akla ziyan > satrançsılar > Çaturanga

Bilimadamları çoğunluk, MS 7. yüzyılda Hindistan'da oynanan Çaturanga'nın (kelime anlamı: dört kolordu) bilinen satrancın en eski şekli olduğunu kabul ederler. Çaturanga'nın Çin satrancı ve günümüz satrancı ile benzerlikleri dikkat çekicidir. Aşağıdaki kurallar Muray'ın ve Gollon'un kitaplarından alınmıştır.

Tahta

Oyun 8x8 bir tahtada, taşlar aşağıdaki gibi dizilerek oynanır.

Beyaz
Şah e1 - Vezir d1
Kale a1, h1 - At b1, g1
Fil c1, f1
Piyade a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2, h2.

Siyah
Şah d8 - Vezir e8
Kale a8, h8 - At b8, g8
Fil c8, f8
Piyade a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7, h7.

Taşların hareketi

Şah normal satrançtaki gibi hareket eder, ama oyun boyunca bir kez olmak üzere tehdit altında değilken bir at hamlesi yapma hakkı vardır. Rok yoktur.

Vezir bir kare çapraz oynar.

Fil iki kare çapraz oynar, arada taş varsa da üstünden atlayabilir.

At bildiğimiz at gibi oynar.

Kale bildiğimiz kale gibi oynar

Piyade normal piyon gibi oynar, ama ilk hamlede iki kare oynayamaz.

Terfi

Piyadeler son yataya ulaştıklarında açılışta o karede bulunan taşa terfi edebilirler, mesela b8'e ulaşan bir piyade ancak ata terfi edebilir. Ayrıca, terfinin olması için terfi edilecek türden bir taşın daha önceden kaybedilmiş olması gerekir, yani iki atınız tahtadaysa piyadeniz ata terfi edemez. Piyadeler doğal olarak e1 ve d8 karelerinde terfi edemezler.

Mat ve pat

Oyunun amacı rakip şahı mat etmektir. Rakip şahı pat durumuna düşüren oyuncu oyunu kaybeder.

Satranç çeşitlemeleri ana sayfasına