YERKÖY İLÇESİ
.
Rakım : 774 m.
.
Yüzölçümü : 1 242 Km2
.
Nüfus :
44 309 (1997)
Konumu: İI topraklarının batısında yeralan ilçenin, doğusunda; merkez ilçe güneydoğusun da; Şefaatli, güneybatısında; Kırşehir Çiçekdağı, batısında; Kırıkkale, kuzeyinde ise, Çorum Sungurlu yer almaktadır.
Fiziki
Coğrağası:
İlçede geniş düzlükler ve aşınmış tepeler yer şekillerinin genel hatlarını
oluşturmaktadır. Arazinin büyük bir kısmını, Delice Irmağın taşıdığı
alüvonlarla üzerini örttüğü Yerköy Ovası kaplamakta olup ova, doğu ve gü neyden
Çiçekdağı ve Orta Dağı ile, diğer kenar larda da aşınmış tepeler
kuşatmıştır. En önemli akarsuyu Karanlıkdere vadisinden sonra ilçe sınırlarına
giren Delice Irmaktır. Suları yazın azalıp, baharda kabaran Delice Irmak, ilçedeki
küçük dere ve çayları da toplayarak, Sekili sınırlarında Ankara Yozgat karayolunu
keser ve ilçe topraklarından çıkarak, ili terkeder. Karasal iklimin egemen olduğu
ilçede yazlar; sıcak ve kurak, kışlar; soğuk ve sert geçmekte, yıllık yağış
tutarının büyük bir bölümü ilk ve son baharda düşmektedir. Deniz seviyesinden
yüksekliği az olduğu için yaz sıcaklığı merkez ilçe ve çevresine göre daha
yüksektir. Bozkırların yaygın olduğu ilçede orman örtüsü yok denecek kadar
azdır. (% 4.81) Tepeler çıplaktır ve Delice Irmak boylarında Karanlıkdere vadisinde
olduğu gibi, söğüt, kavak ve meyve
ağaçları bulunmaktadır.
Beşeri
ve Ekonomik Coğrafyası:
İlçenin nüfu su 1997 yılı genel nüfus tespiti sonuçlarına göre 44 309 olup, bunun
27 403'ü ilçe merkezinde, ka lan 16 906'sı da köylerde yaşamaktadır. Verimli
topraklara sahip olan bu ilçenin sulu tarım alanlarında; patates, şekerpancarı,
ayçiçeği ve soğan ile yükseltinin arttığı doğu kesimin deki kuru tarım
alanlarında ise, buğday ve nohut üretilmektedir. Kavun karpuz
üretimi de, il dışına satılabilecek düzeydedir. Mer'a ve besi hayvancılığının
geliştiği ilçede, sanayii kuruşları da yer almaktadır. Yerköy Saray'da YİBİTAŞ Çimento, Yem, Kraft Torba
fabrikaları ile Gentaş Tuğla fabrikaları, un fabrikaları ve YİBİTAŞ Entegre
Tesisleri başlıca büyük ölçekli sanayi işletmeleridir. Ayrıca, ilçenin Harkaşan
Mevkiinde kurulan ve alt yapısı tamamlanan Yozgat Organize Sanayi Bölgesin de (YOSB) il
ve ilçe ekonomisine büyük bir canlılık kazandıracaktır. Yozgat Orta Anadolu'nun
zengin Folklör merkezidir.
15 ayrı kadın oyunu 50'ye yakın türkü, 10'a yakın erkek oyunu ve bir çok oyun havası vardır. Milli
oyunlarda kadın kıyafetleri; 3 etek ve pullu festir. Kadın oyunları davulzunarna,
cümbüş, darbuka, keman ve saz eşliğinde oynanır. En çok oynanan kadın oyunları;
burçak tarlası, kunduralım, nalinim, feyli turnam, darine, dariney, vıy, vıy ve
madımak'tır. Erkek oyunlarında kıyafet; Derme yelek, renkli gömlek, püsküllü fes
ve şalvardır. Erkek oyun larında en çok oynananları;
Yozgat ağırlaması, popbili, yerli gelin, çekirge, aynalı ve kamalıdır.