( Suvla bölgesinde , kaçıştan
hemen önce , Türk'ün eline geçmesin diye, bir
kısım malzeme denize
atılıyor )
25 Nisan 1915
de çıkartma başladığında birleşik
kuvvetlerce planlanan
ve umulan 10
gün içinde Çanakkale boğazının ele
geçirilmesi idi.
Sonra donanma
rahatça İstanbul önüne gelecek ve savaş bitecekdi.
Planlanan süreye
yeni 10 günler, 100 günler eklendi , ilk çıkan
yaklaşık
70000 kişiye
yeni 70000 ler eklendi ve sonuç hiç .....
General Hamilton
sürekli yeni kuvvetler istedi , yeni yerlerden yeni
saldırılar
denedi , yeni komutanlar geldi ve sonuç hiç.....
Bu arada diğer
savaş bölgelerinde de ( Fransa , Rusya ) birleşik kuvvetler
için durum
pek parlak görünmüyor , buralarda da sürekli yeni kuvvetlere
ve malzemeye
gereksinim ortaya çıkıyordu. Ve artık Londra'
da Çanakkale'den çekilme gereğinden söz edilir olmuş
, general Hamilton' un başarısına olan inanç
sönmüştü.Yine de Deniz kuvvetleri boğazın
tekrar zorlanması
yönünde oldukça da güçlübir eğilim
içinde idi.
Hamilton bir
çekilme girişiminde asker ve malzemenin en az yüzde 50
sinin kaybedileceğini
ileri sürüyordu.
Bu dönemde
Bulgaristan' ın da Sırbistan'a harp ilan etmesi olayların
gidişini
değiştirdi. Yunanistan Bulgar saldırısından
korkarak yardım
istedi ve birleşik
kuvvetler Selanik' e asker yolladılar. Böylece Çanakkale
ya kara savaşları
için yollanabilecek son askerlerden de ümit kesildi.
-
15 Ekim'de olabildiğince
nazik bir üslupla General Hamilton görevden
-
alındı
ve yerine General Sir Charles Monro atandı. 18 Ekim'de İan
-
Hamilton bölgeden
ayrıldı. General Monro gelene kadar yerine
-
Birdwood vekalet edecek
ve bu arada Çanakkale savaşının kaderine
-
karar verilecekti.
-
9 Kasım da Lord
Kischner gelerek bölgeyi gezdi durumu gördü. 22
-
Kasımda
Anzak ve Suvla bölgelerinin ( ama Helles'in değil )
-
boşaltılması
ciddi olarak düşünülmeye başlanmıştı.
Rus ve Fransız
-
yetkililerinin
Selanik 'e yığınağı tercih etmeleri ile bu
bölgelerin
-
boşaltılması
kesinleşti.
-
8 Aralıkta - sözde
çekiliş gizlenerek - hazırlıklar için
talimat verildi.
-
Anzak ve Suvla ( Arıburnu
ve Anafartalar) bölgelerinden 80000
-
insan , 5000 hayvan ,
2000 araç ve 200 den fazla top boşaltılacaktı.
-
( Yaralıların sandallarla
boşaltılma düzeni )
-
Çekilmenin Türklere
farkettirmeden yapılması kayıpların az olması
açısından çok büyük önem taşıyordu.
Planlar , Aspinall ve White
-
tarafından hazırlandı
; 25000 kayıp göze alınıyordu.
-
Ve 12 Aralık 1915
de asker de haberdar edilerek
-
çekilme resmenbaşladı.
-
Gündüzleri
askeri etkinlik her zamanki gibi sürdürülüyor
-
- gibi yapılıyor
- geceleri ise ayaklarına paçavra sarılmış
askerler
-
siperleri yavaş
yavaş boşaltarak büyük sessizlik içinde gemilere
-
binip gidiyorlardı.
İngilizler geceleri yaptıkları taciz atışlarını
-
yavaş yavaş
azaltarak gece sessizliğine de alışkanlık oluşturdular.
-
En öndeki siperler
son ana kadar korunacak ara bölge
-
ve sahiller farkettirmeden
boşaltılacaktı.
-
Kandırma için
kukla askerler ;
-
Su ile çalışan
mekanizmalarla kendi kendine ateş edip siperler dolu
-
imiş duygusu yaratan
tüfekler kullandılar.Bu tüfekler tüm askerler çekildikten
sonra bile bir müddet ateş ettiler ve özellikle
bazı yerlerde , Türklerle düşman siperleri arasında
sadece 10 metre olan Anzak bölgesinde çok yanıltıcı
oldular.
