ความทรงจำอันผุพัง

ความทรงจำอันผุพัง
ทราบหรือไม่ครับว่า ภาพแห่งความทรงจำของคนเราเนี่ย นอกจากมันจะลบเลือนไปตามกาลเวลาแล้ว มันยังผิดเพี้ยนไปจากความเป็นจริงด้วยนะครับ. เรื่องนี้เป็นความจริงที่เกิดขึ้นกับคนทั่วไป และมักจะเป็นกับความทรงจำที่เป็นเรื่องที่ขัดแย้งกับข้อมูลความเชื่อเดิมๆ ด้วย. ที่สหรัฐอเมริกา นักวิจัยในมหาวิทยาลัยแห่งรัฐเพนซิลเวเนีย ได้ทดลองให้อาสาสมัคร นักศึกษา ผิวขาวจำนวน 60 คน ดูข่าวโทรทัศน์เป็นเวลา 30 นาที ในเวลาครึ่งชั่วโมงของข่าวนี้ คุณ Mary Beth Oliver ผู้วิจัยได้แทรกข่าวฆาตกรรมเด็กเข้าไปด้วยเป็นเวลาครึ่งนาที ในข่าวฆาตกรรมนี้จะถ่ายให้เห็น โปสเตอร์ประกาศจับชายผิวขาวซึ่งเป็นผู้ต้องหาให้เห็นอย่างชัดเจน ส่วนอีกข่าวหนึ่งที่แอบแทรก เข้าไปเป็นเวลาครึ่งมาทีเช่นกัน คือ ข่าวการโกงเงินช่วยเหลือผู้ทุพพลภาพ ซึ่งเป็นคดีที่ความรุนแรง อ่อนกว่ามาก สำหรับข่าวนี้ผู้ต้องหาในใบประกาศจับเป็นชายผิวดำ. นักวิจัยให้อาสาสมัครครึ่งหนึ่งดูข่าวที่กล่าวแล้ว ส่วนอาสาสมัครอีกครึ่งหนึ่ง ให้ดูข่าวทั้งหมดนี้เช่นเดียวกัน เพียงแต่เปลี่ยนผู้ต้องหาในข่าวฆาตกรรมเด็กเป็นชายผิวดำ ส่วนผู้ต้องหาในข่าวฉ้อโกงเงินเป็นชายผิวขาว คือแค่สลับผู้ต้องหากันเท่านั้น ทันทีหลังจากอาสาสมัครทุกคนดูข่าวจบ นักวิจัยก็ให้อาสาสมัครดูภาพ การยิงกัน (ที่เป็นการแสดง) โดยในเหตุการณ์จำลองนี้จะมีภาพผู้ต้องหาทั้ง 2 คน และภาพชายผิวขาว กับชายผิวดำอื่นอีกอย่างละ 2 คน เสร็จแล้วนักวิจัยก็ให้อาสาสมัครตอบว่า คนไหนเป็นผู้ต้องหา ในคดีฆาตกรรม พร้อมทั้งซักถามความมั่นใจในคำตอบ จากนั้นนักวิจัยก็ให้อาสาสมัครกลับบ้าน พอครบ 3 เดีอน นักวิจัยก็ติดต่ออาสาสมัครทุกคนกลับไปอีก โดยไม่บอกว่าจะเชิญมาให้สัมภาษณ์เรื่องเดิมอีก ผลปรากฏว่า การสัมภาษณ์ครั้งแรกหลังการดูภาพข่าวทันที ไม่มีอาสาสมัครคนไหน ตอบผิดเลย แต่ผลของความทรงจำหลังเหตุการณ์นาน 3 เดีอน พบว่าอาสาสมัคร กว่า 1 ใน 3 ของกลุ่มที่ให้ดูภาพ ฆาตกรซึ่งเป็นชายผิวขาว กลับมีความทรงจำเพี้ยนไปว่า ฆาตกรเป็นชายผิวดำ แถมอาสาสมัครเหล่านี้ยัง มั่นใจในคำตอบ (ความทรงจำ) ของตัวเองอีกด้วย ส่วนอีกกลุ่ม ที่ให้ดูข่าวฆาตกรรมโดยชายผิวดำ ไม่มีใครในกลุ่มนี้จำผิดเลย ทุกคนในกลุ่มนี้ยังคงบอกว่า ชายผิวดำเป็นฆาตกรเช่นเดิม เห็นหรือไม่ครับ ความทรงจำมันเปลี่ยนแปลงกันได้ตามกาลเวลา ทัศนคติที่ว่าคนผิวดำโหดร้ายก้าวร้าว หรือมักก่อคดีรุนแรง (ในใจของคนผิวขาว) ทำให้ความทรงจำผันแปรไป ที่แย่คือ ยังมั่นใจกับ ความทรงจำผิดๆ อันนั้นด้วย ในโลกแห่งความเป็นจริง การเป็นพยานให้การในศาล ที่อยู่บนพื้นฐานความทรงจำ อันผุพังลำเอียงเช่นนี้ทำให้คนดีเข้าคุกมานับไม่ถ้วนแล้วครับ. อ. ประกอบ ผู้วิบูลย์สุข ผู้เรียบเรียง
กลับสู่หน้าเมนูหลัก ำ Copyright 2000-2001 Siriraj 106, All right reserved. Webmaster SI106

ความทรงจำอันผุพัง

ทราบหรือไม่ครับว่า ภาพแห่งความทรงจำของคนเราเนี่ย นอกจากมันจะลบเลือนไปตามกาลเวลาแล้ว มันยังผิดเพี้ยนไปจากความเป็นจริงด้วยนะครับ. เรื่องนี้เป็นความจริงที่เกิดขึ้นกับคนทั่วไป และมักจะเป็นกับความทรงจำที่เป็นเรื่องที่ขัดแย้งกับข้อมูลความเชื่อเดิมๆ ด้วย.

