค้างในหลอดอาหาร ยาบางชนิดทำให้เกิดแผลที่หลอดอาหารได้ ซึ่งรักษาหายยากมาก
  • ยาที่เป็นรูปแบบใหม่ ซึ่งสามารถออกฤทธิ์อย่างยาวนานโดยทานวันละ 1-2 ครั้ง ไม่ควรบด แบ่งครึ่ง เคี้ยว ดว้นแต่จะได้รับคำแนะนำว่าทำได้
  • กรณีที่เป็นยาน้ำ ท่านควรใช้ช้อนตวงยา หรือภาชนะอื่นที่ได้มาตรฐาน เช่น หลอดฉีดยา ถ้วยตวงยา ไม่ควรใช้ช้อนชงกาแฟ หรือช้อนทานข้าวแทน
  • ถ้าท่านมีปัญหาในการรับประทานยาในรูปแบบใด ท่านควรแจ้งแพทย์ เภสัชกรทราบ ซึ่งเขาเหล่านั้นมีทางเลือกที่จะช่วยท่านได้ โดยอาจจะเปลี่ยนใช้ยาตัวเดียวกัน แต่อยู่ในรูปแบบอื่น ได้แก่ ยาเม็ด แคปซูล ยาน้ำเชื่อม ยาเหน็บ
ยาใช้ทางผิวหนัง
  • ทำความสะอาดผิวให้สะอาด เช็ดให้แห้ง ก่อนใช้ยาทุกครั้ง
  • สำหรับยาในรูปแบบพลาสเตอร์ที่เป็นตัวยาต้องการให้ยาดูดซึมทางผิวหนัง เช่น ยาขยายเส้นเลือดหัวใจ , ฮอร์โมน เป็นต้น ท่านควรเปลี่ยนที่ติดทุกครั้งที่ต้องเปลี่ยนแผ่นใหม่ เพื่อป้องกันการระคายเคือง และห้ามตัดแผ่นยาอย่างเด็ดขาด
ยาพ่น
  • อ่านฉลากอธิบายการใช้ให้ละเอียด เนื่องจากยาพ่นในปัจจุบันมีหลายรูปแบบ จึงมีรายละเอียดปลีกย่อยที่แตกต่างกันบ้าง
ยาหยอด ป้ายตา
  • ห้ามสัมผัสกับส่วนปลายหลอด เพื่อป้องกันการปนเปื้อนสิ่งสกปรก เชื้อโรค
  • วิธี ขั้นตอนการใช้ยามีดังนี้
    • ล้างมือให้สะอาดก่อนใช้ยาทุกครั้ง
    • เงยหน้าขึ้น ใช้นิ้วดึงหนังตาล่างลงมาจนเกิดเป็นกระเปาะระหว่างลูกตากับหนังตา
    • หยดยาลงไปในกระเปาะตานั้น หรือป้ายยาลงไปในกระเปาะยาวประมาณ 1 cm
    • หลับตาเป็นเวลา 1-2 นาที อย่ากระพริบตา
  • ถ้ายาที่ท่านใช้เป็นยารักษาโรคต้อหิน หรือการอักเสบ ให้กดท่อระบายน้ำตาบริเวณหัวตาด้วยนิ้วชี้หลังจากหยอดตาแล้ว เพื่อลดปริมาณยาที่จะไหลลงสู่คอ และอาจมีการดูดซึมตัวยาเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้เกิดผลข้างเคียงได้
  • ยาหยอดตาที่เปิดแล้วมีอายุอยู่เพียง 1 เดือน เนื่องจากยาหยอดตาหลายๆชนิดไม่สามารถทำการฆ่าเชื้อในช่วงของการผลิตด้วยความร้อนได้ จึงต้องใส่สารกันเชื้อโรคไว้ และเมื่อเปิดใช้แล้ว ยาหยอดตามีโอกาสเกิดการปนเปื้อนเชื้อโรคได้
 ยาหยอดจมูก
  • เงยหน้าขึ้น หยอดยาลงในรูจมูกทั้ง 2 ข้างข้างละ 1 หยด เงยหน้าไว้ 1-2 นาที เพื่อให้ยากระจายตัวในโพรงจมูกอย่างทั่วถึง
  • หลังจากใช้เสร็จควรลวกหลอดหยดด้วยน้ำร้อน และเช็ดให้แห้งก่อนเก็บ
  • ควรใช้ยาของคนเดียว ไม่ควรปะปนเพราะอาจเกิดการแพร่กระจายเชื้อโรคได้
 ยาพ่นจมูก
  • ตั้งหัวตรง พ่นยาในรูจมูกทั้ง 2 ข้าง สูดหายใจเบาๆขณะพ่นด้วย