-
Bunlara benzer pek çok
görsel hile kullanıldı.
- Bu
2 fotoğrafı da aldığım Jul Snelders
' in sitesini diğer benzeri fotoğraflar için
ziyaret
ediniz , adresi linkler sayfasında bulunmaktadır.
15 Aralıkta
boşaltma hızlandırıldı ve 18 -19 Aralık
gecesi yapılacak
son seferlerle
kalan 20000 kişinin çekilmesi planlandı.
( Anzaclar dönüş
için sandallarda )
Gece 22 de Anzac
bölgesinde sadece 1500 kişi kalmıştı ve
herkes
çekildikten
sonra patlamak üzere Conkbayırı altına açılan
bir lağıma
bir ton patlayıcı
yerleştirilmişti.
Sabaha karşı
5.10 da Anzak ve Suvla bölgelerinden tüm İngiliz veAnzac
askerleri boşaltılmıştı.
Son sandal uzaklaştı ve lağım patladı.
Aynı anda
Suvladaki götürülememiş malzemelerin deposu
da patladı ;
Türk askerleri yamaçlardan
koşup geldiler ama kimseler kalmamıştı..
İlginçtir
ki 20 Aralıkta ciddi bir Türk saldırısı
planlanıyordu..
İngilizler hiç
düşünmedikleri şekilde tamamen kayıpsız
çekilebilmişlerdi.
Anzak ve
Suvla' dan sessizce çekiliş Türkler için gerçekten
şaşırtıcı
oldu ve tüm
dikkat Seddülbahir bölgesine verildi çünkü birleşik
kuvvetin
buradan da çekileceği
ortaya çıkmıştı.
Bu yöredeki
birleşik kuvvetler gerçekten de hiç olmadıkları
kadar
tehlike altında
idiler artık. Diğer bölgelerden Türk askeri kaydırıldı,
Bulgaristanın
savaşa girmesi ile Almanyadan rahatça malzeme
gelebiliyordu
hatta bir Avusturya-Macaristan makinalı tüfek takımı
bile geldi. Bölge
çabuk boşaltılmaz ise İngilizler zorla denize
döküleceklerini
anladılar.
Ocak başında
bölgenin boşaltılması kesinleşti.
Helles bölgesinden
de 5 gün içinde 35000 asker, 4000 hayvan ,
yüzlerce
araç ve top boşaltılması planlandı ve
diğer bölgelerdeki
gibi büyük
sessizlik içinde , çeşitli yanıltmalarla ve
gündüzleri herşey
olağanmış
gibi davranılarak boşaltma yapıldı. Önce
Fransızlar gitti.
En büyük
tehlike en öndeki siperlerde bulunanlarda idi çünkü
arkalarındaki siperlerde çok az asker kalmıştı
ve bu kez İngilizleri ellerinden kaçırmamak için
Türkler de titiz ve atakdılar. 7 Ocak 1916 günü büyük
bir Türk
saldırısı
gerçekleştirildi ancak geri püskürtüldü.
Alman kaynaklar Türk
askerinin ilk
defa çok istekli saldırmadığından söz
etmektedirler.
Nedeni , bu saldırının
artık Vatanı korumak amacından çok , zaten
yenildiğini
kabul etmiş gitmeye hazırlanan bir düşmanı
arkadan vurmak
gibi görüldüğü
biçiminde yorumlanmıştır.
8-9 Ocak gecesi
son kalan yaklaşık 7000 kişi boşaltıldı.
Bir komutanın
siperde unuttuğu
çantasını araması ile kaybedilen süre
de hesaba
katılırsa
sabaha karşı saat 3.45 de Hellesde İngiliz kalmamıştı.
Son sandal kıyıdan
açıldıktan 10 dakika sonra patlayıcı
yerleştirilen
depolar havaya
uçtu.
Türkler
hücum ettilerse de - bu sefer dikenli tel engelleri , bubi tuzakları
yetişmelerini
daha da zorlaştırmıştı - yine kumsallar
bomboştu.
Birleşik
kuvvetlerin Gelibolu macerası , Türklerin gerçek anlamda
göğüslerini
Vatanlarına siper etmeleri sonucu ,büyük bir hayal
kırıklığı
ile
son bulmuştu .
Bu macerada ,
tüm tarafların askeri otoritelerince kabul edildiği gibi
Birleşik
kuvvetlerin olağanüstü başarısı çekilmeleri
(!!) oldu.
ANA SAYFA
BİR SAVAŞIN SONU
This page hosted
by
Get your own Free Homepage