copyright 1998 © aTaKaN EsEr |
İŞ PLANLAMASI
YAZARLARI : EDWIN T. CREGO- JR. PETER D. SCHIFFRIN- RONALD A GUNN- JAMES C.KAUSSKitap küçük veya orta büyüklükteki firma yöneticileri v
e büyük firmaların bölüm yöneticilerine yönelik, kullanılabilecek etkili iş planı geliştirilmesi, firmanın işlemlerini yönlendirme ve yönetmede kullanılabilecek gerekli kavram, süreç ve teknikler hakkında bilgi vermek için hazırlanan oniki bölümden oluşuyor.Kitap yazılırken, iş planmasının değerinin plan belgesinin yazılması ve hazırlanmasından çok, karar alma süreçlerinin iyi kullanılmasından kaynaklandığı düşünülmüş. Bu yüzden kitapta vurgulanılan kaliteli iş kararları alma ile ilgili bilgi ve düşüncelerdir. Bilgilendirici bir plan belgesinin oluşturulması ikinci planda ele alınmıştır
1. BÖLÜM :
İŞ PLANLAMASINA GİRİŞİş Planı Nedir : Bir şirketin başarılı olabilmesi için yada en azından ekonomik bakımdan yaşayabilmesi için neler yapması gerektiğini karar verme sürecine iş planı denir. İstikrarlı bir iş çevresinde çalışan küçük firmalar için iş planı ve planlama süreci firmaya ait az sayıda üst yönetici tarafından firmanın performansının gözden geçirilmesinden ibaret sayılsada firma büyüdüdükçe yada iş çevresindeki istirar azaldıkça iş planlaması süreci daha karmaşık hale gelir. İşplanı biçimsel hale gelir.İş planı sürecine çok sayıda uzman katılarak çok yönlü ve uzn vadeye dayanan iş planları yapılır.
İş Planının Hedefleri ve Kullanımı : İşplanınıa ait farklı hedefler olabileceği gibi asıl hedef planın kulanımıyla ilgilidir ve firmaya genel olarak mantıklı ve rasyonel bir yön duygusu katar.
İş Planının İç Kullanımı : İş planı kullanılacağı firmaya , firmanın işlemlerinin zayıf ve güçlü yanlarıyla yeni yada muhtemel proplem alanlarını saptayarak performansının iyileştirilmesi başta olmak üzere tönetim ve personele firmanın ferformansına ve önceliklere ilşkin açık seçik beklentileri iletir. Ayrıca, firmanın çeşitli bölüm veya birimlerine ait plan işlemlerin koordine eder, bunların tutarlılığını sağlar. Dördüncü olarak iş planı firmanın tamamının veya birimlerinin yada ayrı ayrı yöneticilerinin performansını ölçmek için sağlam kıstas oluşturur. Son olarak iş planı ve ona ait geliştirme süreci , bir firmaya ait nezaretçi yöneticileri eğitmek ve motive etmekte kullanılır.
İş planının Dış Kullanımı : Firmanın dış partnerleriyle ilgili hedefleri yapısı ve prformansı ile ilgili bilgilendirmek bireysel yada kurumsal dış yatırımlardan fon temin etmede kullanılır.Ayrıca iş planlamasının
formüle edilmesi sonucu firma kendini bağlamış olur.Bu bağlamda dış partnerlere açıklanarak firmayı etkileyecek olumsuz eylemlerin önü alınmış olur.
BİR İŞ PLANI NELERİ KAPSAMALIDIR:
1.Pazar Stratejisi:
Firmanın hangi ürünü ya da hizmeti satacağı,hedef müşterilerinin kim olacağı firmanın ürünlerinin fiyatlandırılması reklam promosyon satış ve dağıtım politikaları Pazar stratejisini oluşturur.Pazar stratejisinin gelittirilmesinde temel olacak analizler ise tu özellikleri içermelidir:
1.Müşteri kesimlerinin tercih satın alma psikolojileri zamanlama ve miktar.
2.Ürün ve hizmetin müşterilere yararı.
3.Ayni mütteri kesimleri için sektördeki rekabet derecesi.
2.Üretim Stratejisi:
Firmanın ürün ve hizmetinin üretim ve sunumunda kullanılacak proses ve teknoloji ,materyal donanım ve bina ihtiyaçları ,çapları , yerleri,gerekli kadro sayısı ve beceriler satış hedeflerini gerçekleştirmek için gerekli üretim proğramını kapsar.Bu stratejinin gelittirilmesinde bazı temel analizler şunlardır: 1.Her bir ürün için sabit ve değişken üretim maliyetlerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi.3.Ar-Ge Stratejisi:
Bu bölüm iki kilit sorunla ilgilenir . İlki bir firmanın rekabetini sürdürmesi gereken iş alanları hangileridir,ikincisi de Pazar eğilimleri ve çevre koşulları altında firmanın rekabetini sürdürmek için ihtiyaç duyduğu yatırımların miktarıdır.A/G stratejisinin gerekliliği ve çapı Pazar araştırmalarından çıkar.4.Organizasyon ve Yönetim Stratejisi:
Bet kritik konuyla ilgilenir.1.Yapılması gereken işlevler ve sorumluları.
