วันที่ 13 กรกฎาคม 2436 ฝรั่งเศษจึงส่งเรือรบ 2 ลำเข้ามาทางปากแม่น้ำ ทางรัฐ
บาลไทยได้ทำการประท้วง แต่ฝรั่งเศษก็ทำเฉย จ ึงเกิดการยิงกันขึ้นที่ป้อมพระจุลฯ.
เป็นผลทำให้ฝ่ายไทยตาย 15 คนและฝ่ายฝรั่งเศสตาย 2 คน ในที่สุด เรือรบฝรั่งเศษ
ก็แล่นเข้ามาถึงกรุงเทพฯ และจอดทอดสมออยู่ที่หน้าสถานฑูต วันที่ 2 กค.
2436
ฝรั่งเศษยื่นคำขาดให้รัฐบาลไทย ยอมยกดินฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงให้กับตน โดยให้เวลา
ที่ไทยจะต้องตอบภายใน 24 ชม. เมื่อฝรั่งเศษไม่ได้คำตอบ ในวันที่ 26 กรกฎาคม
2436 ฝรั่งเศสจึงสั่งให้เอกอัคราชฑูตออกจากประเทศไทย สุดท้ายเพื่อเป็นการรัก
ษาดินแดนส่วนใหญ่ของชาติเอาไว้ ฝ่ายไทยจึงต้องยอมตามที่ฝรั่งเศสเรียกร้อง
โดย ได้มีการทำสนธิสัญญาระหว่างไทยกับฝรั่งเศษในวันที่ 3 ตุลาคม2436 ซึ่งในสนธิ
สัญญามีรายละเอียดดังนี้คือ
1.ไทยจะยอมสละกรรมสิทธิ์ทั้งหมดเหนือดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงรวมทั้งบรรดา
เกาะทั้งหมดที่อาจมีขึ้นเมื่อน้ำลดหรือในบรรดาที่มีมาก่อนแล้วนั้น ให้เป็นกรรม
สิทธิ์ของฝรั่งเศส
2.ไทยจะไม่มีเรือรบไปไว้ หรือใช้ดินแดนในทะเลสาป หรือลำน้ำที่แยกจากแม่น้ำ
โขงซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้มีการกำหนดกันไว้แล้ว
3. ไทยจะต้องไม่มีค่ายทหารในเขต 25 กม. ตลอดแนวแม่น้ำ รวมทั้งพระตะบอง
และเสียมเรียบ
4. การป้องกันเมือง หรือเขตที่กำหนดในข้อ 3 สามารถทำได้เท่าที่จำเป็นเท่านั้น
5. ไทยและฝรั่งเศษจะทำสัญญาการค้าในเวลา 6 เดือนนับจากนี้ และไม่เก็บภาษี
ระหว่าางกัน
6. ในการสร้างท่าเรือหรือกิจกรรมต่างๆ ตามลำแม่น้ำทั้ง 2 ฝั่ง ถ้าฝรั่งเศษร้องขอ
ความช่วยเหลือเช่น การใช้พื้นที่ ไทย จะไม่ปฏิเสธและจะให้ความช่วยเหลือในทันที
7. ไทยจะให้ความสะดวกแก่คนในบังคับฝรั่งเศษในการเข้าออกไปมาในเขตที่ได้มี
การกำหนดในข้อ 3
8. ฝรั่งเศษสามารถตั้งกงศุลได้ตามที่เห็นสมควร
9. ถ้ามีความเห็นหรือความเข้าใจที่ไม่ตรงกันในสัญญาฉบับนี้ ให้ถือเอาภาษาฝรั่ง
เศสป็นหลัก
10. สัญญานี้ ให้มีผลบังคับใช้ใน 4 เดือนนอกจากสัญญาดังกล่าว
ยังมีภาคผนวกต่อท้ายมาด้วยคือ
1. ไทยต้องถอนกำลังออกไปจากพื้นที่ภายใน 1 เดือน
2. ไทยต้องรื้อค่ายออกไปให้หมดด้วย
ผลจากสนธิสัญญาฉบับนี้ ทำให้ไทยต้องเสียสิทธิในการปกครองลาวตั้งแต่บัดนั้น
รวมทั้งบรรดาเกาะแก่งทั้งหลายในแม่น้ำโขง แม้จะห่างจากฝั่งไทยเพียง 1
เมตร
ก็ให้ถือว่าเป็นดินแดนของลาวจนถึงปัจจุบัน
กรมหลวงประสิทธิ์ศิลปาคมจึงต้องย้ายกอบัญชาการลาวพวนลงมาอยู่ที่เมืองอุดร
ธานีนับตั้งแต่บัดนั้น นอกจากนั้น ฝรั่งเศสยังได้เรียกร้องเงินค่าปรับจำนวนหนึ่ง
รัชกาลที่ 5 จึงทรงใช้เงินที่เรียกว่า เงินถุงแดง มอบให้กับฝรั่งเศส เงินถุงแดงนี้
เป็นเงินซึ่งรัชกาลที่ 3 ทรงได้กำไรมาจากการทำการค้ากับต่างประเทศ โดย
เฉพาะกับเมืองจีน แล้วพระองค์ได้เก็บเงินเหล่านั้นไว้ในถุงแดง ในคราวเกิดเหตุ
การณ์ รศ. 112 นี้ รัชกาลที่ 5 ก็ทรงนำเงินดังกล่าวออกมาเพื่อชดใช้ค่าเสียหาย
ให้ฝ่ายฝรั่งเศสรวมกับเงินที่เรี่ยไรจากข้าราชบริพาร รวมเป็นเงินจำนวน
3 ล้าน
บาท