akla ziyan > satrançsılar > şatranc

Satranç oyunu, MS 7. yüzyılda, Çaturanga adı altında oynandığı Hindistan'dan ufak bazı değişikliklerle İran'a ve Arap Dünyasına geçti. Orada Şatranc adını aldı ve yoğun bir ilgi gördü. Yine bu dönemlerde birçok şatranc problemi, yani mansûbe üretildi.

Tahta

Oyun 8x8 bir tahtada, taşlar günümüzdeki gibi dizilerek oynanır. Aşağıdaki diyagramda görüldüğü gibi vezir ve şah yer değiştirmiş olabilir ama önemli olan şah ile şahın vezir ile vezirin karşılıklı bulunmasıdır.

Beyaz
Şah d1 - Vezir e1
Kale a1, h1 - At b1, g1
Fil c1, f1
Piyade a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2, h2.

Siyah
Şah d8 - Vezir e8
Kale a8, h8 - At b8, g8
Fil c8, f8
Piyade a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7, h7.

Taşların hareketi

Şah normal satrançtaki gibi hareket eder. Rok yoktur.

Vezir bir kare çapraz oynar.

Fil iki kare çapraz oynar, arada taş varsa da üstünden atlayabilir.

At bildiğimiz at gibi oynar.

Kale bildiğimiz kale gibi oynar

Piyade normal piyon gibi oynar, ama ilk hamlede iki kare oynayamaz. Son yataya ulaştığında vezire terfi eder.

Amaç

Oyun üç türlü kazanılabilir: Rakip şahı mat ederek, rakip şahı pat durumuna düşürerek, ya da diğer bütün taşları alıp rakip şahı yalnız bırakarak. Ancak son durumda eğer rakip son hamlesiyle sizin şahınızı da yalnız bırakabiliyorsa oyun berabere biter.

Satranç çeşitlemeleri ana sayfasına