เช็ดปลายหลอดพ่นที่สอดเข้ารูจมูกให้สะอาดทุกครั้งก่อนเก็บ

 ยาหยอดหู
  • ห้ามสัมผัสกับส่วนปลายหลอด เพื่อป้องกันการปนเปื้อนสิ่งสกปรก เชื้อโรค
  • วิธีการใช้
    • เอียงหัว หรือนอนตะแคงให้รูหูข้างที่จะหยอดหันขึ้น
    • ดึงใบหูขึ้นและไปด้านหลัง สำหรับผู้ใหญ่ ( แต่ดึงใบหูลงและไปด้านหลัง สำหรับเด็ก ) เพื่อจะทำให้รูหูตรง
    • หยอดยาลงรูหู
    • เอียงหัวไว้เป็นเวลา 5 นาที เพื่อให้ยาลงไปลึกที่สุด
    • เช็ดปลายหลอดยาหยอดหูด้วยผ้าสะอาดก่อนเก็บ
 ยาเหน็บทวาร
  • ก่อนใช้ยา ต้องแช่แข็งยาในตู้เย็น หรือน้ำแข็งอย่างน้อย 30 นาทีเพื่อให้ตัวยาแข็ง ทำให้ง่ายในการสอด
  • วิธีการใช้
    • แกะยาออกจากห่อ จุ่มน้ำสะอาด
    • นอนตะแคง ดันยาเข้าช่องทวารหนัก จนสุดเม็ดยาใช้นิ้วดันต่ออีกเล็กน้อย
    • ล้างมือหลังจากใช้
 ยาทาทวาร
  • ล้างบริเวณทวารหนักให้สะอาด เช็ดให้แห้ง
  • ทายาบาง ไม่ต้องหนามาก
  • กรณีที่ต้องทายาเข้าไปภายใน ให้สวมท่อต่อเข้ากับหลอดยา แล้วสอดเข้าทวารหนัก บีบยาเล็กน้อย หลังจากใช้เสร็จแล้ว ให้ถอดท่อต่อออกล้างด้วยน้ำร้อนทุกครั้ง
ยาสอดช่องคลอด
  • ล้างมือก่อนใช้ทุกครั้ง
  • นอนหงายกับพื้น งอเข่าขึ้น สอดยาเข้าในช่องคลอด ให้ลึกที่สุดเท่าที่จะลึกได้โดยไม่ทำให้เกิดอาการเจ็บปวด
  • ควรนอนรออย่างน้อย 10 นาทีก่อนจะลุกขึ้น
  • ล้างมือให้สะอาด
Post a Message in My Message Board!

ถ้าท่านชอบ web  นี้ 
ท่านที่ต้องการสอบถาม เสนอแนะ เชิญครับ mailto:vichiena@yahoo.com
ขอขอบคุณ Geocities.com ที่ให้พื้นที่ฟรีสำหรับการจัดทำ Web Site นี้
ขอขอบคุณแหล่งข้อมูลที่สำคัญ discoveryhealth | mediconsult | mayohealth | medscape.com | healthylives | สมาคมแพทย์โรคผิวหนัง USA | fda.gov | my.yahoo.com

1