ที่สหรัฐอเมริกา นักวิจัยในมหาวิทยาลัยแห่งรัฐเพนซิลเวเนีย ได้ทดลองให้อาสาสมัคร นักศึกษา ผิวขาวจำนวน 60 คน ดูข่าวโทรทัศน์เป็นเวลา 30 นาที ในเวลาครึ่งชั่วโมงของข่าวนี้ คุณ Mary Beth Oliver ผู้วิจัยได้แทรกข่าวฆาตกรรมเด็กเข้าไปด้วยเป็นเวลาครึ่งนาที ในข่าวฆาตกรรมนี้จะถ่ายให้เห็น โปสเตอร์ประกาศจับชายผิวขาวซึ่งเป็นผู้ต้องหาให้เห็นอย่างชัดเจน ส่วนอีกข่าวหนึ่งที่แอบแทรก เข้าไปเป็นเวลาครึ่งมาทีเช่นกัน คือ ข่าวการโกงเงินช่วยเหลือผู้ทุพพลภาพ ซึ่งเป็นคดีที่ความรุนแรง อ่อนกว่ามาก สำหรับข่าวนี้ผู้ต้องหาในใบประกาศจับเป็นชายผิวดำ.

นักวิจัยให้อาสาสมัครครึ่งหนึ่งดูข่าวที่กล่าวแล้ว ส่วนอาสาสมัครอีกครึ่งหนึ่ง ให้ดูข่าวทั้งหมดนี้เช่นเดียวกัน เพียงแต่เปลี่ยนผู้ต้องหาในข่าวฆาตกรรมเด็กเป็นชายผิวดำ ส่วนผู้ต้องหาในข่าวฉ้อโกงเงินเป็นชายผิวขาว คือแค่สลับผู้ต้องหากันเท่านั้น ทันทีหลังจากอาสาสมัครทุกคนดูข่าวจบ นักวิจัยก็ให้อาสาสมัครดูภาพ การยิงกัน (ที่เป็นการแสดง) โดยในเหตุการณ์จำลองนี้จะมีภาพผู้ต้องหาทั้ง 2 คน และภาพชายผิวขาว กับชายผิวดำอื่นอีกอย่างละ 2 คน เสร็จแล้วนักวิจัยก็ให้อาสาสมัครตอบว่า คนไหนเป็นผู้ต้องหา ในคดีฆาตกรรม พร้อมทั้งซักถามความมั่นใจในคำตอบ จากนั้นนักวิจัยก็ให้อาสาสมัครกลับบ้าน พอครบ 3 เดีอน นักวิจัยก็ติดต่ออาสาสมัครทุกคนกลับไปอีก โดยไม่บอกว่าจะเชิญมาให้สัมภาษณ์เรื่องเดิมอีก

ผลปรากฏว่า การสัมภาษณ์ครั้งแรกหลังการดูภาพข่าวทันที ไม่มีอาสาสมัครคนไหน ตอบผิดเลย แต่ผลของความทรงจำหลังเหตุการณ์นาน 3 เดีอน พบว่าอาสาสมัคร กว่า 1 ใน 3 ของกลุ่มที่ให้ดูภาพ ฆาตกรซึ่งเป็นชายผิวขาว กลับมีความทรงจำเพี้ยนไปว่า ฆาตกรเป็นชายผิวดำ แถมอาสาสมัครเหล่านี้ยัง มั่นใจในคำตอบ (ความทรงจำ) ของตัวเองอีกด้วย ส่วนอีกกลุ่ม ที่ให้ดูข่าวฆาตกรรมโดยชายผิวดำ ไม่มีใครในกลุ่มนี้จำผิดเลย ทุกคนในกลุ่มนี้ยังคงบอกว่า ชายผิวดำเป็นฆาตกรเช่นเดิม

เห็นหรือไม่ครับ ความทรงจำมันเปลี่ยนแปลงกันได้ตามกาลเวลา ทัศนคติที่ว่าคนผิวดำโหดร้ายก้าวร้าว หรือมักก่อคดีรุนแรง (ในใจของคนผิวขาว) ทำให้ความทรงจำผันแปรไป ที่แย่คือ ยังมั่นใจกับ ความทรงจำผิดๆ อันนั้นด้วย ในโลกแห่งความเป็นจริง การเป็นพยานให้การในศาล ที่อยู่บนพื้นฐานความทรงจำ อันผุพังลำเอียงเช่นนี้ทำให้คนดีเข้าคุกมานับไม่ถ้วนแล้วครับ.

อ. ประกอบ ผู้วิบูลย์สุข ผู้เรียบเรียง

กลับสู่หน้าเมนูหลัก