2.Verimliliği,üretkenliği destekleyecek işlevlerin örgütlenmesi
.3.Sayı ve nitelik bakımından kadro ihtiyacı
4.Firmanın genel işlerliğini motive ve konntrol etme prosüdürü.
5.İç terfi görevlendirmeler ve kadro ihtiyaçlarının karşılanması.
5. Mali Strateji: Üç nokta ile ilgilenir.
Mali stratejinin geliştirilmesi için de belli temel analizlere gerek vardır. Giderlerin gerçekleşmesiyle, gelirin elde edilmesiyle alakalı enformasyon. Satıcıların ve alıcıların ödeme ve tahsilatlarla ilgili politikaları.
Kilit mali gelişmelere işkin firmanın performansı
Aktif ve pasiflerin mali yükümlülükleri kapsayacak tekilde biletimi
Aktiflerin değeri ve şu anki istihdam
Dış kaynaklardan gelen fonların imkaniyeti
İŞ PLANI NASIL HAZIRLANIR ?
Birinci Adım PLANLAMA SÜRECİNİN ÖRGÜTLENMESİ :
Firma yöneticisi planlama uğraşını ciddiye aldığını açık olarak ilan etmelidir. İkinci nokta planlama sürecine ilgili bütün taraflar katılmalıdır. Üçüncüsü planın geliştirilmesiyle ilgili sorumluluklar kesin olarak tanımlanmalı ve planı hazırlamak için gereken süreçlerin zamanları ayarlanmalıdır. Bu noktalara yeterince özen gösterilirse sonuçta yüksek kaliteli bir iş planlaması ortaya çıkar. İkinci Adım DURUM TEŞHİSİ : Buanalizin iki boyutu vardır. Birincisi firmanın kapasitelerini bilmesi.İkincisi dış pazardaki gelişmelerin firma üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Firmanın benimseyeceği yaklaşım: dış kaynakların ve gelişmelerin firma performansını ne ölçüde etkileyeceğine bağlıdır.
Üçünçü Adım HEDEFLERİN BELİRLENMESİ : Hedef belirlemede şunlar dikkate alınmalıdır . Birincisi her stratejide performansın geliştirebileceği alanlar için hedef belirlenmelidir. İkincisi bütün stratejilerde hedefler birbirlerini desteklemelidir.Üçünçüsü varsayımlarla firmanın alternatif hedef ve strateji geliştirmesi gerekir. Dördüncü Adım YÜRÜTME PLANLARININ GELİŞTİRİLMESİ: İş stratejilerinin her biri pazarlama, üretim, araştırma ve geliştirme, organizasyon ve yöneim stratejileri için yürütme planlarınıngeliştirilmesi gerekir. Amacı, genel hedefler dizisinin firmanın her bir bileşeni için somut hedef ve stratejilere dönüş
türmektir. Beşinci Adım MALİ PLANIN GELİŞTİRİLMESİ : Mali planın geliştirilmesi, her bir bileşenin performans hedefleri ve stratejilerinden çıkar. Bu hedef ve stratejiler gelir ve gider tahminleri sağlar. Proforma çizelgeler iç yönetim ve dış kullanıcılar için asgari bir gereklilik olan standart muhasebe belgeleridir. Üç tür proforma çizelge vardır.üç hedefi vardır. Birincisi planlama sürecini sona erdirir. Ikincisi planlama sürecinin ve varılan sonuç stratejilerinin ciddiyetini belirler. Son olarak planlama belgesi izleyecek etkinliklerin, başarı ve fırsatların değerlendirilmesi için elle tutulur bir çerçeve sunar. Genel olarak plan belgesi ne kadar uzun olursa ve ne kadar çok söz içerirse o kadar alınmış kararlardan çok alınmamış kararları yansıtır. Asıl önemli olan belgeyi yazmak değil, planlama sürecini tamamlamaktır.
İş planını etkili kılan kilit unsur, planı firmanın işlemlerini yönetmek için kullanmada o kadar ciddi ve istekli olduğudur.Firmayı ve İş Çevresini Anlamak
Firmayı anlamak niçin önemlidir? : Bir firmanın iş çevresinin, yapısının ve doğasının gerektirdiği gibi anlaşılması iş planlası sürecinin durum teşhisi aşamasının yapılabilmsinin ön şartıdır. Durum teşhisinin amacı; bir firmanın güçlü ve zayıf yanlarını ve gelecek performansına ilişkn imkan ve tehditleri belirlemektir.