BOĞAZLIYAN İLÇESİ
.
Rakım
: 1 050 m
.
Yüzölçümü : 2 129 km2
.
Nüfus
: 63 615
(1997)
Konumu:
ilçe; İI topraklarının güneyinde yer almaktadır. Kuzeyde; Sarıkaya, kuzeybatıda; şe faatli ve merkez ilçe, batıda;
Yenifakılı, güneybatıda; Nevşehir ve güneyde ise; Kayseri ve Felahiye ile komşudur.
Fiziki
Coğrafyası:
İlçe, yer şekilleri bakımın dan hafif dalgalı düzlüklerin geniş yer kapladığı
bir alandır. Dağlık arazi, ilçenin
kenarlarında olup, kuzeyde Akdağ Karababa
dağlarının deva mı sayılan Yazır Dağı (1683), güneydoğuda; Keklicek (1 369 m) ve
Akdağlar'ın uzantısı durumun daki çal Dağı (1750) en önemli yükseltilerini
oluşturmaktadır... Huriye, Eğri, Sırçalı, Danakıran, Kayseri
sınırındaki Kurşunlu ve Nohutlu tepeleri ilçenin diğer engebeleridir. İlçenin
kuzeybatısın da, geniş bir düzlük olan Boğazlıyan Ovası bulun maktadır.
Çevredeki tepelerden inen dere ve çaylar, ovanın alüvyonlarla örtülmesine yol aç
mıştır. Ayrıca, vadi tabanlarında irili ufaklı
küçük düzlükler de yeralmıştır.
İlçenin
en önemli akarsuyu;
Delice Irmağının kaynaklarından birisi olan Boğazlıyan çayı' (Kozan Özü) dır.
Arsuz Özü, Kışla Deresi ve Yoğunhi sar Deresi'nin birleşmesinden oluşan akarsu, da
ha sonra; Kanak çayı'nın önemli kollarından olan Karacaali Özü, ilçenin diğer
akarsularıdır. İlçe sınırları içerisinde yer alan, Uzunlu ve Fehimli barajları,
sulama amaçlı büyük göletlerdir. Ayrıca, Güren, Ömerli ve Yenipazar göletleri de,
tarım arazilerinin sulanması için yapılmış olan önemli çalışmalardandır.
Boğazlıyan'da, karasal iklim hakim olup, yazları, sıcak ve kurak, kışları; soğuk
ve kar yağışlıdır. İiçe, ova kenarında kurulduğu için her yönden rüzgarın
etkisine açıktır. Sert rüzgarlar; özellikle,
kış mevsiminde sıcaklığın daha çok düşmesi ne yol açmaktadır. flçe, Yozgat iti
genelinde en az yağış alan yer olduğu için, yaygın doğal bitki ör tüsü,
bozkırlardır. İlçe sınırları içerisnde orman örtüsü yoktur ve da~lar
çıplaktır. Ancak, dere ve çay kenarlarında ticari amaçla yetiştirilmiş söğüt ve
kavak toplulukları yer almaktadır.
Beşeri
ve Ekonomik Coğrafyası:
1997 yılı genel nüfus tespitine göre 63 615 kişi yaşamaktadır. Bunun 27 279'u,
ilçe merkezinde, 36 336'sı ise, köylerde bulunmaktadır. Halkın başlıca geçim
kaynağı; tarım ve hay vancılıktır. Uzunlu Barajı'ndan gelen sularla sula nan
verimli Boğazlıyan Ovası önemli bir tarım alanıdır. Burda; tahıl, patates,
fasulye, yeşil mer cimek, nohut, ayçiçeği; ayrıca, bir şeker fabrika sının pancar
ihtiyacını karşılayabilecek oranda, şekerpancarı
üretimi yapılmaktadır. Geniş mer'alarda büyük koyun sürüleri
beslenmekte dir. Büyükbaş hayvanlarda sun'i tohumlama yoluyla yapılan ıslah
çalışmalarında iyi sonuçlar alınmıgtır. İlçede, yapağı, yağ ve peynir
üretimi çoktur. Hayvancılığın
gelişimine paralel olarak, yem fabrikaları kurulmustur.