วัดศาลาลอย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของตัวเมือง ทางเข้าจากถนนรอบเมือง ประมาณ 500 เมตร อยู่ติดกับลำตะคอง ซึ่งไหลลงสู่แม่น้ำมูล ด้านหน้าอุโบสถ มีสระน้ำและศาลากลางน้ำ ภายในศาลามีรูปปั้นคุณหญิงโมนั่งพนมมือ
ปัจจุบันเป็นวัดที่มีพระอุโบสถแบบแปลก เป็นลักษณะศิลปประยุกต์ สร้างเป็นรูปสำเภาโต้คลื่น ใช้วัสดุพื้นเมือง คือ กระเบื้องดินเผาด่านเกวียน
วัดนี้ได้รับรางวัลดีเด่นแนวบุกเบิกอาคารทางศาสนาจากสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ และ รางวัลจากมูลนิธิเสฐียรโกเศศและนาคะประทีป ในปี
พ.ศ. 2516
ผนังด้านหน้าอุโบสถเป็นภาพพุทธประวัติปางผจญมาร ซึ่งหาดูได้ยาก ผนังด้านหลัง เป็นภาพปั้นดินเผา ภาพพุทธประวัติปางเสด็จลงจากดาวดึงส์ ประตูพระอุโบสถเป็นโลหะลายนูน ภาพมหาชาติเวสสันดรชาดก ๑๓ กัณฑ์
พระพุทธปฏิมา ประธานอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปยืน ปางเสด็จจากดาวดึงส์ประทับ ณ ประตูเมืองสังกัสสนคร โดยผนังด้านหลัง เป็นเสมือนหนึ่ง เงาของพระพุทธองค์ สมเด็จพระสังฆราช ถวายพระนามพระประธานว่า " พระพุทธประพัฒน์ สุนทรธรรมพิศาล ศาลาลอยภิบาล วรสันติสุขมุนินทร "
วัดศาลาลอย สร้างในปีพ.ศ. 2370 โดยท่านท้าวสุรนารี (คุณหญิงโม) และท่านพระยาปลัดทองคำ(สามี) สร้างหลังจากเสร็จศึกสงคราม ณ ทุ่งสัมฤทธิ์ (เมืองพิมาย) กับเจ้าอนุวงศ์ แห่งเวียงจันทร์ และวัดนี้ยังเป็นที่ฌาปนกิจท่านท้าวสุรนารี และเป็นที่เก็บอัฐิ ของท่านท้าวสุรนารีมาตราบเท่าทุกวันนี้
ที่นี่จะเป็นที่ตั้งของ"อนุสรณ์ความดี และความกล้าหาญวีรสตรีไทย" สร้างเป็นศิลปะไทยประยุกค์ มีจตุรมุข 23 ชั้น คาดว่าจะแล้วเสร็จปลายปี พ.ศ. 2543 โดยอนุสรณ์สถานแห่งนี้จะดูเด่นเป็นสง่าคู่เคียงอุโบสถเป็นที่สุด
|