Een liefdesgeschiedenis in Saint Germaine de Prés



Het eerste boek dat Ed van der Elsken (1925-1990) publiceerde in 1956, zorgde gelijk voor een hele discussie. Het boek zou te vulgair zijn, er zou geen behoefte aan zijn, maar ook: het is van grote betekenis. Het is volgens critici een zwartgallig boek over een groep jongeren in Parijs. Na jarenlang uitverkocht te zijn is er eind 1999 een herdruk verschenen.


'Ik heb Ann lief, maar zij toont geen belangstelling' rechts:'Toen Ann met Margaret woonde was ik dikwijls bij ze...'

Het boek is gebaseerd op het leven van Vali Myers, waar Ed van der Elsken een kortstondige romance mee had. Zij was een Australische danseres die naar Parijs was getrokken om geld te verdienen. Zij belandde echter tussen een groep rondzwevende jongeren in de wijk Saint Germain des Pres. Ed besloot de groep, met als spil Vali, te volgen met zijn camera. Hij doet dat als altijd van dichtbij. De serie geeft hij later uit in boekvorm en maakt er een beeldroman van. Hij vertelt een verhaal, deels fictief, deels waar. Zijn hoofdpersonen zijn Ann (Vali) en Manuel, een Mexicaan die via Stockholm in Parijs terecht komt. Het is een verhaal waarbij Manuel zijn liefde voor Anne niet beantwoord ziet. Manuel volgt haar op de voet. Helaas voor hem gaat Ann met veel mannen om, maar heeft ze geen oog voor hem. Geri, een vriendin van Ann, heeft dat wel. De personages kwamen rond van bietsen, stelen en dealen. Drugs en ondervoeding vormen een rode draad in Ann's leven. Na diverse rondzwervingen door de stad belandt Manuel in de gevangenis voor twee maanden. Na zijn vrijlating ziet hij Ann nog één keer en dan gaat hij terug naar Mexico. Maar niet voor hij een keer met Ann naar bed is geweest en er een geslachtsziekte aan overhoudt.


links:'Er kwam een tentoonstelling....Ik gaf Ann een cadeau' rechts:'Ieder ogenblik was ik met Ann samen. Maar er was te dikwijls een van haar vrienden bij'

De foto's vormen uiteraard ook een geheel met de tekst. Het boek begint met een overzicht van Parijs, waarna enkele jazzscenes volgen. Daar heeft hij Ann leren kennen. We ontmoeten de vrienden van Ann. Je leert hoe ze leven 'Om aan de kost te komen bietste je. Je bedelde wat geld hier, een stuk brood daar, een kop koffie hier, een sigaret daar.'. Ann fleurt met mannen 'Benny en Joe maken Ann het hof. Benny wint...' en je ziet de jaloezie van Manuel. Als Manuel in de gevangenis zit, zie je portretten van Ann. Ze wordt neergezet als femme fatale, als een mannenverslinder. Als tegenstelling zie je Ann aan de afgrond, door de opiumverslaving. Dit beeld wordt versterkt door de zelfportretten van Ann, waar ze mager en bijna dood op staat getekend. Op het laatst zie je Ann haarzelf in een spiegel kussen met daarna een hele zwarte bladzijde. De allerlaatste fotopagina's laten Manuel met Ann zien en Ann met Geri 'Ann en Geri keken naar elkaar. Zij hadden mij vergeten' waarna een brief volgt die Ann aan Manuel schreef '...hoorden wij dat je nu ook die ziekte hebt. Geri lachte zich rot. Je bent nu echt ingewijd. Geri en ik hebben het ook....'

Het boek draait echter ook om foto's. En foto's maken kon Ed van der Elsken. Het beeldverhaal is mooi opgebouwd, fragmenten van overzichten worden afgewisseld met close-ups. Je wordt helemaal opgezogen in de sfeer. Je waant je tussen de jongeren en leeft met ze mee. Ed heeft de groep op een prachtige wijze gefotografeerd. Heel intiem, je merkt dat Ed midden in de groep zit. Hij is ook verre van objectief, maar dat is Ed in geen enkele foto. Dat siert hem ook, dat maakt hem ook speciaal. Zijn fotografie is hard, niet alles is scherp, maar is gewoon zo integer. De manier van fotograferen is speciaal, een duidelijke stijl. Een stijl waar ik van hou.



Zonder twijfel is dit een prachtboek te noemen. Met dit boek maakte Ed van der Elsken zich gelijk wereldberoemd. En ik ben zeer blij dat het boek opnieuw uitgegeven is.


Foto's en citaten komen uit het boek
foto en tekst: Ed van der Elsken; vormgeving: Jurriaan Schrofer; Titel: Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés, herdruk 1999; uitgever: Uitgeverij De Verbeelding, Amsterdam; ISBN: 90-74159-24-9